Σε Α.Ε. η διαχείριση για το αγρόκτημα και τα δάση του ΑΠΘ

Σοβαρές ενστάσεις και επιφυλάξεις για τις προθέσεις της κυβέρνησης σχετικά με το πανεπιστημιακό αγρόκτημα Θεσσαλονίκης και τα πανεπιστημιακά δάση στον Ταξιάρχη και στο Περτούλι, εκφράζουν οι γεωπόνοι και οι δασολόγοι της Βόρειας Ελλάδας, μετά την απόφαση του υπουργείου Παιδείας να μεταφέρει την διαχείριση σε Ανώνυμη Εταιρία, που «θεωρητικά» θα ελέγχεται από τη σύγκλητο του ΑΠΘ.

Το υπουργείο Παιδείας, με μία εντελώς αιφνιδιαστική ενέργεια και χωρίς καμία διαβούλευση με τους καθηγητές και την κοσμητεία των σχολών Γεωπονίας και Δασολογίας του ΑΠΘ, αποφάσισε να καταργήσει τα Νομικά Πρόσωπα Δημοσίου Δικαίου, που εδώ και δεκαετίες έχουν τη διαχείριση των δασών και του αγροκτήματος, και να μεταφέρει την ευθύνη της διαχείρισης στο ΑΠΘ, αγνοώντας επιδεικτικά την εκπαιδευτική κοινότητα, τους φοιτητές αλλά και τους δεκάδες εργαζόμενους, που απασχολούνται στο αγρόκτημα και στα δάση.

Οι σχετικές ρυθμίσεις για την κατάργηση των ΝΠΔΔ, περιλαμβάνονται στο άρθρο 296 του σχεδίου νόμου του υπουργείου Παιδείας και Θρησκευμάτων, για τη λειτουργία των ΑΕΙ, με τίτλο «Νέοι Ορίζοντες στα Ανώτατα Εκπαιδευτικά Ιδρύματα: Ενίσχυση της ποιότητας, της λειτουργικότητας και της σύνδεσης των ΑΕΙ με την κοινωνία και λοιπές διατάξεις».

Να σημειώσουμε ότι το Πανεπιστημιακό Αγρόκτημα Θεσσαλονίκης που βρίσκεται στην περιοχή του αεροδρομίου (περιοχή Πράσινα Φανάρια), εκτάσεως 1800 στρεμμάτων, όπως και τα δάση στον Ταξιάρχη Χαλκιδικής και στο Περτούλι Τρικάλων, με έκταση χιλιάδες στρέμματα, αποτελούν χώροι εκπαίδευσης και έρευνας, όπου εκπαιδεύονται οι φοιτητές των σχολών Γεωπονίας και Δασολογίας του ΑΠΘ.

Η ανάληψη της ευθύνης και της διαχείρισης από την σύγκλητο του ΑΠΘ και κάποια Α.Ε., που θα ιδρυθεί γι αυτό το σκοπό, αφενός θα προκαλέσει δυσχέρειες στο εκπαιδευτικό έργο και αφετέρου θα ανοίξει τον ασκό της εκμετάλλευσης αυτών των πολύτιμων αγροτικών και δασικών εκτάσεων, που θα μπορούσαν να βρεθούν μετά από παραχώρηση, σε καθεστώς ιδιωτικής εκμετάλλευσης.

Ήδη πανεπιστημιακοί καθηγητές και φοιτητές των σχολών Γεωπονίας και Δασολογίας του ΑΠΘ, βρίσκονται «επί ποδός πολέμου» και με αποφάσεις των τμημάτων καταδικάζουν αυτή την εξέλιξη, ενώ και άλλοι επιστημονικοί φορείς ετοιμάζονται με νομικές προσφυγές, ακόμα και προς το ΣτΕ, να ματαιώσουν αυτή την εξέλιξη.

Ο πρόεδρος της Διοικούσας Επιτροπής του Περιφερειακού Παραρτήματος Κεντρικής Μακεδονίας του Γεωτεχνικού Επιμελητηρίου Ελλάδος του ΓΕΩΤ.Ε.Ε. Αθανάσιος Σαρόπουλος, μιλώντας στην Parallaxi, γι αυτή την επιλογή της κυβέρνησης, την χαρακτηρίζει ακατανόητη, αιφνιδιαστική αλλά και προσβλητική για τους γεωπόνους και δασολόγους της χώρας, που εκπαιδεύτηκαν στο αγρόκτημα και στα δάση του ΑΠΘ.

Επισημαίνει δε πως οι κίνδυνοι να παραχωρηθούν παραλιακά φιλέτα του αγροκτήματος, που βρίσκονται δίπλα στο αεροδρόμιο, ή να διαλυθούν οι δομές που λειτουργούν ως δασαρχεία και προστατεύουν τα δάση στον Ταξιάρχη και στο Περτούλι, είναι ορατοί και προκαλούν ανησυχία.

«Δεν έχει ενημερωθεί κανείς γι αυτή την εξέλιξη, η οποία θα αποβεί μοιραία για τα εκπαιδευτικά προγράμματα που βρίσκονται σε εξέλιξη», τονίζει και αναφέρει ότι τα ΝΠΔΔ που διαχειρίζονται σήμερα το Πανεπιστημιακό Αγρόκτημα και τα Δάση, είναι πιστοποιημένα να απορροφούν προγράμματα από την Ε.Ε. κάτι που δεν θα μπορεί να πετύχει το ΑΠΘ.

«Θα χαθούν επιδοτήσει πάνω από 200.000», τονίζει και αναφέρει ότι τα εν λόγω ΝΠΔΔ, δεν επιβαρύνουν τον προϋπολογισμό και είναι αυτοτελή εδώ και πολλές δεκαετίες, παράγοντας προϊόντα μεγάλης ποιότητας και αξίας.

Επίσης τονίζει πως η κυβέρνηση και το υπουργείο Παιδείας δεν έχουν ξεκαθαρίσει τις προθέσεις τους σε ότι αφορά τη διαχείριση καθώς στο σχετικό νομοσχέδιο δεν υπάρχει καμία αιτιολόγηση και διαφάνεια. «Πλήττεται η γεωπονική και δασολογική έρευνα» τονίζει και αναφέρει πως οι αντιδράσεις θα είναι έντονες και ποικίλες από τον επιστημονικό κόσμο της χώρας.

Για θολό τοπίο και αδιαφανείς διαδικασίες που προμηνύουν αρνητικές εξελίξεις, κάνει λόγο και η γραμματέας του ΓΕΩΤΕΕ Βάσω Τάνου που θεωρεί ότι η κυβέρνηση δημιουργεί τις προϋποθέσεις για την ιδιωτικοποίηση της πανεπιστημιακής περιουσία.

Το Γεωτεχνικό Επιμελητήριο Ελλάδας- Περιφερειακό Παράρτημα Κεντρικής Μακεδονίας σε επιστολή του προς τον ίδιο τον πρωθυπουργό με τίτλο «Παρέμβαση για την απόσυρση διάταξης του άρθρου 296 του κατατεθέντος σχεδίου νόμου του Υπουργείου Παιδείας & Θρησκευμάτων», περιγράφει με σαφή και περιεκτικό τρόπο τις ενστάσεις του για τις εξελίξεις:

«Αξιότιμε κ. Πρωθυπουργέ,

μία οδυνηρή έκπληξη για τους 10.000 γεωτεχνικούς επιστήμονες – μέλη του Περιφερειακού Παραρτήματος Κεντρικής Μακεδονίας του Γεωτεχνικού Επιμελητηρίου της Ελλάδας επιφύλασσε η κατάθεση στη Βουλή των Ελλήνων του νομοσχεδίου με τίτλο: «Νέοι Ορίζοντες στα Ανώτατα Εκπαιδευτικά Ιδρύματα: Ενίσχυση της ποιότητας, της λειτουργικότητας και της σύνδεσης των ΑΕΙ με την κοινωνία και λοιπές διατάξεις». Χωρίς καμία συζήτηση στα αρμόδια πανεπιστημιακά όργανα, χωρίς καμία διαβούλευση με κανέναν και χωρίς καμία αναφορά και αιτιολόγηση στη σχετική αιτιολογική έκθεση του κατατεθέντος νομοσχεδίου, στο άρθρο 296 του εν λόγω σχεδίου νόμου του Υπουργείου Παιδείας & Θρησκευμάτων, συμπεριλήφθηκε αιφνιδίως διάταξη που αφορά στην κατάργηση του αυτοτελούς ΝΠΔΔ με την επωνυμία «Ταμείο Διοίκησης και Διαχείρισης Αγροκτήματος Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης», και του αντίστοιχου αυτοτελούς ΝΠΔΔ με την επωνυμία «Ταμείο Διοίκησης και Διαχείρισης Πανεπιστημιακών Δασών του Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης» και στη συγχώνευση / απορρόφηση τους από το Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης.

Ουσιαστικά πρόκειται για το περίφημο αγρόκτημα του Τμήματος Γεωπονίας του Α.Π.Θ. το οποίο ιδρύθηκε με τον α.ν. της 25ης.1.1936 (ΦΕΚ Α΄ 52) και το β.δ. της 6ης.6.1936 (ΦΕΚ Α΄275) και με τα 86 χρόνια της εκπαιδευτικής και ερευνητικής λειτουργίας του έχει προσφέρει τα μέγιστα στην αγροτική ανάπτυξη της Ελλάδας, καθώς και για τα περίφημα πανεπιστημιακά δάση στον Ταξιάρχη Χαλκιδικής και στο Περτούλι Τρικάλων του Τμήματος Δασολογίας Α.Π.Θ. τα οποία ιδρύθηκαν με τον ν. 1881/1951 (ΦΕΚ Α΄ 210) και έχουν τεράστια προσφορά στην εκπαίδευση και έρευνα για την δασική προστασία και ανάπτυξη της χώρας τα τελευταία 71 χρόνια.

Δεν θεωρούμε απαραίτητο να σας αναλύσουμε την παγκοσμίως αυτονόητη αναγκαιότητα της ύπαρξης και λειτουργίας του αγροκτήματος του Τμήματος Γεωπονίας Α.Π.Θ. και των πανεπιστημιακών δασών του Τμήματος Δασολογίας Α.Π.Θ., αλλά οφείλουμε να σας επισημάνουμε ότι τα υπό κατάργηση ΝΠΔΔ λειτουργούν άψογα και με απόλυτη επιτυχία επί πολλές δεκαετίες με ολιγομελές προσωπικό, χωρίς να επιχορηγούνται από τον Κρατικό Προϋπολογισμό ή άλλο Φορέα, διότι από την ορθολογική διαχείριση των εκπαιδευτικών και πειραματικών γεωργοκτηνοτροφικών ή δασοκομικών εκμεταλλεύσεών τους έχουν ίδια έσοδα, που καλύπτουν τις λειτουργικές τους ανάγκες, ενώ διοικούνται από ολιγομελή μη αμειβόμενα Διοικητικά Συμβούλια.

Με την προωθούμενη κατάργησή των εν λόγω αυτοτελών ΝΠΔΔ και την απορρόφησή τους από το Α.Π.Θ., μόνο προβλήματα θα δημιουργηθούν από τις πρόσθετες γραφειοκρατικές αγκυλώσεις και καθυστερήσεις, ενώ η απώλεια της αυτοτέλειάς τους εγκυμονεί σοβαρούς κινδύνους για μία αλλοίωση του προσανατολισμού και των σκοπών τους που μέχρι σήμερα είναι εκπαιδευτικοί, ερευνητικοί και παραγωγικοί, αποκλειστικά προς όφελος των Τμημάτων Γεωπονίας και Δασολογίας και συνεπώς της ανάπτυξης του πρωτογενούς τομέα της χώρας. Επιπροσθέτως, θα χαθούν σημαντικοί οικονομικοί πόροι, τόσο από οποιαδήποτε πώληση παραγομένων προϊόντων, όσο και από την πρόσβαση στην ευρωπαϊκή χρηματοδότηση μέσω των Προγραμμάτων Αγροτικής Ανάπτυξης, τους οποίους μετά την κατάργηση των ΑΦΜ των αυτοτελών ΝΠΔΔ, θα αδυνατεί να εισπράξει το Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης… Και συνεπώς, αυτή η αδικαιολόγητη διάταξη του άρθρου 296 του νομοσχεδίου του Υπουργείου Παιδείας και Θρησκευμάτων θα προκαλέσει τη σημαντική και μακροχρόνια υποβάθμιση και παρακμή των γεωτεχνικών σπουδών και ερευνών στη Βόρεια Ελλάδα και μεγάλη ζημία στον αναπτυξιακό προσανατολισμό της χώρας.

Αξιότιμε κ. Πρωθυπουργέ,

δυστυχώς, από την συνεκτίμηση των παραπάνω διαπιστώσεων καθίσταται προφανές ότι ο μη καταγεγραμμένος σκοπός (στην αιτιολογική έκθεση) αυτής της ρύθμισης καταγράφεται, εμμέσως πλην σαφώς, στην 8^η παράγραφο του άρθρου 296 του κατατεθέντος νομοσχεδίου και αφορά στην κινητή και ακίνητη περιουσία των υπό κατάργηση ΝΠΔΔ. Και τα δύο ΝΠΔΔ, ακριβώς λόγω της χρηστής διαχείρισής τους, διαθέτουν ταμειακά διαθέσιμα, αλλά και μεγάλη ακίνητη περιουσία. Ιδιαίτερα, για τα 1.800 στρέμματα του αγροκτήματος του Τμήματος Γεωπονίας του Α.Π.Θ., τα οποία αποτελούν «φιλέτο» του παραλιακού μετώπου της Θεσσαλονίκης και γειτνιάζουν με το αεροδρόμιο «Μακεδονία», οι «πειρασμοί» για την αλλαγή της χρήσης τους, παρότι αποτελούν γεωργική γη υψηλής παραγωγικότητας, είναι πολύ μεγάλοι.

Η πολλαπλή κρίση, όμως, που βιώσαμε πρόσφατα, αλλά και συνεχίζουμε να βιώνουμε σήμερα στην Ελλάδα (ύφεση της κρίσης χρέους, ύφεση στην οικονομία από τα περιοριστικά μέτρα της πανδημίας και τον πόλεμο στην Ευρώπη) σε συνδυασμό με τη μακροχρόνια κλιματική και περιβαλλοντική κρίση του 20^ου – 21^ου αιώνα δημιουργούν μια δυσεπίλυτη εξίσωση με πραγματικούς κινδύνους ακόμη και για την επισιτιστική επάρκεια της χώρας μας. Οι καιροί απαιτούν την στροφή και προσήλωση της Ελλάδας στον πρωτογενή τομέα της οικονομίας και στη μεγιστοποίηση της επισιτιστικής αυτάρκειας της χώρας και δυστυχώς, τέτοιου είδους ρυθμίσεις που ναρκοθετούν την γεωτεχνική εκπαίδευση και έρευνα και μάλιστα στην πιο δυναμική αγροτική περιοχή της Ελλάδας, είναι κατά την άποψη μας, όχι μόνο απαράδεκτες και ύποπτες, αλλά και καταστροφικές για το παρόν και το μέλλον της πατρίδας μας και για αυτό το λόγο παρακαλούμε για την προσωπική σας παρέμβαση ώστε να αποσυρθούν άμεσα οι επίμαχες διατάξεις από το άρθρο 296 του νομοσχεδίου του Υπουργείου Παιδείας & Θρησκευμάτων».

Ποιος ο ρόλος και η σημασία του Πανεπιστημιακού Αγροκτήματος

Το Ταμείο Διοίκησης και Διαχείρισης του Αγροκτήματος του Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης (Αγρόκτημα Παν/μίου Θες/νίκης) ιδρύθηκε με αναγκαστικό νόμο το 1936, με αποκλειστικό σκοπό την παροχή της απαραίτητης υλικοτεχνικής υποδομής, για την εκπαιδευτική και ερευνητική δραστηριότητα της Γεωπονικής Σχολής. Είναι ένα ανεξάρτητο Ν.Π.Δ.Δ. που εποπτεύεται από το Υπουργείο Παιδείας Δια Βίου Μάθησης και Θρησκευμάτων. Το Αγρόκτημα του Πανεπιστημίου βρίσκεται στην ανατολική έξοδο της Θεσσαλονίκης και ειδικότερα στη διασταύρωση των δρόμων προς Θέρμη και Αγία Τριάδα.

Το Αγρόκτημα είναι ο φυσικός χώρος της Γεωπονικής Σχολής, όπου πραγματοποιούνται οι εργαστηριακές ασκήσεις των περισσότερων μαθημάτων, όλες σχεδόν οι πειραματικές εργασίες των προπτυχιακών και μεταπτυχιακών διατριβών, η επιστημονική έρευνα από το εκπαιδευτικό προσωπικό, καθώς και η πρακτική άσκηση των φοιτητών. Το έργο αυτό επιτελείται αδιάλειπτα τα τελευταία 78 χρόνια λειτουργίας του, κατά τα οποία έχουν εκπαιδευτεί στις εγκαταστάσεις του χιλιάδες φοιτητές της Γεωπονίας. Ωστόσο, οι υπάρχουσες κτιριακές εγκαταστάσεις της Γεωπονικής Σχολής στην Πανεπιστημιούπολη και στο Αγρόκτημα δεν επαρκούν για την κάλυψη των αναγκών της και γι’ αυτό έχει προβλεφθεί η ανέγερση νέων κτιρίων που θα καταστήσει δυνατή τη μελλοντική μετεγκατάστασή του από την Πανεπιστημιούπολη στο Αγρόκτημα.

Στο Αγρόκτημα υπάρχουν εκπαιδευτικές και ερευνητικές καλλιέργειες, εκτροφές αγροτικών ζώων, καθώς και πρότυπες γεωργικές και κτηνοτροφικές εκμεταλλεύσεις. Συγκεκριμένα, μεταξύ άλλων, διατηρούνται εκτάσεις με αροτραίες, δενδροκομικές, αμπελουργικές, ανθοκηπευτικές, θερμοκηπιακές και λοιπές γεωργικές καλλιέργειες, σταβλικές εγκαταστάσεις όπου εκτρέφονται αγροτικά ζώα εκλεκτών φυλών (βοοειδή, αιγοπρόβατα, χοιρινά, πουλερικά, ίπποι, κ.λπ.), εκτροφές μελισσών, πλήρης γεωργοκτηνοτροφικός εξοπλισμός και αναπτύσσονται σύγχρονες μέθοδοι φυτοπροστασίας. Υπάρχουν ακόμη 21 κτιριακές εγκαταστάσεις και χώροι άθλησης των φοιτητών. Δύο από τα προαναφερθέντα κτίρια (κλασικά πέτρινα) χρησιμοποιούνται σε όλη τη διάρκεια του ακαδημαϊκού έτους για τις γενικότερες εκπαιδευτικές δραστηριότητες της Γεωπονικής Σχολής, σεμινάρια, ημερίδες και συνέδρια, ενώ τα υπόλοιπα 19 κτίρια ανήκουν σε Εργαστήρια της Γεωπονικής Σχολής και καλύπτουν διδακτικές και ερευνητικές δραστηριότητές τους. Επιπλέον, αξίζει να αναφερθεί ότι προσφέρει σημαντικό κοινωνικό έργο, διότι στις εκτάσεις του δημιούργησε μεγάλο αριθμό περιαστικών λαχανόκηπων, όπου εκατοντάδες οικογένειες καλλιεργούν και επιμορφώνονται στην βιολογική καλλιέργεια λαχανικών.

Το Πανεπιστημιακό Δάσος Ταξιάρχη

Το Πανεπιστημιακό Δάσος Ταξιάρχη – Βραστάμων είναι δημόσιο δάσος του οποίου η κυριότητα ανήκει στο Ελληνικό Κράτος. Καταλαμβάνει έκταση 58.000 στρεμμάτων στις Νότιες και Νοτιοδυτικές πλαγιές του όρους Χολομώντα Χαλκιδικής (υπερθαλάσσιο ύψος από 320 -1165μ, γεωγραφικό πλάτος 40° 23″ – 40° 28″ και μήκος 23° 28″ – 23° 34″.

Η περιοχή του Πανεπιστημιακού Δάσους είναι ένα αντιπροσωπευτικό δάσος πλατύφυλλων ειδών της ελληνικής επικράτειας. Αναγεννάται με φυσικό τρόπο και μόνο σε ακραίες δυσμενείς συνθήκες γίνεται επέμβαση με τεχνητή αναγέννηση. Η συγκράτηση του πληθυσμού στα χωριά του, οφείλεται στη συστηματική και αειφόρα εκμετάλλευση του δάσους που εφαρμόζεται εδώ και αρκετές δεκαετίες. Τα κύρια παραγόμενα δασικά προϊόντα είναι τα καυσόξυλα της δρυός, της οξιάς, των πεύκων και τα ξυλοκάρβουνα. Μικρή θέση έχει η τεχνητή ξυλεία (καδρόνια, σανίδια, παρκέ κλπ) λόγω της μη ωρίμανσης ακόμη του δάσους. Συνολικά εργάζονται 30-35 δασεργάτες στις διάφορες υλοτομικές εργασίες κάθε χρόνο.

Η βλάστηση της περιοχής κυριαρχείται από φυλλοβόλα δάση και διαρθρώνεται σε τρεις ζώνες: την Ευμεσογειακή ζώνη, την Παραμεσογειακή ζώνη και τη ζώνη των δασών Οξιάς. Οι ζώνες διακρίνονται ανάλογα με τη χλωριδική σύνθεση, το υπερθαλάσσιο ύψος, τις πετρολογικές και εδαφικές συνθήκες, την έκθεση και κλίση του τοπίου, τη θερμοκρασία αέρος και τη βροχόπτωση. Το μεγαλύτερο μέρος καταλαμβάνει η πλατύφυλλος Δρυς. Άλλα σπουδαία είδη αλλά σε λιγότερη έκταση είναι η Οξιά, η Μαύρη Πεύκη, η Τραχεία και Χαλέπειος Πεύκη, ενώ σε μίξη θα βρούμε και άλλα ξυλώδη είδη όπως την Αριά, το Ρείκι – σπουδαίο μελισσοκομικό είδος-, το Πουρνάρι, την Κουμαριά, τον Φράξο, τον Πλάτανο την Ιτιά στα ρέματα και άλλα. Ιδιαίτερη σημασία για την περιοχή αποτελεί το έλατο, φυτεμένο από τους κατοίκους στα δικά τους κτήματα, με σκοπό κάποτε να κοπούν και να πουληθούν ως Χριστουγεννιάτικα δένδρα. Με την καλλιέργεια των Χριστουγεννιάτικων δενδρυλλίων ασχολούνται πάνω από 30 χρόνια, είναι δε φυτεμένα πάνω από 2 εκατομμύρια δενδρύλλια, που προσφέρουν εισόδημα, προστασία των εδαφών και καταφύγιο της άγριας ζωής. Έτσι από άποψης χλωρίδας υπάρχουν 60 περίπου ξυλώδη και άνω των 200 ποωδών ειδών. Η πανίδα είναι πλούσια, με κυρίαρχο είδος τον αγριόχοιρο (αγριογούρονο). Ότι ζώα υπάρχουν στις βιτρίνες του Μουσείου, υπάρχουν και ζουν ελεύθερα στο δάσος. Ζουν αρμονικά μεταξύ τους αλλά και με τους κατοίκους της περιοχής, άλλωστε γι’ αυτό υπάρχουν σε μεγάλο αριθμό. Ο Χολομώντας με οδηγία της Ευρωπαϊκής Ένωσης προστατεύεται έχοντας ως επίκεντρο ενδιαφέροντος τα αρπακτικά πουλιά, ενώ υπάρχουν αρκετά καταφύγια άγριας ζωής, όπου απαγορεύεται κάθε μορφής κυνήγι.

Το Ταμείο Διαχείρισης Πανεπιστημιακών Δασών εφαρμόζοντας μια διαφορετική αειφόρα δασοπονική ανάπτυξη με στόχο τη διατήρηση και επαύξηση του ίδιου του δάσους που θα εξυπηρετεί ταυτόχρονα και τον παράγοντα άνθρωπο, δημιούργησε διάφορες υποδομές:

• μεγάλο δίκτυο δασικών δρόμων (Α-Β-Γ) κατηγορίας
• δίκτυο αντιπυρικών ζωνών και υδροληψίας, παρατηρητήρια και σύστημα τηλεανίχνευσης με σύγχρονα μέσα για αντιπυρική θωράκιση
• δύο καταφύγια άγριας ζωής έκτασης 30.000 στρεμμάτων
• μεγάλο αριθμό πειραματικών επιφανειών με τη συνεργασία των εργαστηρίων της Σχολής Δασολογίας και Φυσικού Περιβάλλοντος
• έργα τουριστικής προβολής όπως περιηγητικά μονοπάτια, τεχνητή λίμνη, εξέδρες θέασης, κιόσκια, εξωραϊσμούς παρεκκλησιών κ.α.

Στο χώρο του Πανεπιστημιακού Δάσους διαχρονικά έχει κατασκευαστεί ένας ικανοποιητικός αριθμός κτιρίων, που στεγάζουν τα γραφεία της Διοίκησης, το προσωπικό της Διοίκησης, το διδακτικό προσωπικό και τους φοιτητές και τους επιστήμονες-ερευνητές που διεξάγουν επιστημονικές έρευνες. Το κτιριακό συγκρότημα διαθέτει αρκετά δωμάτια, εστιατόριο, εργαστηριακούς, αποθηκευτικους χώρους και δύο συνεδριακές αίθουσες.

Αξίζει να αναφερθεί ότι στο κτιριακό συγκρότημα του Πανεπιστημιακού Δάσους στεγάζεται το Δασικό Μουσείο. Στον εκθεσιακό χώρο του Δασικού Μουσείου, που λειτουργεί από το 2008, προβάλλεται η χλωρίδα και η πανίδα και οι φυσικού πόροι της περιοχής. Η ίδρυσή του υποστηρίχθηκε οικονομικά από την Εταιρεία Αξιοποίησης και Διαχείρισης της Περιουσίας του Αριστοτέλειου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης. Εντός των αιθουσών του έχουν στηθεί ειδικές βιτρίνες που αναπαραστούν σκηνές δασικής διαχείρισης παρουσιάζουν βαλσαμωμένα πουλιά και ζώα και υπάρχει πλήθος ερμαρίων με όλα τα είδη φυτών και σπόρων για την ενημέρωση των επισκεπτών αλλά και των φοιτητών στα διάφορα μαθήματα εξειδίκευσης της δασολογικής επιστήμης. Επίσης σε ειδική αίθουσα λειτουργεί αίθουσα πολυθεάματος με προβολές ειδικού περιεχομένου και εφαρμογές σε Η/Υ με σκοπό την ενημέρωση όλων των επισκεπτών. Το Δασικό Μουσείο του Π.Δ.Ταξιάρχη αποτελεί εργαλείο μάθησης για τους φοιτητές της σχολής Δασολογίας αλλά και πηγή περιβαλλοντικής εκπαίδευσης για τους μαθητές και τους λοιπούς επισκέπτες του και σημαντικό μοχλό της τουριστικής ανάπτυξης της περιοχής.

Το Πανεπιστημιακό Δάσος Περτουλίου Τρικάλων

Το Πανεπιστημιακό Δάσος Περτουλίου Τρικάλων είναι δημόσιο δάσος, που ανήκει κατά κυριότητα στο Ελληνικό Κράτος. Βρίσκεται στην Κεντρική Πίνδο και εκτείνεται μεταξύ των κλιτυών και εξάρσεων των ορεινών όγκων «Κόζιακα» και «Μπουντούρα», σε Γ.Π. 390 32’ – 39ο 35’ και Γ.Μ. 210 33’- 21ο 38’ από τον μεσημβρινό Greenwich. Το υπερθαλάσσιο ύψος του δάσους κυμαίνεται από 1.100-1.700 μ. περίπου. Η έκτασή του ανέρχεται σε 3.296,59 Ηa, από τα οποία 2.361,83 Ηa είναι δασοσκεπής ή μερικώς δασοσκεπής έκταση (ελάτη, πεύκη κλπ), 168,22 Ha γυμνές ή άγονες εκτάσεις εντός του δάσους, 583,71 Ηa ορεινοί βοσκότοποι, 114,00 Ηa πεδινοί λιβαδότοποι και 68,83 Ηa λοιπές εκτάσεις (κοινοτικές, αγροί, οικισμοί κ.λ.π.)

Κυρίαρχο αυτοφυές είδος είναι η υβριδογενής ελάτης ενώ σποραδικά βρίσκονται σε μικρές συστάδες η οξιά, η δρυς, το σφενδάμι, η οστρυά, ο άρκευθος, ο κέρδος η φλαμουριά ή ίτια κ.α. Τεχνητά έχουν εγκατασταθεί η μαύρη η δασική και λευκόδερθμος πεύκη καθώς και η ερυθρελάτη και η τούγια. Η πανίδα της περιοχής επίσης είναι πλούσια. Μπορούμε να συναντήσουμε το ζαρκάδι, το λαγό, το λύκο, την αλεπού αλλά και την καφέ αρκούδα. Από πλευράς φτερωτών βλέπουμε την ορεινή πέρδικα, την μπεκάτσα, το γεράκι κ.α. που αποτελούν πόλο έλξης για τους κυνηγούς που κυνηγούν σε φυσικές συνθήκες μέσα στην «Ελεγχόμενη Κυνηγητική Περιοχή του Κόζιακα».

Για την ορθή διαχείρισή του, το δάσος έχει διαιρεθεί σε 9 ορεογραφικές μονάδες (Μπράικο, Βαθύ, Κορομηλιά, Γκαλντερίμι, Λύξα, Κόζιακα, Βίγγα, Λιοπέικα και Γκλαπάτσα). Τα δασικά προϊόντα ελάτης που παράγονται είναι η άφλοια και έμφλοια στρογγύλη ξυλεία >2μ μήκους και η η στογγύλη μήκους ,2μ. και η καύσιμη ξυλεία (καυσόξυλα). Για την προστασία του δάσους λαμβάνονται δασοκομικά και διαχειριστικά μέτρα ενώ πρωταρχικό σκοπό αποτελεί η διατήρηση της αειφορίας των καρπώσεων και των προσόδων του δάσους.

Για την εκπαίδευση των φοιτητών της Σχολής Δασολογίας και Φυσικού Περιβάλλοντος του ΑΠΘ, την έρευνα και τη διαχείριση του δάσους υπάρχει κτιριακή υποδομή συνολικού εμβαδου 6.000 τμ.. Το δασικό οδικό δίκτυο είναι περίπου 25μ/Ηa και γίνονται συντηρήσεις κάθε έτος, ενώ έχουν εκτελεστεί πολλά τεχνικά έργα (οχετοί, δεξαμενές κ.α.).

Στο Πανεπιστημιακό Δάσος Περτουλίου λειτουργεί χιονοδρομικό κέντρο με πίστα 1.100 μέτρων με κλίσεις μέτριας δυσκολίας και αναβατήρα μεγάλης δυναμικότητας (μεταφορά 172 ατόμων σε 13 λεπτά). Η λειτουργία του γίνεται με τέτοιο τρόπο ώστε και οι περιβαλλοντικές επιπτώσεις να είναι ελάχιστες και η συμβολή του στην οικονομική ανάπτυξη της περιοχής να είναι ιδιαίτερα σημαντική. Στο τομέα της αναψυχής των επισκεπτών επίσης μπορεί να προσφέρει πολλά ο χώρος υπαίθριου γεύματος στη θέση «Αγία Κυριακή», ενώ σχεδιάζεται η δημιουργία Δασικού Μουσείου κατά τα πρότυπα του Πανεπιστημιακού Δάσους Ταξιάρχη.