Σε χέρια Θεσσαλονικιών η βίλα – Προορίζεται για boutique hotel!

Εικόνες: Γιάννης Τριανταφυλλόπουλος

Ήταν τέλη Νοεμβρίου του 2018 όταν κυκλοφόρησε η είδηση της αγοράς της Βίλας Τζεμποργά (πρώην Ιταλικό Προξενείο, Β. Όλγας 20) ή Σαλέμ από το ίδρυμα Ωνάση.

Το νέο έλαβε πλήθος θετικών σχολίων, καθώς η προσπάθεια διάσωσης του εν λόγω εντυπωσιακού κτιρίου δεν είναι κάτι που προέκυψε πρόσφατα. Εδώ και δεκαετίες κρίνεται επιβεβλημένη η συντήρησή του, προκειμένου να μην αφεθεί στο έλεος της φθοράς του χρόνου και της εγκατάλειψης.

Η ιστορία του κτιρίου

Αρχιτέκτων: Ξενοφών Παιονίδης Xρήσεις: Οικία Τζεμποργά, Οικία Έβελμαν, Οικία Σαλέμ, Ιταλικό προξενείο μέχρι το 1978, σήμερα ακατοίκητη. Ιδιοκτήτες: Ιταλικό Κράτος

Η έπαυλη χτίστηκε από τον σημαντικότερο αρχιτέκτονα της ορθόδοξης κοινότητας της πόλης, τον Ξενοφώντα Παιονίδη, το 1878, κατά παραγγελία του πλούσιου εβραίου εμπόρου γαλλικής υπηκοότητας, Τζεμποργά.

Το 1886 αγοράζεται από την Άννα, κόρη του Ζορζ Έβελμαν ή Όλμαν, ελβετικής υπηκοότητας. Το 1894 αγοράζεται από τον πιο γνωστό δικηγόρο της πόλης και εξέχον μέλος της Εβραϊκής Κοινότητας, δικηγόρο, Εμμανουέλ Ραφαήλ Σαλέμ. Η οικογένεια Σαλέμ ανήκει στο μεγάλο κύμα των εβραίων εξόριστων από την Ισπανία και τις καθολικές χώρες που κατά δεκάδες χιλιάδες συρρέουν στην Θεσσαλονίκη, τους λεγόμενους Σεφαραδίτες.

Στις αρχές του αιώνα μισθώνεται από την Ιταλική κυβέρνηση, η οποία το αγοράζει το 1924, από τον πλέον κάτοικο Παρισιού, Ε. Σαλέμ. Η έπαυλη αναπτύσσεται σε 3 ορόφους στο κέντρο ενός ανθόκηπου που έχει μετατραπεί σήμερα σε ζούγκλα και θεωρείται χαρακτηριστικό παράδειγμα του νεομπαρόκ εκλεκτικισμού που κυριαρχεί τότε στην πόλη. Ο αρχικός σχεδιασμός προέβλεπε μεγαλύτερο αυλόγυρο.

Από το 1915 και για πολλά χρόνια στεγαζόταν εκεί το Ιταλικό Προξενείο της πόλης. Μετά το σεισμό του 1978 εγκαταλείπεται, παρόλο που το κτίριο δεν παρουσιάζει στατικές βλάβες. Το προξενείο μεταφέρεται στο κτιριακό συγκρότημα των ιταλικών Monopoli di Stato και του Ιταλικού Ινστιτούτου που κατασκευάζεται μετά την κατεδάφιση της Βίλας Ιντας επί της οδού Φλέμινγκ (πρώην Οδός Μιζραχή) με Όλγας.

Το 1984 πραγματοποιούνται μερικές εργασίες συντήρησης και έκτοτε παραμένει σε εγκατάλειψη. Ο Θόδωρος Αγγελόπουλος χρησιμοποιεί τη βίλα για τις ανάγκες των γυρισμάτων της ταινίας ”Μια αιωνιότητα και μια μέρα” που κερδίζει το χρυσό Φοίνικα στις Κάννες το 1998.

Το υπέροχο διατηρητέο έγινε poster promotion για την τρίτη σεζόν της διάσημης σειράς American Horror story. Θα μπορούσε να ήταν μια “διαφήμιση” για την πόλη, μια τουριστική περιήγηση στα αρχοντικά φαντάσματα της πόλης (και είναι πολλά). Τελικά δεν ήταν όμως. Στα info του πόστερ το ”στοιχειωμένο” αρχοντικό υποτίθεται ότι βρισκόταν στη Νέα Ορλεάνη (εκεί διαδραματιζόταν η σεζόν της σειράς, εκεί αναφέρθηκε ότι βρίσκεται).

Η ιστορία της πώλησης είχε επιτέλους ευτυχή κατάληξη. Στην δημοπρασία που διενεργήθηκε την προηγούμενη εβδομάδα ενδιαφέρον εκδήλωσε το Ίδρυμα Ωνάση που πλειοδότησε με 2,2 εκ. ευρώ και η βίλα πέρασε τελικά στα χέρια Θεσσαλονικιών επιχειρηματιών με προσφορά που έφτασε σύμφωνα με ασφαλείς πληροφορίες μας τα 2,9 εκ. ευρώ. Οι νέοι ιδιοκτήτες, επιφανείς επιχειρηματίες της πόλης, θα αναλάβουν την συντήρηση της και τη μετατροπή της σύμφωνα με πληροφορίες της parallaxi σε boutique hotel.

Μένει η επικύρωση της πώλησης από το Ιταλικό υπουργείο εξωτερικών που μπορεί να πάρει και δυο μήνες όπως μας πληροφόρησαν από την Ιταλική Πρεσβεία της Αθήνας.

Η βίλα βρίσκεται σε κακή κατάσταση με τη στέγη της να έχει σχεδόν καταρρεύσει ενώ έχει αφαιρεθεί από χρόνια και ένα τμήμα της υπέροχης κουπαστής της πρόσοψης επί της Β. Όλγας.

Η επένδυση που απαιτείται είναι μεγάλη αλλά αξίζει τον κόπο. Καλοτάξιδη λοιπόν στη νέα της εποχή.