Στη Βουλή η εγκατάλειψη του αρχαιολογικού χώρου της Τούμπας στη Θεσσαλονίκη

Με πρωτοβουλία της κ. Ουρανίας (Ράνιας) Θρασκιά, Βουλεύτριας Α’ Θεσσαλονίκης ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ, αναπληρώτριας τομεάρχη Παιδείας, κατατέθηκε στη Βουλή ερώτηση με θέμα την εγκατάλειψη του αρχαιολογικού χώρου της Τούμπας Θεσσαλονίκης (Τουμπίτσα).

Πιο συγκεκριμένα, ενώ η Τούμπα αποτελεί μία από τις παλιότερες γειτονιές της πόλης της Θεσσαλονίκης, με ιστορία χιλιάδων χρόνων, που έχει πάρει το όνομά της από τον αρχαίο λόφο που αργότερα ονομάστηκε «Τουμπίτσα», σήμερα αυτός ο αρχαιολογικός χώρος έχει εγκαταλειφθεί με ευθύνη της Κυβέρνησης της ΝΔ και του αρμόδιου Υπουργείου Πολιτισμού. Είναι άμεση η ανάγκη συνέχισης της αρχαιολογικής ανασκαφής και ανάδειξης του ιστορικού αυτού χώρου με σκοπό την διατήρηση της πολιτιστικής μας κληρονομιάς ώστε να αποτελέσει πόλο έλξης χιλιάδων επισκεπτών και όχι ένας παρατημένος λοφίσκος με λαμαρίνες.

Το πλήρες κείμενο της ερώτησης έχει ως εξής:

ΕΡΩΤΗΣΗ

Προς την Υπουργό Πολιτισμού

ΘΕΜΑ: Εγκατάλειψη του αρχαιολογικού χώρου της Τούμπας Θεσσαλονίκης

Τα τελευταία χρόνια, η περιοχή του λόφου της Τούμπας, στην ομώνυμη συνοικία της Θεσσαλονίκης, παραμένει εγκαταλειμμένη και αναξιοποίητη.

Η Τούμπα αποτελεί μία από τις παλιότερες γειτονιές της πόλης της Θεσσαλονίκης, με ιστορία χιλιάδων χρόνων. Πήρε το όνομα της από τον αρχαίο λόφο, μετέπειτα «Τουμπίτσα», που δέσποζε σε όλη τη Θεσσαλονίκη, λόγω του ύψους του και του προϊστορικού οικισμού που φιλοξενούσε. Ο αρχαιολογικός χώρος της Τούμπας Θεσσαλονίκης είναι γνωστός από το 1895 και η ανασκαφική έρευνα έφερε στο φως περιφερειακούς τοίχους και πλινθόκτιστα κτήρια της Ύστερης Εποχής του Χαλκού (2.200 π.Χ.).

Η ανασκαφή της Τούμπας Θεσσαλονίκης αποτέλεσε ένα ερευνητικό πρόγραμμα του Τμήματος Ιστορίας και Αρχαιολογίας του Αριστοτέλειου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης, από το 1984 έως και το 2019. Βασικός στόχος ήταν η διερεύνηση των ποικίλων όψεων της προϊστορικής κατοίκησης στην περιοχή που αργότερα ιδρύθηκε η πόλη της Θεσσαλονίκης, ενώ παράλληλα δόθηκε έμφαση στη συμπλήρωση της εικόνας του υλικού πολιτισμού και της ακολουθίας και λεπτομερούς χρονολόγησης των φάσεων της προϊστορικής Κεντρικής Μακεδονίας. Η ανασκαφή λειτουργούσε επίσης ως εκπαιδευτική, ενώ τα ευρήματά της αποτέλεσαν και αποτελούν αντικείμενο πλήθους μεταπτυχιακών και διδακτορικών διατριβών.

Με ευθύνη όμως των Κυβερνήσεων της ΝΔ και του αρμόδιου Υπουργείου Πολιτισμού, από το έτος 2019 έως και σήμερα, ο σπουδαίος αυτός αρχαιολογικός χώρος δείχνει σημάδια εγκατάλειψης. Παρά την ιστορική του αξία, δεν υπάρχει στην περιοχή ούτε μια πινακίδα που να οδηγεί στο σημείο ή έστω να δίνει κάποιες πληροφορίες για τον προϊστορικό οικισμό. Ανεβαίνοντας δε στην κορυφή της «Τουμπίτσας», παρατηρεί κανείς ότι η περίφραξη είναι ελλιπής και ο δρόμος της ανάβασης απότομος.

Είναι δυσάρεστη αλήθεια επίσης πως ελάχιστοι από τους κατοίκους της Τούμπας αλλά και ολόκληρης της Θεσσαλονίκης γνωρίζουν την ύπαρξη του αρχαιολογικού χώρου και την τεράστια ιστορική του αξία. Αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι ο χώρος δεν είναι επισκέψιμος και τα απομεινάρια του οικισμού καλύπτονται σε όλη την επιφάνεια τους από λαμαρίνες. Στην ανάδειξη του μνημείου εντάσσονται και τα προσφυγικά σπίτια που υπάρχουν στις παρυφές της Τούμπας, κάποια εκ των οποίων μάλιστα πρόσκεινται στον αρχαιολογικό χώρο, αφού ο ένας τοίχος τους αποτελείται ουσιαστικά από πέτρες του οικισμού.

Η επιστημονική ομάδα του Α.Π.Θ. έχει ετοιμάσει διάφορα σχέδια ανάδειξης της «Τουμπίτσας», προσαρμοσμένα σε διαφορετικές συνθήκες και κόστη, δεν προχωράει κανένα όμως λόγω έλλειψης χρηματοδότησης για την επίτευξη τους.

Επειδή η συνέχιση της αρχαιολογικής έρευνας της Τούμπας Θεσσαλονίκης είναι επιβεβλημένη λόγω της σπουδαίας ιστορικής της αξίας με σκοπό τη διατήρηση της πολιτισμικής μας κληρονομιάς.

Επειδή η ανάδειξη του αρχαιολογικού χώρου της Τούμπας Θεσσαλονίκης είτε σε συνδυασμό με άλλα μνημεία και μουσεία είτε με την ένταξη του σε αρχαιολογικούς περιπάτους θα φέρει άνθηση στον πολιτιστικό τουρισμό στην περιοχή και θα έχει ευρύτερο οικονομικό και κοινωνικό όφελος.

Επειδή, αντί να αναδειχθεί, ο χώρος σήμερα είναι παντελώς εγκαταλελειμμένος και «κρύβεται» πίσω από ξερά χόρτα, σκουπίδια και ελλιπή φωτισμό, με κύρια ευθύνη του εποπτεύοντος Υπουργείου Πολιτισμού.

Ερωτάται η αρμόδια Υπουργός τι προτίθεται να πράξει, ως προς:

1) Τη συνέχιση της ανασκαφής στον αρχαιολογικό χώρο της Τούμπας Θεσσαλονίκης με στόχο την διαιώνιση της πολιτισμικής μας κληρονομιάς;

2) Την ανάδειξη του αρχαιολογικού χώρου της Τούμπας Θεσσαλονίκης, ώστε να καταστεί πόλος έλξης του πολιτιστικού τουρισμού;

3) Την άρση της εικόνας εγκατάλειψης που παρουσιάζει σήμερα ο σπουδαίος αυτός αρχαιολογικός χώρος;