Στον Αη Λεφτέρη, στο Γεντί Κουλέ

Λέξεις-Εικόνες: Κώστας Αργύρης

«Όποιος έμπαινε εδώ, ήταν καταδικασμένος! Τα 10 χρόνια ήταν δέκα χρόνια, τα 20 ήταν είκοσι και η θανατική ποινή εκτελείτο! Να εδώ, απ’ αυτό το παραπόρτι τους έβγαζαν έξω και μπάμ και κάτω…. εμείς παιδιά τότε, όλο εδώ απ’ έξω τριγυρίζαμε… Τελευταίος εδώ μέσα ήταν ο Παπαχρόνης…».

Με λίγες κουβέντες μου μετέδωσε όλη την ατμόσφαιρα ο κ. Χ. που παράλληλα τακτοποιούσε τα κεριά, έλεγχε το μικρό παγκάρι, τακτοποιούσε τους άρτους, περιδιάβαινε την αυλή «περιπάτου», κρυφοκοιτούσε από τα σιδερένια παραπόρτια των πάλαι ποτέ φοβερών και τρομερών φυλακών του Επταπυργίου στη Θεσσαλονίκη. Τις φυλακές στο Γεντί Κουλέ!

Τo Σάββατο 15 Δεκεμβρίου 2018, γιορτάζει ο Άγιος Ελευθέριος, το παρεκκλήσι του Επταπυργίου, όπου βρίσκεται και η έδρα της Εφορείας Αρχαιοτήτων Πόλης Θεσσαλονίκης. Η φετινή γιορτή μάλιστα, συμπίπτει με την ολοκλήρωση της ανακαίνισης του μικρού ναού από την Εφορεία, αλλά και με τη συμπλήρωση των 100 χρόνων από την εκ βάθρων κατασκευή του από τον έγκλειστο στις φυλακές του Επταπυργίου την διετία 1917-18, αρχιμανδρίτη Μελχισεδέκ Μακρή.

Από σχόλιο του Evangelos Papathanassiou που κρεμάστηκε στην ανακοίνωση της Εφορείας στο Fαcebook διαβάζω επίσης, ότι «O μακεδονομάχος και Αγιοταφίτης Μελχισεδέκ Μακρής, δουμπιώτης, βασιλικός και κρατούμενος των βενιζελικών, ονόμασε τον ναό Άγιο Ελευθέριο, προκειμένου να κολακεύσει τον Ελευθέριο Βενιζέλο και να επιτύχει έτσι την απελευθέρωσή του. Όπερ και εγένετο. Αργότερα ως στρατιωτικός ιερεύς υπηρέτησε επί μακρόν στον Άγιο Κωνσταντίνο, το πρώην μετζίτ, τιμηθέν στο όνομα του διαδόχου και βασιλέως. Ποτέ δεν ξέχασε το δημιούργημά του, τον Άγιο Ελευθέριο».

Nωρίς το απόγευμα της Παρασκευής 14 Δεκεμβρίου, μια ομιχλώδη, υγρή και μουντή θεσσαλονικώτικη πέρα για πέρα ημέρα, βρέθηκα, παραμονή του Αγίου Ελευθερίου, στο Γεντί Κουλέ για τον Εσπερινό προς τιμήν του Αγίου.

«Έχουν ειπωθεί τα μύρια όσα μέσα σε τούτο το μικρό εκκλησάκι», μου τόνισε με νόημα ο απρόοπτος ξεναγός μου. «Και, νά, εκεί πέρα, είναι η καταπακτή, το τούνελ που οδηγεί ίσα για τον Λευκό Πύργο. Έχουν αφήσει πολλοί τα κοκκαλάκια τους εκεί μέσα…».

Φεύγοντας, πίσω από το Επταπύργιο, στη διασταύρωση για τον Περιφερειακό και το Φιλίππειο, νετάρισα στις σκισμένες αφίσες για την σημερινή ομιλία του πρωθυπουργού στο Αλεξάνδρειο. Έκανα ακόμη ένα κλικ, και χώθηκα στην ομίχλη…

Άγιε Λεφτέρη, βοήθειά μας…