Συνελεύσεις πολυκατοικιών: Μέχρι πότε θα κρατήσει η ανακωχή των ενοίκων;

Κανείς δεν θα ήθελε να είναι στη θέση του διαχειριστή πολυκατοικίας καθώς πλησιάζει ο φετινός χειμώνας.

Να γυρίσουμε τον καυστήρα σε πετρέλαιο ή να κρατήσουμε το φυσικό αέριο με κάποιες μετατροπές για οικονομικότερη χρήση; Να ανάψουμε τζάκι, θερμοπομπούς, να βάλουμε σόμπες πετρελαίου, ξυλόσομπες, να αντέξουμε με Air condition, μικρά ηλεκτρικά σώματα;

Οι ανακοινώσεις για τις επιδοτήσεις στο πετρέλαιο θέρμανσης μπορεί να μειώνουν το κόστος, αλλά όχι τόσο ώστε να δικαιολογείται εύκολα απόφαση αντικατάστασης του καυστήρα φυσικού αερίου. Ειδικά εάν αυτή η απόφαση θα πρέπει να είναι συλλογική, μεταξύ των ενοίκων.

Από την άλλη, το ηλεκτρικό ρεύμα παραμένει η ακριβότερη λύση για όσους την επιλέγουν-εκούσια ή ακούσια- ειδικά εάν το μέσο θέρμανσης είναι ηλεκτρικά σώματα.

Και είναι ιδιαιτέρως αμφίβολο τι θα ισχύει κατά τη δύσκολη περίοδος του χειμώνα που συνήθως αρχίζει στα μέσα Δεκεμβρίου και φθάνει μέχρι τον Μάρτιο.

“Οι τιμές έχουν εκτοξευτεί, καταγράφεται αύξηση έως και 30% στο κόστος θέρμανσης, βλέπουμε παντού τη δυσκολία των ανθρώπων να ανταπεξέλθουν στα έξοδα”, λέει ο Στέφανος Καργάκης που διατηρεί την εταιρεία “Οργάνωση – κοινόχρηστα πολυκατοικιών”. 

“Οι περισσότεροι -λέει ο ίδιος- κρατούν στάση αναμονής, δεν προχωρούν σε μετατροπές στους καυστήρες, αφού το κόστος είναι μεγάλο. Στις πυκνοκατοικημένες περιοχές της Χαριλάου, της Τούμπας και της Ανάληψης, του κέντρου και των Δυτικών συνοικιών οι περισσότεροι αναζητούν φθηνές και αμφίβολης ποιότητας αλλά και ασφάλειας λύσεις. Οι ξυλόσομπες και τα μαγκάλια είναι μια δύσκολη – και τα τελευταία μια άκρως επικίνδυνη- επιλογή απελπισίας για τα διαμερίσματα στις πόλεις”.

Οι αυτοσχεδιασμοί μοιάζουν να είναι μια αναγκαστική απάντηση, ειδικά για όσους δυσκολεύονται να πληρώσουν ακόμη και για να καλύψουν τις βασικές ανάγκες τους. Η αύξηση των πωλήσεων σε καυσόξυλα που παρατηρείται ήδη δίνει μια πρόγευση για όσα πρόκειται να ζήσουμε φέτος, ελπίζοντας απλώς ότι ο χειμώνας θα είναι ήπιος. 

Η κατάσταση θυμίζει τον χειμώνα του 2012-13, τότε που η οικονομική κρίση ήταν στο απόγειό της. Είχε καταγραφεί ‘εντονα το φαινόμενο της αιθαλομίχλης στην Ελλάδα, τόσο στις μεγάλες πόλεις, Αθήνα και Θεσσαλονίκη, όσο και σε μικρότερες, όπως ο Βόλος.

Τότε, είχε παρατηρηθεί αύξηση των αιωρούμενων σωματιδίων στις πόλεις έως και 30% που συνδέθηκε με την χρήση ακατάλληλων υλικών ως καύσιμα για τη θέρμανση των σπιτιών σε αστικό περιβάλλον.

Ακολούθησαν διαδοχικές προειδοποιήσεις της Ελληνικής Αντικαρκινικής Εταιρείας για την επικινδυνότητα χρήσης τζακιών και σόμπας στα αστικά κέντρα αφού “η καύση ξύλου εκλύει στο εσωτερικό και εξωτερικό περιβάλλον (στον αέρα) μεγάλες ποσότητες πολυκυκλικών αρωματικών υδρογονανθράκων (PAHs), βενζολίου, διοξινών και αιωρούμενων σωματιδίων και μάλιστα των πιο μικρών, των γνωστών ως PM 2,5μm, τα οποία διεισδύουν και εγκαθίστανται πολύ βαθιά στις κυψελίδες του πνεύμονα και από εκεί περνούν στην κυκλοφορία του αίματος και φτάνουν σε διάφορα όργανα του σώματος”.

Η ενεργειακή φτώχεια στην Ελλάδα “εξελίσσεται σε χρονίζουσα κοινωνική πρόκληση” τονίζει το Ίδρυμα Χάινριχ Μπελ – Γραφείο Θεσσαλονίκης, σε έρευνα που διενήργησε πέρυσι σε συνεργασία με το ΙΝΖΕΒ – Ινστιτούτο Κτιρίων Μηδενικής Ενεργειακής Κατανάλωσης. 

Η ενεργειακή φτώχεια, -επισημαίνει η ίδια έρευνα- αναγνωρίζεται, πλέον, “σε παγκόσμιο επίπεδο ως ένα κοινωνικό πρόβλημα με αυξάνουσα σημασία και σοβαρές επιπτώσεις στην υγεία πολλών εκατομμυρίων πολιτών. Στην Ευρώπη, το φαινόμενο της ενεργειακής φτώχειας επιδεινώνεται τα τελευταία χρόνια ακόμα και στις οικονομικά εύρωστες χώρες”. 

Κι αν τα παραπάνω συμπεράσματα είχαν εξαχθεί με τα δεδομένα που υπήρχαν έως το 2021 δεν είναι δύσκολο να φανταστούμε τι μπορούμε να περιμένουμε φέτος που η κατάσταση στον τομέα της ενέργειας παραμένει εξαιρετικά ρευστή εξαιτίας του πολέμου στην Ουκρανία και των φαινομένων κερδοσκοπίας. 

Υπάρχουν λύσεις, έστω και υπό αυτά τα δύσκολα δεδομένα; Χρειάζεται ένας μακροπρόθεσμος σχεδιασμός από την πολιτεία, λέει ο Στέφανος Καργάκης για να υιοθετηθούν συγκροτημένες λύσεις όπως οι μονώσεις των σπιτιών ή η παραγωγή ενέργειας από φωτοβολταϊκά πάρκα στις ταράτσες, αλλά είναι αναγκαίο να αρθούν πολλά γραφειοκρατικά εμπόδια, να επεκταθούν τα αντίστοιχα προγράμματα και να δοθούν επιδοτήσεις.  

Μέχρι τότε, μπορούμε να καταφύγουμε σε λύσεις ορθολογικής διαχείρισης, απομόνωσης χώρων μέσα στα σπίτια, δωματίων που δεν είναι απολύτως απαραίτητα να χρησιμοποιηθούν ή και επιλογές αλληλεγγύης, όπως οι συγκατοικήσεις. 

Όπως το θέτει και στον επίλογο της έρευνάς του το Ίδρυμα Χάινριχ Μπελ – Γραφείο Θεσσαλονίκης είναι αναγκαία η “ανάληψη καινοτόμων πρωτοβουλιών, τόσο σε ατομικό επίπεδο όσο και σε επίπεδο πολιτικής που θα στοχεύουν στις ρίζες του προβλήματος και όχι στην επιφανειακή αντιμετώπισή του. 

Η πολιτική και οικονομική στήριξη μέτρων ενίσχυσης της ενεργειακής αποδοτικότητας με στόχο την ριζική ενεργειακή αναβάθμιση των κατοικιών, η ρύθμιση της αγοράς ενέργειας με σκοπό τον εκδημοκρατισμό του ενεργειακού τομέα και την εξασφάλιση χαμηλότερων τιμών ενέργειας για τους ενεργειακά φτωχούς, τα οικονομικά κίνητρα μετάβασης από παραδοσιακά συμβατικά καύσιμα σε νέα καθαρότερα, η εντατική και τακτική ενημέρωση των πολιτών σχετικά με το πρόβλημα της ενεργειακής φτώχειας και των πιθανών μέτρων αντιμετώπισής του, η διαμόρφωση νέων μοντέλων διαβίωσης με σεβασμό στην ενέργεια και περιορισμό της αλόγιστης κατανάλωσής της εμφανίζονται ως μόνο μερικά από τα πλέον βασικά μέτρα παρέμβασης. 

Εν τούτοις, αξίζει να σημειωθεί, ότι ακόμα και σήμερα η ενεργειακή φτώχεια στην Ελλάδα αντιμετωπίζεται με αποσπασματικά μέτρα κοινωνικής πολιτικής όπως για παράδειγμα το επίδομα πετρελαίου θέρμανσης, το κοινωνικό τιμολόγιο κ.λπ., τα οποία βασίζονται κυρίως σε εισοδηματικά και περιουσιακά κριτήρια, αποσκοπώντας στη μερική ανακούφιση των πληγέντων”.

* Ο τίτλος είναι διασκευή από στίχο του τραγουδιού “Ανακωχή” του Τζίμη Πανούση