Τα θέλουμε;

Λέξεις-εικόνες: Κύα Τζήμου

Εκατόν πενήντα περίπου υπαίθρια γλυπτά είναι τοποθετημένα στον δημόσιο χώρο της Θεσσαλονίκης. Ανδριάντες, προτομές, μνημεία αφιερωματικά, γλυπτά διακοσμητικά, κλασικά και μοντέρνα, συντριβάνια και κρήνες. Το πρώτο γλυπτό που τοποθετήθηκε στη Θεσσαλονίκη, μετά την απελευθέρωση το 1912, ήταν η προτομή του Γεωργίου του Α’ και από τότε ακολούθησαν πολλά. Μερικά από αυτά τα βλέπω καθημερινά. Τρία από αυτά, που μάλιστα βρίσκονται σε απόσταση αναπνοής μεταξύ τους, στην πιο κεντρική και πολυσύχναστη ανοιχτωσιά της πόλης, με κάνουν να απορώ για την αισθητική ή τη θέση που καταλαμβάνουν και θα προτιμούσα να μην υπήρχαν. Προσωπική μου άποψη. Σίγουρα αρκετοί από σας θα έχετε στο μυαλό σας κάποια άλλα, που μπορείτε να τα επισημάνετε στα σχόλια.

1. Το συντριβάνι στον Ξαρχάκο.

Στη θέση του μέχρι την δεκαετία του 30 είχε τοποθετηθεί το άγαλμα του Βασιλέως Κωνσταντίνου που σήμερα βρίσκεται στην Πλατεία Βαρδαρίου. Ο τσιμεντένιος όγκος του βρίσκεται στη νοητή γραμμή που συνδέει την Έκθεση μέσω του δρόμου με τα παλιά αναψυκτήρια στο πάρκο της ΧΑΝΘ με το Άγαλμα του Μεγάλου Αλεξάνδρου στην Παραλία. Άδειο χώρο βρήκαν μετά την μετακίνηση του αγάλματος είπαν να τον γεμίσουν. Καλή η ιδέα του συντριβανιού στο σημείο αλλά ειλικρινά αυτός ο τσιμεντένιος όγκος είναι εξαιρετικά δυσάρεστος στην όψη (ιδίως όταν το συντριβάνι δεν λειτουργεί.. που συνήθως δεν λειτουργεί). Σε συνδυασμό με την ανύπαρκτη συντήρηση και καθαριότητα των υδάτων που διατηρούν το φυσικό πράσινο χρώμα του βάλτου μακράν αποτελεί ένα από τα πλέον αντιαισθητικά γλυπτά συντριβάνια της πόλης.

2. Το άγαλμα του Κωνσταντίνου Καραμανλή στην Παραλία

Ο ανδριάντας του Κωνσταντίνου Καραμανλή που φιλοτεχνήθηκε από τον καλλιτέχνη Πραξιτέλη Τζανουλίνο είναι από πιο πρόσφατα αποκτήματα της πόλης. Σύμφωνα με την περιγραφή του καλλιτέχνη ο Κωνσταντίνος Καραμανλής παρουσιάζεται «ευθυτενής, αγέρωχος, κλασικός και κομψός, σε στάση σχεδόν κούρου, η οποία και τον χαρακτήριζε». Με το αριστερό του χέρι εμφανίζεται να ακουμπά στο έδρανο του κοινοβουλίου, πάνω στο οποίο υπάρχει μια εικονογραφημένη παράσταση από τον αρχαίο ελληνικό μύθο με την αρπαγή της Ευρώπης από τον Δία, ενώ στο δεξί χέρι του κρατά τη συνθήκη της ένταξης της Ελλάδας στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Μάλιστα. Δεν θα επεκταθώ στον πολιτικό βίο του Κωνσταντίνου Καραμανλή ούτε θα κρίνω εγώ αν χρειαζόταν ένας ανδριάντας του στην πόλη. Όσο για την αισθητική, ανδριάντας είναι δεν περιμένουμε και θαύματα. Μπορώ, όμως, να μιλήσω για την επιλογή της θέσης του συγκεκριμένου ανδριάντα. Στην παραλία μας βρε παιδιά; Στο πιο κεντρικό σημείο της; Ο συνειρμός είναι σαφής, βέβαια, αφού του οφείλουμε την επέκταση της Νέας Παραλίας, αλλά να μην ξεχνάμε ότι τοιουτοτρόπως βλέπουν καθημερινά οι χιλιάδες Θεσσαλονικείς τον υπεύθυνο της καταστροφής της αρχιτεκτονικής μιας πόλης. Τον υπεύθυνο του Νόμου της Αντιπαροχής, χωρίς καμιά πρόνοια διάσωσης των αρχιτεκτονικών μνημείων της πόλης., πού άλλαξε άρδην την όψη της πόλης καταστρέφοντας το μεγαλύτερο κομμάτι της αρχιτεκτονικής της ιστορίας.

3. Άγαλμα Εμμανουήλ Παππά απέναντι απ΄το Δημαρχείο

Είναι ίσως το πιο κακόγουστο και κακοφτιαγμένο άγαλμα της πόλης. Προσωπικά το θεωρώ προσβολή για τον ήρωα που απεικονίζει και πραγματικά δεν του αξίζει. Ο Εμμανουήλ Παππάς ήταν ο αρχοστράτηγος των Μακεδονικών δυνάμεων κατά την επανάσταση (1773-1821). Ο Ανδριάντας ήταν δωρεά του Συλλόγου «Εμμ. Παππάς Θεσσαλονίκης» («έγινε» γράφει στην πινακίδα, λέτε να σημαίνει αυτό ότι τον φιλοτέχνησε κιόλας;). Ο δήμαρχος Θεσσαλονίκης Γιάννης Μπουτάρης στη διάρκεια σύσκεψης δημάρχων της Βορείου Ελλάδος αναφέρθηκε σ΄αυτόν χαρακτηρίζοντάς τον αντιαισθητικό με αποτέλεσμα να προκαλέσει την μήνιν του δημάρχου Σιντικής Σερρών, Φώτη Δομουχτσίδη, που ζήτησε εξηγήσεις για τους χαρακτηρισμούς του Μπουτάρη για το άγαλμα του Παππά, «Υπάρχει ολόκληρος δήμος που έχει πάρει το όνομα του ήρωα. Έχει αναστατωθεί ο δήμος και ολόκληρες οι Σέρρες», είπε χαρακτηριστικά. Στην συγκεκριμένη περίπτωση θα δώσω δίκιο στον Μουτάρη. Είναι τουλάχιστον παιδαριώδες να πιστεύεις ότι όταν μιλάς για την αισθητική ενός αγάλματος φέρεσαι εναντίον του ανθρώπου που απεικονίζει.