Τα υπαίθρια στέκια είναι η νέα τάση της Θεσσαλονίκης

Λέξεις – Εικόνες: Γιώργος Τσιτιρίδης

Στην Καμάρα ήταν που νοίκιασα το πρώτο μου σπίτι ως φοιτητής. Δίπλα στην Παναγία Δεξιά. Έβγαινα από την είσοδο της πολυκατοικίας και ήταν σαν να ήμουν ξαφνικά στο κέντρο του κόσμου, γιατί η Καμάρα και η Ναυαρίνου την δεκαετία του 1990 και μέχρι το 2000 ήταν το κέντρο του κόσμου για μένα. Σε μια εποχή δίχως έξυπνα κινητά και πρόσβαση στο διαδίκτυο, η Καμάρα ήταν το σημείο των ραντεβού όλης της πόλης, μια πολύβουη κυψέλη ειδικά Σάββατο βράδυ. Και σήμερα αποτελεί μια περιοχή από την οποία περνάνε εκατοντάδες άνθρωποι. Τώρα όμως υπάρχουν και τα smartphone και η αναμονή δεν κρατάει πολύ. Γύρω από την Καμάρα αναπτύχθηκαν τα γνωστότερα στέκια–σημεία αναφοράς των φοιτητών λόγω της πανεπιστημιούπολης που βρίσκεται δίπλα της. Στο ίδιο σημείο μπορεί κανείς ακόμα και σήμερα να βρει τον παράδεισο των φωτοτυπάδικων, δεκάδες φαγάδικα, καφετέριες, ρακομελάδικα. Ο χώρος έξω και γύρω από την Ροτόντα μέχρι κάτω στην Ναυαρίνου είναι πάντα γεμάτος από κόσμο. Τα τελευταία χρόνια δυστυχώς υπήρξε ραγδαία αύξηση της διακίνησης ναρκωτικών μέσα και γύρω από την πανεπιστημιούπολη καθώς και την Ροτόντα.

Πολλές συνήθειες και πολλά στέκια έχουν μείνει ίδια και αναλλοίωτα στον χρόνο, πολλά όμως έχουν αλλάξει 20 χρόνια μετά την πρώτη μου μέρα ως φοιτητής στην πόλη. Οι οικονομικές συνθήκες, η τεχνολογία, τα έργα ανάπλασης, οι τάσεις και η μόδα έπαιξαν καθοριστικό ρόλο στην διαμόρφωση των νέων υπαίθριων στεκιών της πόλης. Με την Καμάρα και την Μελενίκου να κρατούν κλασικά έναν μεγάλο αριθμό φοιτητών γύρω τους, τους σκεϊτάδες που χρόνια τώρα πέφτουν και ξανασηκώνονται στο άγαλμα του Μεγάλου Αλεξάνδρου, και τους street work out αθλητές να κάνουν χρήση των μονόζυγων στο πάρκο του Ξαρχάκoυ, η νέα τάση στην υπαίθρια μάζωξη της νεολαίας είναι ο άξονας εκκλησία Αγία Σοφία, Αριστοτέλους, παραλία, λιμάνι και αυτό όχι άδικα. Η ανάπλαση της Ικτίνου, της παραλίας, του λιμανιού, η πεζοδρόμηση της Αγίας Σοφίας, έδωσαν νέες ελκυστικές επιλογές στους κατοίκους της Θεσσαλονίκης.

Πριν από 2-3 χρόνια ξεκίνησε από κάποιες παρέες η χρήση του πεζόδρομου της Ικτίνου ως χώρος συνεύρεσης. Δεκάδες νέοι κάθε βράδυ έπιναν μπύρες, κάπνιζαν, γελούσαν και τραγουδούσαν. Σιγά σιγά οι παρέες απλώθηκαν στο τοιχίο της εκκλησίας και σύντομα μπήκαν στον προαύλιο χώρο της Αγίας Σοφίας. Η εκκλησία άρχισε να γεμίζει κάθε βράδυ με πολλούς νέους. Γιατί άραγε είχαν διαλέξει την εκκλησία για στέκι τους; Γιατί πολύ απλά η πόλη δεν έχει πολλούς ελεύθερους χώρους στο κέντρο, μεγάλα πάρκα και πλατείες, όπως συμβαίνει σε άλλες πόλεις, ειδικά του εξωτερικού, οπότε δεν υπάρχουν και πολλές επιλογές.

Με την οικονομική κρίση να έχει επηρεάσει σχεδόν τους πάντες, υπάρχει μια επιστροφή στις υπαίθριες συνευρέσεις. Οι νέοι διεκδικούν τους ανοιχτούς χώρους και προσπαθούν να βρουν τρόπους επικοινωνίας και τόπους συνεύρεσης χωρίς να απαιτούνται πολλά χρήματα για την είσοδο σε μαγαζιά και για τα ποτά.

Η κατάληψη της εκκλησίας απασχόλησε τους ιερείς, τους γείτονες και πολλές φορές αστυνομικοί προσπάθησαν να διώξουν τους παρευρισκόμενους από τον πεζόδρομο της Ικτίνου και το προαύλιο της Αγίας Σοφίας. Μέχρι και αστυνομικές κλούβες ήρθαν και για μέρες έστεκαν μπροστά από την εκκλησία χωρίς κανένα αποτέλεσμα. Μόλις βραδιάσει, ειδικά με καλό καιρό, δεκάδες αγόρια και κορίτσια αράζουν γύρω από την εκκλησία. Πολλοί στέκονται σκεπτικοί, προβληματισμένοι μπροστά στο φαινόμενο που μπορεί να οδηγήσει σε φθορές του μνημείου, μιας και ήδη όσοι κάθονται εκεί ρυπαίνουν το χώρο με τα σκουπίδια τους. Κάποιοι ενοχλούνται από το θόρυβο. Άλλοι φοβούνται την ενδεχόμενη έξαρση βίας και χρήση ναρκωτικών ουσιών που θα υποβαθμίσει την περιοχή, κάνοντας την επικίνδυνη.

Είναι υγιές να βρίσκονται οι άνθρωποι σε εξωτερικούς χώρους και να αναπτύσσουν σχέσεις. Αυτό γίνεται χρόνια τώρα σε μεγάλες πρωτεύουσες του εξωτερικού. Στην Θεσσαλονίκη οι χώροι δεν υπάρχουν, και δημιουργούνται στέκια εκεί που είναι πιο ευνοϊκές οι συνθήκες, ακόμα και αν ο χώρος είναι ακατάλληλος προς χρήση.

Οι μικρότεροι σε ηλικία, κυρίως τα γυμνασιόπαιδα και οι οικογένειες με παιδιά, βρίσκονται στην πλατεία Αριστοτέλους. Αν περάσει κάποιος ένα Σάββατο θα σαστίσει από το πλήθος του κόσμου.

Όλη η Θεσσαλονίκη θα κατέβει στον άξονα Αριστοτέλους, Λευκός Πύργος, Ομπρέλες Ζογγολόπουλου για να περπατήσει. Ποδηλάτες, οικογένειες με καρότσια, μικροπωλητές, σκεϊτάδες, μεγάλες και μικρές παρέες. Τις περισσότερες φορές, μετά από κάποια ώρα, πολλοί από αυτούς θα καταλήξουν στο λιμάνι. Η προβλήτα του λιμανιού είναι το νέο trend της πόλης και όχι άδικα. Μεγάλος χώρος, θέα στην θάλασσα και τον Λευκό Πύργο, από δίπλα περνούν τα πλωτά μπαρ, ανοιχτός ουρανός με αστέρια, ανάπλαση με ξαπλώστρες και παγκάκια, τρία μουσεία και δυο κινηματογράφοι, κάνουν το λιμάνι το πιο ελκυστικό μέρος της πόλης. Με το που σουρουπώνει, δεκάδες νέοι, και όχι μόνο, με το ποδήλατο τους, με το σκέιτ, με κιθάρες, μπύρες και κασετόφωνα είναι αποφασισμένοι να αράξουν και να περάσουν καλά. Η έλευση των προσφύγων διπλασίασε τον κόσμο της Αριστοτέλους και του λιμανιού. Γι’ αυτούς είναι το πιο γνώριμο, κεντρικό και αγαπημένο σημείο. Δεν γνωρίζουν άλλο τρόπο διασκέδασης και είναι δύσκολο να αφομοιωθούν σε έναν τρόπο διασκέδασης ξένο προς αυτούς. Στο ύψος του Καπανιού, η διακίνηση λαθραίων τσιγάρων υποβάθμισε την περιοχή σε σχέση με τα άλλα σημεία της πλατείας Αριστοτέλους.

Στους υπόλοιπους μεγάλους δήμους της πόλης, όπως στον Εύοσμο, το Κορδελιό, την Καλαμαριά, την Τούμπα και την Σταυρούπολη, άνθρωποι κάθε ηλικίας περνούν τα χρόνο τους σε πάρκα και μεγάλες πλατείες. Όχι πως δεν ήταν πάντα ένα συνηθισμένο φαινόμενο η βόλτα, αλλά για χρόνια η μόδα απαιτούσε κλαμπάκια, ντίσκο, μπουζούκια και καφετέριες. Τώρα, η υπαίθρια βόλτα και διασκέδαση έγινε και πάλι κομμάτι της καθημερινότητας των Θεσσαλονικέων, ειδικά τα βράδια του καλοκαιριού.

Η Αρχαία Αγορά, από το ύψος της Φίλιππου μέχρι την Ολύμπου, ο πεζόδρομος της Καρμπολά στο Μπιτ Παζάρ, το Επταπύργιο, είναι σημεία που δεν βρίσκονται στην καρδιά του κέντρου, αλλά έχουν και αυτά το δικό τους φανατικό κοινό. Οι νέοι δείχνουν με την στάση τους όλα αυτά που επιθυμούν να έχει η πόλη τους.

Είναι καιρός να γίνει μια σοβαρή μελέτη και να δοθεί περισσότερος ανοιχτός χώρος στους ανθρώπους για να εκφραστούν, να κοινωνικοποιηθούν, να κινηθούν. Μια και μόνο ανάπλαση στην παραλία και το λιμάνι άλλαξε με τα χρόνια τις συνήθειες εκατοντάδων κατοίκων της πόλης. Ο κόσμος ανταποκρίνεται σε πράγματα που πιστεύαμε για χρόνια ότι δεν είναι στην κουλτούρα του Θεσσαλονικιού, όπως η βόλτα, το ποδήλατο και το τζόκινγκ. Η ανάπτυξη μιας κουλτούρας θέλει υποδομή και είναι καιρός να διεκδικήσουμε τον δημόσιο χώρο που μας αναλογεί κόντρα στο τσιμέντο, τα κτίρια και τα παρκαρισμένα αυτοκίνητα.