Τα υψηλά ενοίκια και τα απλησίαστα διαμερίσματα στη Θεσσαλονίκη – Πού πάει το πράγμα;

Σε μείζον πρόβλημα εξελίσσονται τα ενοίκια στη Θεσσαλονίκη, καθώς τόσο στο κέντρο της πόλης, όσο και στα προάστια το ράλι των αυξήσεων στις τιμές μεγαλώνει σε τέτοιο βαθμό που αυτή στιγμή όλο και λιγότερες οικογένειες ή φοιτητές μπορούν να ανταποκριθούν στις υπέρογκες μισθώσεις.

Σε μια προσπάθεια να αναζητήσουμε τα αίτια που οδήγησαν σε αυτή την κατάσταση, συνομιλήσαμε με τους εκπροσώπους τριών φορέων που απασχολούνται στον κλάδο των ακινήτων. Χαρακτηριστικό είναι πως και οι τρεις εντόπισαν διαφορετικά ζητήματα εξήγησης του φαινομένου.

«Οι υπέρογκες αυξήσεις των ενοικίων στη Θεσσαλονίκη, όπως και σε άλλες μεγάλες πόλεις της Ελλάδα, είναι ένα φαινόμενο που το συναντάμε κυρίως λόγω της έλλειψης ποιοτικών ακινήτων στην αγορά. Κατά τη διάρκεια της οικονομικής κρίσης η οικοδομική δραστηριότητα και οι κατασκευές νέων κατοικιών είχαν σχεδόν μηδενίσει.  Ακόμα και τώρα η οικοδομική δραστηριότητα παραμένει σε πολύ χαμηλά επίπεδα, αν σκεφτούμε ότι οικοδομικές άδειες είναι στο 25%, σε σχέση με τις οικοδομικές άδειες που υπήρχαν προ κρίσης. Αυτό συντελεί στο να μην υπάρχει προσφορά νέων ακινήτων στην αγορά, ενώ η ζήτηση είναι ολοένα και αυξανόμενη», σημειώνει από την πλευρά του ο Αναπληρωτής Γενικός Γραμματέας του Συλλόγου Μεσιτών Θεσσαλονίκης, Φίλιππος Προγιόπουλος.

«Ανεξέλεγκτη η κατάσταση και κανείς δεν ξέρει που μπορεί να φτάσει»

Από την πλευρά του, το μέλος της Ένωσης Ενοικιαστ(ρι)ών Θεσσαλονίκης, Βάσω Κουτσουπιά, στέκεται ιδιαίτερα στο θέμα των κοινωνικών ανισοτήτων και το δυσανάλογο ισοζύγιο ενοικίων -μισθών στη χώρα, γεγονός που κάνει “απλησίαστα” για το μέσο βαλάντιο διαμερίσματα είτε στο κέντρο, είτε και σε άλλες περιοχές της πόλης.

«Τα τελευταία χρόνια είναι γεγονός πως οι φοιτητές που βρίσκονται σε δυσμενέστερη θέση από όλους μετατοπίζονται από το κέντρο ή και από περιοχές κοντά στο κέντρο της Θεσσαλονίκης διότι κι εκεί οι τιμές έχουν ανέβει και ανεβαίνουν διαρκώς. Και μιλάμε κατά βάση και για σπίτια ακατάλληλα. Επίσης μία βασική αιτία για την άνοδο την οποία συναντάμε κυρίως σε Αθήνα – Θεσσαλονίκη, αλλά μεγάλο πρόβλημα αντιμετωπίζουν πλέον και τα Χανιά έχει να κάνει με την τουριστικοποίηση κυρίως των κέντρων.

Το Airbnb είναι πια ανεξέλεγκτο, ενώ στην Ελλάδα υπάρχει επίσης και το φαινόμενο της Golden Visa. Επίσης, τα φορολογικά κίνητρα και η εισροή των επενδυτικών και τουριστικών κεφαλαίων τα τελευταία 10 χρόνια έχουν αφαιρέσει ακίνητα από την μακροχρόνια μίσθωση ειδικά στις πόλεις και έχουν μετατρέψει τις γειτονιές μας σε “επενδυτική ευκαιρία”. Γεγονός που με τη σειρά του, έχει μετατρέψει την κατοικία από κοινωνικό αγαθό σε εμπόρευμα. Απο τη στιγμή λοιπόν που υπάρχει αυτή η ανεξέλεγκτη κατάσταση, κάθε εκμισθωτής μπορεί να θεωρήσει ότι το ακίνητό του βρίσκεται σε άριστη κατάσταση και να το βάλει στην αγορά με διπλάσιο ενοίκιο απ’ ότι πραγματικά αξίζει. Και βέβαια, αφού δεν τον περιορίζει το Κράτος μέσω νομοθετικού πλαισίου αυτή η κατάσταση φαίνεται ότι θα συνεχιστεί, χωρίς κανένας να μπορεί προβλέψει που θα σταματήσει» τονίζει η κα. Κουτσουπιά.

«Πρώτα πρέπει να βελτιωθεί το βιοτικό μας επίπεδο και οι μισθοί»

Σε ερώτηση για το αν ο ίδιος θεωρεί πως τα Airbnb έχουν παίξει όντως καταλυτικό ρόλο στην αύξηση των ενοικίων, ο διευθυντής του Συνδέσμου Εταιρειών Βραχυχρόνιας Μίσθωσης Ακινήτων (STAMA), Στάθης Καρόπουλος διαφωνεί και συμπληρώνει πως «αυξήσεις ενοικίων υπάρχουν και σε μη τουριστικές περιοχές εκεί όπου δεν υπάρχουν Airbnb. Εκείνο που θεωρούμε εμείς, είναι ότι οι ραγδαίες αυξήσεις ενοικίων οφείλονται στην γενικότερη ακρίβεια που μαστίζει την κοινωνία μας τα τελευταία χρόνια. Για παράδειγμα το σουβλάκι έχει φτάσει 4,5 ευρώ, η φέτα στα 12 ευρώ, η κιλοβατώρα είναι πια ανεξέλεγκτη. Και πείτε μου εσείς, πώς μπορεί να αντιμετωπιστεί το ενοίκιο όταν οι ίδιοι οι ενοικιαστές ζουν στο ίδιο περιβάλλον ακρίβειας, κάτι που σημαίνει ότι και αυτοί αυξάνουν τις τιμές, όπως αυξάνονται τα πάντα γύρω μας. Γιατί κι αυτοί πρέπει να πληρώσουν τις υποχρεώσεις τους και επιπλέον να συντηρήσουν το ακίνητό τους για να μην απαξιωθεί, ενώ την ίδια στιγμή ένας εργαζόμενος μπορεί να δίνει 400 και 450 ευρώ στο ενοίκιο, όταν ο βασικός μισθός του είναι στα 800 ευρώ. Για εμάς λοιπόν αυτό που πρωτίστως πρέπει να αλλάξει είναι το βιοτικό επίπεδο της χώρας και μετά να βάλουμε όλα τα υπόλοιπα σε μια σειρά».

Ποιες περιοχές παρουσιάζουν τη μεγαλύτερη αύξηση αυτή την εποχή

Σε ερώτηση για τις περιοχές που παρουσιάζουν ραγδαία αύξηση στα ενοίκια το τελευταίο διάστημα ειδικότερα μετά την ολοκλήρωση του Μετρό, η κα. Κουτσουπιά ξεκαθάρισε ότι τα διαμερίσματα σε περιοχές κοντά στο κέντρο ή ακόμη και εντός του κέντρου της πόλης είναι σχεδόν απλησίαστα, ενώ ο κ. Προγιόπουλος από την πλευρά του δίνει μια διαφορετική διάσταση.

«Ραγδαία αύξηση ενοικίων τελευταία παρατηρείται στις περιοχές Ξηροκρήνη, Μενεμένη, Αμπελόκηποι, όπως επίσης και στην περιοχή της Θέρμης και της Περαίας. Αυτό συμβαίνει διότι ο κόσμος προσπαθεί να βρει λίγο πιο οικονομικές λύσεις μιας και το κέντρο της πόλης έχει γίνει απλησίαστο για πολλά πορτοφόλια» τονίζει χαρακτηριστικά.

Σε εκείνο πάντως που συμφωνούν όλοι είναι ότι αυτό που μπορεί να βάλει φρένο στις αυξήσεις είναι η λήψη μέτρων από την πλευρά της κυβέρνησης, καθώς επίσης και η ιδέα της αποκέντρωσης.

«Θα πρέπει να γίνει ένας συνδυασμός από συντονισμένες κινήσεις και όχι μεμονωμένες. Θα πρέπει να δοθούν κίνητρα για να αναπτυχθεί οικοδομική δραστηριότητα και όχι να μπαίνουν “φρένα” όπως τελευταία είδαμε να συμβαίνει. Θα πρέπει να βρεθούν τρόποι για να ανοίξουν πολλά από τα κλειστά ακίνητα. Το πιο σημαντικό όμως, θεωρώ ότι είναι η αποκέντρωση. Θα πρέπει να ενισχυθεί η ιδέα και να δοθούν λύσεις, έτσι ο κόσμος να μεταφερθεί σε περιοχές εκτός των πολεοδομικών συγκροτημάτων σε περιφερειακές δηλαδή περιοχές της πόλης. Ο Δήμος Δέλτα, ο Δήμος Θερμαϊκού, η Καλλικράτεια και τα Μουδανιά, αλλά και το Κιλκίς, η Κατερίνη, οι Σέρρες κ.α. είναι περιοχές που έχουν ακίνητα και ο κόσμος μπορεί να μείνει εκεί, αρκεί να έχει ασφαλή και συνεχή σύνδεση με την Θεσσαλονίκη με μέσα σταθερής τροχιάς και παράλληλα αναπτύσσονται και οι τοπικές οικονομίες» σημειώνει συγκεκριμένα ο Αναπληρωτής Γενικός Γραμματέας του Συλλόγου Μεσιτών Θεσσαλονίκης, Φίλιππος Προγιόπουλος.

«Η αναστροφή του κλίματος αφορά αποκλειστικά και μόνο την Πολιτεία η οποία οφείλει να προστατέψει τους αδύναμους. Με λίγα λόγια μιλάμε για πλαφόν στα ενοίκια και για ρύθμιση της βραχυχρόνιας μίσθωσης προκειμένου να περιορίσει με διάφορους τρόπους τα funds, να καταργήσει την Golden Visa, να κάνει κοινωνική κατοικία. Είμαστε η μόνη χώρα στην Ευρώπη που δεν έχει κοινωνική κατοικία αν και αντιμετωπίζουμε τη σφοδρότερη στεγαστική κρίση. Και αυτό φυσικά αποτελεί πρόβλημα για τους ανθρώπους που ζουν στο ενοίκιο και ειδικότερα τα νοικοκυριά που δεν μπορούν να ανταπεξέλθουν, τα οποία πλέον είναι πολλά. Μιλάμε για μεγάλο αριθμό τέτοιων οικογενειών. Αντιλαμβανόμαστε επίσης ότι υπάρχει μια ανισότητα στις σχέσεις εκμισθωτή και ενοικιαστή καθώς το παιχνίδι παίζεται με άλλους όρους από αυτούς που θα ήταν δίκαιοι γι’ αυτό και διεκδικούμε κάτι καλύτερο από αυτό. Ξέρετε όταν μια κοινωνία αντιμετωπίζει ένα τέτοιου είδους πρόβλημα, δεν είναι για όλους το ίδιο. Οι άνθρωποι που έχουν πρόβλημα είναι αυτοί που βρίσκονται ταξικά χαμηλά, που δυσκολεύονται να βγάλουν τον μήνα. Αντίθετα, οι κατασκευαστικές, τα funds, οι μεσίτες, οι εκμισθωτές κερδίζουν από αυτή την ιστορία» συμπληρώνει από την πλευρά της η Βάσω Κουτσουπιά.