Θεσσαλονίκη: Την απόφαση της κυβέρνησης για τον τερματισμό της “προστατευτικής φύλαξης” ασυνόδευτων ανηλίκων χαιρετίζει η ΑΡΣΙΣ

Η ΑΡΣΙΣ – Κοινωνική Οργάνωση Υποστήριξης Νέων χαιρετίζει την απόφαση της κυβέρνησης να βάλει τέλος στο θεσμό της λεγόμενης “προστατευτικής φύλαξης” στα κρατητήρια αστυνομικών τμημάτων.

Η ανακοίνωση του υπουργείου Μετανάστευσης και Ασύλου που προαναγγέλλει το «τέλος στη φιλοξενία των ασυνόδευτων ανηλίκων στα αστυνομικά τμήματα» αποτελεί δέσμευση της κυβέρνησης για την ουσιαστική υπεράσπιση των δικαιωμάτων των παιδιών.  

Εγκαινιάζεται μια νέα περίοδος για το καθεστώς προστασίας των παιδιών, το οποίο πλέον διαχωρίζεται οριστικά από την έννοια της κράτησης.

Τα τελευταία τέσσερα χρόνια η ΑΡΣΙΣ έχει κάνει συστηματικές παρεμβάσεις υποστήριξης ασυνόδευτων ανηλίκων σε καθεστώς προστατευτικής φύλαξης σε κρατητήρια αστυνομικών τμημάτων. 

Στη Θεσσαλονίκη, σε συνεργασία με τη UNICEF υποστηρίξαμε 353 ασυνόδευτους ανηλίκους σε καθεστώς προστατευτικής φύλαξης το 2017 και 725 το 2018 μέσα από το πρόγραμμα “Providing urgent protection for the most vulnerable Unaccompanied Children (UAC) through Safe Zones, Food Provision and Case management”.

Στη συνέχεια, μέσα από το πρόγραμμα “Child Protection, Detention Monitoring, Persons with Specific Needs Support and Legal Aid” το οποίο υλοποιείται από την Ύπατη Αρμοστεία του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες με τη συγχρηματοδότηση της Ευρωπαϊκής Ένωσης και λειτουργεί μέχρι σήμερα, για το 2019 υποστηρίχθηκαν 472 ανήλικοι κι από την αρχή του 2020 μέχρι τον  Οκτώβριο έχουν λάβει υπηρεσίες προστασίας 338 ασυνόδευτοι ανήλικοι.

Επί τέσσερα χρόνια οι επαγγελματίες της ΑΡΣΙΣ απέκτησαν  άμεση εμπειρία για την κατάσταση την οποία βιώνουν οι ασυνόδευτοι ανήλικοι στα κρατητήρια και επιβεβαιώνουν πως η προστατευτική φύλαξη σε αστυνομικά τμήματα συνιστά μια εξαιρετικά επαχθή πρακτική, η οποία διακινδυνεύει τη σωματική,  ψυχική και πνευματική ακεραιότητα των ανηλίκων, δυναμιτίζοντας κάθε έννοια περί βέλτιστου συμφέροντος του παιδιού, με επιπτώσεις που εξακολουθούν να επιδρούν αρνητικά για μεγάλο χρονικό διάστημα από τη λήξη της κράτησης. 

Έχοντας διαπιστώσει ιδίοις όμμασι το πρόβλημα προσπαθήσαμε να το αναδείξουμε με συνεχείς αναφορές προς τους αρμόδιους φορείς και με δημόσιες παρεμβάσεις.

Το αίτημα για την κατάργηση της “προστατευτικής φύλαξης” είχε υποβληθεί εγκαίρως από όλες τις ανθρωπιστικές οργανώσεις, καθώς η πρακτική αυτή αποτελούσε κατάφωρη παραβίαση σειράς διατάξεων του διεθνούς δικαίου και για το λόγο αυτό η χώρα μας έχει καταδικαστεί επανειλημμένως από το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων.   

Να σημειωθεί πως η λειτουργία των Ασφαλών Ζωνών (Safe Zones) εντός των προσφυγικών καταυλισμών, αποτελεί μια καλή πρακτική που υιοθέτησε η ΑΡΣΙΣ σε συνεργασία με την UNICEF, την Ύπατη Αρμοστεία του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες και την Εισαγγελία Αρείου Πάγου ως εναλλακτικό μέτρο της κράτησης και ως προσωρινή λύση στέγασης των ανηλίκων πριν την τοποθέτησή τους σε κατάλληλη δομή φιλοξενίας. 

Σε αναμονή των σχετικών διατάξεων που θα κατατεθούν στη Βουλή για τον επίσημο τερματισμό αυτής της πρακτικής, η ΑΡΣΙΣ δηλώνει πλήρως διατεθειμένη να συμβάλλει ουσιαστικά προς αυτήν την κατεύθυνση. 

Με τη μακροχρόνια εμπειρία της στον τομέα της Παιδικής Προστασίας, η ΑΡΣΙΣ μπορεί να συνδράμει στην αποτελεσματικότητα του μηχανισμού εντοπισμού και παραπομπής της Ειδικής Γραμματείας Προστασίας Ασυνόδευτων Ανηλίκων: 

• Μέσα από το σχεδιασμό και την υλοποίηση παρεμβάσεων κοινωνικής εργασίας στο δρόμο (streetwork) για τον εντοπισμό ασυνόδευτων ανηλίκων.
• Την ανάπτυξη υπηρεσιών στο Κέντρο Υποδοχής και Ταυτοποίησης Ασυνόδευτων Ανηλίκων (ΚΥΤ Φυλακίου Έβρου).
• Την οργάνωση κατάλληλων υποδομών για τη μακροχρόνια φιλοξενία ανήλικων ασυνόδευτων (δομές φιλοξενίας, διαμερίσματα ημι-αυτόνομης διαβίωσης).
• Τη δημιουργία νέων δομών – υπηρεσιών επείγουσας, βραχύχρονης φιλοξενίας (αντί της κράτησης).