Θεατρικά Προγράμματα στο χρόνο

Πριν χρόνια, το μόνο που απόμενε ως ανάμνηση από μια θεατρική παράσταση ήταν μερικές φωτογραφίες και το κατατοπιστικό πρόγραμμα με τα σκηνοθετικά σημειώματα και τα στοιχεία των συντελεστών. Οι ερευνητές των θεατρικών… πεπραγμένων στηρίζονταν πρωτίστως στο έντυπο που συνόδευε (σχεδόν) πάντα μια παράσταση, αποδελτίωναν τα ονόματα, κι απ’ τα γραφόμενα, όπως κι απ’ τις εικόνες, ίσως κάτι μπορούσαν να φανταστούν απ’ την ατμόσφαιρα, τις ερμηνείες, το σκηνικό και τα κοστούμια, που χαρακτήριζαν το «ανέβασμα». Όχι ότι ήταν αλάθητο ντοκουμέντο ένα πρόγραμμα. Αρκετές φορές δεν ίσχυε καν η ημερομηνία της πρεμιέρας που αναγραφόταν ή είχε αντικατασταθεί ηθοποιός τελευταία στιγμή και δεν προλάβαιναν την εκτύπωση. Μερικά, δεν αναφέρουν ούτε χρονολογία, ούτε αίθουσα. Όταν επιτέλους δόθηκε η δυνατότητα να μαγνητοσκοπούνται οι παραστάσεις, ή έστω να ηχογραφούνται, άλλαξαν πολλά δεδομένα. Το πρόγραμμα ωστόσο παραμένει ακόμα ένα είδος φετίχ για τους θεατρόφιλους συλλέκτες. Αγόραζα σε κάθε παράσταση που έβλεπα, τη γραπτή… επιτομή της. Διάβαζα όσα προλάβαινα πριν ανοίξει η αυλαία για να είμαι κατατοπισμένος στο τι πρόκειται να δω. Έπαψα να το κάνω εδώ και δεκαετίες. Προτιμάω να βλέπω μια παράσταση απροετοίμαστος κι ακατατόπιστος. Να βγάζω συμπέρασμα μόνο απ’ ό,τι βλέπω κι όχι απ’ τις προθέσεις… Αναρτώ Προγράμματα παραστάσεων που παίχτηκαν κατ’ αποκλειστικότητα στη Θεσσαλονίκη, αλλά και ορισμένα που συνόδευαν παραστάσεις εξ Αθηνών κυρίως.

1. 1972-’73 στη Νέα Σκηνή του Κρατικού, που στεγαζόταν στο «Αυλαία», παίζεται ο «Ρωμύλος ο Μέγας» του Ντίρενματ, σε σκηνοθ. Μαίρης Βοσταντζή με τον σπουδαίο Αλέκο Πέτσο.

2.Από παράσταση που είχα δει στη Θεσσαλονίκη – νομίζω στον «Έσπερο» και υποθέτω αρχές δεκαετίας του ’70 -, το πρόγραμμα δεν περιέχει τα στοιχεία. Στη μέσα σελίδα διαβάζω ότι έπαιζαν, μεταξύ άλλων: Παναγιώτης Πατσουράκος, Γιάννης Βρανάς, Κώστας Μόνας, Γιώργος Ροντίδης, Αγγέλα Φουντούκη, Νατάσσα Γερασιμίδη, Ελένη Γερασιμίδη.

3. Οκτώβριο του 1972 η παράσταση ανέβηκε στο θέατρο «Αμαλία», με συλλογική σκηνοθεσία, κι έπαιζαν, μεταξύ άλλων: Φούλης Μπουντούρογλου, Λιάνα Οικονόμου, Αλέξης Κωνσταντής, Ελένη Μακίσογλου, Στέλιος Γούτης, Ηρακλής Δούκας, Νίκος Ναουμίδης, Σάκης Σουντουλίδης.

4.Ο Φοιτητικός Όμιλος Θεάτρου Κινηματογράφου ανεβάζει στο Πανεπιστήμιο (υπαίθριο γήπεδο λέσχης) το Μάιο του ’77 την «Γκόλφω» του Περεσιάδη με ανατρεπτικό κέφι. Σκηνοθεσία-σκηνικά Ηρακλής Δούκας, κοστούμια Κώστας Βελινόπουλος και ζωντανή ορχήστρα. Παίζουν: Στέλιος Κρασανάκης, Μακρίνα Ξενίδου, Μαρία Μπουφίδου, Έβρη Σωφρονιάδου, Πόπη Χατζηκώστα, Στέργιος Τόπης, Αλέκος Κολλιόπουλος, Κοσμάς Φοντούκης κ.ά.

5.Οκτώβριος του 1976, θέατρο «Άνετον», μετφρ.-σκηνοθεσία Θόδωρου Τερζόπουλου, ηθοποιοί: Κώστας Γακίδης, Μιχάλης Γούναρης, Παύλος Κοντογιαννίδης, Ανέζα Παπαδοπούλου, Χρήστος Στέργιογλου, Στράτος Τρίπκος κ.ά.

6. Ο Κολλάτος στο «Κατερίνα (πρώην «Στρατιωτικό Θέατρο») με δική του σάτιρα. Το πρόγραμμα δεν αναφέρει χρονολογία, αρχές του ’70 πρέπει να ήταν, με μουσική Γ. Χατζηνάσιου, τραγουδούσε ο Χρήστος Λεττονός και ανάμεσα στα ονόματα των ηθοποιών δεν ξεχωρίζω κανέναν γνωστό.

7. Από τη «Θεατρική Λέσχη Βόλου», που εμψύχωνε ο Σπύρος Βραχωρίτης, η παράσταση “Victor ή τα παιδιά στην εξουσία» παίχτηκε στο «Άνετον» το 1979. Ηθοποιοί: Γιάννης Τράντας, Νίκος Σκυλοδήμος, Πατής Κουτσαφτής, Έρμπερτ Χατζόπουλος, Άννα Παναγιωτοπούλου, Γιώργος Σφυρίδης κ.ά.

8. Δεκέμβριο του ’78 το Κρατικό (υπό διεύθυνση Σπύρου Ευαγγελάτου) ανεβάζει τις «Δούλες» του Ζενέ, σε μετάφραση Οδυσσέα Ελύτη και σκηνοθεσία Γιάννη Χουβαρδά με τις: Ελεάνα Απέργη, Λίνα Λαμπράκη και Γεωργία Εμμανουήλ.

9. Στο ΚΘΒΕ Φεβρουάριο του ’75 παίζονται «Οι αριθμημένοι» του Ελίας Κανέτττι, σε μετφρ.-σκηνοθ. Μίνωα Βολανάκη (διευθυντής τότε), σκηνογρ.-κοστ. Διονύση Φωτόπουλου, με: Γιάννη Βόγλη, Δημήτρη Καρέλλη, Αλέκο Πέτσο, Μιράντα Οικονομίδου, Νίκο Βρεττό, Κώστα Ματσακά, Χάρη Τσιτσάκη, Στέλιο Καπάτο, Γιώργο Λέφα, Νέλσων Μωραιτόπουλο, Διονύση Καλό, Δημήτρη Ναζίρη κ.ά.

10.«Travestie’s» του Τομ Στόπαρτν από τη Ρούλα Πατεράκη (που πρωταγωνιστεί επίσης), στο «Άδωνις» 1979. Κοστούμια Νίνα Παπαποστόλου, μουσ. επιμέλεια Σάκης Παπαδημητρίου και παίζουν: Κοσμάς Φοντούκης, Γιάννης Λουκανίκας, Τάσος Μπλάτζιος, Πάνος Δεληκανλής, Μαρία Κεχρή, Μαίρη Πολυχρόνου, Μαρία Σταματιάδου, Γιάννης Παλαμιώτης, Δέσποινα Πανταζή.

11.Θερινή περίοδος 1973 και οι Βασίλης Διαμαντόπουλος, Γιώργος Μιχαλακόπουλος κάνουν πρεμιέρα στο θέατρο «Κήπου» της Θεσ/νίκης με τη σάτιρα του Κώστα Μουρσελά «Ω! τι κόσμος μπαμπά», μουσική Βασίλης Δημητρίου, σκηνοθ. Λεωνίδας Ντε Πιαν, σκην.-κοστ. Γιάννης Μιγάδης. Ανάμεσα στους ηθοποιούς οι: Ντίνα Κώνστα, Γ. Κυρίτσης, Νίκος Κάπιος, Σοφία Ρούμπου.

12. Η παραγωγή του «Λαϊκού Πειραματικού Θεάτρου» (υπό διεύθυνση Λεωνίδα Τριβιζά) από το «Πορεία» της Αθήνας μεταφέρθηκε στο χειμερινό «Αυλαία» (δεν αναφέρει χρονολογία το πρόγραμμα, ίσως 1975-76). Είδα την παράσταση-επιθεώρηση «Το Ρωμέικο Πανόραμα» τρεις φορές ενθουσιασμένος με τα κείμενα του Βαγγέλη Γκούφα, τη σκηνοθεσία του Λ. Τριβιζά, τη μουσική του Λ. Κηλαηδόνη και τα κοστούμια του Δαμιανού Ζαρίφη. Και με τους ηθοποιούς: Δημήτρη Καταλειφό, Μάγια Λυμπεροπούλου, Θ. Μπογιατζή, Τάσο Υφάντη, Μηνά Χατζησάββα, Τ. Χρυσικάκο, Ν. Καμτσή κ.ά.

13. Σμαρούλα Γιούλη, Κώστας Καρράς, Γιώργος Μούτσιος, Βασίλης Διαμαντόπουλος στη «Μαρκησία του λιμανιού» του Νίκου Φώσκολου. Σκηνοθεσία Κωστή Μιχαηλίδη, μουσική Κώστα Καπνίση, σκηνογρ. Σπύρου Βασιλείου. Από το «Παρκ» της Αθήνας μετακόμισε για τη χειμερινή περίοδο 1971-’72 στο «Βασιλικό». Έπαιζαν μεταξύ άλλων: Ίλυα Λιβυκού, Ταϋγέτη, Μανώλης Δεστούνης, Νόρα Κατσέλη, Βασίλης Τσιβιλίκας, Θεόδωρος Τερζόπουλος, Νίκος Παπαναστασίου, Βασίλης Κολοβός, Τάσσος Δήμας, Κώστας Καραγεώργης κ.ά.

14. Το Κρατικό επί χούντας (1972) και διευθυντίας Γιώργου Κιτσόπουλου παρουσιάζει την «Κωμωδία των παρεξηγήσεων» του Σέξπιρ σε σκηνοθ. Γιώργου Θεοδοσιάδη, σκην.-κοστ. Γιώργου Ανεμογιάννη. Έπαιζαν: Νανά Σκιαδά, Αντώνης Θεοδωρακόπουλος, Ηλίας Σταματίου, Μαρίνα Γεωργίου, Γιώργος Βλαχόπουλος, Κατερίνα Σαγιά, Ζαφείρης Κατραμάδας, Μιχάλης Μητρούσης, Τάκης Καμπερίδης κ.ά.

15.«Δολοφόνος χωρίς πληρωμή» του Ιονέσκο από τη Νέα Σκηνή του ΚΘΒΕ στο θερινό «Αυλαία», με πρωταγωνιστή τον Δημήτρη Βάγια. Η πρώτη παράσταση του Κρατικού που είδα, εν έτει 1971(;)

16. Πίντερ στο Κρατικό, Φεβρουάριο του ’76, σε σκηνοθεσία Βολανάκη, σκηνικά-κοστούμια Διονύση Φωτόπουλου, με τους: Δέσπω Διαμαντίδου, Βασίλη Διαμαντόπουλο, Γιώργο Φουρνιάδη, Αλέκο Πέτσο, Γιάννη Βόγλη, Μαίρη Χρονοπούλου, Φαίδωνα Γεωργίτση.

17.Η Πειραματική Σκηνή της «Τέχνης» ανεβάζει την περίοδο 1988-89, σε εναλλασσόμενο πρόγραμμα, «Νόρα» και «Έντα Γκάμπλερ» του Ίψεν. Σκηνοθεσία Νίκος Χουρμουζιάδης, σκηνικά-κοστούμια Ιωάννα Μανωλεδάκη. Παίζουν οι: Θάλεια & Δώρα Σκαρλάτου, Γ. Παλαμιώτης, Μένη Κυριάκογλου, Ελ. Δημοπούλου, Α. Νάτσιος, Ν. Κουμαριάς, Λένα Σαββίδου, Έφη Σταμούλη, Στ. Πεντερίδης, Χρ. Αρνομάλλης.

18. Άλλη μια παράσταση του Κρατικού χαραγμένη στη μνήμη «Ένα ονειρόδραμα» του Στρίντμπεργκ, Απρίλιος 1972. Σκηνοθεσία Σπύρου Ευαγγελάτου, σκηνογραφία-κοστούμια Γιώργου Πάτσα και ηθοποιοί: Θάνος Τζενεράλης, Κατερίνα Χέλμη, Ηλίας Σταματίου, Γιάννης Ιορδανίδης, Τάσος Πεζιρκιανίδης, Δέσποινα Σφάντζικα, Μιχάλης Μόσιος, Χρήστος Πάρλας, Τάνια Τσανακλίδου, Αφροδίτη Ιωανννίδου, Γιάννα Κούρου, Χρήστος Τσάγκας, Τάσος Μπαντής, Μιχάλης Μητρούσης κ.ά.

19. Στο υπόγειο του θεάτρου «Άδωνις» (Ρ. Πατεράκη) ο Αχιλλέας Ψαλτόπουλος σκηνοθετεί την «Κολεξιόν» (ή «Συλλογή») του Πίντερ το 1982. Με τους: Καίτη Σαμαρά, Πάνο Ματαράγκα, Πάνο Δεληκανλή, Άκη Δαβή.

20. Στο πρόγραμμα που συνοδεύει την παράσταση της Έλλης Λαμπέτη με τα 6 μονόπρακτα στην Εταιρία Μακεδονικών Σπουδών δεν υπάρχει αναφορά σε χρονιά. Αρχές του δεύτερου μισού δεκαετίας ’70 νομίζω.

21.1972-73 στο θέατρο «Αυλαία», η Νέα Σκηνή του Κρατικού παρουσιάζει το «Εσύ και τα σύννεφά σου» του Ε. Βέστφαλ. Σκηνοθ.-σκηνογ.-κοστ.-μουσ.επιμ. Νίκος Ραφτόπουλος. Ηθοποιοί: Λίνα Τριανταφύλλου, Αλέκα Κατσέλη, Νέλσων Μωραιτόπουλος, Δημήτρης Δαμαλάς.

22.«Βυσσινόκηπος», πάλι Κρατικό, Νοέμβριος 1974, σκηνοθ. Βολανάκη, σκην.-κοστ. Φωτόπουλου, με: Δημ. Παπαμιχαήλ, Άννα Γεραλή, Δήμο Σταρένιο, Έλλη Λαμπέτη, Ματίνα Καρρά, Πόπη Άλβα-Μαρία Ξενουδάκη (διπλή διανομή), Νίκο Γαροφάλλου, Μανώλη Πουλιάση, Κώστα Καστανά, κ.ά.

23.Τον Απρίλιο του 1993 ο Μιχαήλ Μαρμαρινός (επί Ν. Μπακόλα) σκηνοθετεί στο «Υπερώο» του ΚΘΒΕ «Μηχανηάμλετ» του Χάινερ Μίλερ, σκην.-κοστ. Γ. Πάτσα, μουσική Δημ. Καμαρωτός, με τους: Νεφέλη Ανθοπούλου, Σμαρώ Γαιτανίδου, Φώτη Ζήκο, Παντ. Καλπάκογλου, Νίκο Καπέλιο, Χρύσα Καψούλη, Χάρη Κεδίκο – και τη φωνή του υποβολέα (τη δική μου) «εκ του αφανούς»…