Θεσσαλονίκη: Η νέα εποχή του ΦΙΞ, το HUB26 και το νέο πρότζεκτ στα δυτικά – Εικόνες και βίντεο

Η δυτική είσοδος της Θεσσαλονίκης βρίσκεται μπροστά σε μια από τις σημαντικότερες μεταμορφώσεις της σύγχρονης ιστορίας της. Μετά από πάνω από σαράντα χρόνια παρακμής, διάβρωσης και εγκατάλειψης, το συγκρότημα της πρώην ζυθοποιίας ΦΙΞ ετοιμάζεται να ξαναγεννηθεί.

Η DIMAND ΑΕ προχωρά με γοργούς ρυθμούς στην υλοποίηση ενός μεγάλου master plan, το οποίο φιλοδοξεί να μετατρέψει το εγκαταλελειμμένο βιομηχανικό μνημείο σε έναν σύγχρονο, ζωντανό αστικό κόμβο διεθνούς εμβέλειας.

Κατά τη διάρκεια ξενάγησης δημοσιογράφων στο ΦΙΞ και στο HUB26, ο διευθύνων σύμβουλος της εταιρείας, Δημήτρης Ανδριόπουλος, αποκάλυψε ότι η DIMAND διαπραγματεύεται ήδη και τρίτο πρότζεκτ στην περιοχή, σε ελάχιστη απόσταση από τα δύο έργα που βρίσκονται υπό εξέλιξη. Όπως είπε, η περιοχή γύρω από τη δυτική είσοδο και σε ακτίνα 500-1000 μέτρων από ΦΙΞ και HUB26 «θα γνωρίσει μεγάλη ανάπτυξη τα επόμενα χρόνια». Το νέο αυτό πρότζεκτ θα έχει μικτή χρήση, με γραφεία και κατοικίες προσιτής στέγασης (affordable housing).

Αξίζει να σημειωθεί, όπως αναφέρθηκε, πως η ελεύθερη επιφάνεια του ΦΙΞ θα είναι το 60% των 24 στρεμμάτων, 15 στρέμματα δηλαδή, όσο είναι η Πλατεία Αριστοτέλους! 

Ένα βιομηχανικό μνημείο που επιστρέφει στη ζωή

Το ΦΙΞ αποτελεί ένα από τα σημαντικότερα βιομηχανικά σύνολα της Θεσσαλονίκης. Η ιστορία του ξεκινά το 1882, όταν η οικογένεια Μισραχή δημιούργησε ένα ισόγειο οινοπνευματοποιείο. Στη συνέχεια, οι οικογένειες Αλλατίνη και Φερνάντεθ έφεραν τεχνογνωσία και κεφάλαια, μετατρέποντας τη μονάδα σε ζυθοποιείο “Όλυμπος Α.Ε.” με γερμανικές προδιαγραφές. Λίγα χρόνια αργότερα, το 1909, η βιομηχανία πάγου των αδελφών Γεωργιάδη επεκτάθηκε και στη ζυθοποιία, οδηγώντας το 1920 στη συγχώνευση που δημιούργησε την «Όλυμπος – Νάουσα».

Το 1926, η «Κάρολος Φιξ Α.Ε.» απορρόφησε το σύνολο του συγκροτήματος και το μετέτρεψε σε ένα από τα μεγαλύτερα βιομηχανικά τοπόσημα της χώρας. Η ακμή κράτησε μέχρι το 1983, οπότε και η εταιρεία πτώχευσε. Για δέκα χρόνια το συγκρότημα ρήμαξε, μέχρι το 1994, όταν κηρύχθηκε ιστορικό και διατηρητέο μνημείο, σώζοντας ό,τι μπορούσε να σωθεί από ένα σπάνιο δείγμα βιομηχανικής αρχιτεκτονικής.

Η νέα εποχή του ΦΙΞ

Σήμερα, το συγκρότημα των 25 στρεμμάτων, σε στρατηγική θέση δίπλα στο λιμάνι, στον Σιδηροδρομικό Σταθμό και στο αναπτυσσόμενο επιχειρηματικό μέτωπο της πόλης, προετοιμάζεται για την πλήρη αναγέννησή του. Το master plan της ανάπλασης, σχεδιασμένο από το διεθνώς καταξιωμένο γραφείο Foster + Partners, προβλέπει:

• Την αποκατάσταση και επανάχρηση των τριών διατηρητέων συγκροτημάτων.

• Την ανέγερση δύο νέων βιοκλιματικών κτιρίων (κατοικιών και ξενοδοχείου), πιστοποιημένων LEED Gold.

• Την ανάπτυξη εκτεταμένων χώρων πρασίνου και δημόσιων διαδρομών.

• Τη δημιουργία μιας μεγάλης αστικής πλατείας, αντίστοιχης σε επιφάνεια με την Πλατεία Αριστοτέλους.

Όπως εξήγησαν στην ξενάγηση, τα τούβλινα κελύφη, οι χαρακτηριστικές καμάρες και τα παλιά καζάνια θα διατηρηθούν, ενταγμένα αρμονικά στη νέα χρήση, ώστε ο επισκέπτης «να αντικρίζει τα διατηρητέα σαν να έχουν ξεπηδήσει από μια παλιά φωτογραφία».

Με την ευκαιρία της ξενάγησης, ο κ.Ανδριόπουλος γνωστοποίησε ακόμη ότι σε περίπου 60 ημέρες εκκινούν οι εργασίες εκσκαφής και αντιστηρίξεων για το ξενοδοχείο- μπουτίκ των 38 δωματίων στο διατηρητέο συγκρότημα 1 του ΦΙΞ, καθώς η προέγκριση της άδειας έχει ήδη ληφθεί. Στο συγκρότημα 1, εμβαδού 7.100 τετραγωνικών, θα φιλοξενούνται εκθέσεις τέχνης, ενώ ενδέχεται να δημιουργηθούν εργαστήρια -ή και κατοικίες- τεχνιτών και χαμάμ.

Eνόψει της αυριανής επίσημης παρουσίασης του πρότζεκτ της ανάπλασης, ο κ.Ανδριόπουλος υπενθύμισε ακόμη ότι στον χώρο των περίπου 25 στρεμμάτων πρόκειται να ανεγερθούν δύο νέα, βιοκλιματικά κτήρια με θέα προς τη θάλασσα -ένα κατοικιών και ένα ξενοδοχείο- να προχωρήσει η αποκατάσταση και επανάχρηση των τριών διατηρητέων και να δημιουργηθεί μια πλατεία πολλαπλών χρήσεων, σε εφαρμογή του master plan του γραφείου Foster + Partners.

Ως προς το διατηρητέο κτήριο Ζενέτου (Συγκρότημα 3), το χτισμένο το 1959 εντυπωσιακό πρώην εμφιαλωτήριο με τους μεγάλους υαλοπίνακες στην πρόσοψη, ο κ.Ανδριόπουλος είπε ότι στα 1900 τετραγωνικά μέτρα του εμβαδού του θα δημιουργηθεί πολυχώρος γαστρονομίας και εκδηλώσεων.

Στο μεταξύ, και στο Συγκρότημα 2, το οποίο ανήκει στο υπουργείο Πολιτισμού και θα στεγάσει μεταξύ άλλων τη συλλογή Κωστάκη, οι εργασίες αναμένεται να αρχίσουν μέσα στους επόμενους 18 μήνες, καθώς η DIMAND θα κάνει δωρεά όλες τις μελέτες, που θα φέρουν το έργο πιο κοντά στην εκκίνηση.

Όπως τονίστηκε στην παρουσίαση, όταν η ανάπλαση ολοκληρωθεί, ο επισκέπτης θα αντικρίζει τα διατηρητέα σαν να έχουν ξεπηδήσει από παλιά φωτογραφία, με τις τούβλινες όψεις, τις καμάρες, τα μεγάλα παράθυρα και τα καζάνια κατά μήκος της 26ης Οκτωβρίου, διατηρημένα και αναδειγμένα μέσα από μια σύγχρονη αρχιτεκτονική προσέγγιση.

Το Συγκρότημα 1: Boutique hotel και χώροι ευεξίας

Σε περίπου 60 ημέρες ξεκινούν οι εκσκαφές και οι αντιστηρίξεις για το ξενοδοχείο-boutique 38 δωματίων στο Συγκρότημα 1, συνολικής επιφάνειας 7.100 τ.μ. Εκεί θα αναπτυχθούν επίσης χώροι ευεξίας, spa και χαμάμ. Παράλληλα, θα φιλοξενούνται εκθέσεις τέχνης και ενδέχεται να δημιουργηθούν εργαστήρια τεχνιτών.

Το Συγκρότημα 2: Το νέο σπίτι της Συλλογής Κωστάκη και της ΚΟΘ

Στο Συγκρότημα 2 (7.715 τ.μ.), που ανήκει στο Υπουργείο Πολιτισμού, θα εγκατασταθεί το MOMus – Μουσείο Μοντέρνας Τέχνης με τη Συλλογή Κωστάκη, τη σημαντικότερη συλλογή ρωσικής πρωτοπορίας παγκοσμίως. Η συλλογή, αξίας σήμερα 350 εκατ. ευρώ, θα αποκτήσει μόνιμη στέγη με εκθεσιακούς χώρους, εργαστήρια, αρχεία και βιβλιοθήκη με 40.000 σπάνια βιβλία. Στον ίδιο χώρο θα στεγαστεί και η Κρατική Ορχήστρα Θεσσαλονίκης, αποκτώντας για πρώτη φορά μόνιμη κατοικία.

Οι δημοσιογράφοι ξεναγήθηκαν στους χώρους του ΦΙΞ από εθελοντές και εθελόντριες του Open House, οι οποίοι υπενθύμισαν ότι στο Συγκρότημα 2, που ανήκει στο Υπουργείο Πολιτισμού και εκτείνεται σε συνολική επιφάνεια 7.715 τετραγωνικών μέτρων, θα εγκατασταθεί το MOMus – Μουσείο Μοντέρνας Τέχνης, με τη Συλλογή Κωστάκη.

Η συλλογή περιλαμβάνει 1.277 έργα κι αποτελεί τη μεγαλύτερη πολιτιστική επένδυση που έχει πραγματοποιήσει ποτέ το ελληνικό κράτος. Αγοράστηκε το 2000 από το Υπουργείο Πολιτισμού έναντι 33,5 εκατομμυρίων δολαρίων, ενώ σήμερα η αξία της ανέρχεται στα 350 εκατομμύρια ευρώ. Στον ίδιο χώρο θα στεγαστεί βιβλιοθήκη με περισσότερα από 40.000 σπάνια βιβλία, αλλά και η Κρατική Ορχήστρα Θεσσαλονίκης.

Το Συγκρότημα 3: Το εμβληματικό κτήριο Ζενέτου

Το κτήριο του 1959, πρώην εμφιαλωτήριο και χαρακτηριστικό δείγμα της αρχιτεκτονικής του Τάκη Ζενέτου, θα μετατραπεί σε πολυχώρο γαστρονομίας και εκδηλώσεων. Τα παλιά μηχανήματα και τα μεταλλικά στοιχεία θα διατηρηθούν, δημιουργώντας ατμόσφαιρα που ενώνει το παλιό με το νέο.

HUB26 και νέα υποδομή

Λίγα μέτρα απέναντι, το HUB26 έχει ήδη αποδείξει τη δυναμική της περιοχής. Παρά τις αρχικές αμφιβολίες, αποτελεί πλέον το πρώτο μεγάλο βιοκλιματικό business hub της Βόρειας Ελλάδας, όπου εργάζονται 2.500 άνθρωποι. Σχεδιάζεται μάλιστα πεζογέφυρα που θα συνδέει το HUB26 με το ΦΙΞ.

Στο ιστορικό της δημιουργίας του HUB26, που ήταν το πρώτο έργο της DIMAND στη Θεσσαλονίκη, αναφέρθηκε το στέλεχος της εταιρείας, Ολγα ‘Ιτσιου, γνωστοποιώντας ότι την εποχή που η εταιρεία αποκτούσε τη γη όπου ανεγέρθηκε το συγκρότημα των τεσσάρων ανεξάρτητων κτηρίων, συνολικού εμβαδού 7.700 τμ, οι περισσότεροι δεν πίστευαν στην προοπτική της περιοχής.

Ωστόσο, το πρώτο βιοκλιματικό business hub στα δυτικά δημιουργήθηκε και σήμερα 2500 άνθρωποι εργάζονται εκεί, συμπεριλαμβανομένων των εργαζομένων της Παρευξείνιας, οι οποίοι προέρχονται από 19 χώρες. Μάλιστα, γνωστοποιήθηκε ότι ανάμεσα στο ΦΙΞ και το HUB26 πρόκειται να δημιουργηθεί πεζογέφυρα για την ευχερέστερη μετακίνηση ανάμεσα στους δύο χώρους.

Η Παρευξείνια Τράπεζα στο πλευρό του έργου

Κατά τη διάρκεια της ξενάγησης στην έδρα της Παρευξείνιας Τράπεζας στο HUB26, ο γενικός γραμματέας της, Αστέριος Τσουκαλάς, δήλωσε ότι η Τράπεζα είναι έτοιμη να εξετάσει χρηματοδότηση του έργου της ανάπλασης, εφόσον της ζητηθεί.

Ένα νέο κεφάλαιο για τη δυτική Θεσσαλονίκη

Με την ολοκλήρωσή της, η ανάπλαση του ΦΙΞ αναμένεται να αποτελέσει σταθμό για την οικονομική, πολιτιστική και κοινωνική ζωή της πόλης. Ένα σύγχρονο συγκρότημα μεικτών χρήσεων, σε απόλυτο διάλογο με την ιστορική του ταυτότητα, θα αναζωογονήσει μια περιοχή που για δεκαετίες παρέμενε στη σκιά.

H ιστορία του ΦΙΞ

Η ιστορία του ΦΙΞ άρχισε να ξετυλίγεται ουσιαστικά το 1882, όταν η εβραϊκής καταγωγής οικογένεια Μισραχή προχώρησε στην ανέγερση ενός ισογείου οινοπνευματοποιείου. Κάποια χρόνια αργότερα στο εγχείρημα «μπήκαν» και οι ισχυρές επιχειρηματικά εβραϊκές οικογένειες Αλλατίνη και Φερνάντεθ, οι οποίες εντάχθηκαν στο ιδιοκτησιακό σχήμα και έτσι η μονάδα μετατράπηκε πλέον σε ζυθοποιείο, το οποίο ακολουθούσε τις γερμανικές και βαυαρικές προδιαγραφές, και μετονομάστηκε σε “Ζυθοποιείον Όλυμπος Α.Ε”.

Παράλληλα, το 1909 λίγα μέτρα απέναντι, οι αδελφοί Γεωργιάδη ίδρυσαν βιομηχανία πάγου, η οποία τρία χρόνια αργότερα επεκτάθηκε και στον τομέα της ζυθοποιίας με το όνομα «Νάουσα, Βιομηχανία Πάγου, Ψυγείων Γεωργιάδη και Σια». Έτσι, το 1920 οι δύο επιχειρήσεις συγχωνεύτηκαν και δημιούργησαν ένα ολοκληρωμένο βιομηχανικό συγκρότημα την λεγόμενη «Όλυμπος- Νάουσα». Το 1926 η αθηναϊκή εταιρία “Κάρολος Φιξ Α.Ε.” απορρόφησε το συγκρότημα και το ακίνητο απέκτησε και το όνομα με το οποίο το προσφωνούμε όλοι σήμερα.

Η ΦΙΞ προχώρησε σε εκτεταμένη αναβάθμιση των εγκαταστάσεων, χτίζοντας νέο βυνοποιείο, ζυθοποιείο και πολλά βοηθητικά κτήρια, τα οποία συνέβαλαν στην επιχειρηματική ακμή η οποία διήρκεσε πάνω από έξι δεκαετίες, μέχρι το 1983, όταν και επήλθε η πτώχευση της εταιρίας και η διακοπή της χρηματοδότησης από την Εθνική Τράπεζα. Έτσι το 1994, και αφού για μία δεκαετία τα κτήρια παραμελούνται, υφίστανται βανδαλισμούς ακόμα και παράνομες ενοικιάσεις, το ΦΙΞ κηρύσσεται ιστορικό και διατηρητέο μνημείο από το Υπουργείο Πολιτισμού και σώζεται από τη πλήρη καταστροφή

Με στοιχεία από ΑΠΕ ΜΠΕ / Αλεξάνδρα Γούτα και την ξενάγηση φοιτητών του Πολυτεχνείου