Θεσσαλονίκη: Μια -βιωματική- αναδρομή στα Ξυλάδικα από το 1970 μέχρι σήμερα

Λέξεις: Ελένη Φουντουλίδου

Το πρώτο σχέδιο της Δημαρχίας με τις επεκτάσεις ανατολικά και δυτικά του κέντρου της Θεσσαλονίκης το 1889. Υπογράφεται από τον αρχιμηχανικό του Δήμου Αχιλλέα Καμπανάκη. Ήταν το πρώτο σχέδιο που εκπονήθηκε επί Τουρκοκρατίας, μετά την κατεδάφιση των τειχών την δεκαετία του 1860 (εικόνα 1).

Ο χάρτης της Θεσσαλονίκης του 1900 που απεικονίζει την επέκταση της πόλης προς τα δυτικά. (εικόνα 2). Το λιμάνι το 1909 (εικόνα 3).

Σημειώνεται η θέση του Εθνικού Κήπου Μπες Τσινάρ και του Σταθμού Ανατολικών Σιδηροδρόμων. Ένας μικρός παράδεισος για την πόλη της Θεσσαλονίκης που δεν είχε πολλούς μεγάλους χώρους κοινόχρηστου πρασίνου. Είχε νερά και πλατάνια εξ ου και η ονομασία του κήπου Πέντε Πλατάνια. Το καλοκαίρι του 1893 το Μπες Τσινάρ συνδέθηκε με το κέντρο με ιππήλατο τραμ και έγινε αγαπημένος τόπος αναψυχής των Θεσσαλονικέων, που τώρα πια είχαν και ευκολότερη πρόσβαση. Η επισκεψιμότητα αυξήθηκε το 1907 που το τραμ άρχισε να λειτουργεί με ηλεκτρισμό και το 1908 που καραβάκια άρχισαν να εκτελούν δρομολόγια από τον κήπο του Μπες Τσινάρ μέχρι τους μύλους Αλλατίνι. Μετά την απελευθέρωση το πάρκο ονομάστηκε «κήπος των πριγκίπων» προς τιμήν των παιδιών του Γεωργίου Α΄ και λειτουργούσαν καφενείο, μπυραρία, εστιατόριο, καμπαρέ, θεατρική σκηνή, Ιππικός Όμιλος και πίστα πατινάζ και τα πρώτα bains mixtes.

Το 1896 ιδρύθηκε εταιρία με την επωνυμία Οθωμανική Εταιρία Κατασκευής του Λιμένα Θεσσαλονίκης η οποία ανέλαβε να κατασκευάσει λιμενικές εγκαταστάσεις στην πόλη. Την ίδια χρονιά αποφασίστηκε η κατασκευή νέων σφαγείων δυτικά του κήπου.

Τα Σφαγεία και η Νέα Ιχθυόσκαλα, όμως, υποβάθμισαν την περιοχή με τις δυσάρεστες οσμές τους. Μετά το 1920 το πάρκο πήρε πιο λαϊκή μορφή. Το 1927 η περιοχή περιήλθε στην ιδιοκτησία της Αεροπορικής Άμυνας και άρχισε η εγκατάσταση βιομηχανιών, βυρσοδεψείων και αργότερα πετρελαιοαποθηκών. Μετά τον Β΄ παγκόσμιο πόλεμο η επέκταση των εγκαταστάσεων του λιμανιού στον Κήπο, η κατασκευή των προβλητών 3,4,5 και 6 και η ανέγερση πετρελαιοδεξαμενών έδιωξαν οριστικά και τους λουόμενους. Σήμερα δεν υπάρχει τίποτα που να θυμίζει εκείνο τον κήπο, παρά ελάχιστα σκόρπια δένδρα. Στη θέση του σήμερα υπάρχουν τα μεγάλα σιλό αποθήκευσης πετρελαίου, μεταξύ 3ης και 4ης Προβλήτας.

Επίσης στην περιοχή αυτή είχε εγκατασταθεί και ο πρώτος (ο επονομαζόμενος σήμερα παλαιός) Σιδηροδρομικός Σταθμός. Κατά την προπολεμική εποχή γύρω από την πλατεία του Σταθμού υπήρχαν ξενοδοχεία, ταβέρνες, κέντρα διασκέδασης. Βρισκόταν στον συνοικισμό Βαρόνου Χιρς (εικόνα 4) που ήταν η πυκνοκατοικημένη συνοικία των Εβραίων και πολλά από τα κέντρα διασκέδασης ήταν εβραϊκά. Οι κάτοικοι της περιοχής πήγαιναν για διασκέδαση στην πλατεία του Σταθμού. Τον Μάρτιο του 1943 όμως η περιοχή έγινε τόπος μαρτυρίου του εβραϊκού πληθυσμού που φορτώθηκε στα 1α βαγόνια του θανάτου και μεταφέρθηκε στα στρατόπεδα συγκέντρωσης.

Οι χάρτες αυτοί δημοσιεύονται στο βιβλίο της Αλέκας Καραδήμου-Γερόλυμπου” Μεταξύ Ανατολής και Δύσης:Βορειοελλαδικές πόλεις την περίοδο των οθωμανικών μεταρρυθμίσεων” εκδ. Τροχαλία, Οκτώβρης 1997.

Το 1ο σχέδιο της πόλης του 1919 (του Εμπράρ (εικόνα 5)) μετά την απελευθέρωση και 2 χρόνια μετά την πυρκαγιά, δημοσιεύθηκε στο βιβλίο “Θεσσαλονίκης ανάδειξη Χαρτών αναμνήσεις” των ΕΚΕΠΠ-ΕΚΕΧΧΑΚ-ΕΘΝΙΚΗ ΧΑΡΤΟΘΗΚΗ. Την ίδια χρονιά εγκρίθηκε το πρώτο ρυμοτομικό σχέδιο της πόλης της Θεσσαλονίκης το 1919 (εικόνα 6), όπου απεικονίζονται στο παραλιακό μέτωπο οι προβλήτες (ξύλινη, συμμαχική, αγγλική, γαλλική) και ο Εθνικός κήπος-Μπές Τσινάρ.

Το νέο ρυμοτομικό σχέδιο της πόλης περιελάμβανε το κέντρο και ένα τμήμα της περιοχής μελέτης μέχρι την οδό Αναγεννήσεως και τον νέο Σιδηροδρομικό Σταθμό. Με το σχέδιο αυτό προβλέφθηκε η διάνοιξη και η διαπλάτυνση των οδών που υπήρχαν με μικρότερο πλάτος: Μοναστηρίου που οδηγούσε στο Μοναστίρ στην σημερινή Μπίτολα των Σκοπίων, Γιαννιτσών που οδηγούσε στα Γιαννιτσά, Σταθμού, Δάμωνος, Ταντάλου, Φιντίου και Αναγεννήσεως που αποτελούσαν το πέρας του σχεδίου και 26ης Οκτωβρίου (δρόμος με μεγάλη ιστορική σημασία διότι από αυτόν εισήλθαν τα Ελληνικά στρατεύματα λίγο πριν τα μεσάνυχτα της 26ης Οκτωβρίου 1912 για να απελευθερώσουν την πόλη).

Πριν το 1930 τα ξυλάδικα λειτουργούσαν στη θέση που σήμερα είναι το πάρκο της ΧΑΝΘ και απαλλοτριώθηκαν για τη δημιουργία του πάρκου. Τότε μεταφέρθηκαν στην οδό Αισώπου στην αρχή και κατόπιν στην περιοχή πέριξ της οδού «Νέα Ξυλάδικα» που ήταν στρωμένη με κυβόλιθους που διατηρούνται ως σήμερα. Αυτοί οι κυβόλιθοι αποτελούν πολλές φορές λόγο τριβής με πολλούς ιδιοκτήτες ταξί που αρνούνται να υποβάλλουν το ταξί στην ταλαιπωρία του κυβόλιθου.

To 1929 με το ρυμοτομικό σχέδιο «τμήμα Βαρδαρίου» (εικόνα 7) εντάχθηκε στο σχέδιο πόλης και η υπόλοιπη περιοχή του Δήμου Θεσσαλονίκης έως την οδό Δάφνη και Δευκαλίωνος. Οι οδοί που σχεδιάστηκαν είχαν πλάτος 15, 16, 18, 21, 22, 24 μ.

Σε όλη τη δυτική αυτή περιοχή εγκαταστάθηκαν μεταξουργεία, καπνομάγαζα, αμαξοστάσια, γκαράζ, παγοποιία, μηχανουργεία, ξυλουργεία, αποθήκες και διάφορες βιοτεχνίες-βιομηχανίες. Υπήρχαν και πολλοί μπαξέδες σε όλη την περιοχή και όχι μόνο στην περιοχή που ονομάζουμε σήμερα λαχανόκηπους. Στην Κωλέτη δίπλα στις σιδηροδρομικές γραμμές λειτουργούσε η βιομηχανία τροφίμων Ζαναέ. Στη συμβολή των οδών Αναγεννήσεως και Γιαννιτσών η Μακεδονική Παγοποιία, στην οδό Γιαννιτσών το Υφαντουργείο-Κανναβουργείο Σιζάλ. Στην περιοχή υπήρχαν εστιατόρια, καφενεία, ένας κινηματογράφος, πολλοί οίκοι ανοχής, πρακτορεία μεταφορών και ΚΤΕΛ –της πόλης των Ιωαννίνων στην οδό Χ. Πίψου και Γιαννιτσών και της πόλης του Κιλκίς στην οδό Γιαννιτσών στο ύψος της οδού Οικονόμου καθώς και χωριών στα δυτικά του νομού Θεσσαλονίκης επί της οδού Γιαννιτσών.

Έως το 1941 στους λαχανόκηπους (Χατζή Μπαξέ) (εικόνα 6) βρισκόταν το 1ο νοσοκομείο λοιμωδών νόσων (Ευλογοκομείο) που λειτούργησε και ως λεπροκομείο (εξ ου και η ονοματοδοσία). Το 1942 λόγω επιδημίας τυφοειδούς πυρετού καταργήθηκε ως ακατάλληλο και μεταφέρθηκε σε καπναποθήκη στην οδό Ολύμπου 13 και μετά στην οδό Κονίτσης.

Το 1950 ιδρύθηκε η Κτηνιατρική σχολή και για να στεγαστεί εγκρίθηκε το σχετικό ρυμοτομικό διάταγμα στις οδούς Γιαννιτσών και Σταύρου Βουτυρά. Το διάταγμα αυτό τροποποιήθηκε το 1955 και το 1957 (εικόνες 8,9,10).

Στην περιοχή αυτή που προπολεμικά ονομαζόταν συνοικισμός Βαρόνου Χίρς και μεταπολεμικά Παλαιού Σταθμού και Νέα Ξυλάδικα, εγκατέστησε το μηχανουργείο του ο παππούς μου το έτος 1960. Στόχος του δεν ήταν να κτίσει απλώς ένα μεγάλο μηχανουργείο που να στεγάσει την επαγγελματικά δραστηριότητα των δύο από τους τρεις γιους του που δεν χωρούσαν πλέον στο παλιό μηχανουργείο του στο κέντρο στην οδό Παπαμάρκου, αλλά μία οικοδομή για να αποκαταστήσει και τα παιδιά του που μόλις είχαν αποκτήσει οικογένειες.

Επέλεξε την περιοχή προφανώς λόγω της χαμηλής τιμής της γης, της ύπαρξης διάφορων παρεμφερών και βοηθητικών με το αντικείμενο της δουλειάς παραγωγικών δραστηριοτήτων, αλλά και λόγω της γειτνίασής της με το κέντρο της πόλης πού ήταν το σπίτι του, όπως επίσης με τον παλιό αλλά και με τον νέο Σ.Σταθμό. Το 1961 εγκαινιάστηκε ο Νέος Σιδηροδρομικός Σταθμός Θεσσαλονίκης. Ο αρχιτεκτονικός διαγωνισμός έγινε το 1935, το 1937 ξεκίνησε η ανέγερσή του, η οποία σταμάτησε με τον Β΄ παγκόσμιο πόλεμο και την κατοχή και η κατασκευή του συνέχισε πάλι το 1951. Ο παλιός σταθμός συνεχίζει τη λειτουργία του πλέον σαν εμπορικός.

Μαζί με 2 συνεργάτες του αγόρασαν τρία συνεχόμενα οικόπεδα που προέκυψαν από διανομή ενός οικοπέδου 700τμ., Εβραίου ιδιοκτήτη, στη συμβολή των οδών Ν. Ξυλάδικα (σήμερα Χ. Πίψου) και αδιάνοικτου ανωνύμου τότε οδού (σήμερα Αλιάκμονος) και έκτισαν ισόγεια μηχανουργεία. Το 1964 ο παππούς έκτισε ακόμη 2 ορόφους, εργαστήρια και αποθήκες και το 1971 τα παιδιά του έκτισαν τρίτο όροφο για κατοικία. Κατά τη δεκαετία του 1960 η γειτονιά καθ’ όλη τη διάρκεια της ημέρας ήταν πολύ ζωντανή. Οι εργάτες, οι εργάτριες και οι τεχνίτες κατέκλυζαν την οδό Ν. Ξυλάδικα το μεσημέρι και το απόγευμα που τελείωναν από τις βιοτεχνίες και τα καπνομάγαζα.

Το 1973 εγκατασταθήκαμε στα σπίτια μας η οικογένειά μου και η οικογένεια του θείου μου στον τρίτο όροφο της οικογενειακής οικοδομής. Ήμουν 15 ετών όταν μετακομίσαμε από το κέντρο (Αγ. Σοφίας και Φιλίππου) και έπαθα πολιτιστικό σοκ. Τριγύρω το θέαμα μου ήταν απωθητικό: παλιές ξυλαποθήκες, χαμόσπιτα και ελάχιστες παλιές κατοικίες. Στην οδό Αλιάκμονος και συγκεκριμένα ακριβώς μπροστά από την είσοδο της πολυκατοικίας υπήρχε σε ένα ύψωμα ένα εγκαταλελειμμένο εβραϊκό διώροφο αρχοντικό που οι παλαιότεροι στην περιοχή έλεγαν ότι στο παρελθόν διέθετε εσωτερικό κήπο και σιντριβάνι με ψαράκια.

Το θετικό της υπόθεσης, το αντιστάθμισμα στο αρνητικό συναίσθημα της βίαιας αλλαγής, ήταν ότι πλέον ζούσαμε σε δικό μας και όχι νοικιασμένο σπίτι και βέβαια νεόδμητο, μεγάλο, ευάερο και ευήλιο, που είχε μπαλκόνια και ήταν αρκετά πολυτελές για την εποχή. Είχε τουαλέτα με μπανιέρα, γιατί μέχρι τότε κάναμε μπάνιο καθαριότητας στη σκάφη, μαρμάρινα πατώματα και κυρίως παιδικό δωμάτιο, διότι μέχρι τότε κοιμόμασταν σε πτυσσόμενες πολυθρόνες στο σαλόνι.

Και βέβαια η θέα ήταν καταπληκτική. Βλέπαμε όλη την πόλη τον Χορτιάτη, το Πανόραμα, τον Όλυμπο και τους γερανούς στο λιμάνι με φόντο καταπληκτικά δειλινά που είναι τα μόνα που έχουν απομείνει μετά την ανοικοδόμηση της Μοναστηρίου, της Γιαννιτσών και της Πίψου. Θυμάμαι ότι για πολλά χρόνια ντρεπόμουνα να πω που είναι το σπίτι μου. Χαιρόμουν όμως την αντίδραση των επισκεπτών στο σπίτι μας γιατί ούτε η γειτονιά ούτε η οικοδομή προϊδεάζει τον επισκέπτη και ξαφνιάζεται.

Συχνά καθόμουν στο γραφείο του μηχανουργείου του πατέρα μου για γραμματειακή υποστήριξη και είχα αποκτήσει κοινωνικές σχέσεις με τους τεχνίτες και τους μάστορες της γειτονιάς. Εκτός από τα ξαδέλφια μου έκανα φιλία μόνο με 2 αδέλφια που ζούσαν παραδίπλα σε ένα παλιό σπίτι στην γωνία Αλιάκμονος με Τσορλίνη. Άλλα παιδιά δεν υπήρχαν στην γειτονιά. Δεν απομακρυνόμουν όμως πολύ. Πήγαινα μέχρι την Τσορλίνη στο ψιλικατζίδικο για τη σοκολάτα μου. Πιο πέρα δεν πήγαινα. Με απωθούσε η περιοχή. Η κίνησή μου ήταν αποκλειστικά προς τον Σταθμό και στην Ξηροκρήνη για να πάω στο γυμνάσιο. Πηγαινοερχόμασταν όμως μόνα μας ως παιδιά στα σχολεία και στα φροντιστήρια μέχρι το κέντρο και δεν φοβόμασταν, ούτε εμείς ούτε οι γονείς μας.

Μετά τον σεισμό του 1978 κρίθηκαν ετοιμόρροπα και κατεδαφιστέα διάφορα κτίσματα στην περιοχή και διανοίχτηκαν οι οδοί. Έτσι διανοίχτηκε η οδός Αλιάκμονος διότι κρίθηκε ετοιμόρροπο και κατεδαφιστέο το εγκαταλελειμμένο εβραϊκό διώροφο αρχοντικό που στο παρελθόν διέθετε εσωτερικό κήπο και σιντριβάνι με ψαράκια. Κατά την δεκαετία του 1980 διανοίχτηκαν επίσης οι οδοί Οικονόμου, Κωλέτη, Αγίων Πάντων και ασφαλτοστρώθηκαν όλοι οι οδοί της περιοχής. Αυτή την περίοδο επήλθε μεγάλη αλλαγή στη φυσιογνωμία της γειτονιάς. Η οδός Αγ. Πάντων μεταξύ Μοναστηρίου και Γιαννιτσών ήταν στενό.

Το 63ο δημοτικό σχολείο στον Ν. Σ. Σταθμό, όπου πήγαινε η αδελφή μου έως το 1976, κατεδαφίστηκε και στήθηκε προσωρινά το προκατασκευασμένο που λειτουργεί έκτοτε επί 25 χρόνια ανάμεσα στα λεωφορεία, μέσα στον θόρυβο και τα καυσαέρια. Η πρόσβαση είναι επικίνδυνη, όπως και στο σχολείο στην οδό Μαζαράκη (εικόνα 11), γιατί πρέπει να διασχίσεις την Οικονόμου και την Κωλέτη που είχαν και έχουν πολύ κίνηση. Το Δημοτικό και Γυμνάσιο σχολείο στην οδό Μαζαράκη είχε προβλεφθεί με το ρυμοτομικό Διάταγμα του 1976. Στο σχολείο αυτό πηγαίνουν τα παιδιά της γειτονιάς μας. Το μόνο θετικό ήταν ότι υπήρχε κλειστό γυμναστήριο. Φιλοξενούσε και ειδικό σχολείο και δεν επαρκούσαν οι αίθουσες με αποτέλεσμα να χωρίζονται με γυψοσανίδες, αλλά με τέτοιο τρόπο που τα παιδιά περνούσαν μέσω άλλης τάξης για να οδηγηθούν στη δική τους.

Εκεί πήγε ο γιος μου για 2 χρόνια και επειδή υπέστη bullying τον πήγα σε ιδιωτικό όπως και την κόρη μου. Έμοιαζε στην εμφάνιση με τον Άλεξ (ξανθός με γυαλάκια), είχε τις δραστηριότητες και τα ενδιαφέροντα του Άλεξ ζωγραφική, πιάνο και μπάσκετ). Τον πηγαινοφέρναμε με το αυτοκίνητο για μεγαλύτερη ασφάλεια και αυτό μπορεί να προκαλούσε άλλα παιδάκια που έμεναν δίπλα στο σχολείο και πήγαιναν με τα πόδια και μόνα τους. Το παιδί ήθελε να αλλάξει σχολείο. Η ανιψιά μου πήγε στο σχολείο πίσω από τον Άγιο Νικόλαο επειδή ο πατέρας της ήταν εκεί καθηγητής.

Έτσι τα παιδιά πήγαν σε ιδιωτικό δημοτικό και για γυμνάσιο σκεφθήκαμε τη λύση του Μουσικού Γυμνασίου στην Πυλαία, εφ΄ όσον πήγαιναν ήδη στο Δημοτικό Ωδείο και αγαπούσαν την μουσική. Τότε δεν υπήρχε το καλλιτεχνικό σχολείο στους Αμπελόκηπους και έτσι ταλαιπωρηθήκαμε πολύ με τις μετακινήσεις επί μία δεκαετία, να προλάβουμε τα λεωφορεία. Αν υπήρχε το σχολείο που προβλέφθηκε με το Διάταγμα του 1987 στις οδούς Σαπφούς και Βουτυρά (εικόνα 12) πιθανόν τα παιδιά να πήγαιναν εκεί με τα πόδια. Εκκρεμούν ακόμη απαλλοτριώσεις, διεκδίκηση κυριότητας εκτάσεων μεταξύ Δήμου και ΚΕΔ και διοικητικές αποβολές των αυθαιρέτων κατόχων από την ΚΕΔ (εργαστήρι υαλοπινάκων και παράγκες ROMA).

Η οδός Πατριάρχου Κυρίλλου ήταν ρέμα και οι διαβάτες περνούσαν πάνω από γέφυρα. Το 1988 εγκρίθηκε το Διάταγμα του οικοδομικού Συνεταιρισμού «Άγιος Χριστόφορος» (εικόνα 13) η ανοικοδόμηση του οποίου δεν ολοκληρώθηκε λόγω ιδιοκτησιακών προβλημάτων. Πάνω από 100 οικογένειες έμειναν άστεγες, ένας διώροφος σκελετός από μπετόν στοιχειώνει την περιοχή και μερικές παράγκες που εγκατέστησαν μερικοί ROMA. Αν ολοκληρωθεί το έργο υπάρχει δέσμευση από τον Συν/σμό να δοθεί στον Δήμο παιδικός σταθμός και κοινόχρηστο δίκτυο πεζοδρόμων.

Τη δεκαετία του 1990, μετά το επιτυχημένο πείραμα του Μύλου, ακολούθησε η εγκατάσταση πολλών κέντρων διασκέδασης στην ευρύτερη περιοχή (Βίλκα, Φιξ, Πύλη Αξιού, Υδρόγειος κλπ). Στην περιοχή των πρώην ξυλάδικων λειτούργησε το μπαρ Μαρόκο στην οδό Γιαννιτσών με Οικονόμου, ο Καλλιγούλας στην οδό Τσορλίνη και πολλές αίθουσες «γνωριμιών». Η λειτουργία αυτών των κέντρων διασκέδασης προκαλούσε τις νύχτες φασαρία από τα decibel της μουσικής και τις φωνές των τσακωμών και πειραγμάτων των κεφάτων θαμώνων και πλαισιώθηκε και από παράνομο αγοραίο πεζοδρομιακό έρωτα στην οδό Γιαννιτσών.

Επίσης με το άνοιγμα των συνόρων της γειτονικής Αλβανίας, πλήθος Αλβανών εργατών συσσωρευόταν κάθε πρωί στο πάρκο απέναντι από τον Ν.Σ.Σταθμό και στη συμβολή της οδού Γιαννιτσών με την οδό Αναγεννήσεως αναζητώντας μεροκάματο. Μεγάλη επιβάρυνση στην κυκλοφορία των οχημάτων στην οδό Γιαννιτσών προκλήθηκε από τη συνεχή στάθμευση πλήθους επιβατικών λεωφορείων που μετέφεραν καθημερινά αλβανικό πληθυσμό.

Το 1993 καθορίστηκαν με την έγκριση του Γενικού Πολεοδομικού Σχεδίου η γενική και η αμιγής κατοικία κυρίως ως χρήσεις γης στην περιοχή. Αυτό ήταν καθοριστικό και σηματοδότησε την αλλαγή του σκηνικού. Οι βιοτεχνίες και τα εργαστήρια που λειτουργούσαν στην περιοχή δεν μπορούσαν να ανανεώσουν τις άδειες λειτουργίας τους και όσες δεν μεταφέρθηκαν, διατηρήθηκαν μέχρι τη συνταξιοδότηση των επαγγελματιών και εγκαταλείφθηκαν. Επίσης απομακρύνθηκαν τα ΚΤΕΛ και τα πρακτορεία μεταφορών.

Μετά το 2000 η εικόνα της περιοχής και της γειτονιάς άλλαξε πολύ. Η διάνοιξη της Δυτικής Εισόδου και η απομάκρυνση των οχλουσών χρήσεων έφερε την ανοικοδόμηση. Κτίστηκε το εμπορικό κέντρο City Gate, το Βαλκανικό Κέντρο στις οδούς Γιαννιτσών και Πατριάρχου Κυρίλλου, όπου εγκαταστάθηκαν υπηρεσίες όπως η ΕΥΔΕ λυμάτων. Στην οδό Σαπφούς εγκαταστάθηκε το Υποθηκοφυλακείο και η Α΄βαθμια και Β΄βάθμια εκπαίδευση. Κτίστηκαν πολυτελή ξενοδοχεία και κτίρια γραφείων στις οδούς Μοναστηρίου και 26ης Οκτωβρίου. Εκεί πρόκειται να εγκατασταθούν και οι υπηρεσίες της Περιφέρειας σε νεόδμητο κτίσμα στην οδό 26ης Οκτωβρίου.

Αυτές οι αλλαγές στην ευρύτερη περιοχή και μέσα στη γενικότερη άνθηση της οικοδομικής δραστηριότητας που επικρατούσε στην χώρα δόθηκε ώθηση και στην ανοικοδόμηση 6ορόφων πολυκατοικιών στην περιοχή, οι οποίες κατοικήθηκαν στην πλειονότητά τους. Αρκετά διαμερίσματα έμειναν απούλητα με την κρίση. Τα τελευταία χρόνια είναι της μόδας τα lofts- ανακαινισμένοι βιοτεχνικοί ενιαίοι χώροι, αλλά ακόμη η αυτού του τύπου οικιστική αρχιτεκτονική- φιλοσοφία δεν έχει κερδίσει ακόμη έδαφος στην πόλη μας. Στην περιοχή υπάρχουν πολλά τέτοια κτίρια που θα μπορούσαν να διαμορφωθούν (πχ Γκάζι στην Αθήνα).

Όσο για τα καταστήματα που φιλοξενούσαν πρακτορεία, μηχανουργεία, εργαστήρια και εγκαταλείφθηκαν, κατακλύστηκαν από τους Κινέζους στην Αισώπου, Σαπφούς, στην Γιαννιτσών και στην αρχή της Χρήστου Πίψου (πρώην Νέα Ξυλάδικα). Οι Κινέζοι είχαν στο παρελθόν πολλή κίνηση στα μαγαζιά τους αλλά τώρα με την κρίση έχουν και αυτοί ύφεση. Είναι όμως πολύ κλειστή μειονότητα. Δεν κάνει σχέσεις με τους ντόπιους ίσως από ιδιοσυγκρασία, ίσως από αδυναμία ομιλίας της γλώσσας και δυσκολίας στην επικοινωνία, ίσως γιατί δουλεύουν πολλές ώρες την ημέρα. Είναι όμως το μόνο ζωντανό κομμάτι στην γειτονιά που είναι σχεδόν έρημη όλη την ημέρα. Την παρουσία ανθρώπων στην περιοχή προδίδουν τις πρωινές ώρες τα πολλά παρκαρισμένα αυτοκίνητα μαθητών σχολών επαγγελματικής κατάρτισης που αποχωρούν το μεσημέρι. Οι νέοι κάτοικοι δεν γνωρίζονται μεταξύ τους ούτε με τους παλιούς, ούτε με τους Κινέζους. Τα πάντα έχουν γίνει απρόσωπα.

Για ένα διάστημα εκεί γύρω στο 2000 πριν εγκατασταθούν οι Κινέζοι, τις Κυριακές λειτουργούσε παζάρι με εμπορεύματα πάσης φύσεως πλην τροφίμων. Η γειτονιά γέμιζε κίνηση, φωνές, χρώματα, κοσμοσυρροή.

Έχουν απομείνει ελάχιστοι οίκοι ανοχής γιατί μετά από αγώνες των κατοίκων απαγορεύτηκε η εγκατάστασή τους δεν ανανεώθηκαν οι άδειες λειτουργίας τους και έχουν μεταφερθεί κάτω από τις γραμμές του παλαιού σταθμού. Τα βράδια όμως οργιάζει ο αγοραίος παράνομος πεζοδρομιακός έρωτας. Είναι ενοχλητικό για το γυναικείο πληθυσμό γιατί οι επίδοξοι εραστές απευθύνονται σε όλα τα θηλυκά που συναντούν στην οδό Γιαννιτσών, ανοίγουν τις πόρτες των αυτοκινήτων και περιμένουν να μπουν. Κάθε γυναίκα –κορίτσι που κινείται στην οδό Γιαννιτσών δέχεται παρενόχληση εκ παραδρομής. Μου έτυχε να περιμένω στο πεζοδρόμιο βράδυ τον σύζυγο και να σταματήσει μπροστά μου συμβατικό αυτοκίνητο της Τροχαίας που ήταν εγκατεστημένη μέχρι το 2002 στην οδό Τσορλίνη, δίπλα από το σπίτι μου και να μου φωνάξει « Καλά εδώ ήρθες να κάνεις πιάτσα?».

Παρά το γεγονός ότι δεν παρατηρείται εγκληματικότητα, κλοπές ή διαρρήξεις στην περιοχή μετά το 1990 δεν ήταν εύκολο να μεγαλώνεις μικρά παιδιά. Πέρα του γεγονότος ότι έπρεπε να συνοδεύονται στο σχολείο, δεν υπήρχε ούτε υπάρχει παιδική χαρά για να παίξουν. Φορτώναμε τα ποδήλατα στο αυτοκίνητο και πηγαίναμε ή στην παιδική χαρά των Αμπελοκήπων ή στο πάρκο του Φωκά στην παραλία. Αν δεν υπήρχε το αυτοκίνητο τα πράγματα ήταν πολύ δύσκολα. Με αυτοκίνητο έπρεπε να συνοδεύονται και στις εξωσχολικές τους δραστηριότητες. Στο μοναδικό δημοτικό αθλητικό κέντρο στα Σφαγεία, στην οδό 26ης Οκτωβρίου, λειτουργούσαν στο νεότερο κτήριο αίθουσες ξιφασκίας και άρσης βαρών καθώς και πίστα πατινάζ και στο κυρίως διατηρητέο κτίριο λειτουργούσε γήπεδο μπάσκετ. Το κέντρο όμως σταμάτησε να λειτουργεί το 2002 εγκαταλείφθηκε, διότι τα κτίρια παρέμεναν ασυντήρητα και ο περιβάλλων χώρος βρίσκονταν σε κακή κατάσταση. Μόλις μερικά μαθήματα ξιφασκίας πρόλαβαν να κάνουν τα παιδιά.

Ούτε ΚΑΠΗ υπάρχει. Οι ηλικιωμένοι πρέπει να πάνε στον Ν.Σ. Σταθμό και να πάρουν 2 λεωφορεία για να πάνε στο ΚΑΠΗ στην οδό Λαγκαδά. Είναι το παράπονο των γονιών μου που έχουν δυσκολία στην μετακίνησή τους.

Η περιοχή είναι υποβαθμισμένη αλλά έχει προοπτικές να αναβαθμιστεί, να ομορφαίνει, να γίνει φιλική και θελκτική. Πρέπει να αγωνιστούμε σ΄ αυτήν την κατεύθυνση. Για την αναβάθμιση της εκκρεμούν εκ μέρους του Δήμου:

Ενέργειες για την ανέγερση του σχολείου της Σαπφούς και Βουτυρά για να στεγαστεί το 63ο Δημοτικό Σχολείο που απαραδέκτως στεγάζεται στον Ν.Σ.Σταθμό.

Εκκρεμούν απαλλοτριώσεις, διεκδίκηση κυριότητας εκτάσεων μεταξύ Δήμου και ΚΕΔ και διοικητικές αποβολές των αυθαιρέτων κατόχων από την ΚΕΔ

Η διαμόρφωση του Κ.Χ. που σήμερα αποτελεί parking και εξυπηρετεί το εμπορικό κέντρο παρά την ύπαρξη επαρκούς δωρεάν υπόγειου parking.

Κατασκευή αθλητικών εγκαταστάσεων και κερκίδων για παρακολούθηση αθλητικών και πολιτιστικών εκδηλώσεων

Η αξιοποίηση των δημοτικών οικοπέδων στην Γιαννιτσών 24 και στην Οικονόμου-Αλιάκμονος

Η δημιουργία Παιδικής Χαράς και ΚΑΠΗ

Η αξιοποίηση και χρήση του διατηρητέου της Αναγεννήσεως

Ενέργειες για την απόδοση στον Δήμο και σε κοινή χρήση τμήματος της Κτηνιατρικής Σχολής του ΑΠΘ και του εγκαταλελειμμένου κτίσματος στην οδό Γιαννιτσών που μπορεί να συντηρηθεί (ΚΑΠΗ)

Η τοποθέτηση φωτεινού σηματοδότη στην συμβολή των οδών Γιαννιτσών και Πίψου – Αγ. Πάντων

Η κατεδάφιση των ετοιμόρροπων και επικίνδυνων κτισμάτων (Κωλέτη, Σαπφούς, Τσορλίνη, Βουτυρά)

Η σφράγιση των εγκαταλελειμμένων κτισμάτων που χρησιμοποιούνται για χρήση μαρκωτικών (Μαζαράκη και Σαπφούς)

Η αστυνόμευση της περιοχής από την Δημοτική Αστυνομία τώρα που επανασυστήνεται Η συνέχιση των πρωτοβουλιών για την ολοκλήρωση των κατοικιών του οικοδομικού Συν/σμού «Αγιος Χριστόφορος» Εκκρεμεί η προσκύρωση τμήματος από την ΕΥΑΘ. Με την ολοκλήρωση του έργου θα αποκατασταθούν οι 100 οικογένειες και θα δοθεί στον Δήμο παιδικός σταθμός και κοινόχρηστο δίκτυο πεζοδρόμων

Η ενίσχυση της καθαριότητας και του φωτισμού της περιοχής και η κλάδευση των δένδρων Η διοργάνωση δράσεων σε συνεργασία με τη σχολή καλών τεχνών του ΑΠΘ με γκράφιτι στους τοίχους των παλαιών κτισμάτων

Η αποκατάσταση της αδικίας να ανήκει η περιοχή από την οδό Πίψου έως την οδό Κωλέτη στην Α’ ζώνη των συντελεστών των τελών καθ/τας-φωτισμού και φόρου ηλεκ/νων χώρων για τους επαγγελματικούς χώρους και στεγασμένους χώρους άλλης χρήσης, όπως τα καταστήματα στην Τσιμισκή και στην παραλία.

Η διάνοιξη των οδών Οικονόμου στο τμήμα της μεταξύ Γιαννιτσών και Μοναστηρίου, Πίψου, Τσορλίνη και Δούμπα και στην ευρύτερη περιοχή η διάνοιξη της Καζαντζάκη, η διαμόρφωση της πλατείας που δημιουργείται μεταξύ Αισώπου και Σαπφούς, Λιβανόβου και Δάμωνος και χρησιμοποιείται ως parking και η διάνοιξη της οδού Αισώπου προς την οδό Γιαννιτσών

Η ένταξη της εκτός σχεδίου περιοχής των λαχανοκήπων

Το άνοιγμα του παραλιακού μετώπου στους κατοίκους