Η Θεσσαλονίκη πρωτοστατεί στην έρευνα

Τη συμβολή της έρευνας και την καινοτομίας στη διαμόρφωση ενός νέου παραγωγικού προτύπου, το οποίο θα στηρίζεται στην ένταση της γνώσης και στην οικονομία της γνώσης, υπογράμμισε ο αναπληρωτής υπουργός Έρευνας και Καινοτομίας, Κώστας Φωτάκης, παρουσιάζοντας τα «εργαλεία» για την υλοποίηση του στόχου αυτού, κατά την ομιλία του στο 11ο συνέδριο περιφερειακής ανασυγκρότησης Κεντρικής Μακεδονίας, στη Θεσσαλονίκη.

Αναφερόμενος στις δαπάνες που κατευθύνθηκαν για την έρευνα και ανάπτυξη (R&D) στην Κεντρική Μακεδονία, ο κ. Φωτάκης σημείωσε ότι το 2016 ανήλθαν στο 1,05% του ΑΕΠ της Περιφέρειας, ποσοστό μεγαλύτερο του αντίστοιχου εθνικού μέσου όρου, με συνολικές δαπάνες πάνω από 250 εκατ. ευρώ, εκ των οποίων σχεδόν 110 εκατ. ευρώ προέρχονται από τον ιδιωτικό τομέα.

Σε ό,τι αφορά τη φυγή νέων επιστημόνων στο εξωτερικό, ο κ. Φωτάκης υπενθύμισε πως την πενταετία 2000-2005 μετανάστευσαν 2.552 και την πενταετία του 2009-2014 20.281 νέοι επιστήμονες – και επισήμανε πως στόχος είναι «η υποκατάσταση του brain drain από μία ισόρροπη κινητικότητα».

Σχετικά με το Ελληνικό Ίδρυμα Έρευνας και Καινοτομίας (ΕΛΙΔΕΚ), ο αν. υπουργός τόνισε ότι «αποτελεί έναν νέο θεσμό που καλλιεργεί την ερευνητική κουλτούρα και αναμορφώνει το ακαδημαϊκό ερευνητικό τοπίο της χώρας με όρους συνέπειας, συνέχειας, εμπιστοσύνης και διαφάνειας». Σύμφωνα με τα αποτελέσματα της 1ης προκήρυξης του ΕΛΙΔΕΚ για υποτροφίες υποψηφίων διδακτόρων, από 2114 προτάσεις που υποβλήθηκαν συνολικά, δόθηκαν σε υποψήφιους διδάκτορες 130 υποτροφίες στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης και 9 υποτροφίες στο Πανεπιστήμιο Μακεδονίας. Στην προκήρυξη για ερευνητικά έργα μεταδιδακτόρων εγκρίθηκαν 17 ερευνητικά έργα στο ΑΠΘ, 5 ερευνητικά έργα στο ΕΚΕΤΑ και 1 ερευνητικό έργο στο ΠΑΜΑΚ.

Ο κ. Φωτάκης επισήμανε ότι η Θεσσαλονίκη πρωτοστατεί σε εμβληματικές πρωτοβουλίες για την έρευνα, αναφέροντας ως παράδειγμα τη δημιουργία δικτύου εξατομικευμένης ιατρικής με μια νέα προσέγγιση για την πρόληψη και θεραπεία των νοσημάτων. Προανήγγειλε δε, ότι το ΑΠΘ αναμένεται να έχει πολύ σημαντικό ρόλο στο περιφερειακό δίκτυο του Οργανισμού για τη Βιομηχανική Ιδιοκτησία, που πρόκειται να δημιουργηθεί σύντομα στη Θεσσαλονίκη, μαζί με σχετική βιβλιοθήκη.

Πρύτανης ΑΠΘ: Κάτω από το όριο επιβίωσης ο προϋπολογισμός

Το ζήτημα της χρηματοδότησης ήταν το πρώτο μεταξύ εκείνων που έθεσε στον υπουργό Παιδείας Κώστα Γαβρόγλου, ο πρύτανης του ΑΠΘ, καθ. Περικλής Μήτκας.

«Για πρώτη φορά, το ΑΠΘ μπαίνει φέτος με χρέος απλήρωτο από την προηγούμενη χρονιά – ένα πολύ σημαντικό ποσό της τάξης των 5 εκατ. ευρώ», εξήγησε, και πρόσθεσε ότι το πανεπιστήμιο λειτουργεί εδώ και πέντε χρόνια «κάτω από το όριο επιβίωσης, την κόκκινη γραμμή που έχουμε συμφωνήσει με το υπουργείο Παιδείας, που είναι το ποσό των ανελαστικών δαπανών του Πανεπιστημίου». «Και βέβαια», σημείωσε, «αυτό δεν περιλαμβάνει τη συντήρηση των υποδομών που καταρρέουν, και είναι κάτι για το οποίο θα πρέπει να υπάρχει πρόβλεψη», όπως επίσης «να υπάρξει πρόνοια και για τα άστεγα τμήματα, γιατί εξακολουθούν να λειτουργούμε τμήματα εκτός πανεπιστημιούπολης για τα οποία πληρώνουμε ένα πολύ σημαντικό ποσό για ενοίκιο».

Σε επίπεδο Περιφέρειας Κεντρικής Μακεδονίας, ο πρύτανης του ΑΠΘ πρότεινε τη «χάραξη στρατηγικής για τη συμμετοχή όλων των ιδρυμάτων σε όλη αυτή τη συζήτηση για τις συμπράξεις πανεπιστημίων – ΤΕΙ».

«Απορούμε γιατί το ΑΠΘ δεν ρωτήθηκε, ή δεν είναι μέρος αυτής της διαδικασίας. Απορούμε γιατί η σύμπραξη που διαφαίνεται, ή που έχει ανακοινωθεί είναι μεταξύ δύο ή τριών ΤΕΙ και του ΔΙΠΑΕ. Γιατί το Αριστοτέλειο να μη μιλάει με το ΠΑΜΑΚ που είναι απέναντι στον ίδιο δρόμο, ή το ΠΑΜΑΚ με το Διεθνές, ή το ΑΠΘ με το ΤΕΙ Θεσσαλονίκης; Γιατί να μην καθίσουμε όλοι μαζί στο ίδιο τραπέζι και να δούμε ποιοι είναι οι στόχοι στην Περιφέρεια και πώς μπορούμε να τους υλοποιήσουμε;», διερωτήθηκε.

Στο θέμα της παραβατικότητας στους χώρους των πανεπιστημίων αναφέρθηκε ο βουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ και πρώην υπουργός Δικαιοσύνης, Νίκος Παρασκευόπουλος, ο οποίος έχει τεθεί επικεφαλής επιτροπής που συστήθηκε στο πλαίσιο σχετικής απόφασης του υπουργού Παιδείας, προκειμένου να μελετήσει τις αιτίες και τρόπους αντιμετώπισης του φαινομένου.

«Το πρόβλημα φαίνεται να ταλανίζει τα ελληνικά πανεπιστήμια και την ελληνική κοινωνία εδώ και δεκαετίες, και φαίνεται ότι είμαστε μέχρι σήμερα σε αδυναμία να βρούμε την παραμικρή λύση. Εξαντλούμαστε σε διαχείριση κρίσεων και πολλές φορές με τρόπο όχι αποτελεσματικό», παραδέχθηκε ο κ. Παρασκευόπουλος, προσθέτοντας ότι η Επιτροπή έχει ως στόχο να αναζητήσεις λύσεις με προοπτική μεσοπρόθεσμη. «Η επιτροπή αυτή ξεκίνησε τις εργασίες της βασίζομενη σε μία διαπίστωση, ότι στην πανεπιστημιακή ηρεμία συμβάλλουν πολλοί παράγοντες: είναι οι καθηγητές, είναι οι διοικήσεις του πανεπιστημίου, οι φοιτητές επίσης, όπως και η αστυνομία – που άλλοτε κατηγορείται για αδράνεια και άλλοτε για τις παρεμβάσεις της – είναι η εισαγγελία, ο περιβάλλων χώρος», είπε.

Σμαρώ Αβραμίδου