Τι συμβαίνει στη Θεσσαλονίκη; Ένας Συλλογικός Αναστοχασμός

Από μικρή ηλικία, το ελληνικό σχολείο μας διδάσκει ότι πρέπει να είμαστε υπερήφανοι και υπερήφανες για την πατρίδα μας, την Ελλάδα μας, τη χώρα στην οποία γεννήθηκε η Δημοκρατία, τη χώρα στην οποία οι αποφάσεις λαμβάνονταν στις συνελεύσεις των πολιτών με την αρχή της πλειοψηφίας.

 Τι συμβαίνει, όμως, στην Ελλάδα σήμερα; Σήμερα στην Ελλάδα, όπως και στις περισσότερες δημοκρατίες της Δύσης, η πολιτική συμμετοχή μειώνεται δραματικά (42,08% το ποσοστό αποχής στις εθνικές μας εκλογές το 2019), τα πλαίσια που επιτρέπουν την καλλιέργεια του δημόσιου διαλόγου εκλείπουν, η ελευθεροτυπία έχει κατακρημνιστεί στην τελευταία θέση της Ευρωπαϊκής Ένωσης και η άνοδος της ακροδεξιάς είναι ένα γεγονός τις απειλητικές συνέπειες του οποίου βιώνουμε πλέον καθημερινά. Όσο κι αν ξεσπάμε στα πληκτρολόγιά μας, εκφράζοντας στα social media τις απόψεις μας για ό,τι συμβαίνει στη ζωή μας, αυτό που λείπει σήμερα είναι «η διανοητική και ενσώματη εμπειρία του πολίτη», μου λέει η Δανάη Θεοδωρίδου, η πνευματική και φυσική, δηλαδή, παρουσία και συμμετοχή στα κοινά. Μπορεί η τέχνη να συμβάλλει στην επανεκπαίδευση των πολιτών για το τι σημαίνει δημόσιος δημοκρατικός διάλογος; Και βέβαια μπορεί.

Το project «Τι συμβαίνει στη Θεσσαλονίκη; Ένας Συλλογικός Αναστοχασμός» που σκέφτηκε η Δανάη Θεοδωρίδου, σκηνοθέτις, ερευνήτρια σύγχρονων παραστατικών τεχνών και διδάσκουσα στο Τμήμα Θεάτρου του Α.Π.Θ., είναι το αποτέλεσμα της συνεργασίας των φοιτητών και φοιτητριών Σκηνοθεσίας του Τμήματος με κατοίκους της Θεσσαλονίκης. Πρόκειται για μια ενδιαφέρουσα και απαιτητική εργασία με στόχο την εκπαίδευση των νέων σκηνοθετών στις αρχές του συμμετοχικού θεάτρου και τις τεχνικές του θεάτρου-ντοκουμέντο αλλά και ένα πείραμα συμμετοχικής διαβούλευσης σημαντικών κοινωνικοπολιτικών ζητημάτων της πόλης. Οι οχτώ φοιτητές/φοιτήτριες κλήθηκαν να «φέρουν στο τραπέζι» θέματα και προβλήματα της Θεσσαλονίκης που τους απασχολούν, τα οποία συζητήθηκαν εκτενώς με κατοίκους της πόλης που ανταποκρίθηκαν θετικά στο ανοιχτό κάλεσμα που πραγματοποιήθηκε και μαζί συνδιαμόρφωσαν τις τελικές θεματικές και τις ομάδες εργασίας. Μετά από δύο μήνες συναντήσεων και προβών, οι ομάδες είναι έτοιμες να μοιραστούν με το κοινό της πόλης οχτώ performances που αναδεικνύουν προβλήματα και στερεότυπα επιμελώς κρυμμένα κάτω από το χαλί, προβληματίζονται για τον ολοένα και πιο ασφυκτικό περιορισμό του δημόσιου χώρου, τοποθετούνται απέναντι στο ζήτημα της οπαδικής βίας, εξερευνούν την έννοια της έκφρασης του φύλου και μελετούν την αντιμετώπιση του γυναικείου σώματος στον δημόσιο χώρο, εστιάζοντας στην παραβίαση των ορίων και την ανάγκη επαναπροσδιορισμού τους. Τι θα συμβεί, λοιπόν, στη Θεσσαλονίκη από την Πέμπτη 16 έως την Κυριακή 19 Ιουνίου;

«Περπατώντας Θηλυκά» / Πέμπτη 16 Ιουνίου στις 22:00 / Πλατεία Συντριβανίου

Η ομάδα της Αλεξάνδρας Ντεξή εστιάζει στο γυναικείο σώμα και την παρουσία του στον δημόσιο χώρο. Τι σχόλια ακούει μια γυναίκα στον δρόμο, στο λεωφορείο, σε ένα μαγαζί; Πόσο εύκολα τα σχόλια γίνονται πειράγματα και τα πειράγματα αγγίγματα; Πόση σημασία έχουν η ώρα, ο κόσμος που υπάρχει τριγύρω και τα ρούχα που φορά μια γυναίκα; Και πώς νιώθουν οι γυναίκες για τον τρόπο με τον οποίο τις προσεγγίζουν οι άνδρες; Έχουν συνηθίσει; Φοβούνται; Πώς αντιδρούν και πώς θα ήθελαν να αντιδρούν; Το «Περπατώντας Θηλυκά» είναι μια περιπατητική performance στο κέντρο της πόλης που αναδεικνύει τα βιώματα των γυναικών που συμμετέχουν στην ομάδα μέσα από αφηγήσεις γνώριμες σε όλες. «Και το MeToo;», ρωτώ την Αλεξάνδρα. Δεν βοήθησε στο να αλλάξει ο τρόπος αντιμετώπισης του γυναικείου σώματος στον δημόσιο χώρο; Ας αφήσουμε το ερώτημα ανοιχτό και ας επανέλθουμε σε αυτό προσθέτοντας ένα ακόμα: Πόσο σοβαρό πρέπει να είναι ένα περιστατικό για να θεωρηθεί σημαντικό;

Ταυτότητα performance

Σύλληψη – Σκηνοθεσία: Αλεξάνδρα Ντεξή

Κείμενο: Η ομάδα

Συμμετέχουν: Αγγελική Βουτσινά, Ελευθερία Κασικτσή, Ευαγγελία Κεραμάρη, Μαρία Κωνσταντίνου, Ντίνα Σωτάκη, Κατερίνα Σωτηρίου

“THESStereotypes” / Παρασκευή 17 Ιουνίου στις 20:00 / Εξαδακτύλου 8

Η Ειρήνη Johnsen Κυριφίδη δεν είναι από τη Θεσσαλονίκη, αλλά γνωρίζει πολλά από τα στερεότυπα που υπάρχουν για τη «νύφη του Θερμαϊκού». Κάποια τα ήξερε, κάποια τα ανακάλυψε μέσα από τις συναντήσεις και τις συζητήσεις με την ομάδα της. Κάποια τους έκαναν να γελάσουν, κάποια άλλα να μιλήσουν έξω από τα δόντια και κάποια τους προβλημάτισαν βαθιά γιατί η απόσταση ανάμεσα στα φαινομενικά «αθώα» στερεότυπα και τον ρατσισμό είναι μικρότερη από όσο φανταζόμαστε. Συνθέτοντας ειδήσεις, στίχους τραγουδιών και προσωπικές ιστορίες που συνδέονται με διαφορετικές περιοχές της πόλης, η performance “THESStereotypes” μας βομβαρδίζει με γεγονότα με έναν ρυθμό κάθε άλλο παρά χαλλλαρό, εκθέτοντας τις διαφορετικές εικόνες της Θεσσαλονίκης και αναδεικνύοντας το έντονο κοντράστ ανάμεσα σε όσα νομίζουμε ότι ισχύουν και σε όσα πραγματικά ισχύουν για την πόλη. Μιλώντας ανοιχτά για «ταμπέλες» και προκαταλήψεις, οι 4 performers μας καλούν να σκεφτούμε το μέγεθος της επιρροής τους αλλά και τον τρόπο αντιμετώπισής τους.

Ταυτότητα performance

Σύλληψη – Σκηνοθεσία: Ειρήνη Johnsen Κυριφίδη

Κείμενο: Η ομάδα

Συμμετέχουν: Αλέξανδρος Κετσόγλου, Σοφία Παπαδοπούλου, Αγγέλα Μπολέτση, Φανή Αντωνίου

«Μας Πήρε η Μπάλα» / Παρασκευή 17 Ιουνίου στις 21:00 / Εγνατίας 122

Υπό την καθοδήγηση της Ευανθίας Τσομπάνη, πέντε κάτοικοι της Θεσσαλονίκης μετατρέπονται σε ζωντανά εκθέματα προσπαθώντας να προσεγγίσουν σκηνικά διαφορετικές πτυχές του οπαδικού ζητήματος που παίρνει ολοένα και πιο ανησυχητικές διαστάσεις. Η λεκτική βία και τα υβριστικά συνθήματα, ο τζόγος και η διαφθορά, το ανεξέλεγκτο οπαδικό πάθος και η εισχώρηση φασιστικών στοιχείων στις μεγάλες ομάδες της πόλης εκθέτονται μέσα από ιστορίες και γεγονότα που μαρτυρούν τη συνεχή διαστρέβλωση της αγάπης για τον αθλητισμό και τη μετατροπή της σε καρκίνωμα. Με το αίμα του Άλκη Καμπανού ακόμα νωπό πάνω στις πλάκες του πεζοδρομίου, η performance παίρνει θέση απέναντι στο πρόβλημα του οπαδισμού, με τον τίτλο της να αποτελεί μια ηχηρή προειδοποίηση για το παρόν και το μέλλον του ποδοσφαίρου.

Ταυτότητα performance

Σύλληψη – Σκηνοθεσία: Ευανθία Τσομπάνη

Κείμενο: Η ομάδα

Συμμετέχουν: Σουζάνα Μαλακοζη, Ειρήνη Ντινόπαπα, Αννα Ορφανίδου, Λουκία Σβορώνου, Αθανάσιος Χουτας

«Δείξε μου το Φύλο σου, (Πρέπει) να σου πω Ποι@ Είσαι» / Παρασκευή 17 Ιουνίου στις 22:00 / Εξαδακτύλου 8

Αλήθεια, πώς ορίζεται η θηλυκότητα και πώς η αρρενωπότητα; Τα φύλα έχουν συγκεκριμένα χαρακτηριστικά; Για παράδειγμα ο σεβασμός (οφείλει να) είναι χαρακτηριστικό του θηλυκού φύλου; Μέσα από δύο εικόνες και ένα κουίζ, η performance που σκηνοθετεί η Εμμανουέλα Κρίσιλια επιδιώκει να εξερευνήσει την έννοια της έκφρασης του φύλου, συσχετίζοντάς την με την έννοια της ομορφιάς και εξετάζοντάς την υπό το πρίσμα της κοινωνικής αποδοχής. Κι αν τελικά μου δείξεις το φύλο σου, θα καταλάβω ποι@ είσαι;

Ταυτότητα performance

Σύλληψη – Σκηνοθεσία: Εμμανουέλα Κρίσιλια

Δραματουργία: Δέσπω Πύρτσιου, Εμμανουέλα Κρίσιλια

Ενδυματολογική επιμέλεια και κείμενο: Η ομάδα

Συμμετέχουν: Μαριλού Καππέ, Κωστής Κώτσος, Μάρθα Ξάνθου, Μάγδα Πύρτσιου, Μίνα Ψύρρα

Η φωνή: Δέσπω Πύρτσιου

«Πλατεία Ελευθερίας: Parking Μνήμης» / Σάββατο 18 Ιουνίου στις 19:30 / Πλατεία Ελευθερίας (στάση 33 ΟΑΣΘ, επί της Μητροπόλεως)

Τι είναι πιο σημαντικό για τους Θεσσαλονικείς; Ένας προσωρινός χώρος πάρκινγκ ή ένα μόνιμο πάρκο ιστορικής μνήμης; Αν γινόταν ουσιαστικός δημόσιος διάλογος για τον τρόπο αξιοποίησης του δημόσιου χώρου της Πλατείας Ελευθερίας, η πλειοψηφία των πολιτών ίσως επέλεγε η πλατεία να γίνει τόπος αφήγησης της εβραϊκής ιστορίας της πόλης για να θυμόμαστε τι συνέβη εκεί σε περίπου 9.000 Εβραίους το 1942. Αυτή την ευκαιρία μας δίνει η performance που σκηνοθετεί ο Παντελής Μπακατσέλος, στην οποία οχτώ γυναίκες φαντάζονται ένα Πάρκο Μνήμης στη θέση των σταθμευμένων οχημάτων και μας ξεναγούν στους χώρους του. Μπορούμε να παρκάρουμε πάνω στην ιστορική μας μνήμη- ή μόνο στα σημεία που δεν θέλουμε να θυμόμαστε;

Ταυτότητα performance

Σύλληψη – Σκηνοθεσία: Παντελής Μπακατσέλος

Κείμενο: Η ομάδα

Συμμετέχουν: Ανθή Αντωνιάδου, Νεφέλη Γεωργιάδου, Μαρία Καραλή, Έφη Καργιωτάκη, Σοφία Κωνσταντινίδου, Βαγγελιώ Σταμάτη, Χρυσή Τζήκα, Θεοδοσία Τουρτόγλου

«Ο Δημόσιος Χώρος Ανήκει στις Γάτες» / Κυριακή 19 Ιουνίου στις 18:30 / Μετεωροσκοπείο ΑΠΘ

Πώς υπάρχουμε στον δημόσιο χώρο; Μπορούμε να κάνουμε ποδήλατο στην παραλία χωρίς ελιγμούς και χωρίς τον κίνδυνο να συγκρουστούμε με τους πεζούς; Μπορούμε να διασχίσουμε ένα πεζοδρόμιο χωρίς να σκοντάψουμε στα τραπεζοκαθίσματα των μαγαζιών; Μπορεί ένας συνάνθρωπός μας με αναπηρικό αμαξίδιο να κινηθεί ελεύθερα και με ασφάλεια στην πόλη; Η ομάδα της Αριάδνης Ζούπινα μοιράζεται με το κοινό προσωπικές ιστορίες και εμπειρίες από τον δημόσιο χώρο διερευνώντας το ζήτημα του ολοένα και μεγαλύτερου περιορισμού του αλλά και της παραβίασης του δικού μας χώρου μέσα σε αυτόν. Σε ποιον ανήκει τελικά ο δημόσιος χώρος; Στους πολίτες ή στις γάτες; Ή, μήπως, στην αστυνομία; Κι αν δεν μπορούμε να υπάρχουμε μέσα στον δημόσιο χώρο, δεν καταργείται, ουσιαστικά, ένα θεμελιώδες δημοκρατικό μας δικαίωμα;

Ταυτότητα performance

Σύλληψη – Σκηνοθεσία: Αριάδνη Ζούπινα

Βοηθός Σκηνοθεσίας – Σύλληψης – Εμψύχωσης: Αθηνά Χαϊκάλη

Σκηνογραφία – Ενδυματολογία: Αλεξία Βούσβουρα

Κείμενο: Η ομάδα

Συμμετέχουν: Εύη Αθανασίου, Όλγα Ευσταθίου, Κωσνταντίνα Καραλάιου, Ελίζα Κομπατσιάρη, Αννέτα Λιάπτση, Γιάννα Τσόκου, Ειρήνη Ρογδάκη

«Κάτοικοι Πόλης» / Κυριακή 19 Ιουνίου στις 20:00 / Εγνατίας 122

Με κύριο εργαλείο το χιούμορ, επτά κάτοικοι της Θεσσαλονίκης ανοίγουν την καρδιά τους και μοιράζονται με το κοινό τις σκέψεις και τους προβληματισμούς τους για ζητήματα πολιτικά, κοινωνικά, περιβαλλοντικά αλλά και πολύ προσωπικά. Οι «Κάτοικοι Πόλης» που σκηνοθετεί η Κατερίνα Νικολάτου είναι ένα κολλάζ ιστοριών από το χθες και το σήμερα που αναδεικνύει πτυχές της πόλης που προσπαθούμε να κρύψουμε κάτω από το χαλί, δίνοντας τροφή για σκέψη και δημιουργώντας ένα ανοιχτό πλαίσιο για αναστοχασμό.

Ταυτότητα performance

Σύλληψη – Σκηνοθεσία: Κατερίνα Νικολάτου

Βοηθός σκηνοθέτη: Αλεξάνδρα Κακαδιάρη

Σκηνογραφία: Δήμητρα Παντελή

Φωτισμοί: Άγγελος Γουναράς, Νεφέλη Βερυκίου

Κείμενο: Η ομάδα

Συμμετέχουν: Αντιγόνη Αυδή, Αντώνης Γλυτζουρής, Αποστόλης Καλαϊτζής, Πασχάλης Μουδούρης, Ματθαίος Ντίνας, Δήμητρα Παντελή, Μάγδα Ράπτη

“Project Consent” / Κυριακή 19 Ιουνίου στις 21:00 / Εξαδακτύλου 8

Εκκινώντας από την καταγγελία της Γεωργίας Μπίκα, μια καταγγελία που γέννησε πολλά ερωτήματα γύρω από το θέμα της συναίνεσης (σεξουαλικής και όχι μόνο), η ομάδα της Αλεξίας Παραμύθα διερευνά αυτήν την τόσο θολή έννοια. Πότε υπάρχει συναίνεση; Πότε αποσύρεται; Πώς σχετίζεται με τα όρια που θέτουμε σε επίπεδο ατομικό και συλλογικό; Πότε παραβιάζονται τα όρια αυτά; Έξι κάτοικοι της Θεσσαλονίκης εντελώς διαφορετικοί μεταξύ τους αναρωτιούνται και προσκαλούν το κοινό σε ένα πείραμα γύρω από τα όρια (προσωπικά και πολιτικά) και σε μια «άσκηση» για περισσότερη συναίνεση στη ζωή και την καθημερινότητά μας.

Ταυτότητα performance

Σύλληψη – Σκηνοθεσία: Αλεξία Παραμύθα

Κείμενο: Η ομάδα

Φωτισμοί: Εύα Τσομπάνη

Συμμετέχουν: Άβρα Αυδή, Κορίνα Βολιώτη, Μαρία Ζιλφίδου, Μιχάλης Πέτρου, Δώρα Παυλίδου, Λιάνα Τσιουμάνη