Το σχολείο της Θεσσαλονίκης που χτίζει ένα καλύτερο μέλλον μέσα από την αλληλεγγύη και τη μάθηση

Στην Αισώπου 24, κοντά στον Βαρδάρη, το ΜΑΚ.ΙΝ.Ε. (Μακεδονικό Ινστιτούτο Εργασίας), έχει παραχωρήσει τους χώρους του, στο σχολείο αλληλεγγύης “Οδυσσέας”.

Ο “Οδυσσέας” ξεκίνησε να λειτουργεί το 1997, παρέχοντας δωρεάν εθελοντικά μαθήματα ελληνικής και όχι μόνο γλώσσας, σε ενήλικους μη φυσικούς ομιλητές της , σε μετανάστες, ντόπιους, παλιννοστούντες και ντόπιους. Μέχρι το 2012, οι φοιτητές του σχολείου άγγιξαν τους 6.500 ενήλικες μαθητές μετανάστες, με τους εθελοντές καθηγητές να αγγίζουν τους 200.

Το σχολείο του “Οδυσσέα” απευθύνεται σε ένα ευρύ φάσμα μεταναστών, παλιννοστούντων, προσφύγων και ντόπιων με διαφορετικό κοινωνικό, οικονομικό και μορφωτικό επίπεδο.

Απώτερος στόχος του σχολείου αλληλεγγύης είναι να αποτελέσει χώρο ανάπτυξης κοινωνικών σχέσεων, πολιτισμικών ανταλλαγών,  εξομάλυνσης εθνικών αντιθέσεων, χώρο έκφρασης και δημιουργίας. Στο πλαίσιο αυτό, διοργανώνονται εκδρομές, πολιτιστικές επισκέψεις σε μουσεία και γειτονικές πόλεις, χορούς, προβολές ταινιών, εκθέσεις με έργα των μαθητών, αλλά και παραστάσεις από τη θεατρική ομάδα του “Οδυσσέα”, η οποία μετρά 24 χρόνια ζωής.

Ο ετήσιος κύκλος των μαθημάτων περιλαμβάνει 2 διδακτικά δίωρα την εβδομάδα, από τον Οκτώβριο μέχρι το Μάιο, αλλά νέα τμήματα μπορούν να δημιουργηθούν καθ’ όλη τη διάρκεια της χρονιάς.

Στα… άδυτα του «Οδυσσέα»

Η Φανή Οφλίδου, απόφοιτος Μουσικών και Θεατρικών Σπουδών, παρέχει εθελοντικά τις υπηρεσίες της στον «Οδυσσέα» από το 2002.

Μιλώντας στην parallaxi αναφέρει:

«Παλιότερα είχαμε τη δυνατότητα να έχουμε δική μας γραμματεία, η οποία έδινε μια σταθερή βάση στο σχολείο, κάνοντας τους περισσότερους μαθητές να δουν τον Οδυσσέα ως δεύτερο σπίτι. Στο σχολείο πραγματοποιούνται μαθήματα Ελληνικών, Αγγλικών, Γαλλικών, Γερμανικά και μάλιστα μέχρι πριν και την περίοδο της πανδημίας διεξάγονταν και μαθήματα της ρωσικής γλώσσας. Υπήρξε μια φθίνουσα πορεία λόγο του covid και της αναπάντεχης διακοπής των μαθημάτων, αλλά συνεχίζουμε να κάνουμε ό,τι καλύτερο μπορούμε.

Από το 1999, ξεκίνησε θεατρική ομάδα του σχολείου αλληλεγγύης, από την οποία μάλιστα προέκυψαν και δύο γάμοι μεταξύ των μαθητών. Αποτέλεσε ένα πρόσφορο έδαφος για να ανθίσουν φιλίες και συμπάθειες, μιας και όλοι νοιώθουν, εντός αυτής, την αποδοχή και τη θετική ατμόσφαιρα για την οποία προσπαθούμε. 

Βοηθάμε τα παιδιά που θα δώσουν για πιστοποιητικό γλωσσομάθειας, αλλά εμείς ως σχολείο δεν έχουμε την αρμοδιότητα να απονείμουμε κάποιο πτυχίο. Στο πλαίσιο βέβαια των σπουδών των μαθητών, οργανώνονται εκπαιδευτικές εκδρομές, ίσως όχι τόσες όσες παλιότερα λόγω των περιορισμένων οικονομικών. Βέβαια αυτό δεν σημαίνει πως έχουμε σταματήσει να περιηγούμαστε εντός Θεσσαλονίκης και να μαθαίνουμε για τα ιστορικά μνημεία της πόλης μας με ένα εξαιρετικά μεγάλο ενδιαφέρον και διάθεση.

Το ζήτημα που προέκυψε με το χρέος του σχολείου ήταν τεράστια έκπληξη. Ήταν μια εξαιρετικά άδικη επίθεση από την πλευρά των θεσμών προς εμάς και την προσπάθεια που καταβάλλουμε. Δεν τέθηκε ποτέ θέμα διακοπής των μαθημάτων και σταδιακά αποπληρώσαμε το χρέος με την βοήθεια των εθελοντών. Πολύς κόσμος έδωσε πιο πάγια ποσά και ενίσχυσε το ηθικό μας, το οποίο εκείνη την περίοδο είχε λαβωθεί. Είχαμε το αίσθημα της ασφυξίας. 

Πλέον είμαστε και πάλι ελεύθεροι για να αγκαλιάσουμε την διαφορετικότητα των ανθρώπων από τις ξένες χώρες και να τους βοηθήσουμε να αντλήσουν την κοινωνική δύναμη που τους αξίζει. Πιστεύουμε στην κοινότητα, όχι στην αποξένωση.

Οι περισσότεροι μαθητές μας, αντιμετωπίζουν τις ίδιες ανησυχίες με τους περισσότερους Έλληνες πολίτες: Τους ταλανίζει η οικονομική ανασφάλεια, η ανυπαρξία του κράτους και των θεσμών, η μοναξιά, ο ρατσισμός και όσα ακόμη ανθρώπινα ζητήματα μπορεί να απασχολούν ένα άτομο που ευελπιστεί και μάχεται για ένα καλύτερο αύριο».

Όταν ο «Οδυσσέας» νίκησε!

Παρά το σπουδαίο έργο του σχολείου αλληλεγγύης «Οδυσσέας», κινδύνεψε να κλείσει.

Από τις επίσημες ανακοινώσεις του «Οδυσσέα» θυμόμαστε τα όσα είχαν συμβεί το 2020…

Θεσσαλονίκη, 15/06/2020

Φίλες και φίλοι,

Η δράση του «Οδυσσέα» ξεκίνησε πριν 23 χρόνια, τον Δεκέμβρη του 1997, σε μια εποχή που η γνώση της ελληνικής γλώσσας ήταν ένα από τα πιο σημαντικά προβλήματα που αντιμετώπιζαν οι μετανάστες, οι πρόσφυγες και οι παλιννοστούντες, στην προσπάθειά τους για ένταξη στην ελληνική κοινωνία. Με δεδομένη την ελλιπέστατη κρατική μέριμνα, συγκροτήσαμε ένα σχολείο αλληλεγγύης όπου άρχισε να διδάσκεται από εθελοντές καθηγητές και δασκάλους η ελληνική γλώσσα σε ενήλικες μη φυσικούς ομιλητές της που ζούσαν στη Θεσσαλονίκη.

Ο αριθμός των μαθητών του σχολείου αυξανόταν συνεχώς και το 2000 ο «Οδυσσέας» στεγάστηκε στο κτίριο του Μακεδονικού Ινστιτούτου Εργασίας (σήμερα παράρτημα του Ινστιτούτου Εργασίας της ΓΣΕΕ), όπου παραχωρήθηκαν αίθουσες και γραφεία από το Εργατικό Κέντρο Θεσσαλονίκης. Σταδιακά, το σχολείο του «Οδυσσέα» καθιερώθηκε στην πόλη ως ένα αυτόνομο, συλλογικό και ανιδιοτελές εγχείρημα εκπαιδευτικών, στο οποίο μέχρι σήμερα έχουν διδάξει εθελοντικά πάνω από 250 εκπαιδευτικοί και έχουν φοιτήσει δωρεάν πάνω από 9.000 ενήλικες προερχόμενοι από ένα πλήθος χωρών της Ασίας, της Αφρικής, της Ευρώπης και της Αμερικής.

Για τις μαθήτριες και τους μαθητές του, το σχολείο συνδέεται με την εκμάθηση και την πιστοποίηση της ελληνικής γλώσσας, την ένταξή τους στην ελληνική κοινωνία, την εκπαίδευσή τους σε ανώτερες σχολές ή σε πανεπιστήμια. Το σχολείο αλληλεγγύης του «Οδυσσέα» δεν περιορίζεται μόνο στη γλωσσική διδασκαλία, αλλά αποτελεί και χώρο ανάπτυξης κοινωνικών σχέσεων, πολιτισμικών ανταλλαγών, καταπολέμησης του ρατσισμού, έκφρασης και δημιουργίας.

Χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι η Θεατρική Ομάδα Μεταναστών που συγκροτήθηκε το 2000 με τη συνεργασία εθελοντών με θεατρική κατάρτιση και των μαθητών του σχολείου. Αποτέλεσμα αυτής της συνεργασίας ήταν 12 παραγωγές που ανέβηκαν στη σκηνή θεάτρων και φεστιβάλ στη Θεσσαλονίκη, καθώς και σε άλλες πόλεις, κερδίζοντας χειροκροτήματα, θαυμασμό και βραβεία. Επίσης, στον «Οδυσσέα» έγιναν και γίνονται μαθήματα χορού, εκπαιδευτικές εκδρομές, ιστορικές περιηγήσεις, μαθήματα για την ελληνική ιστορία, τη λογοτεχνία και τη δημιουργική γραφή.

Το 2012, την περίοδο της κορύφωσης των μνημονιακών πολιτικών και της ανόδου της ακροδεξιάς, επί κυβέρνησης Σαμαρά, η Εφορία προχώρησε σε έλεγχο των λογιστικών βιβλίων του «Οδυσσέα», ο οποίος σημειωτέον για μια ολόκληρη δεκαετία δεν είχε λάβει ούτε ευρώ από το κράτος. Για παραβάσεις που αφορούσαν πλημμελή τήρηση των βιβλίων (τα έξοδα υπερέβαιναν τα καταγεγραμμένα έσοδα) και δεν ζημίωναν σε καμία περίπτωση το ελληνικό δημόσιο, επιβλήθηκαν μια σειρά από πρόστιμα που αθροίζονταν σε ένα ποσό της τάξης των 62.000 ευρώ περίπου. Η απόλυτη έλλειψη χρημάτων οδήγησε στην αδυναμία αποπληρωμής του ποσού, αλλά και προσφυγής στα δικαστήρια, και έτσι έναν χρόνο μετά τα πρόστιμα μετατράπηκαν σε ληξιπρόθεσμη οφειλή και ασκήθηκε δικαστική δίωξη εναντίον του προέδρου του ΔΣ, Αντώνη Γαζάκη, καθηγητή στη μέση εκπαίδευση.

Τότε, αγωνιστήκαμε για τη διαγραφή του χρέους. Το δίκαιο αίτημά μας αναγνώρισαν με ψηφίσματα και επίσημες δηλώσεις το Εργατικό Κέντρο, ο Δήμος Θεσσαλονίκης, πρωτοβάθμια σωματεία εκπαιδευτικών, η ΟΛΜΕ και μεγάλος αριθμός άλλων κοινωνικών, πολιτικών και πολιτισμικών συλλογικοτήτων. Όμως, παρά τις προσπάθειές μας, δεν καταφέραμε να πετύχουμε πολιτική λύση και διαγραφή του χρέους ούτε στη διάρκεια της κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ, παρά τη σχετική προεκλογική δέσμευση αυτών των κομμάτων.

Μπροστά στο ενδεχόμενο της συνέχισης των δικαστικών διώξεων, αποφασίσαμε παράλληλα να αποπληρώσουμε το χρέος, που είχε φτάσει πια με τους τόκους στις 78.000 ευρώ. Οκτώ χρόνια μετά, εξακολουθούμε να καταβάλλουμε με απόλυτη συνέπεια τη μηνιαία δόση μας προς την εφορία (602 ευρώ), έχοντας αποδυθεί σε μια όλο και πιο επίπονη προσπάθεια συγκέντρωσης χρημάτων όλα αυτά τα χρόνια. Έχουμε πληρώσει, με μεγάλες προσωπικές θυσίες και με τη συμπαράσταση πολλών συλλογικοτήτων και φίλων, μεγάλο μέρος της οφειλής (πάνω από 50.000 ευρώ), όμως απομένει ακόμη ένα ποσό της τάξης των 20.000 ευρώ.

Το Διοικητικό Συμβούλιο του “Οδυσσέα”

Θεσσαλονίκη, 4 Νοέμβρη 2020

Με χαρά ανακοινώνουμε ότι το χρέος του «Οδυσσέα» προς την Εφορία επιτέλους αποπληρώθηκε, δυόμιση χρόνια πριν τη λήξη των δόσεων της ρύθμισης, χάρη στη βοήθεια των μελών και των φίλων του, παρά τις κατά καιρούς υποσχέσεις για πολιτική λύση και διαγραφή του χρέους.

Ένα χρέος άδικο, ένα χρέος 78.000 ευρώ, που επιβλήθηκε στα χρόνια των μνημονίων και της ανόδου της ακροδεξιάς, ένα χρέος που απειλούσε τη λειτουργία του Σχολείου Αλληλεγγύης μας, ανήκει πλέον στο παρελθόν. Ο αγώνας των μελών του «Οδυσσέα», που συνέχισαν να εργάζονται συλλογικά και με πλήρη ανιδιοτέλεια για τη μόρφωση χιλιάδων μεταναστών, παλιννοστούντων και προσφύγων δεν ανακόπηκε από τον φόβο της οικονομικής εξόντωσης και των δικαστικών διώξεων.

Η αλληλεγγύη νίκησε. Πρόκειται μια νίκη όσων αγωνίζονται για το δικαίωμα στη μόρφωση, την έκφραση και τη δημιουργία όλων των ανθρώπων, μια νίκη όσων αγωνίζονται ενάντια στον ρατσισμό. Ευχαριστούμε θερμά τις εκατοντάδες των φίλων του «Οδυσσέα», καθώς και τις δεκάδες των εκπαιδευτικών σωματείων και άλλων κοινωνικοπολιτικών συλλογικοτήτων που συνεισέφεραν έμπρακτα. Το Σχολείο μας θα συνεχίσει το έργο του από εδώ και πέρα με ακόμα περισσότερη επιμονή, συστηματικότητα και ορμή.

Το Διοικητικό Συμβούλιο του Σχολείου Αλληλεγγύης «Οδυσσέας»