Το θαύμα της δεύτερης ευκαιρίας

της Ειρήνης Περπερίδου

Ο γνωστός νόμος του Murphy (Μέρφι) βασισμένος σε κανόνες της τύχης, ορίζει ότι: «Αν κάτι μπορεί να πάει στραβά, θα πάει». Ευτυχώς ή δυστυχώς στην ανθρώπινη μας πορεία τα πράγματα ή οι καταστάσεις δεν ακολουθούν συχνά τις επιταγές και τα σχέδια μας, χαράσσοντας στη ζωή μας έναν άλλο, διαφορετικό και μη αναμενόμενο δρόμο. Βέβαια ως αθεράπευτα ορθολογική εύχομαι κάποτε και κάπως αυτός ο εξωγενής και άγνωστος παράγοντας να περιοριστεί,όμως ας θεωρήσουμε ότι ο άγνωστος Χ είναι το αλάτι της ζωής μας, ένα χάπι κατά της ανίας και πλήξης. Και έτσι κάπως έρχεται η στιγμή που αιτούμαστε μιας «δεύτερης-χρυσής ευκαιρίας», ζητάμε από τη ζωή τη κατάλληλη συγκυρία-περίσταση {εὐ (καλός) + καιρού}, ώστε να πραγματοποιήσουμε επιτελούς έναν διακαή μας πόθο, ένα ανεκπλήρωτο όνειρο.

Τα σχολεία «Δεύτερης Ευκαιρίας» δημιουργήθηκαν στο πλαίσιο της καταπολέμησης του κοινωνικού αποκλεισμού, η φοίτηση είναι διετής, με ένα πρόγραμμα σπουδών ειδικά μελετημένο, ώστε οι απόφοιτοι να αποκτούν το τίτλο του Γυμνασίου. Σε αυτά φοιτούν ενήλικες, οι οποίοι δεν έχουν ολοκληρώσει τη δευτεροβάθμια εκπαίδευση τους, γι’ αυτό και τα μαθήματα είναι απογευματινά. Τα σχολεία αυτά παρέχουν επίσης, Συμβουλευτικές υπηρεσίες: έναν Σύμβουλο Σταδιοδρομίας και έναν Σύμβουλο Ψυχολόγο. Στη πόλη μας τα σχολεία αυτά είναι τρία, από τα οποία το ένα βρίσκεται στις φυλακές των Διαβατών, με πρωινό ωράριο.

Οι άνθρωποι συχνά έχουμε τη τάση να «φυσικοποιούμε» πράγματα και καταστάσεις, να τους δίνουμε την έκφανση του δεδομένου- του γνώριμου, υποβαθμίζοντας έτσι την αξία του. Αυτή η σκέψη όμως μπορεί να ανατραπεί• αλλάζει εύκολα συναντώντας ανθρώπους που μοχθούν και αγωνίζονται καθημερινά για τα δικά μας «υπάρχοντα και δεδομένα». Γιατί υπάρχουν άνθρωποι και άνθρωποι σε αυτή τη ζωή.

Κάπως έτσι ένα βροχερό και μουντό απόγευμα Παρασκευής, συνάντησα μια μεγάλη σχετικά παρέα νέων, πρόσωπα χαρούμενα, χαμογελαστά μα και σκεφτικά. Βρισκόμενη σε σχολείο «Δεύτερης Ευκαιρίας» συνομιλείς με ενήλικους- μαθητές και ο όρος αυτός δεν προσδιορίζει μοναχά την ηλικία τους, αλλά σε ενημερώνει με κάποιον έμμεσο, αόρατο τρόπο και για τις ζωές τους.

Αν κάποιος έχει την δυνατότητα να συνομιλήσει μαζί τους, θα αντιληφθεί αμέσως το δυναμικό και ξεχωριστό χαρακτήρα τους, άνθρωποι διαφορετικών ηλικιών καθισμένοι στα ίδια θρανία, με μόνο και κοινό σκοπό τη μάθηση. Άνθρωποι με δουλεμένα χέρια, πολλοί εξ αυτών μετανάστες που ήρθαν στη χώρα μας για ένα καλύτερο και βιώσιμο μέλλον, άνθρωποι οικείοι και έτοιμοι να μιλήσουν μαζί σου, σε συμβουλεύουν και μοιράζονται τη δική τους γνώση- τη γνώση της ζωής αυτής καθ’ αυτής, χωρίς συναισθηματισμούς και ρομάντζα.

Το να πλέξει κανείς ένα εγκώμιο ή ένα μύθο, ειδικά στη σημερινή εποχή είναι ότι πιο εύκολο, λίγες καλοσυνάτες λέξεις και ένα καλό περιτύλιγμα και το προϊόν είναι έτοιμο προς πώλησιν. Όμως, στη συγκεκριμένη περίπτωση τα φτιασιδώματα του λόγου περισσεύουν, γιατί μιλούν οι πράξεις και οι ζωές τους.Άνθρωποι του μεροκάματου, άγαμοι ή και έγγαμοι, νέοι ή μεσήλικες, ημεδαποί ή αλλοδαποί, τολμούν και βάζουν το δικό τους προσωπικό στοίχημα, δίνοντας μια άλλη διάσταση στη καθημερινότητα τους, μια διαφορετική τροχιά στη μέχρι πρότινος ζωή τους. Γιατί παρά τις δύσκολες ή και ανύπαρκτες παιδικές τους ηλικίες, παρά τις θυσίες και τα εμπόδια, τα όνειρα παραμένουν σύμμαχοι στη καθημερινή πάλη.

Οι άνθρωποι αυτοί όπως η Νάντια, η Μαρία, ο Γιώργος, ονειρεύονται να σπουδάσουν, να αποκτήσουν επαγγελματική κατάρτιση μπας και βελτιωθεί η καθημερινότητα τους, να ενταχθούν στο κοινωνικό σύνολο, να γίνουν άξια πρότυπα για τις οικογένειες και τα παιδιά τους, να γνωρίζουν απλά να γνωρίζουν, όπως λένε οι ίδιοι, να μπορούν να συμμετέχουν σε ποικίλες συζητήσεις, να μην εξαπατούνται, να μάθουν να σκέφτονται διαφορετικά, γιατί η γνώση και η μάθηση αποτελούν ισχυρά όπλα στα χέρια του λαού.

Τα σχολεία «Δεύτερης Ευκαιρίας», «ζωντανά κύτταρα» της δια βίου μάθησης, αποτελούν ρεαλιστική απόδειξη ότι η γνώση δεν φυλακίζεται σε ηλιακά, κοινωνικά και όποιας άλλης μορφής όρια. Τα εξωγενή εμπόδια παύουν να υφίστανται και αυτό που κυριαρχεί είναι μοναχά η δίψα για μάθηση, διότι βρισκόμενοι στα σχολικά θρανία όλοι είναι ίσοι.

Παρά τις όποιες εκπαιδευτικές ελλείψεις και τα ποικίλα προβλήματα που βρίθουν εδώ και χρόνια στην ελληνική εκπαίδευση, η δύναμη της γνώσης και ο δυναμισμός των μαθητών υπερνικούν πολλές φορές τα εμπόδια, δίνοντας ένα πραγματικό δίδαγμα ότι όπως λέει και η Μαρία μια μαθήτρια του σχολείου «Δεύτερης Ευκαιρίας» «εάν κάποιος θέλει να μορφωθεί, πάντοτε τα καταφέρνει στο τέλος.»