Έτσι δεν πέρασε από το δημοτικό συμβούλιο το θέμα των τραπεζοκαθισμάτων της Αγίας Σοφίας

Εικόνες: Αργυρώ Μπαρή

Ένα από τα “δύσκολα” θέματα που βρισκόταν στην ημερήσια διάταξη της Συνεδρίασης του Δημοτικού Συμβουλίου, τη Δευτέρα 24/4, είναι ο κανονισμός Λειτουργίας και Διάθεσης Κοινοχρήστου Χώρου για την ανάπτυξη τραπεζοκαθισμάτων στους πεζοδρόμους Αγίας Σοφίας, Αγίας Θεοδώρας και Γεωργίου Σταύρου. Οι φορείς πάντως κλείνουν προς τη διατήρηση του εμπορικού χαρακτήρα του πεζόδρομου και την αποφυγή μετατροπής του σε μια μεγάλη καφετέρια με ό,τι συνεπάγεται αυτό.

Το θέμα δεν κατάφερε να περάσει από το Δημοτικό Συμβούλιο, αφού ενάντια στην εισήγηση του Δημάρχου ψήφισαν και σύμβουλοι της δικής του παράταξης που πήραν αποστάσεις στέλνοντας ένα μήνυμα και για τις μελλοντικές τους κινήσεις σε παρόμοια θέματα και θέτοντας πλέον το μέλλον της Πρωτοβουλίας σε αμφίβολα νερά.

Συγκεκριμένα οι κύριοι Αβραμόπουλος, Κουράκης, Ζέρβας, Αρβανίτης και Παπαναστασίου ψήφισαν λευκό μαζί με το μεγαλύτερο μέρος της αντιπολίτευσης που καταψήφισε τη διάταξη που δεν κατάφερε να προκριθεί.

Λίγο αργότερα αποσύρθηκε προς επαναδιατύπωση και το σύμφωνο συνεργασίας με την Παγκόσμια Τράπεζα με το σκεπτικό της προχειρότητας, θέτοντας ένα ακόμα σημείο ήττας σε μια συνεδρίαση που είχε έτσι και αλλιώς ένταση. Ο φόβος να μην ψηφιστεί έφερε την προσωρινή του απόσυρση.

Το ζήτημα είναι πλέον πως θα μπορεί από δω και στο εξής ο δήμαρχος και οι αντιδήμαρχοι να περνούν αμφισβητούμενα θέματα, έπεται εξάλλου και το ζήτημα της νέας παραλίας, αφού μια σειρά από πρόσωπα έχουν δηλώσει με κάθε ευκαιρία πως θα ψηφίζουν κατά συνείδηση και πως θα μπορέσει έτσι η Πρωτοβουλία να ολοκληρώσει μέχρι το τέλος της θητείας της το όποιο έργο σκόπευε να πραγματοποιήσει.

Να θυμίσουμε ότι  με την έγκριση της νέας κανονιστικής ουσιαστικά υποτίθεται ότι θα έμπαινε ένα τέλος στη χαοτική κατάσταση που επικρατεί στον πεζόδρομο της Αγ. Σοφίας και στις δύο κάθετες οδούς, όσον αφορά τη νομιμότητα της ανάπτυξης εξωτερικών τραπεζοκαθισμάτων. Εφόσον δεν υπήρχε εγκεκριμένη από τους ενδιαφερόμενους φορείς διαχείρισης του δημόσιου χώρου κανονιστική διάταξη, οι καταστηματάρχες δεν μπορούσαν να αποκτήσουν άδεια κοινόχρηστου χώρου, και μετά από ελέγχους από τις αρμόδιες αρχές τα πρόστιμα ήταν σχεδόν στην ημερήσια διάταξη. Ενίοτε συνοδεύονταν με απόφαση κλεισίματος του καταστήματος.

Το νέο κανονιστικό πλαίσιο για τα τραπεζοκαθίσματα στον άξονα της Αγίας Σοφίας είχε ήδη εγκρίνει  η επιτροπή ποιότητας ζωής του δήμου Θεσσαλονίκης, στην από τις 7 Απριλίου συνεδρίασή της υπό την προεδρία του αντιδημάρχου Τουρισμού και Διεθνών Σχέσεων Σπύρου Πέγκα και το προτείνει προς έγκριση στο Δημοτικό Συμβούλιο αφού έχει ήδη πάρει πράσινο φως από το Υπουργείο Εσωτερικών, την Υπηρεσία Νεωτέρων Μνημείων & Τεχνικών Έργων Κεντρικής Μακεδονίας και την Τροχαία Θεσσαλονίκης. Στο τέλος βέβαια της συνεδρίασης ο κ. Πέγκας είπε στους παρευρισκόμενους καταστηματάρχες ότι η δημοτική αρχή θα εξετάσει κάποια ζητήματα και θα προχωρήσει σε τροποποιήσεις για διεύρυνση του χώρου όπου μπορεί να γίνει. Κι αυτό γιατί η νέα κανονιστική ελάχιστα περιθώρια αφήνει για ανάπτυξη τραπεζοκαθισμάτων σύμφωνα με τις υποδείξεις της Εφορείας Νεοτέρων Μνημείων.

Να θυμίσουμε ακόμη ότι ο δήμαρχος Γιάννης Μπουτάρης έχει πει επανειλημμένως σε συνεντεύξεις του ότι προτείνει υποχρεωτικό υπερυψωμένο ντεκ στις θέσεις που παραχωρούνται για ανάπτυξη τραπεζοκαθισμάτων στα ΚΥΕ, ώστε να ελεγχθεί η επέκταση τους πέραν του επιτρεπόμενου.

Το Υπουργείο Εσωτερικών δεν εξέφρασε αντιρρήσεις για τη νέα αναθεωρημένη πρόταση εφόσον ισχύουν στις ζώνες ανάπτυξης των τραπεζοκαθισμάτων όσα αφορούν στη χρήση του κοινόχρηστου χώρου που βρίσκεται στο άμεσο περιβάλλον των διατηρητέων κτιρίων, όπως τα επισημαίνει η Εφορεία Μνημείων (ελαχιστοποίηση διαστάσεων εξοπλισμού, όχι καθίσματα τύπου καναπέδων, απαγόρευση στερέωσης στοιχείων εξοπλισμού στα κτίρια, απόσταση 1,00 μ. από το κράσπεδο όταν υπάρχει παρόδια στάθμευση και 0,60 μ. όταν δεν υπάρχει, απαγόρευση ξύλινων υπερυψωμένων δαπέδων σε μνημειακό άξονα Αριστοτέλους και Λεωφόρο Νίκης, μέγιστο ποσοστό κατάληψης πεζοδρόμου : έως 40 % του χώρου έμπροσθεν κάθε καταστήματος, ειδικές προϋποθέσεις για ανεμοφράκτες, ομπρέλες και λοιπό εξοπλισμό). Ειδικά για τους πεζοδρόμους Αγίας Σοφίας, Αγίας Θεοδώρας και Γεωργίου Σταύρου, προκειμένου να διατηρηθεί και να αναδειχθεί η φυσιογνωμία του εμπορικού πεζοδρόμου, δίνοντας έμφαση στις δραστηριότητες εμπορίου, ο παραχωρημένος κοινόχρηστος χώρος κατά την άποψή τους, δε θα πρέπει να καταλαμβάνει πάνω από το 40 %  του μήκους των ζωνών (όπως τις ορίζει ο δήμος με πράσινο χρώμα).

Η Υπηρεσία Νεωτέρων Μνημείων & Τεχνικών Έργων Κεντρικής Μακεδονίας του Υπουργείου Πολιτισμού & Αθλητισμού δεν εξέφρασε αντιρρήσεις για την εφαρμογή της υποβληθείσας αναθεωρημένης πρότασης οριοθέτησης παραχωρούμενου κοινόχρηστου χώρου για την ανάπτυξη τραπεζοκαθισμάτων στου πεζοδρόμους Αγίας Σοφίας, Αγίας Θεοδώρας και Γεωργίου Σταύρου, σύμφωνα με το συνημμένο “σχέδιο διάθεσης κοινόχρηστου χώρου”, επειδή οι αντίστοιχες προτάσεις δεν συνεπάγονται πρόκληση βλάβης, με άμεσο ή έμμεσο τρόπο, στη μορφή των πλησιόχωρων διατηρητέων, από το ΥΠ.ΠΟ.Α., κτιρίων και στη φυσιογνωμία και τον χαρακτήρα του ευρύτερου “ιστορικού τόπου”, με τους εξής όρους :

1. Στα σχέδια που θα κατατίθενται για την κατάληψη κοινοχρήστου χώρου, θα πρέπει να επισημαίνονται τα τυχόν πλησιόχωρα “μνημεία”** και οι ευρύτεροι ή πλησιόχωροι “ιστορικοί τόποι”, και σε περίπτωση πρότασης κατάληψης κοινόχρηστου χώρου επί των κύριων όψεων “μνημείου”, ο σχετικός φάκελος να υποβάλλεται, καταρχήν, στην Υπηρεσία Νεωτέρων Μνημείων & Τεχνικών Έργων Κεντρικής Μακεδονίας, για έλεγχο και έγκριση.
2. Κατά μήκος και των δύο πλευρών του πεζοδρόμου της Αγίας Σοφίας, να επιτραπεί η ανάπτυξη τραπεζοκαθισμάτων μόνο στα τμήματα των ζωνών του συνημμένου σχεδίου τα οποία παρεμβάλλονται μεταξύ των στοιχείων αστικού εξοπλισμού με ελάχιστο ελεύθερο μήκος πέντε (5) μέτρων, ώστε να αποτραπεί η υποβάθμιση των πλησιόχωρων διατηρητέων, από το ΥΠ.ΠΟ.Α., κτιρίων και να διαφυλαχθεί η φυσιογνωμία του συγκεκριμένου, μείζονος σημασίας και κατεξοχήν εμπορικού χαρακτήρα, τμήματος του ευρύτερου “ιστορικού τόπου”.
3. Πέραν των παραπάνω όρων, να τηρηθούν οι αντίστοιχες προϋποθέσεις της ήδη διατυπωθείσας συνηγορίας το αρμόδιου Τμήματος της Διεύθυνσης Περιβάλλοντος και Πολιτισμού του Υπουργείου Εσωτερικών: επισήμανση μνημείων στα υποβαλλόμενα σχέδια κατάληψης κοινόχρηστου χώρου, ελαχιστοποίηση αριθμού στοιχείων εξοπλισμού, λιτή μορφή, ουδέτεροι χρωματισμοί, τήρηση προδιαγραφών ασφαλείας, όχι υπερυψωμένα ξύλινα δάπεδα.

Με σχετική Απόφασή της η Α’ Δημοτική Κοινότητα διατήρησε την άποψη που είχε και στο παρελθόν, για το ότι τουλάχιστον ο πεζόδρομος της Αγίας Σοφίας θα έπρεπε να μείνει ανέπαφος από την τοποθέτηση τραπεζοκαθισμάτων ώστε να αποδοθεί στο σύνολό του στους πολίτες, ωστόσο θεωρώντας τελικά ανέφικτη την μη ανάπτυξη τραπεζοκαθισμάτων στην περιοχή εξέφρασε και τις παρακάτω παρατηρήσεις :

α. προϋπόθεση της υποστήριξης της νέας πρότασης είναι η απαρέγκλιτη εφαρμογή των κανονιστικών που εφαρμόζονται χωρίς εξαιρέσεις, β. θεωρείται ότι οι ζώνες που προσδιορίζονται στο σχέδιο είναι χώροι όπου “εν δυνάμει” θα μπορούσαν να τοποθετηθούν τραπεζοκαθίσματα και όχι χώροι που στο σύνολό τους θα καταληφθούν από τραπεζοκαθίσματα, γ. οι προτεινόμενες ζώνες παρατηρείται ότι ταυτίζονται με περιοχές όπου ενυπάρχουν στοιχεία αστικού εξοπλισμού που θα πρέπει να μην επηρεάζονται από την τοποθέτηση τραπεζοκαθισμάτων και αυτό είναι πιθανό να μειώνει τον αριθμό τραπεζοκαθισμάτων για εξυπηρετούμενα άτομα που αντιστοιχεί στο εμβαδόν του εκάστοτε καταστήματος, δ. καταστήματα που τυχόν δικαιούνται μεγαλύτερο αριθμό τραπεζοκαθισμάτων για εξυπηρετούμενα άτομα, από όσα μπορούν να εμπεριέχονται σε κάθε παραχωρούμενο τμήμα, να μην επεκτείνονται και σε παρακείμενο παραχωρούμενο τμήμα, ε. η διαδικασία ΠΡΟΣΘΕΤΗΣ ΠΡΑΞΗΣ που δίνει τη δυνατότητα σε καταστήματα ΚΥΕ αύξησης δυναμικότητας εξυπηρετούμενων ατόμων να μη γίνεται στους πεζοδρόμους Αγίας Σοφίας, Αγίας Θεοδώρας και Γεωργίου Σταύρου. στ. δεν προσδιορίζεται κανένας αριθμός ΚΥΕ, όπως σωστά υπήρχε στην προηγούμενη πρόταση.

Η Διεύθυνση Τροχαίας Θεσσαλονίκης με σχετικό έγγραφό της επισήμανε μεταξύ άλλων :

1. Επειδή η εν λόγω περιοχή βρίσκεται εντός του χαρακτηρισμένου από το ΥΠΠΟΑ ιστορικού τόπου με επτά κτίρια χαρακτηρισμένα ως διατηρητέα από το πρώην ΥΠΕΧΩΔΕ πριν από οποιαδήποτε επέμβαση σε αυτή είναι απαραίτητη η έγκριση των αρμοδίων Υπηρεσιών του Υπουργείου Πολιτισμού και Αθλητισμού
2. Με την 362/2013 Απόφαση του Δημοτικού Συμβουλίου του Δήμου Θεσσαλονίκης το τμήμα της οδού Αγίας Σοφίας από Μακένζι Κινγκ ως Τσιμισκή έχει χαρακτηρισθεί πεζόδρομος. Μέχρι σήμερα όμως δεν έχει κοινοποιηθεί στη Διεύθυνση Τροχαίας Θεσσαλονίκης η έγκριση της εν λόγω Απόφασης από την Αποκεντρωμένη Διοίκηση.

Να σημειώσουμε εδώ ότι η Διεύθυνση Αστικού Σχεδιασμού και αρχιτεκτονικών μελετών ζήτησε εκ νέου τη γνώμη της Διεύθυνσης Τροχαίας Θεσσαλονίκης πριν τη συζήτηση του θέματος στο Δημοτικό Συμβούλιο με δεδομένα ότι οι υφιστάμενοι πεζόδρομοι Αγίας Θεοδώρας και Γεωργίου Σταύρου έχουν εγκριθεί με την 696/1984 απόφαση του Δημοτικού Συμβουλίου του Δήμου Θεσσαλονίκης κατόπιν και της σύμφωνης γνώμης της Υποδιεύθυνσης Τροχαίας Κίνησης Θεσσαλονίκης και επισημαίνοντας στη Διεύθυνση Τροχαίας ακόμη ότι:

1. Η μελέτη για την πεζοδρόμηση του τμήματος της οδού Αγίας Σοφίας από την οδό Τσιμισκή έως την πλατεία Αγίας Σοφίας αποτέλεσε αντικείμενο αρχιτεκτονικού διαγωνισμού που διενήργησε το Υπουργείο Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής το 2012 και ήδη υλοποιήθηκε βάσει της βραβευθείσας συμμετοχής με εγκεκριμένες μελέτες και χρηματοδοτήσεις από το Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας και το Πράσινο Ταμείο.
2. Η γνώμη της Διεύθυνσης Τροχαίας Θεσσαλονίκης αφορά τη διάθεση κοινόχρηστου χώρου για την ανάπτυξη τραπεζοκαθισμάτων και συγκεκριμένα αν υφίστανται λόγοι ασφάλειας της κυκλοφορίας πεζών ή τροχοφόρων και όχι την κυκλοφοριακή ρύθμιση.
3. Οι προτεινόμενες ζώνες του προς διάθεση κοινόχρηστου χώρου για την ανάπτυξη των τραπεζοκαθισμάτων αναπτύσσονται στις δύο εκατέρωθεν παρειές της πρώην οδού, στη θέση των πρώην πεζοδρομίων, μεταξύ των στοιχείων του αστικού εξοπλισμού (καθιστικά, φωτιστικά, καλαθάκια απορριμμάτων, δενδροδόχοι) γεγονός που δεν δημιουργεί καμία όχληση είτε στην κίνηση των πεζών είτε στην κίνηση των οχημάτων έκτακτης ανάγκης.
4. Ο κεντρικός άξονας του πεζοδρόμου (πλάτος πρώην οδού) παραμένει ελεύθερος για την κίνηση τόσο των πεζών όσο και των πάσης φύσεως τροχοφόρων (δίτροχων, οχημάτων έκτακτης ανάγκης και φορτοεκφορτώσεων).
5. Έχουν τηρηθεί οι “Ειδικές ρυθμίσεις για την εξυπηρέτηση ατόμων με αναπηρία σε κοινόχρηστους χώρους των οικισμών που προορίζονται για την κυκλοφορία πεζών”, αλλά και του άρθρου 48 του Κώδικα Οδικής Κυκλοφορίας.

Να σημειώσουμε εδώ ότι όσον αφορά στο κομμάτι της πεζοδρόμησης της Αγίας Σοφίας μεταξύ Μητροπόλεως και Λεωφόρου Νίκης ο Δήμος Θεσσαλονίκης έχει ήδη προβεί στην διεξαγωγή διαγωνισμού για την εκπόνηση  κυκλοφοριακής μελέτης για την περιοχή του ιστορικού κέντρου του Δήμου και ήδη υπεγράφη η με αριθμ. γεν.  πρωτ. 29950/28.03.2017 σύμβαση ανάθεσης της μελέτης με τον ανάδοχο. Στο πλαίσιο της μελέτης αυτής συμπεριλαμβάνεται και ο έλεγχος / τεκμηρίωση σειράς πεζοδρομήσεων μεταξύ των οποίων και της οδού Αγίας Σοφίας, όχι μόνον για το τμήμα από την οδό Τσιμισκή έως την πλατεία Αγίας Σοφίας, αλλά και για το τμήμα μεταξύ της οδού Μητροπόλεως και Λεωφόρου Νίκης

**Τα 7 διατηρητέα των εμπλεκομένων πεζοδρόμων είναι: Αγίας Σοφίας 16 και Τσιμισκή 65 Αγίας Σοφίας 36 και Μακένζι Κινγκ 2 Αγίας Σοφίας 19 και Γ. Στάυρου Αγίας Σοφίας 21 και Γ. Στάυρου Αγίας Σοφίας 25 και Αγίας Θεοδώρας Αγίας Σοφίας 27 και Αγίας Θεοδώρας Καρόλου Ντιλ 22 και Γ. Στάυρου