Βρώμικο ψωμί
50 χρόνια από τότε. Παρασκευή σαν σήμερα ήταν, ξημέρωνε του Λαζάρου.
“Χθες το βράδυ είδα ένα φίλο, σαν ξωτικό να τριγυρνά…”
50 χρόνια από τότε. Παρασκευή σαν σήμερα ήταν, ξημέρωνε του Λαζάρου. Καλά μην νομίζεις, κανονικά γιορτάστηκε το Πάσχα. Απλά λόγω του στρατιωτικού σχεδίου Προμηθέας, έπρεπε να συλληφθούν όλοι αυτοί που ήταν στις λίστες. Όσοι ήταν αριστεροί και κουμουνιστές δηλαδή. Οι συνήθεις ύποπτοι χρόνια τώρα. Εμάς τίποτα δεν μας έκαναν. Τίποτα! Το μόνο που έπρεπε να κάνουμε ήταν να μην μιλάμε. Και δεν μιλήσαμε. Και κάναμε ότι δεν βλέπαμε.
Σβήστηκαν και τα χρέη των αγροτών και έτσι με την μια κέρδισαν την επαρχία και την αγροτιά. Λίγο το έχεις; Κανένα χρέος και όλα από το μηδέν. Ξέρεις πόσα στόματα έκλεισαν κάτι τέτοια; Και τι έγινε που έκλεισε η Βουλή; Σάμπως είδαμε κανένα χαϊρι που ήταν ανοικτή; Όχι εγώ δεν το πίστευα αυτό, αλλά πολλοί ήταν θολωμένοι και φοβισμένοι τότε. Και φτωχοί, να μην το ξεχνάς κι αυτό. Και λέγαν τέτοια. Σάμπως και σήμερα δεν τα λένε κάποιοι;
Να καταλάβεις τι μπέρδεμα επικρατούσε, το πρωτοσέλιδο άρθρο της Αυγής είχε τίτλο «Γιατί δεν θα γίνει δικτατορία». Αδιάβαστοι και οι αριστεροί. Ποιοι αυτοί, που ανέλυαν τους πάντες και τα πάντα και ήταν και καλά οι πιο διαβασμένοι …
Μου έλειπε βέβαια που δεν βρισκόμασταν με τους φίλους από την Ένωση Κέντρου, αλλά και τι να λέγαμε; Μαζεμένοι ήμασταν. Είχε γεμίσει ασφαλίτες παντού. Και κάναν μπαμ από μακριά, τρομάρα τους.
Ξέρεις, μετά την Αποστασία, όλοι μιλούσαν για πραξικόπημα. Αλλά από τα Ανάκτορα. Όχι από αυτούς τους χωριάτες. Πφφφ…! συνταγματάρχες…. Ούτε μια Χούντα της προκοπής δεν ήταν ικανοί να κάνουν…. Όλα ό,τι να’ ναι…
Και Αντίσταση, μην ακούς σχεδόν κανείς δεν έκανε. Μονό λίγα νέα παιδιά στα Πανεπιστήμια προς το τέλος. Ρεζίλι μας έκαναν ένα τσούρμο νέα παιδιά. Να είναι καλά αυτά τα παλικάρια και οι λεβέντισσες, μαζί με κάποιους λίγους που δεν τους άφησαν μόνους.
Ήταν βέβαια και κάτι τρελοί, σαν τον Παναγούλη. Δικός μας αυτός, δεν ήταν κουμουνιστής. Μας έκανε πολύ εντύπωση όταν μάθαμε την απόπειρα δολοφονίας του Παπαδόπουλου. Αρκετοί που φοβόντουσαν ακόμα και να το συζητήσουν είπαν ότι τρελάθηκε. Κατάλαβες; Τρελός ο Παναγούλης! Που αν το σκεφτείς λίγοι μίλησαν γι’ αυτόν ακόμα και μετά την Μεταπολίτευση. Το ξέρεις βέβαια ότι όταν κατέβηκε στις πρώτες εκλογές δεν βγήκε. Γιατί ο λαός δεν θέλει ήρωες. Τρελούς θέλει.
Κι αυτός δεν το έπαιξε τρελός και ήταν έτοιμος να αποκαλύψει μια επίσημη λίστα συνεργατών της Χούντας που είχε βρεθεί στα χέρια του. Μιλάμε για δικαστές, πανεπιστημιακούς, καλλιτέχνες βασικά ήταν τόσοι πολλοί, σχεδόν όλη η Ελλάδα. Μεγάλη ντροπή για τη χώρα αυτή η λίστα. Και γι’ αυτό τον σκότωσαν. Το ακούς; Τον σκότωσαν. Στην ελεύθερη Ελλάδα. Όχι οι Χουντικοί, αυτοί όταν χάσαμε την Κύπρο κατέρρευσαν. Κατάλαβες; Είχαμε στρατιωτικό καθεστώς και δεν μπορέσαμε να υπερασπίσουμε την Κύπρο. Έτσι χάσαμε σχεδόν την μισή από τους Τούρκους.
Τι λες τώρα τρελάθηκες; Πού να βγω τότε στους δρόμους; Εσύ ήσουν τριών και η αδερφή σου ενός. Δύο δουλειές έκανα, για να τα φέρουμε βόλτα. Μην ακούς την μάνα σου με αυτά τα επαναστατικά. Τη γιαγιά σου να ακούς. Που μεγάλωσε δύο παιδιά με τον παππού σου σε φυλακές και εξορίες. Όχι πες μου, ήταν ζωή αυτή; Και τι νόμιζες; Όποιος δεν υπέγραψε είδε χαϊρι; Μόνο αξιοπρέπεια. Αλλά τρώγεται βρε η αξιοπρέπεια; Δεν τρώγεται.
Αντε πρέπει να φύγω. Την οικογένεια και τα μάτια σου κακομοίρη μου. Ακούς;
“…κι όμως εσύ δε μας ακούς
Δε μας ακούς που τραγουδάμε
με φωνές ηλεκτρικές
μες στις υπόγειες στοές
ώσπου οι τροχιές μας συναντάνε
τις βασικές σου τις αρχές”
“Σε αυτόν τον τόπο όσο αγαπούνε, τρώνε βρώμικο ψωμί,
τρώνε βρώμικο ψωμί…
Και οι πόθοι τους ακολουθούνε υπόγεια διαδρομή
Ακολουθούνε υπόγεια διαδρομή.”
https://youtu.be/PbvG320vHgA