West Coast – Από το Χαρμάνκιοϊ στη Νέα Πολιτεία

Του Γιώργου Κουρτίδη

Σούρουπο. Ο ήλιος έδυε στο βάθος και αν έστρεφες το βλέμμα σου να τον κοιτάξεις θα έβλεπες δύο φωτιές. Δίπλα δίπλα. Τον ήλιο και τη φλόγα από το φουγάρο των διυλιστηρίων. Οι φωνές των μανάδων από τα μπαλκόνια να αναγγέλλουν το τέλος του παιχνιδιού. Του παιχνιδιού που για χρόνια στα δυτικά ήταν ό,τι μπορεί να ονειρευτεί ένα παιδί. Απέραντες αλάνες, άπλετος χρόνος (το διάβασμα δεν ήταν παρά για ελάχιστους άμεση προτεραιότητα), ελάχιστα αυτοκίνητα και στοιχεία μυστηρίου από αυτά που εξιτάρουν τα παιδιά (από τις γκροτέσκ φιγούρες στο Δενδροπόταμο μέχρι το ινδικό νεκροταφείο των θυμάτων του Α’ Παγκοσμίου Πολέμου δίπλα στις γραμμές του τραίνου).

Μέχρι τα μέσα των 80’s ο σημερινός Εύοσμος δεν είχε αλλάξει ιδιαίτερα σε σχέση με το Χαρμάνκιοϊ* ή τον Κουκλουτζά**. Μονοκατοικίες με αυλές, χωράφια, αραιή δόμηση, ακόμη και αγελάδες επί της Μεγάλου Αλεξάνδρου, του κεντρικότερου δρόμου σήμερα.

Η επαφή με το κέντρο της πόλης ελάχιστη, επρόκειτο για μια περιοχή σχεδόν αυτόνομη. Τα ανατολικά άγνωστο έδαφος. Ο κόσμος άρχιζε κάπου στα τσαντίρια στις παρυφές του Κορδελιού και τελείωνε στην πλατεία Επταλόφου. Το ποσοστό αυτών που συμμετείχαν στις Πανελλήνιες ελάχιστο και των επιτυχόντων σχεδόν μηδαμινό. Οι καλοί βαθμοί στο σχολείο ήταν σχεδόν στίγμα που ελαχιστοποιούσε τις εν δυνάμει παρέες σου. Η μαγκιά και οι καυγάδες μεταξύ γειτονιών στην ημερήσια διάταξη. Αξιοζήλευτοι πιτσιρικάδες τα ταλέντα του Αγροτικού Αστέρα. Θορυβώδη τζοκάκια, μπλουζάκια «Giorgio Armani» από βιοτεχνία στη Νεάπολη και φλάι γυρισμένα. Στάθης Ψάλτης στο βίντεο και φραπεδιά στο χέρι.

Κάπου στις αρχές των 90’s το πράγμα άρχισε να αλλάζει, οι μονοκατοικίες σιγά σιγά εξαφανίζονταν και στη θέση τους ορθώνονταν πολυώροφες οικοδομές. Το Χαρμάνκιοϊ άλλαζε. Clean φάτσες άρχισαν να εμφανίζονται στην πλατεία. Ύστερα ήρθε το τέλος. Η Νέα Πολιτεία. Η απέραντη έκταση που νομίζαμε ότι υπήρχε για να κάνουμε ανενόχλητοι ποδήλατο άρχισε να θυμίζει Σοβιετική Ένωση από τα τσιμεντένια θηρία που έκρυψαν τον ήλιο. Αυτοκίνητα γέμισαν τους δρόμους. Ακραίος νεοπλουτισμός.

Ο Εύοσμος σήκωσε οικοδομές, έβγαλε λεφτά αλλά τα παιδιά παίζουν πλέον μέσα στο διαμέρισμα. Πάνω απ’όλα όμως ο παλιός Ευοσμιώτης αναζητά κάτι που εύκολα θυσίασε. Μια μονοκατοικία και μια αυλή. Κάπου προς το Δρυμό, το Μελισσοχώρι, τη Λητή, ψάχνει τον νέο Κουκλουτζά, «ο Εύοσμος είναι πλέον αβίωτος»…

Υ.Γ.: Επειδή η ζωή τρέχει, σημασία έχει πώς θα βελτιωθεί η κατάσταση που βιώνει σήμερα ο κάτοικος Ευόσμου. Κάποια από τα παρακάτω πιστεύω θα βελτίωναν την κατάσταση:

1. Ανισόπεδος κόμβος για πρόσβαση στην περιφερειακή και στους δύο κόμβους που εξυπηρετούν την περιοχή (Μαιάνδρου και Μακρυγιάννη). Η έξοδος στον περιφερειακό και η είσοδος από αυτόν τις ώρες αιχμής είναι ένα φοβερό μαρτύριο. Ευτυχώς οι ανισόπεδες είναι στο πρόγραμμα. Η μεν Μαιάνδρου μέχρι το τέλος του 16 παραδίνεται, η δε Μακρυγιάννη μέχρι το τέλος του 2018.

2. Ενίσχυση δρομολογίων ΟΑΣΘ με μία ακόμη γραμμή που θα ακολουθεί τη συντομότερη διαδρομή για κέντρο. Οι υπάρχουσες γραμμές (21 και 32) διατρέχοντας όλη την πυκνοκατοικημένη δυτική Θεσσαλονίκη (Μενεμένη, Αμπελόκηποι, Ξηροκρήνη) δεν αποτελούν σοβαρή επιλογή για πρόσβαση στο κέντρο. Ίσως η έξοδος από το αστυνομικό Μέγαρο και στη συνέχεια πορεία επί της Μοναστηρίου – Εγνατία να είναι μία λύση.

3. Μετρό. Πάμε παρακάτω…

4. Θέσεις Parking στο κέντρο του Δήμου. Υπάρχει η εξαγγελία για δημιουργία χώρου στάθμευσης πίσω από την εκκλησία του Ευαγγελισμού δίπλα στην Πλατεία. Θα μπορούσε να γίνει υπόγεια με πάρκο στην επιφάνεια.

5. Ελεύθεροι χώροι. Ο λεγόμενος παράδρομος του περιφερειακού με τον ελάχιστο έστω χώρο για πεζούς αποδεικνύει ότι παντού ο κόσμος αναζητά διέξοδο για περπάτημα, ποδήλατο κλπ. Το σημείο κατακλύζεται από κόσμο ειδικά τους θερινούς μήνες.

6. Περιορισμός τραπεζοκαθισμάτων στην Πλατεία. Πριν 25 χρόνια ένα μεγάλο κομμάτι του κέντρου του Ευόσμου πεζοδρομήθηκε και δημιουργήθηκε η γνωστή Πλατεία Ευόσμου. Με τα χρόνια ο χώρος έχει καταληφθεί σχεδόν εξ’ολοκλήρου από τις παρακείμενες καφετέριες. Η Ικτίνου και η Αριστοτέλους θυμίζουν Ευρωπαϊκή πόλη συγκρινόμενες με αυτό το χάλι. Θα μπορούσε να μπει περίπτερο ανακύκλωσης επάνω στην πλατεία, με τον κόσμο που κυκλοφορεί όλη την ημέρα θα υπήρχε μεγάλη εξοικονόμηση απορριμμάτων και εξοικείωση με την ανακύκλωση..

7. Απαγόρευση κυκλοφορίας οχημάτων στον πεζόδρομο που οδηγεί στην Πλατεία ΟΛΕΣ ΤΙΣ ΩΡΕΣ.

8. Ποδηλατόδρομοι. Μεγάλο μέρος των ενδοδημοτικών μετακινήσεων θα μπορούσε να γίνεται με ποδήλατο.

9. Σχολική στέγη. Η εκρηκτική οικιστική ανάπτυξη δε συνοδεύτηκε από τις αντίστοιχες υποδομές.

10. Γιατί όχι και…. «Τα δυτικά Αλλιώς» από την Parallaxi;

* Τσιφλίκι – ονομασία της ευρύτερης περιοχής μέχρι το 1926

** Ονομασία του σημερινού Δήμου Ευόσμου μέχρι και το 1955