Ανακάλυψε τα γλυπτά της πόλης: Μνημείο Λαμπράκη του Βασίλη Δωρόπουλου
Ο Γρηγόρης Λαμπράκης είναι μια από τις λαμπρότερες προσωπικότητες της σύγχρονης Ελληνικής ιστορίας που έμελλε να συνδεθεί το όνομα του με την Θεσσαλονίκη.
Στέκουν δίπλα μας, τα προσπερνάμε, πολλές φορές μπορεί να μην παρατηρούμε καν την ύπαρξη τους. Είναι τα αγάλματα, οι προτομές και οι εικαστικές συνθέσεις της πόλης και αποτελούν αναπόσπαστο κομμάτι της. Πολλά από αυτά είναι τόσο γνωστά που έγιναν σήμα κατατεθέν της Θεσσαλονίκης, όπως το άγαλμα του Βενιζέλου, οι Ομπρέλες του Ζογγολόπουλου, το άγαλμα του Μεγάλου Αλεξάνδρου. Κάποια είναι πιο σύγχρονα, κάποια λιγότερο γνωστά, μερικά είναι πολυφωτογραφημένα, άλλα έχουν αφεθεί και παρακμάζουν. Στέκουν δίπλα σε μεγάλους δρόμους και πλατείες, ακίνητα, και μας διηγούνται ιστορίες από την πόλη.
Ο Γρηγόρης Λαμπράκης είναι μια από τις λαμπρότερες προσωπικότητες της σύγχρονης Ελληνικής ιστορίας που έμελλε να συνδεθεί το όνομα του με την Θεσσαλονίκη, όπου δολοφονήθηκε από μια ομάδα παρακρατικών στις 27 Μαΐου το 1963. Η δολοφονία του άνοιξε νέους δρόμους, μιας και προκάλεσε εθνική και διεθνή κατακραυγή και έπαιξε σημαντικό ρόλο στην πτώση της Κυβέρνησης Καραμανλή.
Ο Λαμπράκης ήταν ιατρός με έντονη φιλανθρωπική δράση, αθλητής με σημαντικές νίκες και ρεκόρ και βουλευτής της Ένωσης Κέντρου. Ήταν αυτός που διοργάνωσε την μεγάλη συγκέντρωση και πορεία για την Ειρήνη. Η δολοφονία του παρουσιάστηκε και αναλύθηκε από εφημερίδες, βιβλία, έγινε ποίημα και ταινία και αποτελεί μέχρι και σήμερα θέμα συζήτησης στα ΜΜΕ.
Κατά την διάρκεια προγραμματισμένης ομιλίας του στο ξενοδοχείο Κοσμοπολίτ στην Θεσσαλονίκη στις 22 Μαΐου του 1963, στην συμβολή των οδών Ερμού με Βενιζέλου, και ενώ παρακρατικοί κάνουν αντισυγκέντρωση, ο Λαμπράκης, αφού έχει τελειώσει την ομιλία του, διασχίζει τον δρόμο για να φύγει. Εκείνη την στιγμή ένα τρίκυκλο πέφτει επάνω του και κάποιος τον χτυπάει με έναν λοστό το κεφάλι. Στο τρίκυκλο επέβαιναν ο Σπύρος Γκοτζαμάνης και Μανώλης Εμμανουηλίδης, που ήταν γνωστοί στον υπόκοσμο της πόλης και είχαν καταδικαστεί για πράξης παρανομίας. Το τρίκυκλο καταδίωξε ο Μανώλης Χατζηαποστόλου και κατάφερε μετά από πάλη με τον Γκοτζαμάνη να τον ακινητοποιήσει.
Ο Λαμπράκης μεταφέρθηκε στο ΑΧΕΠΑ σε κωματώδη κατάσταση αλλά δεν κατάφερε να ζήσει. Η κηδεία του μετατράπηκε σε λαϊκό προσκύνημα.
Στα μετέπειτα χρόνια η πόλη τον τίμησε, δίνοντας το όνομά του σε έναν από τους μεγαλύτερους δρόμους της. Το 1988 μετά από πανελλήνιο διαγωνισμό, ο Δήμος Θεσσαλονίκης αναθέτει στον γλύπτη Βασίλη Δωρόπουλο την κατασκευή ενός γλυπτού στην μνήμη του Λαμπράκη, το οποίο και τοποθετήθηκε στην γωνία των δρόμων Βενιζέλου και Ερμού όπου και δέχτηκε το δολοφονικό χτύπημα. Το μπρούτζινο αυτό άγαλμα είναι ένα σημείο συνάντησης και κατάθεσης στεφάνων την ημέρα της δολοφονίας, την 1η Μαΐου καθώς και σε άλλες ημέρες εορτασμού της ειρήνης και της ομόνοιας των λαών. Πρόκειται για ένα συμβολικό άγαλμα. Δύο χέρια υψωμένα στον ουρανό κάνουν δέηση και δείχνουν προς κάτι θεϊκό και ουράνιο, και σε πλάγια θέση ένα κεφάλι και δίπλα του ένα περιστέρι, το σύμβολο της αγνότητας και της ειρήνης. Στην κάτω πλευρά του αγάλματος αναγράφεται πως το άγαλμα είναι δωρεά της οικογένειας Φωκά. Μνημείο για τον Λαμπράκη υπάρχει και στην Αθήνα.
Ο γλύπτης Βασίλης Δωρόπουλος γεννήθηκε το 1942 στην Καστοριά και μετέπειτα έφυγε με την μητέρα του για το Παρίσι. Σπούδασε στην Ecole Superieure des Beaux Arts του Παρισιού. Πήρε μέρος σε πολλές ατομικές και ομαδικές εκθέσεις με τα έργα του σε Ελλάδα και εξωτερικό. Είναι μέλος του σωματείου «Σπίτι των Καλλιτεχνών» στο Παρίσι και στην Ένωση επαγγελματιών γλυπτών του Παρισιού. Ένα από τα γνωστότερα έργα του είναι το γλυπτό “Εθνική Συμφιλίωση” στην πλατεία Κλαυθμώνος.
