Ας κρατήσουμε το Νόησις ανοικτό!

Το κτίριο – στολίδι σχεδίασαν οι αρχιτέκτονες: Π. Τζώνος, Ξ. Χόιπελ και Ε. Σπάνια. Είναι ένας φουτουριστικών διαθέσεων και µε αρχαιοελληνικές υπαινικτικές –ευτυχώς– αναφορές πολυχώρος στο ανατολικό άκρο του πολεοδοµικού συγκροτήµατος της Θεσσαλονίκης, στο δήµο Θέρµης, στη λεγόµενη «Ζώνη καινοτοµίας». Το σύνολο των κτιριακών εγκαταστάσεων, στις οποίες στεγάζεται το Κέντρο ∆ιάδοσης Επιστηµών και Μουσείο Τεχνολογίας, φτάνει τα 15.000 τ.µ. σε µία ασυνήθιστη για τα ελληνικά δεδοµένα «άπλα» ενός οικοπέδου που ξεπερνάει τα 45.000 τ.µ. Ο αρχιτεκτονικός σχεδιασµός του «Νόησις» επικεντρώθηκε στην ανάδειξη ενός από τα πιο παλιά και σηµαντικά εργαλεία του ανθρώπου, της σφήνας που αν έβλεπε κανείς το κτίριο από ψηλά, θα έλεγε ότι τείνει να ανασηκώσει µία σφαίρα, τη Γη. Το Τεχνολογικό Μουσείο που στεγάζεται εκί ιδρύθηκε το 1978 από μια ομάδα εκπαιδευτικών, επιχειρηματιών και τεχνικών με σκοπό την προβολή της επιστημονικής και τεχνολογικής κληρονομιάς μας. Με το όνομα Τεχνικό μουσείο φιλοξενήθηκε την περίοδο 1978 – 1988 σε εγκαταστάσεις μέλους του στην οδό Αχελώου, ενώ από το 1989 μεταφέρθηκε σε κτίριο 2.000 τ.μ. που διέθεσε η ΕΤΒΑ, στη Βιομηχανική Περιοχή Θεσσαλονίκης, στη Σίνδο.Το 2004 μεταφέρθηκε στη Θέρμη, στο κτίριο του Νόησις και μετονομάστηκε σε «Κέντρο Διάδοσης Επιστημών & Μουσείο Τεχνολογίας – NOESIS», ενώ είναι γνωστό και ως Πλανητάριο.

Δυστυχώς η κρίση των τελευταίων χρόνων συσώρευσε το ΝΟΗΣΙΣ με χρέη, φτάνοντας στο σήμερα να υπάρχει άμεσος κίνδυνος να σφραγιστεί λόγω αδυναμίας να συνεχίσει την λειτουργία του χωρίς οικονομική ενίσχυση. Πριν 4 χρόνια η Θεσσαλονίκη Αλλιώς οργάνωσε μια υπέροχη βραδιά με σκοπό την προσέλκυση του κοινού στον υπέροχο αυτό χώρο αναδεικνύοντας τις πλείστες δυνατότητές του Κέντρου. Ας ελπίσουμε ότι το Κτίριο θα συνεχίσει τη λειτουργία του όπως του αξίζει. Άμεσο κίνδυνο αποτελί και η οφειλή προς την ΔΕΗ ΑΕ που θα προβεί σε διακοπή της ηλεκτροδότησης μέσα στον Αύγουστο, αν δεν υπάρξει πολιτική παρέμβαση.  Οι ληξιπρόθεσμες οφειλές των τελευταίων σχεδόν 2,5 χρόνων προς τη ΔΕΗ, ανέρχονται στα 600.000 ευρώ. Σημειωτεον ότι στο ΝΟΗΣΙΣ υπάρχει πολύ ευαίσθητος εξοπλισμός, η λειτουργία του οποίου γίνεται σε ελεγχόμενες συνθήκες. Η διακοπή της ηλεκτροδότησης μπορεί να επιφέρει μη αναστρέψιμες βλάβες στον εξοπλισμό αυτό που λειτουργεί σε ειδικές συνθήκες θερμοκρασίας και υγρασίας.

Με ανακοίνωσή του προς τον Τύπο, ο γενικός διευθυντής Θανάσης Κοντονικολάου κάνει έκκληση για τη σωτηρία του ΝΟΗΣΙΣ, που δεν έχει λάβει καμία επιχορήγηση εδώ και δύο χρόνια, ενώ η Πολιτεία δείχνει να απαξιώνει διαρκώς έναν φορέα που υπηρετεί τη γνώση, την τεχνολογία και την καινοτομία, με κίνδυνο να κλείσει ένα κόσμημα της πόλης, το Κέντρο Διάδοσης Επιστημών και Μουσείο Τεχνολογίας ΝΟΗΣΙΣ, που παραμένει χωρίς καν διοικητικό συμβούλιο για περισσότερο από ένα χρόνο, μετά τις παραιτήσεις των μελών του προηγούμενου (σ.σ. το ΔΣ ορίζεται από το υπουργείο Οικονομικών) στις 6 Ιουνίου του 2014.

Διαβάστε το πλήρες κείμενο της επιστολής, της οποίας έχουν προηγηθεί και άλλες από τις αρχές του 2015, χωρίς ανταπόκριση:

Το ΝΟΗΣΙΣ, όπως ονομάστηκε για να παραπέμπει στη διεργασία της λογικής, συνεχίζει να εκπλήσσει θετικά, εντυπωσιάζοντας τους επισκέπτες του, όχι όμως την Πολιτεία. Όσο περισσότερα ακούγονται από την Πολιτεία για την αναγκαιότητα της γνώσης, της τεχνολογίας και της καινοτομίας τόσο λιγότερο δείχνει να ενδιαφέρεται για την επιβίωση των θεσμών που τις υπηρετούν. Σαν να το κάνει επίτηδες.

Στα 10 χρόνια λειτουργίας του έχει καταφέρει, παρά τα προβλήματά του, να αποτελεί σήμερα το κορυφαίο τεχνολογικό κέντρο της Ν.Α Ευρώπης, έχοντας παρουσιάσει πλήθος δράσεων και δραστηριοτήτων, συνεργασίες σε διεθνές επίπεδο και έχοντας δεχτεί πάνω από 1.600.000 επισκέπτες από την Ελλάδα και το εξωτερικό. Περίπου 1.000.000 μαθητές το έχουν επισκεφθεί και έχει συνεργαστεί με πλήθος σπουδαίων επιστημόνων και καλλιτεχνών. Η ποικιλία των εκπαιδευτικών του δράσεων προσφέρει στον επισκέπτη τη δυνατότητα να κατανοήσει τα επιτεύγματα της επιστήμης και της τεχνολογίας και να διευρύνει το επίπεδο των γνώσεών του. Το ΝΟΗΣΙΣ είναι μια νησίδα αριστείας για τη χώρα, εθνικό κεφάλαιο και πολιτιστική κληρονομιά για τη γενιά του μέλλοντος. Παράλληλα, συμβάλλει καταλυτικά ως σημαντικός παράγοντας και πόλος έλξης στην ανάδειξη της Θεσσαλονίκης και της ευρύτερης περιοχής.

Το ΝΟΗΣΙΣ είναι Ίδρυμα ιδιωτικού δικαίου, μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα. Το Διοικητικό του Συμβούλιο ορίζεται με απόφαση του Υπουργείου Οικονομίας και Οικονομικών με συστάσεις από το Υπουργείο Παιδείας και τη Γενική Γραμματεία Έρευνας και Τεχνολογίας, που αποτελεί και την εποπτεύουσα αρχή του. Ο φορέας επιδεικνύει παγκόσμια επίδοση αυτοχρηματοδότησης σε ποσοστό 77% του προϋπολογισμού του. Διευκρινίζεται ακόμη πως δεν έχει λάβει καμία τακτική ή έκτακτη επιχορήγηση εδώ και περίπου δύο χρόνια.

Το Κράτος ωστόσο,  παρά τις υποσχέσεις και δεσμεύσεις, οδηγεί δυστυχώς το ΝΟΗΣΙΣ σε συστηματική απαξίωση και δεν αντιλαμβάνεται στο ελάχιστο τη σημασία και την προσφορά του στη χώρα και την κοινωνία. Λυπηρό, αλλά είναι η πραγματικότητα. Μέχρι σήμερα, παρά το πλήθος των επιστολών και των τηλεφωνικών επαφών με τα αρμόδια Υπουργεία, δεν υπάρχει μέριμνα για τον ορισμό Διοικητικού Συμβούλιου του Ιδρύματος. Δυστυχώς, η εκκρεμότητα αυτή υφίσταται για περισσότερο από ένα χρόνο. Παράδοξα, η Πολιτεία αντί να στέκεται αρωγός και να στηρίζει διοικητικά και οικονομικά αυτό το μοναδικό για το έργο του Ίδρυμα, πράττει ακριβώς τα αντίθετα. Αποτελεί δε παγκόσμια πρωτοτυπία και καινοτομία η ένταξη του φορέα που αποτελεί μη κερδοσκοπικό οργανισμό σε καθεστώς ΔΕΚΟ με την απαίτηση από το Κράτος το ΝΟΗΣΙΣ να έχει ισοσκελισμένο και κερδοφόρο προϋπολογισμό χωρίς να επιδοτείται ή να στηρίζεται οικονομικά.

Η οικονομική εικόνα σήμερα του Ιδρύματος αποτυπώνεται ως εξής:

Α. Οι οφειλές και απλήρωτες υποχρεώσεις που έχουν συσσωρευτεί σε βάθος δεκαετίας ανέρχονται πλέον των 1.400.000 Ευρώ και αφορούν τις γηγενείς οφειλές  από ίδια έσοδα και έξοδα εξαιρουμένων των δαπανών από συμμετοχές σε Ευρωπαϊκά Προγράμματα.

Β. Ποσό ύψους 514.000 Ευρώ που αφορά την έγγραφη δέσμευση του Υπουργείου Παιδείας για την κάλυψη των ληξιπρόθεσμων οφειλών μέχρι τις 31/12/2011 δεν έχει δοθεί.

Γ. Ο φορέας καταγράφει ετήσιο έλλειμμα λιγότερο από 25% του προϋπολογισμού του. Επισημαίνουμε, όμως, ότι το έλλειμμα αυτό δεν αποτυπώνει το πραγματικό έλλειμμα λειτουργίας του δεδομένου ότι σήμερα υπάρχει ελλιπής συντήρηση, έλλειψη κύριων αναγκών σε προσωπικό, διακοπή λειτουργίας λόγω μη δυνατότητας επισκευών σε πρωτογενή και δευτερογενή εξοπλισμό, συνεπεία της ανάγκης επιβίωσης με τις υπάρχουσες συνθήκες χρηματοδότησης και πόρων. Δεν υπάρχει καθόλου οξυγόνο για ανάπτυξη και ίδιες επενδύσεις, το οποίο αναζητείται, με σχετική επιτυχία εκτιμούμε, από Ευρωπαϊκά Προγράμματα και χορηγίες.

Δ. Οι φοροασφαλιστικές υποχρεώσεις είναι τακτοποιημένες μέχρι 30/04/2015 και η μισθοδοσία του προσωπικού έναντι της μισθοδοσίας Μαΐου 2015.

Ε. Η μισθοδοσία του προσωπικού (σύνολο 23 άτομα) ανέρχεται σε 570.000 Ευρώ ετησίως, ήδη είναι καθυστερημένη από το Μάιο και δεν θα υπάρξει καμιά δυνατότητα για κάλυψή της τουλάχιστον μέχρι τα τέλη Οκτωβρίου.

Το Ίδρυμα επίσης, προκειμένου να καταφέρει να λειτουργεί, εκτελεί δαπάνες και πληρωμές ζωτικής σημασίας για την βιωσιμότητα του, χωρίς να έχει εγκεκριμένο προϋπολογισμό.

Άμεσο πλέον κίνδυνο για τη διακοπή της λειτουργίας του ΝΟΗΣΙΣ, αποτελεί και η οφειλή προς τη ΔΕΗ Α.Ε. Η ενδεχόμενη διακοπή λειτουργίας θα αποτελέσει, όπως επανειλημμένα έχει αναφερθεί στους αρμόδιους, ταφόπλακα στη δράση και το έργο του και θα έχει αξεπέραστες επιπτώσεις και συνέπειες σε ενδεχόμενη επαναλειτουργία του. Οι καταστροφές σε εξοπλισμό και εκθέματα και οι αποζημιώσεις σε τρίτους, μισθωτές χώρων και προμηθευτές θα είναι ανυπολόγιστες.

Σήμερα απαιτείται πολιτική απόφαση που θα δώσει έστω και προσωρινή λύση στο αδιέξοδο και θα επιτρέψει στο φορέα να συνεχίσει τη λειτουργία του προσεχώς.

Κρίνονται απαραίτητες οι παρακάτω ενέργειες:

1.  Άμεσος ορισμός Διοικητικού Συμβουλίου.

2. Έκτακτη οικονομική βοήθεια ύψους 300.000€ για την κάλυψη της μισθοδοσίας και των κύριων αναγκών.   3. Καταβολή των ληξιπρόθεσμων οφειλών ύψους 514.000€ για τη διαχείριση και την αποπληρωμή τους μέχρι 31/12/2011.

4. Καταβολή τακτικής επιχορήγησης ύψους 500.000 Ευρώ και θεσμικής αλλαγής του οικονομικού και διοικητικού πλαισίου του φορέα ώστε να μπορέσει να συνεχίσει τη λειτουργία του απαλλαγμένο.

Απευθύνουμε ύστατη έκκληση για τη σωτηρία του Ιδρύματος δεδομένου του αδιεξόδου και της αδυναμίας ομαλής και αξιοπρεπούς λειτουργίας που θα επιφέρει τη μέγιστη ζημία και την απώλεια ενός φορέα που αποτελεί κόσμημα και αξία για την Ελλάδα.

*ΝΟΗΣΙΣ, 6ο χλμ. οδού Θεσσαλονίκης – Θέρμης, τηλ: 2310 48300, www.noesis.edu.gr. Μέρες και ώρες λειτουργίας: Για σχολικές και άλλες ομάδες:Τρίτη έως Παρασκευή 09.00-15.00 Για το κοινό: Παρασκευή:18.00-21.00, Σάββατο:14.15-21.00, Κυριακή: 11.30-21.00