Αυτή ήταν η παλιά λαχαναγορά της πόλης
Το 1933 προκηρύσσεται πλειστηριασμός και 55 κάτοικοι της Θεσσαλονίκης αποφασίζουν να επενδύσουν τις οικονομίες στη νέα λαχαναγορά της πόλης αγοράζοντας μαγαζιά.
του Κείμη Κρυωνά
Περπατώντας στην Αγίου Δημητρίου, συναντά κανείς το κτίριο που στεγάζει τον κεντρικό υποσταθμό ρεύματος της Δ.Ε.Η., που παλιότερα ήταν εργοστάσιο ηλεκτροφωτισμού της Ηλεκτρικής Εταιρείας Θεσσαλονίκης. Ακριβώς δίπλα υπάρχει ένα μεγάλο κτίσμα που καλύπτει σχεδόν ολόκληρο οικοδομικό τετράγωνο. Στο κτιριακό αυτό συγκρότημα θα δεί κανείς άδεια μαγαζιά που μερικά λειτουργούσαν μέχρι πρίν μερικά χρόνια, και είχαν πρόσοψη επί της Αγίου Δημητρίου. Μπαίνοντας από την κεντρική είσοδο θα αντικρύσει κανείς ένα μεγάλο εσωτερικό αυλόγυρο με πάμπολλα άδεια μικρά μαγαζιά, με προφανή σημάδια εγκατάλειψης που χρησιμοποιείται σαν χώρος παρκαρίσματος. Το όλο κτίριο έχει 4 μεγάλες εισόδους, από τις οποίες μόνο η μια, επί της Αγίου Δημητρίου, παραμένει ανοιχτή.
Ο χώρος αυτός, αν και τώρα ακατοίκητος, παλαιότερα είχε τη δική του ζωντανή συμβολή στην ανάπτυξη της Θεσσαλονίκης, καθώς ήταν το κεντρικό κτίριο της Παλιάς Λαχαναγοράς, που μαζί με τα λεμονάδικα και με ένα άλλο τμήμα της αγοράς που λειτουργούσε στην περιοχή αποτελούσαν την καρδιά του χονδρεμπορίου της πόλης που εφοδίαζε με φρούτα και λαχανικά, αγορές, μαγαζιά και πλανόδιους πωλητές. Η πλειοψηφία των εμπορευμάτων προερχόταν κυρίως από τη Μακεδονία, που μεταφερόταν με καϊκια τα οποία δένανε στην παλιά παραλία, καθώς και από το οδικό δίκτυο της εποχής που δεν είχε ακόμα εκσυγχρονιστεί.
Στον χώρο είχε αναπτυχθεί μια ιδιότυπη μικροκοινωνία με εμπόρους, φορτοεκφορτωτές, ζυγιστές, μάστορες, όλοι μαζί βρισκόμενοι σε καθημερινές συναλλαγές που άρχιζαν από νωρίς τα χαράματα. Οι συνθήκες που επικρατούσαν ήταν δύσκολες για την εποχή, καθώς δεν υπήρχαν οι ανέσεις των σημερινών καταστημάτων, και οι φορτοεκφορτώσεις γίνονταν με κάρα, μικρές άμαξες που κατέβαλαν σωματικά τόσο τους εμπόρους όσο και τους παραγωγούς. Επίσης στα κτίρια της γύρω περιοχής κατοικούσαν αρκετοί χονδρέμποροι, που ήθελαν να βρίσκονται κοντά στα μαγαζιά τους.
Με την πάροδο του χρόνου, και την ανάπτυξη των μεταφορών κρίθηκε αναγκαία η μεταφορά των καταστημάτων της Λαχαναγοράς, καθώς η Αγίου Δημητρίου δε μπορούσε να δεχθεί τον φόρτο από τα πάμπολλα αυτοκίνητα και φορτηγά που χρησιμοποιόντουσαν για τις φορτοεκφορτώσεις, και επιβάρυναν μια κατοικημένη περιοχή. Έτσι το εμπόριο λαχανικών και φρούτων μεταφέρθηκε σε νέο σημείο στα δυτικά της πόλης και αποτελεί πλέον την Κεντρική Λαχαναγορά Θεσσαλονίκης από το 1975.
Το κτίριο της παλαιάς Λαχαναγοράς αποτελεί πλέον ανάμνηση μιας άλλης εποχής, και εξαιτίας σειράς ιδιοκτησιακών θεμάτων παραμένει ανεκμετάλλευτο, και αποτελεί ένα από τους μεγαλύτερους ανοιχτούς χώρους του πυκνοκατοικημένου πολεοδομικού συγκροτήματος.
Ο Νίκος Γαβριήλ Πεντζίκης μνημονεύσε την Λαχαναγορα στο έργο του «Μητέρα Θεσσαλονίκη» «…σταθείτε μπροστά στην είσοδο αυτού του χώρου, όπου τα κάρα έρχονται και ξεφορτώνουν τα χλωρά χορταρικά καταγής στη λάσπη που γεμίζει μέσα στη μάντρα. Αυτά όμως δεν αποτελούν παρά μια νότα, σε ό,τι βλέπετε ανάμεσα στους τοίχους που ανεβαίνουν κλιμακωτά σε άνισα ύψη τριγύρω, αγκαλιάζοντας με τραγικό σπαραγμό την γκρίζα ατμόσφαιρα.»
Λέξεις: London Power
Το 1933 προκηρύσσεται πλειστηριασμός και 55 κάτοικοι της Θεσσαλονίκης αποφασίζουν να επενδύσουν τις οικονομίες στη νέα λαχαναγορά της πόλης αγοράζοντας μαγαζιά. Οι ευκατάστατοι επενδυτές αγοράζουν αρκετά μαγαζιά, ενώ ορισμένοι βλέποντας ότι πρόκειται για μια επένδυση με μέλλον αγοράζουν καταστήματα εξ ημισείας με φιλικά ή συγγενικά τους πρόσωπα. Συνολικά, τα καταστήματα της υπό κατασκευή τότε λαχαναγοράς αποδίδονται σε 55 αγοραστές που έκαναν τις καλύτερες δυνατές προσφορές.
Η κεντρική λαχαναγορά ανοίγει και επίσημα για τους εμπόρους το 1935, όταν ολοκληρώνεται και η κατασκευή της. Για 40 ακριβώς χρόνια θα αποτελέσει σταυροδρόμι συναλλαγών για εμπόρους χονδρικής και λιανικής από όλα τα σημεία του νομού της Θεσσαλονίκης, ενώ όταν βρισκόταν στις δόξες της, η κεντρική λαχαναγορά προσέφερε προϊόντα από ολόκληρη την Ελλάδα. Τα χρόνια ωστόσο πέρασαν και η κεντρική λαχαναγορά της Αγίου Δημητρίου αρχίζει να δυσκολεύει την κίνηση στην περιοχή. Οι εποχές που οι έμποροι έφερναν τα προϊόντα τους με ζωήλατα οχήματα είχαν ήδη ξεκινήσει να αποτελούν παρελθόν και τη θέση τους πήραν τα φορτηγά. Ωστόσο τα νέα μέσα μεταφορά έπρεπε να σταματούν στον πολυσύχναστο δρόμο της Αγίου Δημητρίου, προκειμένου να ξεφορτώσουν το εμπόρευμα τους, με αποτέλεσμα να δημιουργούν κυκλοφοριακή συμφόρηση, την εποχή που τα αυτοκίνητα άρχιζαν να πληθαίνουν στην πόλη της Θεσσαλονίκης. Αξίζει να σημειωθεί ότι το ωράριο της λαχαναγοράς τότε ήταν ελεύθερο και το ζήτημα των φορτοεκφορτώσεων αποτελούσε μείζον ζήτημα, όπως και σήμερα.
