Ένα κομψοτέχνημα στην άνω πλευρά του κέντρου

Λέξεις-Εικόνες: Δημήτρης Κανονίδης

Ανηφορίζοντας προς το Κουλέ Καφέ στην οδό Θεοτοκοπούλου, και πριν την εκκλησία των Ταξιαρχών,συναντάμε το Βυζαντινό Λουτρό.

Χτισμένο στα τέλη του 12ου – αρχές 13ου αιώνα, το βυζαντινό κτίσμα εδέχθη πολυάριθμες διαχρονικά επεμβάσεις, προκειμένου να προσαρμοστεί στις εκάστοτε λειτουργικές ανάγκες, αλλά και στις λουτρικές συνήθεις των κοινωνιών διαφορετικών περιόδων.

Την οθωμανική περίοδο ήταν γνωστό με την επωνυμία Κουλέ Χαμάμ. Το 1941 το λουτρό πνιγμένο από νεώτερες προσθήκες και επιχώσεις, εντοπίστηκε από τον Ανδρέα Ξυγγόπουλο, ο οποίος και μελέτησε την αρχιτεκτονική του μνημείου και αποπειράθηκε τη σχεδιαστική αποκατάσταση του βυζαντινού κτίσματος.

Το 1952 με προεδρικό διάταγμα κηρύσσεται ως μνημείο. Παρόλα αυτά το οικόπεδο που το περικλείει δεν απαλλοτριώνεται, με αποτέλεσμα το 1966/1967 να εκδοθεί άδεια ανέγερσης δυο πολυκατοικιών που το εγκλωβίζουν στον μεταξύ τους ακάλυπτο.

Το 1978 μετά το σεισμό το μνημείο υποστηλώθηκε, και κάποιες εργασίες για τη στερέωση του μνημείου επαναλήφθησαν το 1990. Το 2002 με χρηματοδότηση του Γ’ Κ.Π.Σ. διαμορφώνεται ο περιβάλλον χώρος, ενώ το 2010 εντάσσεται στο ΕΣΠΑ 2007-2013.

Παρά τις πολυάριθμες επεμβάσεις στο διάβα των 6 και πλέον αιώνων λειτουργίας του, το μνημείο διατηρεί την τυπική τριμερή διάταξη των βυζαντινών λουτρών. Διαθέτει τον προθάλαμο, που θα λειτουργούσε ως αποδυτήρια, δύο διμερείς υπόκαυστους χώρους.τον ‘’μέσον οίκον η’ χλιαρόψυχρον’’ και τον ‘’θερμόν εσώτατον , ενδότερον θόλον, η΄θερμολουτήριον’’ και υδατοδεξαμενή.

Με την ολοκλήρωση των εργασιών στερέωσης και αποκατάστασης του Βυζαντινού Λουτρού , αποδόθηκε στην πόλη μας και στους επισκέπτες της ένα σημαντικό κοσμικό μνημείο που έχει ενταχθεί στον κατάλογο μνημείων παγκόσμιας πολιτιστικής κληρονομιάς της Unesco. Μια επίσκεψη στον χώρο εντυπωσιάζει, και αναμφισβήτητα αξίζει τον κόπο..