Γνωρίστε τη στοά Μαλακοπή
Μία στοά που πάγωσε ο χρόνος στο σεισμό!
Λέξεις: Mυρτώ Τούλα, Ελισάβετ Τζουβάρα Ταξίδι στις ιστορικές Στοές της Θεσσαλονίκη. Στοά Μαλακοπή, εκεί που ο χρόνος πάγωσε στις 20 Ιουνίου 1978. Τα γεγονότα την έχουν μετατρέψει σε αξιοθέατο για τους τουρίστες της πόλης και την έχουν εντάξει πια στην καρδιά της νυχτερινής ζωής.
Στοά Μαλακοπή
Πρόκειται για μια ακόμη ιδιοκτησία της οικογένειας Αλατίνη και βρίσκεται στην περιοχή της Βαλαωρίτου, στην πλατεία Χρηματιστηρίου. Το κτίριο χτίστηκε το 1906, όταν η Θεσσαλονίκη ήταν ακόμα επί Οθωμανικής Αυτοκρατορίας. Τα σχέδια ανήκουν στον Ιταλό αρχιτέκτονα Βιταλίανο Ποζέλι, στον οποίο η Θεσσαλονίκη οφείλει μερικά από τα πιο εντυπωσιακά της κτίρια.
Το 1904 στο βόρειο τμήμα του οικοδομήματος υπήρχε ένα κτίριο του οποίου ο κήπος εκτείνονταν προς το νότο. Δυο χρόνια αργότερα σε αυτόν τον κήπο χτίστηκε η στοά Μαλακοπή, προκειμένου να στεγαστούν διάφορα καταστήματα. Ο Αλφρέντο Μισάρχι ως διευθυντής στην Τράπεζας της Θεσσαλονίκης, αγόρασε το κτήριο για λογαριασμό της Τράπεζας, και το 1907 άνοιξε τις πόρτες της στη καρδιά της Στοάς.
Κύριο χαρακτηριστικό της ήταν η οργάνωση γύρω από έναν εσωτερικό διάδρομο, που συνέδεε όλες τις λειτουργίες της τράπεζας με τρόπο τέτοιο που το ταμείο να αποτελεί το κέντρο της.
Η πυρκαγιά του 1917 δεν έκαψε την Στοά Μαλακοπή, ωστόσο το 1926 το κτίριο ανακαινίστηκε από τον μηχανικό Μαξ Ρούμπενς. Η ημερομηνία ανακαίνισης του αναγράφεται ακόμα και σήμερα στη σιδερένια πόρτα του κτίριο. Δεν μπόρεσε όμως να γλυτώσει το οριστικό της κλείσιμο το 1940 όταν επιτάχτηκε από τους Ναζί.
Στον πρώτο όροφο της Στοάς υπάρχει ένας διάδρομος με πολλές μεγάλες ξύλινες βαριές πόρτες, κρατώντας τον κλασικό χαρακτήρα του κτιρίου. Εκεί στεγάζεται μέχρι και σήμερα ένα δικηγορικό γραφείο που το συντηρούν ένας πατέρας με την κόρη του. ”Μπήκα σε αυτό το γραφείο το 1954 ως ασκούμενος δικηγόρος. Μου έκανε τρομερή εντύπωση το κτήριο θυμάμαι. Βέβαια εδώ ήταν γεμάτο δικηγορικά γραφεία, είχε πολύ μεγάλα ονόματα της εποχής. Ο κόσμος έμπαινε και έβγαινε μάρτυρες, διάδικοι, χαμός.’’
Εντυπωσιακή είναι η ιστορία που μας διηγήθηκαν σχετικά με τον μεγάλο σεισμό του 1978. ”Μια μέρα πριν να γίνει το κακό μιλούσα με τον ιδιοκτήτη του κτηρίου και σε μια κουβέντα πάνω του λέω, ο θεός με μια κλοτσιά μας ανεβάζει και με μια κλοτσιά μας διαλύει! Την επόμενη ημέρα έγινε ο σεισμός. Ήμουν εδώ, εδώ ακριβώς σε αυτό το γραφείο καθάριζα το πάτωμα. Δεν αντιδράσαμε γιατί δεν καταλάβαμε την σοβαρότητα της κατάστασης, εξάλλου εμείς δεν πάθαμε καμία ζημία μόνο το ρολόι έξω που σταμάτησε.’’
”Και τι δεν θα έδινα να δω αυτό το μέρος όπως τότε γεμάτο κόσμο και μαγαζιά. Να αρχίσουν να δουλεύουν τα μελίσσια όπως παλιά που λένε. Τώρα αλλάξαν τα χρόνια ο κόσμος πάει αλλού έτσι είναι η ζωή μόνο μπροστά πάει, όχι πίσω.’’
Οι δείκτες του εντυπωσιακού ρολογιού δείχνουν έως και σήμερα 11:05. Ήταν η στιγμή που χτύπησε ο σεισμός τη Θεσσαλονίκη, τον Ιούνιο 1978. Εκείνα τα χρόνια η στοά φιλοξενούσε εμπορικά καταστήματα, υφαντουργεία και βιοτεχνίες. Σήμερα, το κτίριο παλεύει να κρατηθεί στη ζωή , χάρη στους Θεσσαλονικείς κάθε ηλικίας που συχνάζουν στα ατμοσφαιρικά μπαρ, στα εστιατόρια και στα καφέ της τότε ζωντανής Στοάς.
Τα μαγαζιά της στοάς ήταν η εναλλακτική λύση της εποχής όπως μας είπε η ιδιοκτήτρια του καφέ μπαρ. Η Στοά προσελκύει κόσμο κάθε ηλικίας, από παιδιά 17 χρονών έως και ανθρώπους 70+ ετών. Παρόλα αυτά η κρίση τους έχει επηρεάσει ανεπανόρθωτα.
”Εμείς είχαμε μαγαζί πιο πάνω στον δρόμο αλλά είχε πολύ φασαρία και έτσι αποφασίσαμε να έρθουμε στη Στοά οπού τα πράγματα τότε ήταν πιο ήσυχα. Τότε δεν υπήρχαν πολλά φώτα και ο κόσμος φοβόταν να πλησιάσει τα βράδια. Τα τελευταία οχτώ χρόνια που έχω εγώ το μαγαζί είναι ζόρικα. Τα περισσότερα καταστήματα έχουν μετακινηθεί σε κάποιο άλλο σημείο ή έχουν κλείσει, με αποτέλεσμα η στοά να μετατρέπεται σε φάντασμα και μέρα με την μέρα να ερημώνει χωρίς να υπάρχει καμία ελπίδα ανάπτυξης.”
Κρυμμένη στην καρδία της Βαλαωρίτου, στον δρόμο που ζει κυρίως την νύχτα και όλοι έχουμε αφήσει μια στιγμή εκεί, η Στοά Μαλακοπή προσπαθεί να ανταπεξέλθει στο πέρασμα των χρόνων και να συνεχίζει να γράφει την δική της ιστορία για την πόλη.
