Μια κινέζικη εκκλησία στην Chinatown

Οι Κινέζοι δεν έχουν πολλά χρόνια στη Θεσσαλονίκη. Ήταν στα τέλη της δεκαετίας του 90 όταν εμφανίστηκαν οι πρώτοι. Μετά από σχεδόν 2 δεκαετίες παρουσίας, παραμένουν αθέατοι στην πόλη, μια κλειστή κοινωνία που δεν δείχνει τη διάθεση να ανοιχτεί. Λαός διαφορετικός, δύσκολα τον κατανοείς… δεν θέλει κιόλας. Ίσως δεν ξέρει πώς να ανοιχτεί. Οι Κινέζοι κάνουν παρέα μεταξύ τους, δεν βγαίνουν παρά ελάχιστα και δουλεύουν πολύ. Τα μαγαζιά τους είναι κοντά στα σπίτια τους. Συνήθως είναι τρομερά ευγενείς και χαμογελούν, προφέροντας  λόγια ελάχιστα, μετρημένα, προσεγμένα, θαρρείς φοβούνται να βγουν οι λέξεις απ΄το στόμα. Ο πληθυσμός τους αυτή τη στιγμή στη Θεσσαλονίκη υπερβαίνει τους 2000, τη στιγμή που πριν το 2012 έφτανε τις 3000. Ο τζίρος τους έπεσε αρκετά με την κρίση και αρκετοί μετακινήθηκαν σε άλλους πιο ελκυστικούς προορισμούς. Τους συναντάς στη γειτονιά τους βέβαια. Στην περιοχή απέναντι απ΄τα Δικαστήρια, στο τετράγωνο που περιλαμβάνει τις οδούς Αισώπου, Ταντάλου και Προμηθέως. Τις ώρες που είναι ανοιχτά τα περίπου 150 μαγαζιά με τα κόκκινα φανάρια που υπάρχουν εκεί, τους συναντάς παντού. Τις υπόλοιπες ώρες η περιοχή νεκρώνεται. Την Κυριακή το πρωί μια μεγάλη αίθουσα στον τέταρτο όροφο μιας οικοδομής στην Αισώπου λειτουργεί ως εκκλησία. Ανήκει στο δόγμα των Ευαγγελιστών. Που τελευταία κερδίζει όλο και περισσότερους οπαδούς, ιδιαίτερα ανάμεσα στους Κινέζους μετανάστες στη Δύση.

Εδώ στη Θεσσαλονίκη οι Ευαγγελιστές Κινέζοι είναι οι μόνοι πιστοί που έχουν έναν δημόσιο χώρο όπου εκκλησιάζονται. Τα υπόλοιπα διαμερίσματα της οικοδομής χρησιμοποιούνται σαν αποθήκες των μαγαζιών, ενώ στον πρώτο όροφο στεγάζεται το Κοινωνικό Ιατρείο Αλληλεγγύης.

Στην περιοχή αυτή που στήθηκαν τα πρώτα κινέζικα μαγαζιά, ήταν κάποτε εγκατεστημένοι οι οίκοι ανοχής της πόλης, αλλά ο δήμος τους μετακίνησε προς τα δυτικά, και η γειτονιά μετατράπηκε σε μια μικρή Chinatown. Η ανάπλαση που ολοκληρώθηκε πέρυσι αναβάθμισε τους δρόμους και τα πεζοδρόμια που πλημμύριζαν στην πρώτη βροχή, έβαλε μια τάξη στην ανεξέλεγκτη στάθμευση των αυτοκινητών και ο νέος φωτισμός έδιωξε τις σκιές από την περιοχή.

Κυριακή πρωί, 11 η ώρα. Στην περιοχή επικρατεί εκκωφαντική ησυχία, παρά την ηλιόλουστη μέρα. Ήξερα σε ποιο νούμερο βρισκόταν η Κινέζικη ευαγγελική εκκλησία αλλά παρόλα αυτά δεν χρειάστηκε να το αναζητήσω. Οι ψαλμωδίες ήταν το μόνο πράγμα που ακουγόταν στην Αισώπου από απόσταση. Τις ακολούθησα, μπήκα στην είσοδο και ανέβηκα τις σκάλες. Σκισμένες χαρτόκουτες συσκευασίας υπήρχαν σε κάθε όροφο. Ο 4^ος ήταν ο τελευταίος. Μια ανοιχτή πόρτα οδηγούσε σε μια μεγάλη αίθουσα. Ένας νεαρός Κινέζος που ήταν επί της υποδοχής,  μπροστά σε ένα τραπεζάκι γεμάτο Βίβλους, με πλησίασε. Στη μεγάλη φωτεινή αίθουσα υπήρχαν δυο σειρές πτυσσόμενες καρέκλες, στο βάθος μια κουζίνα και στα αριστερά της αίθουσας ένα αρμόνιο. Μπροστά από τις καρέκλες μια ξύλινη εξέδρα, όπου μιλούσε ο πάστορας και αργότερα ανέβηκε και η χωρωδία.

Στον τοίχο, πίσω τους, ήταν κρεμασμένος ένας μεγάλος σταυρός, στα δεξιά μια αφίσα με τη λέξη «αγάπη» γραμμένη στα ελληνικά και τα κινεζικά και στα αριστερά ένας προτζέκτορας όπου προβάλονταν διαδοχικά εικόνες με κινέζικες γραφές και τοπία.

Από τους παρευρισκόμενους δεν μιλούσε σχεδόν κανείς αγγλικά ή ελληνικά, εκτός από μια νεαρή χαμογελαστή Κινέζα με την οποιά συνενοήθηκα σε σπαστά ελληνικά και με οδήγησε ευγενικά σε μια καρέκλα, ενώ ο νεαρός μου πρόσφερε ευγενικά ένα μπουκαλάκι νερό. Δεν φάνηκαν να ενοχλούνται με την παρουσία μου.

Τα τραγούδια κυριαρχούν στη λειτουργία η οποία περιορίζεται σε ψαλμούς και κήρυγμα. Όπως σε όλες τις ευαγγελικές εκκλησίες οι πάστορες μπορεί να είναι είτε άντρες είτε γυναίκες. Σιγά σιγά έρχονται και άλλοι πιστοί, παίρνουν την κινέζικη βίβλο που τους προσφέρει ο νεαρός στην είσοδο και κάθονται. Χωριστά οι άντρες από τις γυναίκες. Η κυριακάτικη άσκηση των θρησκευτικών τους καθηκόντων είναι για τους περισσότερους από αυτούς μια ευκαιρία συναναστροφής. Έρχονται στην αίθουσα οικογενειακά, με τα παιδιά τους και η ατμόσφαιρα είναι χαλαρή. Μετά το τέλος του κηρύγματος ακολουθεί ένα μικρό γεύμα, όπως μου είπε η νεαρή Κινέζα πριν αποχωρήσω, αφήνοντας πίσω μου την ήσυχη γειτονιά με τα άδεια μπαλκόνια και τους έρημους δρόμους.

Φέτος έγινε η πρώτη επίσημη κίνηση εξωστρέφειας της κινέζικης κοινότητας με τον εορτασμό της Κινέζικης Πρωτοχρονιάς. Μια κίνηση που υποστηρίχτηκε από τον δήμο αλλά δεν φάνηκε να βρίσκει μεγάλη κινεζική συμμετοχή. Τα κόκκινα φανάρια βέβαια στόλισαν την περιοχή, όπως κάθε χρόνο, αλλά η πρώτη παρέλαση δεν υποστηρίχθηκε θερμά και οι Κινέζοι παρέμειναν στη θέση του θεατή, ενώ στο φαγητό επικράτησαν τα σουβλάκια παρά τα σπρινγκ ρολς και τα νούντλς. Έγινε βέβαια μια αρχή και ίσως καταφέρει να γίνει θεσμός χρόνο με τον χρόνο, με όλο περισσότερους κινέζους να συμμετέχουν.

info:  Η Κίνα των μεγάλων θρησκειών

Η Κίνα ήταν ένα χωνευτήρι θρησκειών. Φυσικό λόγω της μεγάλης της έκτασης. Τον πανάρχαιο Σινισμό, διαδέχτηκαν τρεις θρησκείες: ο Κομφουκιανισμός, ο Βουδισμός και ο Ταοϊσμός. Η ταοϊστική παράδοση ευνοεί την επίτευξη υγείας και μακροβιότητας που επιτυγχάνονται μόνο μέσω της εναρμόνισης του ανθρώπου με τη φύση. Για την επίτευξη αρμονίας στις διανθρώπινες σχέσεις τους ακολουθούν τους κανόνες του Κομφουκιανισμού. Για μια καλή μεταθανάτια ζωή όμως στρέφονται στους Βούδες και τους Μποντισάτβες. Ανοικτοί σε άλλες θρησκείες δεν ήταν ποτέ οι Κινέζοι. Όταν οι κομμουνιστές της Κίνας ήρθαν στην εξουσία το 1949,  εκδιώχθηκαν αμέσως όλοι οι  Χριστιανοί ιεραπόστολοι, ενώ   εκκλησίες  λειτουργούσαν μόνο  υπό τον έλεγχο της κυβέρνησης. Οι Κινέζοι Χριστιανοί αντιμετώπισαν  σοβαρές διώξεις κατά την διάρκεια της Πολιτιστικής Επανάστασης του 1960 και του 1970 στο πλαίσιο των αλλαγών του  Μάο, ο οποίος είδε την θρησκεία ως «δηλητήριο». Οι χριστιανικές εκκλησίες έχουν τώρα την δυνατότητα να λειτουργήσουν, αλλά μόνο με ειδική άδεια. Εκατοντάδες χιλιάδες ανεπίσημες κατ’οίκον εκκλησίες, υπάρχουν στην Κίνα. Οι Ευαγγελιστές που κερδίζουν έδαφος ανάμεσα στους Κινέζους, επιτρέπονται να ασκούν τα θρησκευτικά καθήκοντα τους , αλλά μόνο σε εγκεκριμένους  από το κράτος θρησκευτικούς χώρους.