Οι ζωές των άλλων: Ο κύριος Λευτέρης και η «Σχεδία»

Ο κύριος Λευτέρης είναι ένας από τους ανθρώπους του περιοδικού «Σχεδία» που συναντώ συχνά στο δρόμο. Θα μιλήσουμε, θα πούμε τα νέα μας και φυσικά θα μου χαρίσει μερικά από τα ποιήματα που γράφει. Κάθε μήνα γράφει ένα ποίημα για το εξώφυλλο του περιοδικού αλλά και για ό,τι τον εμπνέει γύρω του. Έχει θαυμαστές και αγαπημένους φίλους που τον ακολουθούν στο facebook και τον χαιρετάνε στο δρόμο. Η καθημερινή επικοινωνία με τον κόσμο τον κάνει να ξεχνιέται και να είναι αισιόδοξος. Αυτή είναι η ιστορία του.

Πού γεννήθηκες και μεγάλωσες; Στην Βόρειο Ήπειρο, πάππου προς πάππου, από φτωχή οικογένεια. Είχα την μάνα μου αγράμματη, ο πατέρας μου ήταν δάσκαλος, είχαμε και εμείς τα προβλήματα μας, είχαμε το καθεστώς που ήταν διαφορετικό, είναι πράγματα που εσείς οι Ελλαδίτες δεν τα πολυκαταλαβαίνετε …το πώς ήταν το σύστημα, πώς ζήσαμε. Η δικτατορία του προλεταριάτου, ο φασισμός. Οι δικτατορίες είναι πάντα δικτατορίες όπως και να τις ονομάσεις. Ήταν έτσι οι συνθήκες, το Ανατολικό μπλόκ, στην αρχή με τους Σοβιετικούς μετά στηρίχθηκε στους Κινέζους, μετά τα χάλασαν και μ’ αυτούς και αποφάσισαν να χτίσουν τον σοσιαλισμό στηριζόμενοι στις δυνάμεις τους αλλά οι δυνατότητες ήταν πενιχρές οπότε αυτό έφερε απίστευτη φτώχια. Τα έκαναν όλα υπέρ τους. Μπορεί να ξεκίνησαν μερικά από αυτά τα καθεστώτα (τα κομμουνιστικά) με ένα καλό σκοπό για να βοηθήσουν το λαό, όπως υπόσχονταν αλλά μετατράπηκαν σε τυραννικά λόγω της απληστίας. Είναι στη φύση μας, πάντα θα λοξοδρομήσεις και στο τέλος θα γίνεις διεφθαρμένος και τύραννος.

Πιστεύεις κύριε Λευτέρη ότι τελικά κανένα σύστημα εξουσίας δεν μπορεί να πετύχει;

Δυστυχώς όχι, όλα είναι για τους λίγους. Εγώ αυτό το καθεστώς δεν το έζησα ένα και δυο χρόνια. Από το 1949 που γεννήθηκα μέχρι το 1988-89. Πέθανε το 1985 ο Χότζα και μετά ανέλαβε ο Αλία. Ήταν πολλά τα χρόνια.

Έγιναν εγκλήματα;

Οι δικτατορίες έχουν πάντα εγκλήματα. Και η δημοκρατία βέβαια έχει, ή «δημοκρατία» σε εισαγωγικά. Γιατί έγκλημα δεν είναι μόνο να σκοτώσεις άνθρωπο. Είναι αυτά που έγιναν κι εδώ όλα τα τελευταία χρόνια. Δεν είμαι ο αρμόδιος να σχολιάσω την πολιτική κατάσταση αλλά βλέπουμε όλες τις χώρες τι έχουν περάσει και πώς διαμορφώνονται πολιτικά.

Διακρίνεται μέσα από το λόγο σου και τον τρόπο που γράφεις ότι έχεις παιδεία, ότι σπούδασες.

Έβγαλα το Λύκειο, εμείς το λέγαμε Γυμνάσιο, πήγα φαντάρος και αμέσως μετά διορίστηκα ως δάσκαλος, γιατί άνοιξε ο Χότζα τότε σχολεία παντού σε όλα τα χωριά της Αλβανίας. Είχαν μεγάλη ανάγκη από δασκάλους και με διόρισαν γιατί ήταν η αδελφή μου δασκάλα στην επαρχία του Τεπελενίου και είπαν εντάξει αφού είναι η αδελφή του δασκάλα να τον βάλουμε και αυτόν. Και έτσι με ενέκρινε η Επιτροπή. Είχαν Εκτελεστική Επιτροπή (Komitet Ekzekutiv) τότε σε κάθε περιφέρεια (νομό). Δουλεύοντας σπούδαζα στο Ανώτατο Παιδαγωγικό Ινστιτούτο. Τελείωσα με αλληλογραφία τη Σχολή. Δούλευα και σπούδαζα, έδινα εξετάσεις μέχρι το 1976. Το Καθεστώς του Χότζα το 1977 τιμώρησε με 10 χρόνια φυλακή τον πατέρα μου τον Έλληνα ως φιλέλληνα. Αρκεί πιστεύω να σου πω τα λόγια του ανακριτή: Kush te detyroi mor grek muti te thuash “jam grek”(ποιος σε ανάγκασε βρε σκατοέλληνα να πεις «είμαι Έλληνας») και άλλες τέτοιες κατηγορίες, με την πιο βαριά, η οποία εμπόδισε το εφετείο να κατεβάσει την ποινή, ήθελε την σημαία της Ελλάδος δίπλα στην Αλβανική όπως είναι τώρα, στη Βόρειο Ήπειρο. Ήταν τιμωρημένος και ο μεγάλος μου αδερφός από το ‘59 με 15 χρόνια για «προδοσία» στην «πατρίδα». Εμένα με απόφαση του Κόμματος – ήμασταν πια «εχθροί του λαού», να φανταστείς δεν μου μιλούσαν πια οι καλύτεροί μου φίλοι λες και ήμουν λεπρός – με πέταξαν από καθηγητή. Μου απαγόρεψαν να δώσω εξεταστική τον Ιούνιο του ’77 για να πάρω το πτυχίο. Μου έδωσαν το δικαίωμα να το πάρω μετά από 3 χρόνια χάρη του πεθερού μου που ήταν κομουνιστής («είχα μπάρμπα στην Κορώνη» που λένε). Eshte dhenderi i Jorgos = είναι ο γαμπρός του Γιώργου, είπανε στα Αρβανίτικα. Το πήρα το πτυχίο αλλά με όλα τούτα δάσκαλος, καθηγητής που λένε εδώ, γιοκ! Και έτσι από δάσκαλος βρέθηκα να δουλεύω στον κάμπο, με ανάγκασαν, με τιμώρησαν, να δουλέψω εκεί, δεν υπήρχε άλλη δουλειά για μένα.«Αμαρτίες» γονέων παιδεύουσι τέκνα». Δεν ήταν όπως εδώ. Δεν είχε αγγελίες και δυνατότητα επιλογής να δουλέψεις όπου ήθελες. Όλα γινόταν μέσα από το σύστημα. Η τελευταία δουλειά που μπορούσε να κάνει κάποιος το κατώτερο στάδιο είναι στον κάμπο με το γκασμά, το φτυάρι ή στα κάρα με βόδια, όπως δούλεψα εγώ. Τότε δούλευαν στα χωράφια του συνεταιρισμού. Εμένα μ’ έβαλαν δυο τρεις μέρες να καθαρίσω έναν δημόσιο βόθρο που μπορεί να ήταν 4χ5χ2 βάθος και το ευχαριστιόντουσαν, ενώ ο γιατρός του χωριού που με έβλεπε έκλαψε. Με τα κάρα με βόδια κουβαλούσαμε τις κοπριές των ζώων από τους στάβλους και τις πηγαίναμε για λίπασμα στα χωράφια και ό, τι άλλο κουβαλιέται με τα κάρα, χορτάρια και άλλα. Έκανα αυτή την δουλειά για 14 χρόνια ως που γκρεμοτσακίστηκαν με την κατάρρευση του Ανατολικού Μπλοκ. Και όλο αυτό το μαρτύριο, ο Γολγοθάς μου άρχισε 3 μήνες μετά το γάμο μου. Τον Γενάρη του 1977 έγινε ο γάμος μου, τον Απρίλιο συλλάβαν τον πατέρα. Παντρεύτηκα με συνοικέσιο. Της είπαν της μακαρίτισσας οι δικοί της:- Είναι καθηγητής και είπε το «Ναι» και με χάρηκε καθηγητή μόνο 3 μήνες.!Δεν υπήρχε για τον γιο και αδερφό των «προδοτών» άλλη εργασία και είχα φτάσει σε αδιέξοδο. Μετά την Αλλαγή το 1991, ξαναδιορίστηκα δάσκαλος στα δικά μας τα Ελληνικά χωριά (Γεωργουτσάτι Δρόπολης) και δούλεψα ως το 1999. Μόνος μου αποφάσισα να έρθω με την οικογένεια μου στην Θεσσαλονίκη για να ξεφύγουμε από τα άσχημα πράγματα, τη φτώχεια αλλά και εδώ οι δουλειές λιγοστές από εδώ και από εκεί. Πέρασα από πολλές περιπέτειες αλλά ήρθε και στην δική μου ζωή η «Σχεδία» και με έσωσε.

Μέσα σε όλα αυτά πώς προέκυψε το γράψιμο. Από πότε ξεκίνησες να γράφεις ποιήματα;

Από μικρή ηλικία είχα κάνει μερικές απόπειρες αλλά ήταν πολύ επιπόλαια εκείνα τα πρώτα ποιήματα. Αυτά που γράφω τώρα προσπαθώ να έχουν μια συμβουλή ένα μάθημα, αυτά που γράφω για το εξώφυλλο της «Σχεδίας» ειδικά. Χαίρομαι γιατί μου λέει ο κόσμος ότι αρέσουν.

Πόσο καιρό είστε πωλητής της «Σχεδίας» κύριε Λευτέρη;

Από την αρχή, από τον Μάρτιο του 2014, και γράφω από τότε ποιήματα δεν άφησα εξώφυλλο για εξώφυλλο χωρίς να έχω γράψει ένα ποίημα γ αυτό. Δεν μπορώ να γράψω στον βρόντο που λένε, πάντα με ερεθίζει η εικόνα, πρέπει να δω κάτι για να εμπνευστώ, κάτι να μου συμβεί, ένα γεγονός μια καλή φωτογραφία ένα βίντεο που θα δω. Τα ποιήματα είναι ένα σχόλιο, ένας προβληματισμός πάνω σ’ αυτά.

Δεν αφήνεις τον κόσμο να φύγει χωρίς ποίημα.

Μ’ αρέσει να μιλάω με τον κόσμο και ευτυχώς που είναι οι περισσότεροι άνθρωποι που καταλαβαίνουν, δείχνουν ενδιαφέρον, αντιδρούν άμεσα, μου λένε θέλω να σε αγκαλιάσω, να σε φιλήσω, να γίνουμε φίλοι. Είναι κάτι που συμβαίνει και μ’ αρέσει πολύ. Μπορεί πολλοί απ’ αυτούς, να αλλάζουν συμπεριφορά προς το καλύτερο, έχοντας πάρει ένα μάθημα από το ποίημα που διάβασαν ή από τις συμβουλές μου. Έτσι νιώθω ότι συμβάλλω κι εγώ στο να γίνουν οι άνθρωποι λίγο πιο Άνθρωποι. Πολλοί μου λένε πως τα κρατάνε συλλογή, άλλοι τα διαβάζουν στους μαθητές τους,άλλοι τα βγάζουν στο face book να τα διαβάζουν οι φίλοι τους. Ενώ στην Κορυτσά δυο απ’ αυτά τα έχουν κάνει τραγούδι.

Υπάρχει μοναξιά; Πιστεύεις πως υπάρχει ανάγκη για επικοινωνία;

Μπορώ να το πω σίγουρα για τον εαυτό μου. Εγώ το έχω πολύ ανάγκη αυτό να επικοινωνώ με τον κόσμο. Προπαντός τώρα τον τελευταίο καιρό, γιατί έχω ένα χρόνο που έχω χάσει την σύζυγο μου, είναι βαρύ για μένα δεν είναι εύκολο να το ξεπεράσω ήμασταν σχεδόν 40 χρόνια μαζί αγαπημένοι, η ζωή τα έχει όλα μέσα περάσαμε από 40 κύματα. Η επαφή με τον κόσμο με βοηθάει να γίνει πιο εύκολο. Και μαζί όποτε μιλάμε όπως και τώρα ξεχνιέμαι.

Υπάρχει και κόσμος που έχει και αυτός ανάγκη από συντροφιά;

Υπάρχουν και πολλοί μάλιστα. Ο κόσμος τα τελευταία χρόνια με την κρίση έχει μεγάλη ανάγκη από ανθρωπιά, από αλληλεγγύη. Μιλάμε για την αγάπη, για το περιοδικό, για τα άρθρα που έχει μέσα, για τα ποιήματά μου.

Τα ποιήματα σου έχουν μια νοσταλγία μιλάνε για την απώλεια, για το Θεό, για τη φύση έχουν ανθρωποκεντρικό χαρακτήρα και μια ελπίδα που διαφαίνεται στο τέλος.

Την αισιοδοξία θέλω να την δίνω ως μήνυμα …στο τέλος να περνάει αυτό. Όπως λένε συνήθως πρέπει να βλέπεις το ποτήρι μισογεμάτο. Είμαι αισιόδοξος άνθρωπος, πιστεύω ότι μπορεί να γίνει κάτι καλύτερο, αν ο ελληνικός λαός καταφέρει κάποτε να βρει να τον κυβερνήσουν άνθρωποι που θα κάνουν ό,τι έχουν εξαγγείλει προεκλογικά.

Θα ήθελες να εκδοθούν τα ποιήματά σου; Να τα δεις μέσα σε ένα βιβλίο;

Ναι, τώρα αυτά τα 30 ποιήματα έχω μιλήσει με έναν εκδοτικό οίκο και έχω την ιδέα να βάλω σε μια σελίδα την εικόνα της Σχεδίας και στην άλλη σελίδα το ποίημα. Έτσι θα έχει και την φωτογραφία από το τι σχολιάζεται στο ποίημα. Τώρα θα δούμε πως μπορεί να γίνει …εγώ θέλω πολύ να εκδοθούν. Υπάρχει κόσμος που τα περιμένει, τα αγαπάει, λένε καλά λόγια.

Σου αρέσει η Σχεδία, σε εκφράζει;

Η Σχεδία μ’ έσωσε. Ήταν τόσο δύσκολα τα πράγματα. Πού να έβρισκα άλλη δουλειά. Και γνώρισα και κόσμο. Θα μπορούσα να γνωρίσω διαφορετικά όλον αυτόν τον κόσμο; Με ξέρει η μισή Θεσσαλονίκη πλέον. Όλα τα παιδιά της Σχεδίας είναι καλά παιδιά, που αγαπούν αυτό που κάνουν και όλοι το κάνουν με ευλάβεια, όσο καλύτερα μπορούν γι΄ αυτό μάς αγαπάει όλος ο κόσμος.

Εσύ που είσαι στο δρόμο πώς μας βλέπεις; Κόσμος πάει και έρχεται από μπροστά σου.

Περνάμε μια κρίση, είναι δύσκολα τα πράγματα. Ο κόσμος προσπαθεί για το καλύτερο αλλά παιδεύεται. Δεν είναι τώρα το κακό. Υπήρχε λόγω αυτού που είπαμε πιο πάνω για τα πολιτικό-οικονομικά συστήματα, για τους νόμους περί ευθύνης υπουργών, για την απληστία, σου έρχεται στα χέρια το κοινό μέλι κι εσύ δεν βάζεις λίγο το δάχτυλο μα το πας σπίτι σου όλο το δοχείο. «Μαζί τα φάγαμε» λες μετά. Το πόσο δίκαιο έχεις ας το σκεφτεί ο καθένας. Τώρα είναι πιο έντονο το πρόβλημα έχει βγει στην επιφάνεια. Σκέφτομαι τα παιδιά και τα εγγόνια όχι μόνο τα δικά μου.

Τι σου έμαθε ο δρόμος;

Μου έμαθε να δίνω και να παίρνω αγάπη και όχι μόνο ο δρόμος αλλά και η γυναίκα μου που μ’ έκανε Άνθρωπο… αν είμαι… με «Α» κεφαλαίο.

Τι όνειρα έχεις από εδώ και πέρα;

Έχω μια κόρη και δυο γιους και συνολικά 6 εγγόνια. Τα παιδιά μου τα εγγόνια μου, και όλου του κόσμου να προκόψουνε να δούνε άσπρες μέρες να μην τους κάνουν την ζωή κόλαση.

Για σένα περιμένεις κάτι;

Να διαβάζει ο κόσμος τα ποιήματα μου, να έχω επικοινωνία. Μου δίνουν ευχαρίστηση και ζωή όλα αυτά τα λόγια τα καλά από τους φίλους. Γεμίζεις πνευματικά και ψυχικά, ξεφεύγεις από τα προβλήματα και τη στεναχώρια.

Ποιήματα

 (Απόσπασμα από το ανέκδοτο βιβλίο «ΔΥΟ ΔΡΟΜΟΙ» 1200 στίχοι 15σύλλαβο με ομοιοκαταληξία για την ζωή του κύριου Λευτέρη)

………………………..

Και εκεί που χρόνια δίδασκα μαθήματα επιστήμη

ως ένας βοϊδαμαξάς πήρα μεγάλη φήμη

και αντικαταστάθηκε η κιμωλία με χώμα

η πένα έγινε κασμάς και η ψυχή μου λιώμα….

………………………………………………

ΕΙΡΗΝΗ

Μετά τον άγριο πόλεμο με μάχες τρομερές,

όπου εξαφανίζονται ολόκληρες γενιές,

γιατί θερίζει ο Χάροντας με κοφτερό δρεπάνι

(αυτά μόνο απερίσκεπτα ο άνθρωπος τα κάνει).

Θυμούνται την Ειρήνη.

Και η Ειρήνη έρχεται επί της γης καμένης,

φωνάζοντας οι νικητές «Ουαί τοις ηττημένοις».

Εύθραυστη και αδύνατη, πάει συλλογισμένη,

γατί το ξέρει πως ξανά πάει πόλεμος να γένει.

Και χάνεται η Ειρήνη.

Θέλω Ειρήνη δυνατή, death killer αυτή να ‘ναι

Να την ετρέμει ο Χάροντας κι αυτοί που κυβερνάνε

Και εις τους αιώνας άπαντες αυτή να βασιλεύει

Η αγάπη η δυσεύρετη,τον κόσμο να κυριεύει.

Χαίρε ω χαίρε ΕΙΡΗΝΗ.