Οι εξηντάρηδες της πόλης δεν το βάζουν κάτω

Εικόνες: Αχιλλέας Χήρας

Ένας σάκος του μποξ ξηλώνεται -λογικά- κάθε Κυριακή στην Θεσσαλονίκη, με τα εργαστήρια της Sempreviva να δείχνουν πως τα ωραία, αυτή τη φορά, ξεκινάνε παραδόξως από τα 60+.

Μία ομάδα πέντε δραστήριων γυναικών και κύκλοι εργαστηρίων που αγγίζουν την πνευματικότητα και την εξυγίανση των συναισθημάτων. Βάση τους ένα κράμα διεργασιών από χορογραφίες, θεατρικές τεχνικές, ισορροπίας, ελευθερίας κινήσεων και σκέψεων έχοντας ένα τελείως διαφορετικό όραμα για την 3^η ηλικία των Θεσσαλονικέων.

Ζήσαμε την εμπειρία ενός εργαστηρίου, μιλήσαμε με τους συντελεστές της ομάδας, τερματίσαμε την έννοια του χρόνου μαζί με τους “semprevivas” και τελικά καταλάβαμε γιατί ένας 60άρης κρύβει μέσα του δύο 30άρηδες.

Γιατί ήταν κάπως σοκαριστικό το γεγονός πως η κυρία που καθόταν δίπλα μου είχε ζήσει τον μύθο του Studio 54 τον οποίο εγώ απλά χρησιμοποίησα ως νοερό σταθμό μου σε ένα από τα στάδια του εργαστηρίου στο οποίο μας ζητήθηκε να ταξιδέψουμε όπου θέλουμε ακολουθώντας μουσικές και στίχους.

Sempreviva μου εξηγούν πως σημαίνει «πάντα ζωντανοί». Ένα όνομα που «φυτρώνει» στα Κύθηρα και κουβαλάει μύθους με τον Πάρη και την ωραία Ελένη, στίχους τραγουδοποιών αλλά και ιστορίες των Ρωμαίων. Το Sempreviva ως λουλούδι είναι αμάραντο και διατηρεί ζωντανό το χρώμα του ακόμα και αν το κόψεις. Τίποτα δεν είναι τυχαίο σε αυτή την ιστορία. Από την αρχή μέχρι και το τέλος της.

Sempreviva όμως για την Θεσσαλονίκη σημαίνει και μια ομάδα πέντε δημιουργικών γυναικών οι οποίες προέρχονται από καλλιτεχνικούς χώρους και το καλοκαίρι του 2016, σαν «όνειρο θερινής νυκτός» αποφάσισαν να δημιουργήσουν κάτι διαφορετικό για τους ανθρώπους μεγαλύτερης ηλικίας στην πόλη.

Αφορμή ήταν «μια μανούλα» εκ των πέντε και στόχος οι 60+ της Θεσσαλονίκης, να αποκτήσουν μία νέα δυνατότητα. Την ολοκληρωμένη προσέγγιση ενός φάσματος δραστηριοτήτων που θα τους απασχολεί κυρίως πνευματικά και μετά το πέρας των εργαστηρίων.

Έτσι σε μια ηλικία που φωνάζει από μακριά «παραίτηση» αυτά τα εργαστήρια φέρνουν  την ανατροπή κινούμενα σκληροπυρηνικά αποδεικνύοντας το ακριβώς αντίθετο.

Η ομάδα αποτελείται από την μουσικό Γεωργία Τέντα, την θεατρολόγο Ανέτα Λιάπτση, την επίσης θεατρολόγο Αμαλία Κοντογιάννη, την χορογράφο Μαριάνθη Ψωματάκη και την σκηνογράφο Κατερίνα Λιάκου.

«Με αφορμή μια μανούλα, και τις ανάγκες των γονιών μας, θελήσαμε να κάνουμε κάτι πολύπλευρο. Με υλικό από όλο το φάσμα των Τεχνών, να απασχολούνται πνευματικά και μετά το πέρας του διώρου».

Τα εργαστήρια για τους ηλικιωμένους είναι δίωρα και πραγματοποιούνται κάθε Κυριακή στον χώρο του Enter Pilates στην Μητροπόλεως. Ο πρώτος κύκλος εργαστηρίων ξεκίνησε τον Οκτώβριο και ολοκληρώθηκε τον Δεκέμβριο. Ο δεύτερος κύκλος εργαστηρίων που τρέχει αυτό το διάστημα είναι ανοιχτός σε όλους όσοι θέλουν να συμμετάσχουν ακόμα και αναγνωριστικά την πρώτη φορά.

«Ήταν ένα όνειρο θερινής νυκτός κυριολεκτικά. Το καλοκαίρι συγκεντρωθήκαμε και αρχίσαμε να ψάχνουμε τρόπους και να ρίχνουμε ιδέες για το πώς μπορεί να οργανωθεί κάτι τέτοιο, για πρώτη φορά στην πόλη.»

Μέχρι σήμερα δεν έχει υπάρξει αντίστοιχη προσπάθεια στην Θεσσαλονίκη. Όχι τουλάχιστον τόσο πολύπλευρη όσο η συγκεκριμένη. Που να μην επικεντρώνεται αποκλειστικά στην γυμναστική ή την σωματική κίνηση αλλά να τα περιλαμβάνει όλα.

«Εγώ ξανανιώθω παιδί μετά από αυτά. Βρίσκω την παιδικότητά μου κάθε Κυριακή» λέει η κυρία Κλειώ.

Φανταστείτε ένα εξελισσόμενο πρότζεκτ για μεγάλα παιδιά. Συμμετείχα στο εργαστήριο ενεργά και το αποτέλεσμα με εξέπληξε. Για μία σειρά από λόγους. Πρώτος και βασικότερος γιατί στο τέλος αυτό που γινόταν είχε επίδραση και σε μένα που απέχω παρασάγγας από το ηλικιακό γκρουπ για το οποίο προορίζεται. Συμπερασματικά είτε που νιώθω ήδη συνταξιούχος είτε που πραγματικά αυτό που συμβαίνει με τους semprevivas τελικά λειτουργεί.

Κάθε εργαστήριο είναι τόσο αυτόνομο όσο χρειάζεται για να μπορέσει να ενσωματωθεί από την πρώτη στιγμή όποιος πηγαίνει για πρώτη φορά ενώ έχει και μια συνέχεια-συνέπεια έτσι ώστε να φτάσει εξελικτικά και στην κορύφωσή του.

«Οι κοπέλες είναι όσο αντιεπαγγελματίες πρέπει για να είναι τελικά επαγγελματίες. Δεν είναι απρόσωπες, γίνονται ένα μαζί μας, κάνουν ό,τι κάνουμε, είναι εξαιρετικές».

Όσα έγιναν αυτή την Κυριακή είναι ένα μικρό δείγμα αυτού που συμβαίνει και ξαναβάζει στο παιχνίδι την 3^η ηλικία αυτής της πόλης.

Στην αρχή η Μαριάνθη ζητάει να εξερευνήσουμε τον χώρο, να διασταυρωθούν τα βλέμματα. Επόμενο βήμα, με όποιον διασταυρώνεται το βλέμμα σου τον πλησιάζεις και μαθαίνεις το όνομά του. Όλα αυτά με μόνιμο σάουντρακ προσεκτικά επιλεγμένων μουσικών. Σειρά έχει το παιχνίδι με τα γλυπτά, όπου όλοι χωρίζονται σε ζευγάρια. Ο ένας με τα μάτια κλειστά αφήνεται στον άλλον ο οποίος τον πλάθει όπως θέλει και τον μετακινεί δίνοντάς του ερεθίσματα. Ακολουθούν ο κύκλος με τους στίχους, τα νοερά ταξίδια, ο χορός, τα σύμβολα.

Είναι απίστευτο το τι δύναμη και τι προεκτάσεις μπορεί να πάρει η φαντασία όλων, ανεξαρτήτου ηλικίας.

Κάποιοι μέσω της διαδικασίας γύρισαν σε αναμνήσεις, σε ανθρώπους που έφυγαν, με τους περισσότερους να φαντάζονται θάλασσες. Μέσω του σώματός τους, κατά την διάρκεια της αφήγησης και των εκφράσεων στα πρόσωπά τους καταλάβαινες πώς το ζούσαν κυριολεκτικά.

Εγώ φαντάστηκα την Νέα Υόρκη του ’70. Και συγκεκριμένα νύχτα, σε ένα βρώμικο πεζοδρόμιο έξω από το Studio 54. Η κυρία  που καθόταν δίπλα μου ξεκίνησε να μου λέει ιστορίες για τον μύθο τότε του θρυλικού club που έφτασε μέχρι την Ελλάδα.

Εκεί κατάλαβα γιατί τελικά τα 60 είναι πράγματι δύο φορές 30.

Σειρά είχε η σχεδίαση ενός συμβόλου. Το σύμβολο του διαφορετικού μας σταθμού σε αυτό το ταξίδι που γινόταν πριν. Σχεδιάζεις, κόβεις και το κολλάς στον δρόμο που έχει ετοιμαστεί από τα κορίτσια. Ένας δρόμος που το σχήμα του το πήρε σε προηγούμενο εργαστήριο. Πλέον αυτός ο δρόμος μετά από τα χθεσινά, γέμισε σταθμούς, ταξίδια και σύμβολα. Η συνέχεια φέρνει άλλα τόσα, αλλά η ουσία είναι μία.

«Στόχος είναι αυτοί οι άνθρωποι να είναι και πομποί. Όχι πάντα δέκτες.»

Στην ηλικία των 60+ οι semprevivas, τα πάντα ζωντανά λουλούδια, ξαναγίνονται δραστήριοι, τονώνεται η πνευματικότητά τους, κοινωνικοποιούνται και απελευθερώνονται μέσω μιας καλοστημένης και προσεκτικά δουλεμένης διεργασίας που συμπεριλαμβάνει χορογραφίες, θεατρικές προσεγγίσεις, παιχνίδια φαντασίας, σχέδιο και έκφραση μέσω αυτού, μουσικής, βημάτων, οπτικής και άλλης επαφής. Με επιμέρους στόχους την στήριξη και την ανάπτυξη της αυτοεκτίμησης, την ισορροπία σε όλα τα επίπεδα, την χαλάρωση και την κοινωνικοποίηση.

«Εδώ γνωρίζω κόσμο και κάνω πράγματα που δεν θα έκανα αλλιώς. Είμαστε όλοι μαζί. Και καμιά φορά κάνω και τα παιχνίδια με τα εγγόνια μου.»

Παρατηρώντας τον κόσμο μέσα στο studio αντιλήφθηκα πως ακόμα και όσοι ήρθαν για πρώτη φορά, κατά την διάρκεια του εργαστηρίου, ενσωματώνονταν και απελευθερώνονταν πολύ εύκολα. Άντρες και γυναίκες, ώρα με την ώρα λειτουργούσαν ολοένα και πιο ακομπλεξάριστα, δημιουργώντας ένα κλίμα τελείως διαφορετικό από εκείνο της κλασικής αίθουσας ΚΑΠΗ ή του παππού που εξιστορεί παραμύθια και της γιαγιάς που πλέκει.

«Ήρθα για να κάνω πράγματα που δεν θα έκανα. Να συναντήσω ανθρώπους, να τεστάρω τον εαυτό μου στην επικοινωνία. Ανοίγονται οι άνθρωποι εδώ, μαθαίνουν πράγματα για τον εαυτό τους που δεν ήξεραν…» λέει ο κύριος Αλέκος ο οποίος είναι 69 χρόνων, συνταξιούχος και λατρεύει την τζαζ.

Τα σχόλια των συμμετεχόντων συμφωνούν όλα σε τρεις λέξεις που τις άκουσα από το στόμα τους περισσότερες από μία φορές: χαρά, παιδιά, γνωριμία. Είτε με τον εαυτό τους, είτε με τους άλλους. Οι περισσότεροι συμφωνούν πως τους έλειπε κάτι τέτοιο γιατί μέχρι τώρα δεν υπήρχε ένας ουσιαστικός τρόπος εκτόνωσής τους και απασχόλησής τους πέραν των μονοθεματικών γυμναστικών προγραμμάτων ή οποιουδήποτε άλλου χόμπι.

Και εδώ είναι η βασική διαφορά της ομάδας Sempreviva. Τα κορίτσια πίσω από την ομάδα, έκαστη επαγγελματίας στον χώρο της, ακολουθώντας την πραγματική τους ανάγκη για κάτι άρτιο και για πρώτη φορά στοχευμένο, μελέτησε και οργάνωσε ένα πλάνο, όχι μόνο καλύπτοντας τις βασικές ανάγκες των συμμετεχόντων αλλά πολύ περισσότερο εξελίσσοντάς τες, λαμβάνοντας υπόψιν τους 60άρηδες ως ανθρώπους που κρύβουν πραγματικά μέσα τους κάτι ολοζώντανο.

Μια ζωντανή στόφα που ενώ είθισται να μπαίνει σε επιτηδευμένο λήθαργο ξεβάφοντας πριν της ώρας της, με την δύναμη του sempreviva-η sempreviva αλλάζει αυτόν τον ρου προς όφελος όλων μας.

Ο δεύτερος κύκλος των εργαστηρίων ολοκληρώνεται αρχές Ιουνίου και η sempreviva σκοπεύει να βάλει τα δυνατά της για να το φτάσει μακριά, με την φιλοσοφία της ήδη να αποκτάει σιγά σιγά το δικό της εκτόπισμα στην πόλη.

*Sempreviva,  κάθε Κυριακή στις 6.30 και για δύο ώρες, στο studio Enter Pilates, Μητροπόλεως 110. Ακολουθείστε την Sempreviva στο Facebook.