West Side Story – Μια δράση στα Δυτικά

Η γενέθλια δράση για τα 4 χρόνια του αστικού πειράματος της Parallaxi «Η Θεσσαλονίκη Αλλιώς», πραγματοποιήθηκε το διήμερο 14-15 Ιουνίου 2014 και ήταν αφιερωμένη εξ ολοκλήρου στην ανάδειξη μιας από τις σημαντικές περιοχές στις παρυφές του κέντρου της πόλης, που παραμένει ακόμη εν πολλοίς ανεξερεύνητη. Με τη συμμετοχή νέων δημιουργικών δυνάμεων, ομάδων ή ατόμων, που δραστηριοποιούνται στη Θεσσαλονίκη επιχειρήσαμε να χαρτογραφήσουμε τη δυτική είσοδο της πόλης και να ξεκινήσουμε στη πράξη την προσπάθεια ανάδειξης των προβλημάτων, των δυνατοτήτων της και κυρίως των προοπτικών της. Η δράση ήταν ενταγμένη στο πρόγραμμα Θεσσαλονίκη Πρωτεύουσα Νεολαίας 2014

Επιλέγοντας εμβληματικά κτίρια και σημεία, αναδεικνύοντας την ιστορία και την χρήση τους και επικεντρώνοντας σε διαφορετικούς άξονες δημιουργικότητας, Μουσική, Θέατρο, Εικόνα, Χορός, Design, Αρχιτεκτονική, Grafiti, επιστρατεύοντας δημιουργούς παρουσιάσαμε με τη μορφή του διαδοχικού περιπάτου στα σημεία της ένα ταξίδι στη δημιουργικότητα της πόλης. Στόχος της δράσης ήταν να έρθουμε πιο κοντά στα προβλήματα μιας περιοχής παραμελημένης από το σύνολο της πόλης και να ξεκινήσουμε ένα δημόσιο διάλογο για το μέλλον της.

Το πρόγραμμα του διημέρου περιλάμβανε μια σειρά καλλιτεχνών και δημιουργικών ομάδων της πόλης, οι οποίες αφού μελέτησαν την περιοχή και εμπνεύστηκαν από αυτήν, σχεδίασαν τις δράσεις τους, βασιζόμενες στο περιβάλλον στο οποίο θα παρουσιαστούν. Η συμμετοχή σε αυτήν, όπως και σε κάθε δράση του «Θεσσαλονίκη Αλλιώς» τα τελευταία τέσσερα χρόνια, ήταν δωρεάν.

• Περιπατητικές ξεναγήσεις με τον ξεναγό Ιωάννη Κουρτσόγλου. Περπατήσαμε στους δρόμους της γειτονιάς μαθαίνοντας τις κυριότερες λεπτομέρειες της ιστορικής της μετάβασης από το χθες στο σήμερα καθώς και την ιστορία των σημαντικότερων κτισμάτων της.

• Ο εξωτερικός τοίχος του ιστορικού παλαιού σιδηροδρομικού σταθμού μεταμορφώθηκε από τους streetartists της Θεσσαλονίκης Apset, Zofos, Jamer, Sive, Ser-Simoni, Nar, οι οποίοι αποτύπωσαν σκηνές από την ιστορία της πόλης, προσφέροντας μια μόνιμη αλλαγή στην εικόνα της Δυτικής εισόδου της Θεσσαλονίκης.

• Μια συναυλία από το κουαρτέτο «Αιμίλιος Ριάδης», το οποίο θεωρείται από τα πιο δραστήρια και διακεκριμένα σύνολα μουσικής δωματίου στην Ελλάδα, στο προαύλιο χώρο της Κτηνιατρικής σχολής της οδού Γιαννιτσών. Το κουαρτέτο «Αιμίλιος Ριάδης» αποτελείται από τους μουσικούς της Κρατικής Ορχήστρας Θεσσαλονίκης, Ανδρέα Παπανικολάου(βιολί), Γιώργο Κουγιουμτζόγλου (βιολί), Χαρά Σειρά(βιόλα), Λίλα Μανώλα(τσέλο).

• «Στην άλλη όχθη», Μια θεατρική παράσταση-ντοκουμέντο. Οι ξένοι περιηγητές του προηγούμενου αιώνα, το Μπεχ-Τσινάρ, ο Παλαιός Σιδηροδρομικός Σταθμός, η Μπάρα -η μεγαλύτερη μπουρδέλο πολιτεία των Βαλκανίων-, το ρεμπέτικο, τα χασισοποτεία, ο εκτοπισμός των Εβραίων, οι Κινέζοι της σημερινής Chinatown, οι κάτοικοι, οι τελευταίοι επιχειρηματίες. Η Δυτική πλευρά της Θεσσαλονίκης είναι ‘’Η Άλλη Όχθη’’ που χάνεται μέσα στα στρώματα Ιστορίας, μολυσμένα και αρωματισμένα με τις ιστορίες ανθρώπων του τότε και του τώρα. Το θέατρο σαν μέσο για να μεταφέρει την μνήμη μια περιοχής. Μία «παράλογη» ιστορική αναδρομή της ευρύτερης περιοχή του Παλιού Σιδηροδρομικού Σταθμού της πόλης με στόχο όχι την ιστορική καταγραφή αλλά τον διάλογο του παρελθόντος με το σήμερα. Η παράσταση ήταν μια συμπαραγωγή του Κ.Θ.Β.Ε με την parallaxi. (Σκηνοθεσία: Χάρης Πεχλιβανίδης, Δραματουργία:Κορίνα Βασιλειάδου, Χάρης Πεχλιβανίδης, Ηθοποιοί:Γίαννης Καραμφίλης, Μαρία Καραμήτρη, Ματαφτσή, Γιώργος Βουρδαμής, Δημήτρης Σπορίδης, Ευγενία Πανταζόγλου, Σκηνικά – Κοστούμια:ΠανωΚατω7)

• Η θεατρική ομάδα «Παπαλάνγκι» – θέατρο έξω από το θέατρο, παρουσίασε για πρώτη φορά στην Ελλάδα το έργο του Martin Sperr «Σκηνές κυνηγιού από την κάτω Βαυαρία». Το έργο παρουσιάζει την άφιξη ενός ομοφυλόφιλου στο Ράινεντ, ένα χωριό της Βαυαρίας, αμέσως μετά τον πόλεμο. Η ζωή του δηλητηριάζεται από την καχυποψία και την περιέργεια των συντηρητικών κατοίκων του χωριού, μέχρι που αναγκάζεται να το εγκαταλείψει. Μία 40λεπτη παράσταση, όπου το θλιβερό συναντάει το γελοίο και το σοβαρό το γέλιο, και σκοπό έχει την ανακάλυψη μέσω του θεάτρου άγνωστων και παραμελημένων κοινόχρηστων σημείων στην πόλη. (Μετάφραση: Γιούλη Ρήτα, Σκηνοθεσία:Τάσος Αγγελόπουλος, Σκηνικά αντικείμενα-Κοστούμια: Μαργαρίτα Δεληαγγέλου, Κίνηση: Κωνσταντίνος Κατσαμάκης, Μουσική επιμέλεια: Κώστας Βόμβολος, Διεύθυνση παραγωγής: Δέσποινα Καβύρη, Οργάνωση παραγωγής: Φαίη Πανουσοπούλου, Βοηθός σκηνοθέτης: Ροδιά Βόμβολου, Παίζουν: Ειρήνη Αμπουμόγλι, Θέμης Θεοχάρογλου, Δέσποινα Κολτσιδοπούλου, Άρης Νινίκας, Κατερίνα Σισσίνι)

• Η ομάδα Die Wolke και το studio χορού ΚΙΝΟΥΜΕ παρουσίασε την  «Μπέχτσιναρ –μια performance δρόμου», σχεδιασμένη πάνω στην ιστορία της περιοχής, για έναν τόπο που δεν γνωρίζουμε, ένα τόπος σε διαρκή μετάβαση. Ένας άδειος δρόμος –κομμάτια από ανθρώπινες ιστορίες και σχέσεις που κάποτε υπήρχαν, αλλά δεν υπάρχουν πια. Εικόνες και μνήμες διάσπαρτες -αποχωρισμός, συνάντηση, έκφραση της σκέψης μέσα από το τραγούδι, το ρεμπέτικο τραγούδι. Εικόνες που διαδέχονται η μία την άλλη, αφηγούμενες μικρές αυτοτελείς ιστορίες -ουδέτερα, χωρίς νοσταλγική διάθεση. Κομμάτια ενός πάζλ, που δημιουργούν μια μνήμη εκεί που δεν υπήρχε.(Σύλληψη-σύνθεση:Κωνσταντίνος Κατσαμάκης, Δροσιά Τριαντάκη, Συμμετέχουν μαθητές του studio χορού ΚΙΝΟΥΜΕ)

• Για πρώτη φορά στην Ελλάδα παρουσιάσαμε το Future City Game του British Council, ένα διαδραστικό παιχνίδι που σχεδιάστηκε με σκοπό να υποστηρίξει έναν νέο τρόπο σκέψης και δράσης με απώτερο σκοπό τη βελτίωση της ποιότητας ζωής στην πόλη, την περιοχή μας ή τη γειτονιά μας. Ταξιδεύοντας σε 15 χώρες και πάνω από 90 γειτονιές σε όλη την Ευρώπη, από τη Γλασκώβη μέχρι τη Μόσχα και από το Ελσίνκι μέχρι τη Θεσσαλονίκη, το παιχνίδι αυτό έχει ένα και μόνο σκοπό: να ενθαρρύνει τη σκέψη και τη συμμετοχή των πολιτών στην αντιμετώπιση των μακροπρόθεσμων προκλήσεων της περιοχής τους, και συγκεκριμένα στη Θεσσαλονίκη να αναδείξει την καλύτερη ιδέα για την βελτίωση της ποιότητας ζωής στην περιοχή της Δυτικής εισόδου.

• Ο ήχος ξορκίζει τις σκιές. Ένα ξεχωριστό μουσικό happening στο χώρο της βίλας Πετρίδη, του νεοκλασικού κτιρίου της οδού Αναγεννήσεως που ανήκει στο Δήμο Θεσσαλονίκης και ανοίγει για πρώτη φορά για ένα απόγευμα ως χώρος δράσεων στο πλαίσιο του West Side Story. H Κρούση, το εμπνευσμένο σύνολο κρουστών της Θεσσαλονίκης με τη δυναμική παρουσία στα μουσικά πράγματα της πόλης, παρουσίασε ένα απρόσμενο μουσικό event στο χώρο του διατηρητέου κτιρίου.

• Οι εικόνες μιας πόλης. Το Μουσείο Φωτογραφίας, στο πλαίσιο της  PhotoBiennale,  προβάλει στον Παλαιό Σιδηροδρομικό Σταθμό αστικά φωτογραφικά αποτυπώματα που αναδεικνύουν σημεία της τοπογραφίας της πόλης

• Έκθεση των  αρχιτεκτονικών προτάσεων για την ανάπλαση της περιοχής των ξυλάδικων και της δυτικής εισόδου της πόλης. Η περιοχή της δυτικής εισόδου, ως ιστορικός τόπος και ως τόπος αλλεπάλληλων μετασχηματισμών, αποτελεί αντικείμενο εργαστηρίων αστικού και πολεοδομικού σχεδιασμού και διπλωματικών στο τμήμα Αρχιτεκτόνων μηχανικων, της Πολυτεχνικής σχολής, του ΑΠΘ.  Στην έκθεση αυτή παρουσιάζονται προτάσεις για την περιοχή του Παλιού Σιδηροδρομικού Σταθμού και των Λαχανόκηπων.  Οι περιορισμοί και οι δυνατότητες που αναδεικνύει η συνθήκη της κρίσης αποτελούν πεδίο διερεύνησης και εμπνευσης των προτάσεων, μαζί με τις πολλαπλές ταυτότητες και μνήμες, τις αρχιτεκτονικές υφές και τα αδρανή κελύφη της περιοχής.

* Προπαρασκευαστική περίοδος (Μάρτιος-Ιούνιος 2014)

Κατά την προπαρασκευαστική περίοδο της δράσης συνεργαστήκαμε με ακαδημαϊκούς, ερευνητές, αρχιτέκτονες και εκπαιδευτικούς για να μελετήσουμε και να χαρτογραφήσουμε τις ανάγκες της περιοχής. Συγκεκριμένα πραγματοποιήσαμε:

1) Εθνογραφικό πορτρέτο: Για τις ανάγκες της δράσης έχει ξεκινήσει μια έρευνα με τη συμμετοχή μεταπτυχιακών φοιτητών του ΑΠΘ και του Πανεπιστημίου Μακεδονίας, κοινωνικών ανθρωπολόγων, πολεοδόμων και εθνογράφων, υπό την καθοδήγηση του επίκουρου καθηγητή Γιώργου Άγγελοπουλου, με στόχο την καταγραφή της ανθρωπογεωγραφίας της περιοχής, των προβλημάτων των κατοίκων της και των προσδοκιών για το μελλοντικό μετασχηματισμό της.

2) Αρχιτεκτονική έρευνα: Παράλληλα, με τη συνεργασία τμημάτων του Πολυτεχνείου και την ερευνητική ομάδα νέων αρχιτεκτόνων, σχεδιάζεται μια αρχιτεκτονική έρευνα για τις προτάσεις που έχουν γίνει μέχρι σήμερα και αφορούν την ανάπλαση της περιοχής καθώς και για τη σημερινή εικόνα της γειτονιάς, τα κτίρια που διασώζονται και τις μελλοντικές τους δυνατότητες.

3) Εκπαιδευτικό πρόγραμμα: Το προπαρασκευαστικό μέρος περιλαμβάνει ακόμη ένα μεγάλο εκπαιδευτικό πρόγραμμα που έχει ήδη ξεκινήσει με το συντονισμό της Ελένης Σβυριάδη και της Μαρίας Σιτζόγλου, και αφορά τους μαθητές όλων των σχολείων της περιοχής,του 64oυ 6/θ Δημοτικό Σχολείο, του 30ου Γυμνάσιου, του 4ου Ολοήμερου Ειδικού Σχολείου και του 95ου Νηπιαγωγείου. Στόχος της δράσης στα σχολεία είναι η βελτίωση της ποιότητας του καθημερινού χώρου των παιδιών της γειτονιάς μέσα από μικρές αναπλάσεις, καθώς και η ευαισθητοποίηση των παιδιών και κατ’ επέκταση όλων των κατοίκων της περιοχής για ένα πιο οικείο, φιλικό και ασφαλή δημόσιο χώρο στην περιοχή.