Θεσσαλονίκη underground: 12+1 υπόγεια που αγαπάμε

Στα υπόγεια η θέα είναι αλλιώτικη. Επιλέξαμε ανάμεσα στους ανήλιαγους χώρους της πόλης αυτούς που αγαπάμε και επανερχόμαστε ξανά και ξανά. Μουσεία, μνημεία, μπαρ, πολυχώροι, μαγαζιά… Υπάρχουν πολλά στη Θεσσαλονίκη. Εμείς διαλέξαμε 13 από αυτά και σας προκαλούμε να κατεβείτε τα σκαλιά τους. Εκεί που ανοίγουν μόνο τα παράθυρα του νου.

1. Underground Εντευκτήριο: Το υπόγειο που έχει συνδέσει το όνομά του με το ιστορικό λογοτεχνικό περιοδικό της πόλης άνοιξε την πόρτα του σε λογοτεχνικές εκδηλώσεις, αφιερωματικές βραδιές και συναθροίσεις από το 2000, ενώ η κρίση το ανάγκασε να κλείσει για 2 χρόνια (2013-2015). Το περιοδικό «Εντευκτήριο» είναι άνθρωπος και ονομάζεται Γιώργος Κορδομενίδης. Ιδρύθηκε στη Θεσσαλονίκη το 1987 και έκτοτε κυκλοφορεί ανελλιπώς, ίσως με λιγότερα τεύχη το χρόνο λόγω κρίσης αλλά με την ίδια αγάπη στο αντικείμενο που υπηρετεί πιστά. Από τις σελίδες του πέρασαν δεκάδες νέοι -και παλαιότεροι κυρίως στα αφιερώματα- λογοτέχνες, κριτικοί λογοτεχνίας, κείμενα επιλεγμένα σύμφωνα με το αλάνθαστο κριτήριο του Γιώργου Κορδομενίδη. Ζήσε μια από τις ποιητικές του βραδιές για να νιώσεις την ατμόσφαιρα. Ένα υπόγειο – όαση σε μια εποχή που ο πολιτισμός δοκιμάζεται καθημερινά. (Δεσπεραί 9)

2. Toms: Ένας υπέροχος καινούργιος χώρος ήρθε να προστεθεί στο καφέ της στοάς Πελοσώφ. Το υπόγειο της στοάς ανακαινίστηκε και διακοσμήθηκε στη φιλοσοφία του TOMS, έτοιμο να δεχτεί τους φανατικούς θαμώνες που γεμίζουν καθημερινά τα  τραπεζάκια της στοάς. Αναγκαία προσθήκη μια που το καφέ έχει γίνει τόσο δημοφιλές που δεν κατορθώνει να εξυπηρετήσει τους θαμώνες. Να θυμίσουμε ότι το TOMS Flagship Store στη στοά είναι το πρώτο που άνοιξε στην ελλάδα Ελλάδα και το δεύτερο παγιοσμίως. Το κατάστημα-πολυχώρος φιλοξενεί επίσης ην ολοκληρωμένη σειρά προϊόντων της TOMS: τα αγαπημένα παπούτσια και γυαλιά με την αγορά των οποίων προσφέρεται ένα δωρεάν ζευγάρι παπούτσια σε όσους έχουν ανάγκη  και τη σειρά One for One από τσάντες – για γυναίκες και άντρες – με την αγορά των οποίων η TOMS βοηθά μία μητέρα να γεννήσει με ασφάλεια. Επίσης με την αγορά κάθε πακέτου καφέ, η TOMS προσφέρει πόσιμο νερό, αρκετό για μία εβδομάδα σε ένα άτομο που το έχει ανάγκη. (Τσιμισκή 22, Τηλ.2310234222)

3. 2 consept store υπογείως: Ο γραφίστας Νίκος Ιωσήφ και ο γεωπόνος Χρήστος Σέλλας εδώ και κάποια χρόνια συλλέγουν, μεταποιούν, ανακυκλώνουν επαναχρησιμοποιούν, φτιάχνουν από την αρχή αν τους το ζητήσεις αλλά και υλοποιούν, αντικείμενα από το παρελθόν και ιδέες από το μέλλον. O Νίκος Ιωσήφ και ο Χρήστος Σέλλας είναι οι 2 object repair και πρόσφατα μετακόμισαν σε ένα νέο χώρο, στην ίδια γειτονιά, πίσω από το Αλκαζάρ. Τον διακόσμησαν με τα δικά τους έπιπλα και αντικείμενα και αποφάσισαν να τον λειτουργήσουν πια σαν κάτι παραπάνω από ένα κατάστημα vintage αντικειμένων. Ένας ζεστός πολυχώρος με ένα καφέ μπάρ vintage αισθητικής στο κέντρο της πόλης συνυπάρχει με την έκθεση επίπλων αλλά και τον χώρο της gallery στο υπέροχο υπόγειό του. (Ιουστινιανού 6)

4. Barbarela: Στο υπόγειο του παλιού κινηματογράφου Ιφιγένεια μπορεί μερικοί να έχετε να κατεβείτε από την εποχή που έπαιζε την “Αυτοκρατορία των Αισθήσεων”. Σήμερα εκεί στεγάζεται ένα club ελληνάδικο που λειτουργεί τις μικρές ώρες της μέρας. Το ντεκόρ αναμενόμενα μπαρόκ με πινελιές 70ς σε ένα χώρο όπου τα βράδια γίνεται το αδιαχώρητο. Θες δεν θες αν πας θα γίνεις ένα με το νεαρόκοσμο και θα βρεθείς να χορεύεις σε στενή επαφή με τους υπόλοιπους θαμώνες. Δεν είναι για κάθε μέρα αλλά καιρός είναι να το τολμήσεις και να παρευρεθείς σε ένα από τα live party του.(Βας. Ηρακλείου 43)

5. Βακούρα: Ένα από τα τελευταία οχυρά της κινηματογραφικής ιστορίας της πόλης. Που το διαχειρίζεται ο τελευταίος κινηματογραφάνθρωπος της πόλης. Ο Λάκης Ράππος, το ’89 διαχειριζόταν 16 κινηματογράφους στην πόλη. Σήμερα κρατά με μεγάλο προσωπικό κόστος και επιμονή το Μακεδονικό και τις δυο ανακαινισμένες αίθουσες του Βακούρα, στη διάρκεια του χειμώνα, και το Ναταλί στη θερινή περίοδο. Η τελευταία υπόγεια κινηματογραφική αίθουσα της πόλης.

6. Κρύπτη Αγίου Δημητρίου: Ο Ιερός Ναός του Αγίου Δημητρίου χτίστηκε 100 χρόνια μετά από το μαρτύριο του Αγίου, περίπου στα μέσα του 5ου αιώνα στο χώρο που βρισκόταν το «στάδιο» όπου γίνονταν μονομαχικοί αγώνες. Ο πρώτος μικρός τρίκλιτος ναός κτίσθηκε πάνω από το ρωμαϊκό λουτρό στο οποίο μαρτύρησε ο Αγιος το 303 μ.Χ. από όπου μάλιστα άρχισε να αναβλύζει μύρο. Σήμερα στη νέα Βασιλική του Αγίου Δημητρίου που εγκαινιάστηκε το 1958, ολόκληρο το συγκρότημα του αρχαίου λουτρού, όπου ήταν φυλακισμένος ο Άγιος, διατηρήθηκε και διασκευάσθηκε σε κρύπτη του ναού, η οποία για αιώνες παραμένει κέντρο λατρείας, ενώ από το 1988 λειτουργεί ως εκθεσιακός χώρος, όπου εκτίθενται συλλογή γλυπτών, κιονόκρανων, θωρακίων και αγγείων του Ναού και ανήκει στο Υπουργείο Πολιτισμού.

7. Μουσειο Ρωμαϊκής Αγοράς: Το μουσείο ξεκίνησε να κατασκευάζεται το 2003, ολοκληρώθηκε το 2009, αλλά λόγω διαφόρων κωλυμάτων ξεκίνησε τη λειτουργία του 2 χρόνια αργότερα. Εκτείνεται κάτω από την επιφάνεια του εδάφους σαν συνέχεια της Κρυπτής Στοάς. Τα εκθέματά του είναι από τα ελληνιστικά χρόνια, οπότε λειτουργούσαν εργαστήρια παραγωγής αγγείων και ειδωλίων, την περίοδο ακμής της Ρωμαϊκής Αγοράς και μέχρι τον 4ο αιώνα. Επίσης, παρουσιάζονται εκθέματα που σχετίζονται με τη νεότερη ιστορία της περιοχής, κατά την εποχή της Τουρκοκρατίας και μέχρι την πυρκαγιά του 1917.Όλα τα εκθέματα πλαισιώνονται από επεξηγηματικά κείμενα και φωτογραφίες. Επίσης στον εκθεσιακό χώρο λειτουργεί και ενότητα που απευθύνεται σε άτομα με προβλήματα όρασης. Οι επισκέπτες έχουν την ευκαιρία να διαβάσουν κείμενα γραμμένα με το σύστημα «Μπράιγ» και να ψηλαφίσουν πιστά αντίγραφα των ευρημάτων του χώρου. (Κρυπτή, Στοά Ρωμαϊκής Αγοράς Θεσσαλονίκης)

8. Ελ Πάσο: Κατεβαίνεις τις σκάλες του El paso και σε λίγα δευτερόλεπτα βρίσκεσαι σε μια άλλη δεκαετία. Ένα ταξίδι στο χρόνο μέσα στο παλαιότερο και ίσως ένα από τα μοναδικά εναπομείναντα μπιλιαρδάδικα –ουφάδικα στην Θεσσαλονίκη. Ο Χρήστος Παυλίδης με πείσμα και επιμονή κρατάει το El paso ανοιχτό όπως ακριβώς ήταν από την πρώτη στιγμή που άνοιξε και μας καλωσορίζει στον πιο χαρακτηριστικό αγαπημένο ρετρό στέκι της πόλης. Το μαγαζί ξεκίνησε το 1972 από έναν Αθηναίο και κατέληξε στα χέρια του ιδιοκτήτη του χώρου που το λειτουργεί από το 1978.

9. Coo cafe bar basement: Το υπόγειο του coo bar είναι αφιερωμένο αποκλειστικά σε πολιτιστικά δρώμενα όπως εκθέσεις ζωγραφικής νέων- ανεξάρτητων καλλιτεχνών, θεατρικές παραστάσεις αλλά και μουσικά live και live performances, θεατρικές παραστάσεις και ποικιλόμορφα events. (Βασ. Ηρακλείου 4, Πλατεία Χρηματιστηρίου).

10. ΑPIVITA spa CITY hotel: Για τους νοσταλγούς της παλιάς αίγλης των παραδοσιακών χαμάμ της πόλης, τα οποία η νέα εποχή αντικατέστησε με τα spa, ένας μικρός παράδεισος στο κέντρο της πόλης, στο υπόγειο του ξενοδοχείου, ιδανικός τόπος χαλάρωσης και απόδρασης. Το City Hotel διαθέτει ένα από τα καλύτερα κέντρα Spa στην καρδιά της πόλης. Το καινούριο Apivita Spa διαθέτει γυμναστήριο, χαμάμ και σολάριουμ και οι επισκέπτες μπορούν να κλείσουν ραντεβού για περιποιήσεις ομορφιάς και μασάζ με «όπλο» τα προϊόντα της APIVITA, πλούσια σε εκχυλίσματα από την ελληνική φύση, παράγωγα μελισσοκομικών προϊόντων και φυσικά αιθέρια έλαια. Χαλαρώστε… Το χρωστάτε στον εαυτό σας. (Κομνηνών 11, Τηλ. 2310 269-421)

11. Στο υπόγειο του ΜΙΕΤ: Δεν ξέρω πόσοι από σας βρεθήκατε πρωινές ώρες στην υπέροχη Βίλα Καπαντζή για να βρείτε ανοικτή την πόρτα που οδηγεί στα υπόγεια του κτιρίου. Μυρωδιά από χαρτί, μια ελαφριά νοτισμένη ατμόσφαιρα, σαν να μπαίνεις σε παλιά αρχοντική βιβλιοθήκη. Το αρχείο του Ε.Λ.Ι.Α. βρίσκει ένα γοητευτικό χώρο που δένει με τη λειτουργία του. Στη συλλογή αρχείων φυλάσσονται αρχεία ιστορικού, λογοτεχνικού, οικονομικού και εμπορικού ενδιαφέροντος, που προέρχονται είτε από δωρεές προς το Ε.Λ.Ι.Α. της Θεσσαλονίκης ή από μεταφορά αρχείων που αφορούν τη Β. Ελλάδα από την Αθήνα. Από τον Φεβρουάριο του 2011 συστεγάζεται με το Πολιτιστικό Κέντρο Θεσσαλονίκης του Μ.Ι.Ε.Τ., στη Βίλα Καπαντζή, στην οδό Βασιλίσσης Όλγας 108. Διαθέτει τμήμα αρχείων, βιβλιοθήκη, αναγνωστήριο και εκθεσιακό χώρο. Στο Ε.Λ.Ι.Α. διατηρείται ένας μικρός μουσειακός χώρος με την οικοσκευή του λογοτέχνη της πόλης, Νίκου-Αλέξη Ασλάνογλου, το αρχείο του οποίου υπήρξε μια από τις πρώτες δωρεές στο Ε.Λ.Ι.Α. της Θεσσαλονίκης. (Βασ.Όλγας 108, Βίλα Καπαντζή, τηλ. 2310 295176 / 2310 853380).

12. Στη νέα µονάδα της Κεντρικής Βιβλιοθήκης του Α.Π.Θ.: Θα σας ξενίσει η ιδέα να κατεβείτε κάτω απ΄την επιφάνεια της γης, αφήνοντας το κύριο κτίριο της Πανεπιστημιακής βιβλιοθήκης, αλλά ο προορισμός σας είναι πραγματικά μαγικός. Το κυκλικό αίθριο θα σας βάλει ήδη στην ατμόσφαιρα ενός αρχιτεκτονικού κοσμήματος της πόλης, που λίγοι έχουν επισκεφθεί. Εκείνο που σε γοητεύει σαν βρεθείς μέσα είναι το παιχνίδισμα με το φως, που στην αρχή θα σου αποσπάσει την προσοχή από το διάβασμα. Μετά απλώς θα αφεθείς στην υποβλητική επιρροή του. Το τεχνητό φως κάνει ένα συνεχές παιχνίδισμα με το φυσικό που εισέρχεται αμέσω του κυκλικού αίθριου, με έναν τρόπο μοναδικό. Δεν είναι ανάγκη να είστε φοιτητές για να πάτε.Το νέο κτίριο της κεντρικής βιβλιοθήκης του Α.Π.Θ. εγκαινιάστηκε το 2000 και οριοθετείται βορειανατολικά του κτιρίου, σαν συνέχεια της παλιάς βιβλιοθήκης που λειτουργεί από το 1974 (έργο των Κ. Παπαϊωάννου -Κ. Φινέ),. Σχεδιάστηκε από τον καθηγητή αρχιτεκτονικού και αστικού σχεδιασμού του Τμήματος Αρχιτεκτόνων της Πολυτεχνικής Σχολής του ΑΠΘ, κ. Αναστάσιο Κωτσιόπουλο και τις αρχιτέκτονες κυρίες Μόρφω Παπανικολάου και Ρένα Σακελλαρίδου (με συνεργάτιδα την κ. Αλεξ. Οικονομίδου) και έχει τιμηθεί στο σχετικό διαγωνισμό του Ελληνικού Ινστιτούτου Αρχιτεκτονικής με το πρώτο βραβείο “Αρχιτεκτονική 2000” ως το καλύτερο δημόσιο κτίριο της πενταετίας 1995-1999.13. Στο dark room της Stereosis: Άγγελος Ζυμάρας, Εμμανουήλ Παπαδόπουλος , Κοσμάς Παυλίδης, Πασχάλης Τσεϊνές: Μια παρέα φωτογράφων που αποφάσισε να μας μάθει πώς να κάνουμε focus σε ό,τι γαργαλά το μάτι μας. Απο το 2001 στο φωτογραφικό κέντρο Stereosis διδάσκεται η φωτογραφία, η τεχνική της και η ιστορία της, σε σπουδαστές που γίνονται φίλοι της για πάντα. Στη διάθεσή τους ένα μεγάλο υπόγειο εξαιρετικής αισθητικής γίνεται στούντιο, βιβλιοθήκη (με 400 τίτλους βιβλίων σχετικών με τη φωτογραφία), σκοτεινό δωμάτιο, χώρος έκθεσης, τόπος συνεύρεσης. Ένα από τα εμβληματικά σημεία της Ζεύξιδος. Μας αρέσει η ετήσια Photoday, μια γιορτή για τη φωτογραφία με διαγωνιστικό χαρακτήρα, που αναμένουμε κάθε Ιούνη και η υπαίθρια έκθεση των 99 ωρών της. Το πρώτο Σαββατοκύριακο του Ιουλίου που η πόλη γιορτάζει για τέσσερα µερόνυχτα µε αφορµή τα κλικ των πιο δραστήριων φωτογράφων της.  Όλο τον υπόλοιπο χρόνο; Απλώς η φωτογραφία θριαµβεύει στην πιο δηµιουργική κολεκτίβα της πόλης. (Ζεύξιδος 3, τηλ. 231 025 0223)