Η ζωή μετά τον καρκίνο: Πώς μια θεατρική ομάδα νίκησε τον φόβο

Εικόνες: Σοφία Λαμπρινοπούλου

Τα απογεύματα της Δευτέρας, αν ο δρόμος σου σε βγάλει απέναντι από τον Άγιο Δημήτριο και απομονώσεις τους ήχους γύρω σου, θα ακούσεις μουσικές του παλιού ελληνικού κινηματογράφου να βγαίνουν από τα ανοιχτά παράθυρα ενός διαμερίσματος. Είναι η μέρα που η θεατρική ομάδα του Συλλόγου Καρκινοπαθών Μακεδονίας Θράκης κάνει την πρόβα της για την παράσταση που ετοιμάζεται να ανεβάσει αυτό το καλοκαίρι. Οι γυναίκες με τα κοντοκουρεμένα μαλλιά, οι ηρωίδες που πάλεψαν με το θηρίο και το νίκησαν, ετοιμοπόλεμες διαρκώς και σε εγρήγορση απέναντί του, φεγγοβολούν ευτυχία και ανόθευτη διάθεση για ζωή ύστερα από την περιπέτεια που βίωσαν.

«Αγάπη μου, εγώ αν δεν ερχόμουν στο Σύλλογο, δεν θα ζούσα. Το λέω και το εννοώ. Όταν ήρθα εδώ, βρήκα γυναίκες που είχαν δύο, τρία, τέσσερα χειρουργεία να χορεύουν, να πηδάνε, να τραγουδάνε. Εξοικειώθηκα με τη λέξη καρκίνος, τώρα τη λέω σαν να είναι μια γριπούλα». Η κυρία Πόπη, που διαγνώστηκε με καρκίνο στον μαστό και τους λεμφαδένες πριν δεκαέξι χρόνια, στα 70 της τώρα πια, δεν είναι η μόνη από τα μέλη της ομάδας που νιώθει σαν να ξαναγεννήθηκε.

«Κάθε φορά που έρχομαι στις συναντήσεις μας, έρχομαι με μια λαχτάρα και ανάταση ψυχής ότι κάτι θα καταφέρω. Έχω την τρέλα αυτή, σαν να είμαι ηθοποιός. Πολλές φορές πιάνω τον εαυτό μου, έτσι όπως κάνει ο εγγονός μου να κάνω κι εγώ. Αυτό θα το έκαμνα στο σπίτι; Εδώ ελεύθερα κάνουμε όλα αυτά τα ”τρελά” και αισθάνομαι παιδί», έτσι περιγράφει όσα νιώθει η κυρία Ελένη, η οποία παλεύει με τον καρκίνο επί 22 χρόνια, επίσης 70 ετών σήμερα.

Και είναι πράγματι έτσι ακριβώς. Οι γυναίκες, αλλά και ο μοναδικός άντρας που συμμετέχει στην ομάδα, υπό την καθοδήγηση του εμψυχωτή τους, Πέτρου Παπαζήση, κάνουν το καθιερωμένο τους «ζέσταμα» με μουσικοθεατρικά παιχνίδια. Από τα ηχεία του φορητού υπολογιστή ακούγεται το «Έχω ένα μυστικό» και κουνούν όλοι μαζί ρυθμικά τα χέρια τους για να «λυθούν» οι αντιστάσεις. Έπειτα, χορεύουν βαλς σε ζευγάρια και κάθε φορά που αιφνίδια αλλάζουν παρτενέρ, σύμφωνα με τους κανόνες, τα γέλια τους θυμίζουν τάξη νηπιαγωγείου. «Είμαστε στα μεγάλα νήπια εμείς», λένε χαριτολογώντας πριν διαλέξουν το αυτοσχέδιο μουσικό τους όργανο – βάζα με στραγάλια, μπρούτζινα διακοσμητικά κ.α. – για να συνοδεύσουν σαν αφοσιωμένοι καλλιτέχνες τη Σούλη Σαμπάχ στο «Γαρύφαλλο στ’ αυτί». Κι ύστερα έρχεται η σειρά του «Άνοιξε πέτρα» και το δωμάτιο γεμίζει Μαρινέλλες…

Δεν είναι τυχαίο το ρεπερτόριο της χρυσής εποχής του ελληνικού κινηματογράφου, μιας και η παράσταση που θα παρουσιάσει η ομάδα μπροστά στο κοινό της πόλης μέσα στον Ιούνιο θα αποτελείται από σπονδυλωτές σκηνές γνωστών παλιών ταινιών. Το έργο, που ακόμα δεν έχει τίτλο και κλεισμένες ημερομηνίες ανεβάσματος, είναι η συναισθηματική εκτόνωση αυτών των γυναικών.

«Βρίσκεις άλλες διεξόδους, δεν σκέφτεσαι συνέχεια το πρόβλημα της υγείας που πέρασες. Κάνεις κάτι για την ψυχή σου. Σκέφτεσαι ότι από εδώ και πέρα τη ζωή πρέπει να τη ζεις και να τη ρουφάς. Μου άλλαξε φιλοσοφία ο καρκίνος, είδα τη ζωή με άλλο μάτι και κατάλαβα πολλά από τους άλλους που επίσης αρρώστησαν, παραδειγματίστηκα», λέει η Βάνα στα 51 της τώρα πια, η οποία νόσησε από καρκίνο του μαστού πριν 14 χρόνια.

5 γυναίκες και οι ιστορίες τους στην Parallaxi:

Ελένη, 70 ετών | Ζω πλέον μια κανονική, φυσιολογική ζωή και το χαίρομαι

Δόξα τω Θεώ, δεν ήταν ένας καρκίνος επιθετικός. Παλεύω με αυτόν εδώ και 22 χρόνια, αλλά τώρα είμαι καλά. Δούλεψα στο παρελθόν καθηγήτρια αγγλικών σε Γυμνάσιο και Λύκειο, αλλά πήρα νωρίς σύνταξη γιατί άρχισαν τα προβλήματα υγείας. Τον Οκτώβριο του 2000 είχα την πρώτη μαστεκτομή, και τον Ιανουάριο του 2001 μπήκα στον Σύλλογο. Ήταν τραυματική η πρώτη συνάντηση στην ομάδα ψυχολογίας, όταν με ρώτησαν «πείτε μας τι θέλετε, ποια είστε και τι ζητάτε από την ομάδα». Τις έβλεπα όλες, γυναίκες στην ηλικία μου, μιλούσαν, γελούσαν και έλεγα αυτές τι κάνουν εδώ; Κρατήθηκα να μην κλάψω. Αυτό έγινε την πρώτη φορά. Από τη δεύτερη φορά και πέρα, αμέσως δραστηριοποιήθηκα με τις άλλες ομάδες, χορού, χορωδίας, και μετά από ένα χρόνο μπήκα στο Διοικητικό του Συλλόγου.

«Δηλαδή για εσάς ο καρκίνος;», με ρώτησε μια δημοσιογράφος στην τηλεόραση. Νομίζω ότι ήταν ευλογία. Δεν ήταν επιθετικός βέβαια, ταλαιπωρήθηκα ωστόσο πολύ, αλλά δεν θα έκαμνα εγώ στη ζωή μου αυτά που έκανα μέσω του Συλλόγου. Μας καλούσαν ασθενείς σε διάφορες πόλεις της Ευρώπης. Πού θα πήγαινα εγώ στο Μονακό, στη Λουμπλιάνα, στο Εδιμβούργο; Έζησα πραγματικά έντονα πάνω στο θέμα, έμαθα πάρα πολλά πράγματα, να υπερασπίζομαι τα δικαιώματά μου, ποιες είναι οι υποχρεώσεις μου. Έμαθα πολλά για τον καρκίνο, πώς δουλεύει το σύστημα δυστυχώς γιατί μπήκα στο Θεαγένειο πολλές φορές, είχα απογοητεύσεις γενικά από την όλη κατάσταση αλλά παρ’ όλα αυτά τα κατάφερα.

Αθηνά, 62 ετών | Ο καρκίνος ήρθε στη ζωή μου από τα 29 και μισό

Τον Μάιο του ’87 μπήκα στο νοσοκομείο, στον Άγιο Παύλο. Εκεί κάναμε μια βιοψία και το ανακάλυψα. Ήταν στο αίμα, ήμουν 29 και μισό. Πήγα στο Θεαγένειο, έκανα τις χημειοθεραπείες, τελείωσα στις 14 του Γενάρη το ’88 αλλά ψυχολογικά δεν ήμουν καλά. Ήμουν πολύ πεσμένη γιατί ήμουν και μικρή, τα νεύρα πάνω από το κεφάλι, καταλαβαίνεις. Στο Σύλλογο μπήκα το 1995 και κατέληξα στο χορό, στη χορωδία, ήθελα να κάνω κάτι για τον εαυτό μου.

Περνάω πολύ ωραία στη θεατρική ομάδα, μου αρέσει. Ήταν ένα απωθημένο μου από μικρή. Όταν πήγαινα έκτη τάξη, με είχαν βάλει ένα σκετς. Κι εγώ από την ντροπή μου τώρα; Δεν ξέρω, πάρ’ το όπως θες. Είπα το μισό και κρύφτηκα πίσω από τη σκηνή. Και είπα θα βάλω τα δυνατά μου να το ξεπεράσω. Εδώ, όταν έπαιξα το πρώτο το έργο, ήμουν ανιψιά μιας κυρίας που πήγα να την πάρω από το γηροκομείο. Μπορεί να ήταν λίγο, αλλά ήταν πάρα πολύ ωραίο. Μετά έκανα μια κυρία, διέταζα και αυτό μου άρεσε, το είχα από μικρή.

Γιούτα, 72 ετών | Έχουμε πολλή στεναχώρια σπίτι και εδώ μπορώ να γελάω, να χορεύω, να εκφράζομαι

Είμαι από το Βερολίνο. Στην Ελλάδα ήρθα το ’70, όταν ήμουν 24 χρονών. Πρώτα στην Αθήνα, μετά Λάρισα και μετά Θεσσαλονίκη. Δούλευα παλιότερα στη γραμματεία στο Γερμανικό Ινστιτούτο και ήμουν και δασκάλα γερμανικών. Εδώ και είκοσι χρόνια είμαι στον Σύλλογο, γιατί πριν από είκοσι χρόνια έπαθα καρκίνο στο μαστό. Ήρθα αμέσως μετά τις ακτινοβολίες και πλέον έχει και ο άντρας μου καρκίνο. Έχουμε πολλή στεναχώρια στο σπίτι και εδώ μπορώ να γελάω, να εκφράζομαι, να χορεύω. Έχουμε τα ίδια προβλήματα και μπορούμε να μιλάμε άνετα. Στις παραστάσεις της ομάδας πάντα κάνω την χαρούμενη, την λίγο χαζή. Πάντα κρατάω την προφορά, κάνω πως είμαι η Γερμανίδα και όλοι γελάνε. Καλά είμαι, δόξα τω Θεώ. Τα γέλια με βοηθάνε πάρα πολύ.

Βάνα, 51 ετών | Στην αρχή δεν ήθελα να έρθω γιατί σκεφτόμουν ότι θα συζητάμε τα ίδια και τα ίδια

Νόσησα το 2004 από καρκίνο του μαστού και στην αρχή ήταν λίγο, δεν θα πω σοκαριστικό, αλλά μπορώ να πω ότι μόνη μου το ανακάλυψα, ενώ οι γιατροί μου έλεγαν ότι δεν έχω τίποτα. Ήμουν αρκετά ψύχραιμη, αλλά υπήρχαν και οι στιγμές που έχανα αυτή τη ψυχραιμία. Πήρα όλο το πακέτο: και χειρουργείο και χημειοθεραπείες και ορμονοθεραπεία και αφού συνήλθα, γράφτηκα στον Σύλλογο.

Στην αρχή δεν ήθελα να έρθω γιατί σκεφτόμουν ότι θα συζητάμε τα ίδια και τα ίδια και θα με ενοχλεί. Παρ’ όλα αυτά, ένιωσα το αντίθετο. Εδώ που είμαστε δεν σκέφτεσαι ότι νόσησες. Και είναι τόσο δοτικές οι ομάδες εδώ, είναι τέτοιο το δέσιμο, είναι τόσο ωραίες οι σχέσεις που σε βοηθάει πάρα πολύ.

Η θεατρική έχει και πολύ άγχος όταν είναι να μάθεις το κείμενο, είναι όμως και πολλή χαρά, πολύ γέλιο, πολλή χαλάρωση. Ειδικά στις πρόβες, σαν τα μικρά παιδιά κάνουμε. Το έχουμε ανάγκη. Μας γυρίζει πίσω στα χρόνια στα πιο ξέγνοιαστα και μαθαίνεις πράγματα για τον εαυτό σου.

Πόπη, 70 ετών | Όταν πλένω τα πιάτα, λέω τον ρόλο μου, ακούω τη φωνή μου και ξεχνιέμαι

Στον Σύλλογο είμαι εδώ και 16 χρόνια, το άκουσα τυχαίο όταν ήμουν στο Θεαγένειο για τη θεραπεία μου, για καρκίνο σε μαστό και λεμφαδένες, και ήρθα. Στη θεατρική ομάδα περνάει ευχάριστα ο χρόνος. Δεν είναι μόνο εδώ, ασχολούμαι και στο σπίτι. Διαβάζω τα κείμενα, όταν πλένω τα πιάτα λέω τον ρόλο μου και ξεχνιέμαι.

Δυστυχώς τώρα ασθένησε και ο άντρας μου, αλλά τον χαίρομαι γιατί δεν το έχει πάρει βαριά. Τώρα ο καρκίνος δεν είναι ο μπαμπούλας, όπως ήταν πριν από 16 χρόνια, «αχ, έχω καρκίνο θα πεθάνω». Όσο ήμουν στο διοικητικό του Συλλόγου και χτυπούσε συνέχεια το τηλέφωνο, στο σπίτι κυκλοφορούσε πολύ η λέξη. Και όταν είπαν στον άντρα μου ότι έχει καρκίνο, «άιντε, Πόπη», μου λέει, «ζήλεψα από σένα, με παρέσυρες». Το παν, βέβαια, είναι να είσαι τυχερός και να μην είναι επιθετικός.

*Για να παρακολουθείτε τα νέα της θεατρικής ομάδας του Συλλόγου Καρκινοπαθών Μακεδονίας Θράκης, βρείτε τη σελίδα τους στο facebook ΕΔΩ.