«Ανάσες» στα νοσοκομεία, φουντώνει η συζήτηση για τον υποχρεωτικό εμβολιασμό

Με χρονικό ορίζοντα το τέλος Ιουνίου, το σύστημα υγείας επιστρέφει σταδιακά στην κανονικότητα, προκειμένου να μπορέσει να καλύψει τους ασθενείς και των υπολοίπων παθήσεων που μπήκαν «στην αναμονή» τους προηγούμενους μήνες, εξαιτίας του χειμερινού κύματος της πανδημίας.

Το πρώτο μέλημα των κυβερνητικών παραγόντων είναι η αποδέσμευση των χειρουργείων που έχουν μετατραπεί σε Μονάδες Εντατικής Θεραπείας για περιστατικά covid, προκειμένου να μπορέσουν να ξεκινήσουν να γίνονται τα τακτικά χειρουργεία σε περιστατικά που μπόρεσαν να περιμένουν την ύφεση του κοροναϊού.

Ταυτόχρονα όμως, για την κάλυψη των περιστατικών αυτών, ο προγραμματισμός περιλαμβάνει και ανάλογη αποδέσμευση κλινών εντατικής που θα μπορέσουν να φιλοξενήσουν περιστατικά γενικού χειρουργείου, εφόσον η αποθεραπεία τους περιλαμβάνει στη συνέχεια νοσηλεία σε κάποια κλίνη εντατικής.

Σε ότι αφορά τις απλές κλίνες νοσηλείας, προβλέπεται η σταδιακή αποδέσμευσή τους και επαναφορά στις κλινικές από τις οποίες προήλθαν.

Το επιχειρησιακό πρόγραμμα για την επιστροφή του συστήματος υγείας στην παροχή υπηρεσιών υγείας όλων των ειδικοτήτων τελεί υπό συνεχή παρακολούθηση, ανάλογα και με την πορεία της πανδημίας, καθώς η πορεία αποκλιμάκωσης μπορεί ανάλογα με την κοινωνική συμπεριφορά να ανατραπεί. Παρόλα αυτά εκτιμάται πως ήδη από το πρώτο 10ήμερο του Ιουνίου, οι ασθενείς άλλων παθήσεων θα μπορούν να εξυπηρετούνται κανονικά.

Εφημερίες

Σύμφωνα με τον προγραμματισμό, τα νοσοκομεία που σήμερα καλύπτουν μόνο περιστατικά covid, θα μπαίνουν στο σύστημα εφημεριών του λεκανοπεδίου, ανάλογα με την αποδέσμευση κλινών εντατικής ή απλών θαλάμων, σε συνδυασμό και με τις εισαγωγές που γίνονται καθημερινά. Η επαναφορά όμως των κλινών στις αρχικές κλινικές από τις οποίες προήλθαν, δεν θα μπορεί να ξεπερνά το 10-20% κάθε εβδομάδα.

Χαρακτηριστικό είναι ότι την εβδομάδα που διανύουμε παρατηρήθηκε μια μείωση των εισαγωγών σε ΜΕΘ covid της τάξης του 5,5-6% σε σύγκριση με την προηγούμενη εβδομάδα. Το γεγονός αυτό, επέτρεψε να αποδεσμευτούν 19 κλίνες εντατικής που αποδόθηκαν οι 5 στη γενική ΜΕΘ του ΓΝΑ Γεννηματάς και οι 15 στο ΚΑΤ.

Σύμφωνα με τον αντίστοιχο προγραμματισμό, το Σισμανόγλειο νοσοκομείο από τις 23 Μαΐου θα ξαναμπεί στο σύστημα εφημεριών και σε λειτουργία μικτού χαρακτήρα, από μόνο covid που είναι σήμερα.

Η επαναλειτουργία θα αφορά τόσο τον παθολογικό, όσο και τον χειρουργικό τομέα, αλλά και την ΜΕΘ για γενικά περιστατικά. Αντίστοιχα δε, θα … «επιστραφεί» στο Αττικό η πανεπιστημιακή ουρολογική κλινική, που είχε «μετακομίσει» στο Σισμανόγλειο στη διάρκεια της πανδημίας.

Άμεσα, το νοσοκομείο Γ. Γεννηματάς, από τις 190 κλίνες covid, θα μπορέσει να αποδεσμεύσει 20 κλίνες για γενικά περιστατικά.

«Οι μετατροπές θα πρέπει να γίνονται προσεκτικά και σταδιακά, όπως ξεκίνησαν ούτως ή άλλως», επισημαίνουν οι επιτελείς της υγείας, τονίζοντας πως «κάθε μονάδα θα έχει την ευχέρεια να εκτιμήσει την κατάσταση και να προχωρήσει. Από τις 2.000 απλές κλίνες covid που έχουμε σήμερα, ενδέχεται να μπορέσουμε να αποδεσμεύσουμε μέχρι και το 20-25% αυτών, αφού θα έχουν προηγηθεί οι ΜΕΘ για κόβιντ και η χρήση των χειρουργείων.

Στο μεταξύ, σύμφωνα με στοιχεία της πρώτης υγειονομικής περιφέρειας στην Αθήνα δεν υπάρχουν επείγοντα καρδολογικά η ογκολογικά περιστατικά που να μην καλύφθηκαν άμεσα από τα χειρουργεία που λειτουργούσαν στη διάρκεια του lockdown. Τα μόνα περιστατικά που μπήκαν σε αναμονή αφορούσαν αυτά που υπήρχε δυνατότητα μετάθεσής τους, προκειμένου οι ασθενείς να μην κολλήσουν κορονοϊό κατά την παραμονή τους στο νοσοκομειακό περιβάλλον. Ειδικά για τα ογκολογικά περιστατικά δεν υπήρξε καθόλου αναμονή στα ογκολογικά νοσοκομεία ΓΟΝΚ και Αγ. Σάββα, όπως επίσης και για τα επείγοντα καρδιολογικά περιστατικά που καλύπτονταν από το Ιπποκράτειο.

Υποχρεωτικός εμβολιασμός: Πιο κοντά πλέον για τους υγειονομικούς

Πιο κοντά στον υποχρεωτικό εμβολιασμό των υγειονομικών εργαζομένων έναντι του κορωνοϊού βρίσκεται η χώρα μας. Η άποψη που διατύπωσε ο καθηγητής Συνταγματικού Δικαίου και πρώην υπουργός, κ. Αντώνης Μανιτάκης ότι ο υποχρεωτικός εμβολιασμός των στελεχών των ΕΜΑΚ του Πυροσβεστικού Σώματος είναι απολύτως σύμφωνος με τους νόμους και το Σύνταγμα της χώρας, και η προ ημερών δημόσια τοποθέτηση του Πρωθυπουργού, κ. Κυριάκου Μητσοτάκη, επί του θέματος προιωνίζονται εξελίξεις μέσα στο επόμενο τρίμηνο για τη θωράκιση του κρίσιμου κλάδου των υγειονομικών στο σύστημα δημόσιας και ιδιωτικής υγείας.

Σύμφωνα με τα στοιχεία του υπουργείου Υγείας, σημαντικό αλλά όχι ικανοποιητικό ποσοστό εργαζομένων έχει λάβει το εμβόλιο για την covid-19, με αποκλίσεις ανάλογα με τους κλάδους. Ειδικότερα, έχει εμβολιαστεί το 82% των γιατρών του ΕΣΥ και το 88% του ιδιωτικού τομέα – ποσοστό υψηλό που βοηθά ουσιαστικά στην οικοδόμηση τείχους ανοσίας στις δομές υγείας-, το 63% του νοσηλευτικού προσωπικού στο ΕΣΥ και το 62% του ιδιωτικού τομέα, ενώ περίπου στα ίδια ποσοστά κυμαίνεται ο εμβολιασμός για το λοιπό προσωπικό σε ΕΣΥ και ιδιωτικές δομές, 60% και 63%, αντίστοιχα.

H αργή πορεία των υγειονομικών προς τον εμβολιασμό

Πρόκειται για μεγάλη διαφοροποίηση στη συγκεκριμένη -κρίσιμη- επαγγελματική κατηγορία, καθώς τον περασμένο Φεβρουάριο και Μάρτιο τα σχετικά ποσοστά ήταν πολύ πιο χαμηλά. Ενδεικτικά, οι εμβολιασμένοι νοσηλευτές δεν ξεπερνούσαν το 40%. Ωστόσο, με δεδομένο ότι όλοι οι υγειονομικοί εργαζόμενοι είχαν την δυνατότητα να μπουν πρώτοι στην εμβολιαστική εκστρατεία, από τις αρχές Ιανουαρίου, γίνεται αντιληπτό ότι δεν κινήθηκαν όλοι με γρήγορα αντανακλαστικά ούτε με εμπιστοσύνη ως προς το «επιστημονικό δώρο» που τους προσφερόταν για να θωρακιστούν ως στρατιώτες στην πρώτη γραμμή ενός ιδιότυπου πολέμου. Απεναντίας, η στάση τους ήταν στάση αναμονής έναντι των εμβολίων, συχνά δε και επιφύλαξης, η οποία χαρακτηρίζει ακόμη το νοσηλευτικό και λοιπό προσωπικό. Άλλωστε το 37%-40% παραμένει ανεμβολίαστο.

Σταδιακά οι υγειονομικοί άλλαξαν στάση έναντι του εμβολιασμού, με τους γιατρούς να ηγούνται της εμβολιαστικής εκστρατείας μέσα στο χώρο της υγείας. Οι εκατοντάδες χιλιάδες ασθενείς στους οποίους πρόσφεραν περίθαλψη με σκληρές, πολεμικές συχνά, συνθήκες, και οι χιλιάδες -πάνω 11.587- νεκροί, ανάμεσα στους οποίους μετρούν και δεκάδες δικούς τους συναδέλφους, ήταν ένας κρίσιμος παράγοντας που επανακαθόρισε τον τρόπο προσέγγισης της λοίμωξης covid-19 και την προστασία τους έναντι αυτής.

Η στάση της κυβέρνησης

Η συζήτηση και η αντίδραση για την υποχρεωτικότητα του εμβολιασμού ήταν έντονη στον χώρο των υγειονομικών από την αρχή του έτους που ξεκίνησε η εμβολιαστική εκστρατεία «Ελευθερία» στα νοσοκομεία και τις δομές υγείας, αλλά η αναφορά στο θέμα προκαλούσε μάλλον αμηχανία σε κυβερνητικά στελέχη. Οι περισσότεροι στις δημόσιες τοποθετήσεις τους επικαλούνταν το δικαίωμα όλων των πολιτών να εμβολιαστούν, χωρίς να διαφοροποιούν τους υγειονομικούς που ήδη μετρούσαν απώλειες λόγω της επιδημίας. Ιδίως η ηγεσία του υπουργείου Υγείας επέλεξε στρατηγική κατευναστική, βγάζοντας από το κάδρο των ενημερώσεων κάθε φορά, που ετίθετο το θέμα, κινήσεις τιμωρητικές που θα πυροδοτούσαν συγκρούσεις με το εξαντλημένο υγειονομικό προσωπικό. Παράλληλα, δεν έκρυβε και την ανησυχία της για τους αργούς ρυθμούς της θωράκισης των εργαζομένων με ό,τι αυτό σήμαινε για την υγεία των ίδιων αλλά και των ασθενών που όφειλαν να περιθάλπουν.

Η απόφαση της ιταλικής κυβέρνησης

Τον περασμένο Μάρτιο να θεσπίσει την υποχρεωτικότητα του εμβολιασμού κατά του κορονοϊού για τους επαγγελματίες υγείας, συμπεριλαμβανομένων και των φαρμακοποιών, μάλλον λειτούργησε καταλυτικά. Ο πρωθυπουργός, κ. Μητσοτάκης άνοιξε το θέμα με συνέντευξη που είχε δώσει στον τηλεοπτικό σταθμό STAR στις αρχές του περασμένου Απριλίου «δείχνοντας» τους υγειονομικούς, λέγοντας πως, σε ουδέτερο χρόνο, από τον Σεπτέμβριο, ενδέχεται να τεθεί θέμα υποχρεωτικότητας εμβολιασμού στους υγειονομικούς, όπως έχει γίνει ήδη στην Ιταλία. «Πρέπει να καταστήσουμε απόλυτα σαφές ότι δεν μπορείς να είσαι υγειονομικός, να έχεις την ιερή αποστολή να φροντίζεις συμπολίτες μας, οι οποίοι είναι άρρωστοι και εσύ ο ίδιος να μην προστατεύεσαι. Και με το να μην προστατεύεσαι εσύ και αφενός να κινδυνεύεις αλλά να κινδυνεύεις να διασπείρεις και τον ιό μέσα στον χώρο που είναι ταγμένος να παρέχει υπηρεσίες υγείας», είχε πει τότε χαρακτηριστικά.

Η γνωμοδότηση του ΑΠΘ

Το κρίσιμο ζήτημα της ενδεχόμενης υποχρεωτικότητας του εμβολιασμού των υγειονομικών απασχόλησε και τους επιστήμονες του Εργαστηρίου Μελέτης Ιατρικού Δικαίου και Βιοηθικής της Νομικής Σχολής του ΑΠΘ, οι οποίοι γνωμοδότησαν πως το ιταλικό μοντέλο μπορεί να εφαρμοστεί και στη χώρα μας. «Κατά τον παρόντα χρόνο και όσο διαρκεί η πανδημία του Covid-19, το υπουργείο Υγείας μπορεί να ορίσει ως υποχρεωτικό τον εμβολιασμό όλων των γιατρών και του νοσηλευτικού προσωπικού, καθώς και όλων όσοι στελεχώνουν δομές υγείας (δημόσιου και ιδιωτικού τομέα) ή δομές περίθαλψης ευπαθών ομάδων (ηλικιωμένων, ατόμων με χρόνιες παθήσεις, ή ατόμων με ειδικές ανάγκες), ορίζοντας ταυτόχρονα ως άμεση συνέπεια της άρνησης εμβολιασμού τους την απομάκρυνσή τους από τον χώρο εργασίας τους χωρίς καμία οικονομική απαίτηση», αναφέρεται στη σχετική γνωμοδότηση.

Η απόφαση για τις ΕΜΑΚ

Ο υποχρεωτικός εμβολιασμός (και) για τη λοίμωξη covid-19 στις Ειδικές Μονάδες Αντιμετώπισης Καταστροφών (ΕΜΑΚ) του Πυροσβεστικού Σώματος με προχθεσινή απόφαση του αρχηγού του Σώματος αναζωπύρωσε και πάλι τη συζήτηση. Σύμφωνα με την απόφαση, όσοι υπηρετούν στις ΕΜΑΚ θα πρέπει να είναι εμβολιασμένοι, ενώ όσοι αρνηθούν τον εμβολιασμό τους για τον κορωνοϊό θα αντικατασταθούν και θα μεταφερθούν σε άλλες υπηρεσίες της πυροσβεστικής, μη επιχειρησιακές.

Στην απόφαση αναφέρθηκε ο καθηγητής Συνταγματικού Δικαίου του ΑΠΘ, κ. Μανιτάκης, λέγοντας σε ραδιοφωνική του συνέντευξη χθες ότι η «υποχρεωτικότητα» του εμβολιασμού, έχει συνταγματικά ερείσματα για λόγους προστασίας της δημόσιας υγείας. «Είναι απολύτως σύμφωνη η απόφαση με τη νομοθετική πρόβλεψη που υπάρχει ήδη από τον Απρίλιο του 2020, η οποία επιτρέπει σε διάφορες υπηρεσίες, να επιβάλουν ορισμένες υποχρεώσεις -μεταξύ των οποίων και ο εμβολιασμός- προκειμένου να προστατεύσουν τη ζωή των ανθρώπων και την υγεία τους από την επιδημία» εξήγησε. «Μια γενική, νομοθετική ή υπουργική απόφαση που θα υποχρέωνε όλο τον πληθυσμό χωρίς εξαίρεση να εμβολιαστεί, θα ήταν αντισυνταγματική. Άλλωστε δεν προβλέπεται κάτι τέτοιο, ούτε το διανοούνται οι κυβερνήσεις της Ευρώπης» υπογράμμισε.

Πρόσθεσε, όμως, ότι «για ορισμένες κατηγορίες προσώπων, όπως είναι το υγειονομικό προσωπικό ή οι δάσκαλοι, είναι δυνατόν να προβλεφθεί ο εξαναγκαστικός ή ο πειθαναγκαστικός εμβολιασμός, για προφανείς λόγους, δηλαδή όταν πρόκειται για πανδημία». Ωστόσο, διευκρίνισε ότι οι όποιες κυρώσεις για τους αρνητές, δεν μπορούν να φτάσουν έως την απόλυση. «Δεν μπορεί να έχει τέτοια δυσμενή συνέπεια ο πολίτης. Δεν μπορούν οι κυρώσεις να είναι δυσανάλογες σε σχέση με αυτό που θες να πετύχεις, αλλά μπορείς να πεις σε έναν δάσκαλο, για παράδειγμα, ότι “από τη στιγμή που δεν έχεις εμβολιαστεί, για ένα διάστημα δεν θα διδάσκεις”», είπε χαρακτηριστικά.

ΠΗΓΕΣ: in.gr / protothema.gr