Lockdown: Στη σκιά του τριημέρου η συζήτηση για σταδιακή άρση των μέτρων

Οι εικόνες συνωστισμού των τελευταίων ημερών σε κορονοπάρτι, καρναβάλια, συγκεντρώσεις και πορείες σε συνδυασμό με την υψηλή μεταδοτικότητα των μεταλλαγμένων στελεχών έχουν θέσει σε συναγερμό ειδικούς και κυβέρνηση.

Την ίδια στιγμή η πίεση στο σύστημα υγείας είναι ασφυκτική, ειδικά στην Αττική.

Είναι ενδεικτικό της κρισιμότητας της κατάστασης ότι παρότι χθες Καθαρά Δευτέρα ήταν αργία, η σύσκεψη του πρωθυπουργού με την επιτροπή των ειδικών με επικεφαλής τον Σωτήρη Τσιόδρα έγινε κανονικά όπως κάθε Δευτέρα.

Σχέδιο για μερική άρση του lockdown

Πέρα, από τα επιδημιολογικά δεδομένα, στο τραπέζι έπεσε και το σχέδιο αποσυμπίεσης του lockdown.

Στο τέλος της εβδομάδας οι επιστήμονες θα κληθούν να εισηγηθούν στην κυβέρνηση εάν μπορούν και σε τι βαθμό να ανοίξουν κάποιες δραστηριότητες.

Η βούληση της κυβέρνησης είναι το δυνατόν συντομότερα να ανοίξει σταδιακά η οικονομία, οι αντοχές της οποίας δοκιμάζονται ήδη πολύ σκληρά.

Στο τραπέζι συζητείται το άνοιγμα λιανεμπορίου αλλά και κομμωτηρίων και καταστημάτων περιποίησης νυχιών πριν το τέλος του μήνα, με αυστηρούς όρους λειτουργίας.

Με ραντεβού, στην αρχή εκτός καταστήματος, και στη συνέχεια και εντός και με συγκεκριμένο αριθμό ατόμων στο εσωτερικό, με βάση τα τετραγωνικά μέτρα του κάθε χώρου.

Μιλώντας στο LIVE NEWS ο Αθανάσιος Εξαδάκτυλος, πρόεδρος Πανελλήνιου Ιατρικού Συλλόγου, σημείωσε ότι θα πρέπει να βρεθεί ένας τρόπος να ενισχυθούν τα ήδη υπάρχοντα μέτρα έτσι ώστε η προσπάθεια που γίνεται για τον περιορισμό της πανδημίας να είναι πιο αποδοτική.

Ο κ. Εξαδάκτυλος επισήμανε ότι τα μαγαζιά όπως λιανεμπόριο και κομμωτήρια μπορούν να ανοίξουν, καθώς η προηγούμενη εμπειρία έχει δείξει ότι «δεν ανέστρεψαν την πορεία της πανδημίας».

«Τα μαγαζιά μπορούν να ανοίξουν. Έχει αποδειχτεί από την προηγούμενη εμπειρία».

Το μείζον ωστόσο είναι η ευλαβική τήρηση των μέτρων από όλους, καθώς σε αντίθετη περίπτωση όλη η προσπάθεια που έχει γίνει μέχρι τώρα θα είναι ανώφελη.

Οι ημερομηνίες που εξετάζονται

Ειδικά τώρα για το πλαίσιο του lockdown, στο τραπέζι παραμένουν τα σενάρια που συζητήθηκαν το προηγούμενο διάστημα.

Ωστόσο, πλέον, αποτελεί σημαντικό παράγοντα η κόπωση των πολιτών μιας και το απαγορευτικό με την μορφή που έχει τώρα δείχνει, όπως έχουν επισημάνει πολλοί επιστήμονες, δεν αποδίδει όσο θα μπορούσε.

Έτσι, οι δύο ημερομηνίες της 22ας και της 29ης βρίσκονται για τα καλά στο επίκεντρο των συζητήσεων για διαφορετικές δραστηριότητες ωστόσο η κάθε μία.

Ένα σενάριο που εξετάζεται και αφορά την επόμενη εβδομάδα είναι το άνοιγμα κάποιων δραστηριοτήτων όπως η χαλάρωση στις μετακινήσεις, ενώ για τις 29 συζητείται, πάντα λαμβάνοντας υπόψιν την πορεία των κρουσμάτων, το άνοιγμα του λιανεμπορίου.

Εάν συμβεί αυτό, τότε θα μπει στην ζωή μας το κενό SMS στο 13032 προκειμένου οι πολίτες να κάνουν τα ψώνια τους, ενώ όσον αφορά στην λειτουργία των καταστημάτων, όπως όλα δείχνουν αυτή θα γίνει σε πρώτο στάδιο μέσω του click away.

Η επιδημιολογική κατάσταση στη χώρα

Η εικόνα όσον αφορά στα «μαθηματικά» της πανδημίας δεν είναι καλή.

Χθες, ο ΕΟΔΥ ανακοίνωσε πως τα επιβεβαιωμένα κρούσματα το τελευταίο 24ωρο ανήλθαν σε 1.134, με τον αριθμό θα αναμένεται αυξημένος σήμερα, Τρίτη, μία μέρα κατά την οποία καταγράφονται οι περισσότερες μολύνσεις.

Οι νέοι θάνατοι ασθενών με COVID-19 ήταν 46, ενώ από την έναρξη της επιδημίας έχουν καταγραφεί συνολικά 7.137 θάνατοι.

Αντίστοιχα, ο αριθμός των ασθενών που νοσηλεύονται διασωληνωμένοι είναι 564 δημιουργώντας ασφυκτική πίεση στο Εθνικό Σύστημα Υγείας.

Οιι σκληροί δείκτες παραμένουν στο «κόκκινο». Μετά τους 937 ασθενείς που εισήχθησαν στα νοσοκομεία το Σαββατοκύριακο, οι εισαγωγές κινήθηκαν στα ίδια επίπεδα. Χθες έγιναν 457 εισαγωγές, με το 53% στα νοσοκομεία της Αττικής.

Στο λεκανοπέδιο νοσηλεύονται πλέον 2.334 ασθενείς, με τους 1.983 σε απλές κλίνες. Άλλοι 796 νοσηλευόμενοι καταγράφηκαν στα νοσοκομεία της Μακεδονίας και της Θράκης, 850 στα νοσηλευτικά ιδρύματα της Στερεάς Ελλάδας, της Ηπείρου, της Πελοποννήσου και της Δυτικής Ελλάδας. Τέλος, συνεχής είναι η άνοδος των νοσηλευομένων στην Κρήτη, που έχουν φτάσει πλέον τους 126.

Οι διασωληνωμένοι, ένας από τους σκληρούς δείκτες, έχουν ανέλθει στους 564, επιβεβαιώνοντας τους ειδικούς της Επιτροπής που προέβλεπαν στις αρχές Μαρτίου ότι οι διασωληνωμένοι θα φτάσουν τους 600, στον αριθμό που απείλησε την αντοχή του ΕΣΥ τον περασμένο Νοέμβριο. Την Κυριακή 7 Μαρτίου οι διασωληνωμένοι ήταν 466, και την ερχόμενη Κυριακή θεωρείται βέβαιο πως θα κινούνται στους 620 με 630.

Η πίεση που δέχονται τα νοσοκομεία είναι μεγάλη – η ΠΟΕΔΗΝ καταγγέλλει ότι δεκάδες διασωληνωμένοι βρίσκονται εκτός ΜΕΘ, μάλιστα δεν πρόκειται μόνο για περιστατικά Covid αλλά και για κάθε άλλου είδους περιστατικά. Οι αρμόδιοι στο υπουργείο Υγείας σχεδιάζουν να εντάξουν ακόμη ένα νοσοκομείο όπως το «Ερρίκος Ντυνάν» στις εφημερίες ώστε να υποδέχεται τους non Covid ασθενείς.

Άνοδος αναμένεται και στον αριθμό των θανάτων. «Οι αυξημένες εισαγωγές δυστυχώς θα οδηγήσουν σε αύξηση των θανάτων εντός των επόμενων εβδομάδων», ανέφερε ο κ. Μαγιορκίνης στην τακτική για τον κορωνοϊό ενημέρωση της Παρασκευής. Το περασμένο τριήμερο καταγράφηκαν 151 νέοι θάνατοι, ανεβάζοντας το συνολικό αριθμό των θανάτων από την αρχή της πανδημίας στη χώρα μας σε 7.137, με τους 480 να έχουν χάσει τη ζωή τους μέσα στον Μάρτιο.

Τα τεστ που «θολώνουν» την επιδημιολογική εικόνα

Σύμφωνα με την τελευταία εβδομαδιαία αναφορά του ΕΟΔΥ, το ποσοστό θετικότητας ήταν 4,31% σε σύνολο 152.695 μοριακών τεστ και 171.508 Rapid τεστ που πραγματοποιήθηκαν. Όμως, όπως κατ΄ επανάληψη έχει αναφερθεί από τους ειδικούς, τα rapid τεστ λόγω της χαμηλής ευαισθησίας τους δεν αποτελούν διαγνωστικό εργαλείο της νόσου covid-19 όπως και άλλων λοιμωδών νοσημάτων.

Πρόκειται για τεστ ταχείας ανίχνευσης τα οποία έχουν συγκεκριμένη επιδημιολογική ένδειξη για να μετρηθεί η διακύμανση, δηλαδή η αύξηση ή η μείωση του ιικού φορτίου, σε έναν συγκεκριμένο πληθυσμό-στόχο. Η διενέργειά τους θεωρείται ότι έχει επιστημονική αξία και αντίκρισμα όταν αφορά είτε μια δομή, όπως μία Μονάδα Φροντίδας Ηλικιωμένων, ένα σχολείο, ένα σωφρονιστικό κατάστημα, μία βιομηχανική μονάδα κα., είτε μια ομάδα ανθρώπων σε συγκεκριμένη περιοχή πχ επιβάτες του Μετρό, αλλά σε τακτά χρονικά διαστήματα.

Για παράδειγμα, αν σε ένα σχολείο ανά 48ωρο γίνονται rapid τεστ στον ίδιο σταθερό πληθυσμό μαθητών και εκπαιδευτικών, τότε μπορεί να αποτυπωθεί η αυξομείωση του ιικού φορτίου και να σχηματισθεί μια αδρή εικόνα για την επιδημία στον συγκεκριμένο πληθυσμό. Μόνο η σταθερή παρατήρηση τέτοιων στοχευμένων υποομάδων μπορεί να επιτρέψει το σχηματισμό της μεγάλης επιδημιολογικής εικόνας.

Ωστόσο, από τη μέχρι τώρα χρήση των rapid τεστ στη χώρα μας αυτό δεν φαίνεται να συμβαίνει. Τόσο ο ΕΟΔΥ που έχει την αρμοδιότητα να σχεδιάσει και να συντονίσει τις δειγματοληψίες μέσω των rapid test όσο και οι λοιποί εμπλεκόμενοι φορείς, του δημοσίου και ιδιωτικού τομέα, φαίνεται να κάνουν αποσπασματικές και σποραδικές κινήσεις. Τα rapid τεστ που διενεργούνται σε πλατείες και γειτονιές, χωρίς σταθερή και συστηματική επανάληψη, δεν θεωρούνται από τους ειδικούς ότι συμβάλουν στον σχηματισμό της πραγματικής επιδημιολογικής εικόνας. Αντιθέτως, όταν τα αποτελέσματα αυτών των τεστ ενσωματώνονται στο σύνολο των ελέγχων της επιδημιολογικής έκθεσης του ΕΟΔΥ, διαμορφώνουν μια «θολή» εικόνα και οδηγούν σε υποεκτίμηση της επιδημίας. Βάσει των προαναφερθέντων, δεν είναι λίγοι οι επιστήμονες που «αγνοούν» το σύνολο των ελέγχων στις ημερήσιες εκθέσεις του ΕΟΔΥ και λαμβάνουν υπόψη μόνο τους μοριακούς ελέγχους για το ποσοστό θετικότητας. Την πραγματική εικόνα της επιδημίας διαμορφώνουν ο αριθμός των ημερήσιων εισαγωγών στα νοσοκομεία και οι ασθενείς που διασωληνώνονται στις ΜΕΘ – οι αποκαλούμενοι και σκληροί δείκτες της επιδημίας.

Επιπλέον, η διενέργεια των τεστ ταχείας ανίχνευσης στέλνει λάθος μήνυμα στους πολίτες για το τι σημαίνει διαγνωστικός έλεγχος, πότε αυτός πρέπει να διενεργείται και τι σηματοδοτεί για την τήρηση των μέτρων έναντι του κορωνοϊού. Ο ιός έχει εύρος επώασης 7 ημερών, δεδομένο που φαίνεται να έχει ξεχαστεί παρότι παίζει καθοριστικό ρόλο στο αποτέλεσμα του διαγνωστικού ελέγχου. Πολλοί πολίτες σπεύδουν να υποβληθούν είτε σε rapid είτε σε μοριακό έλεγχο στο άκουσμα ενός θετικού κρούσματος στο περιβάλλον τους, τακτική που είναι λανθασμένη και μπορεί να οδηγήσει και σε λάθος αποτέλεσμα.

Όπως εξηγεί μιλώντας στο ΘΕΜΑ, ο αναπληρωτής καθηγητής Μικροβιολογίας της Ιατρικής Σχολής Αθηνών, υπεύθυνος του Εργαστηρίου Μοριακής Βιολογίας του Ομίλου Hellenic Healthcare Group (HHG), Νικόλαος Σπανάκης, «το αποτέλεσμα του μοριακού ελέγχου εξαρτάται από την αναλυτική μέθοδο που χρησιμοποιεί κάθε εργαστήριο, από τον τρόπο και το σημείο που γίνεται η δειγματοληψία, από τη χρονική στιγμή που αυτή γίνεται και από την ιοφορία του ασθενή. Για παράδειγμα, αν η δειγματοληψία γίνει αμέσως μετά την έκθεση κάποιου ατόμου στον κορωνοϊό, πιθανόν να μην έχει αναπτυχθεί επαρκές ιικό φορτίο ανιχνεύσιμο από το μοριακό τεστ. Ή επίσης, αν ο ιός φύγει από τη ρινική κοιλότητα, από τον ρινοφάρυγγα προς το κατώτερο αναπνευστικό σύστημα, τότε το φορτίο του ιού στο ανώτερο αναπνευστικό μειώνεται, με αποτέλεσμα και πάλι να μην είναι εφικτό να εντοπιστεί ο ιός. Και στη μία και στην άλλη περίπτωση μπορεί το αποτέλεσμα να είναι ψευδώς αρνητικό. Για αυτόν τον λόγο, είναι καίριας σημασίας η τήρηση της αυτοαπομόνωσης και των λοιπών περιοριστικών μέτρων για όσους έχουν συμπτώματα αλλά αρνητικά τεστ, ή για όσους έχουν εκτεθεί στον ιό αλλά είναι ασυμπτωματικοί».

Γιατί το «ηφαίστειο» ενεργοποιήθηκε στην Αττική

Παρότι ο εφετινός Μάρτιος θυμίζει τον περασμένο «μαύρο» Νοέμβριο, ο καθηγητής Επιδημιολογίας και Προληπτικής Ιατρικής Δημήτρης Παρασκευής υπογραμμίζει στο «Βήμα» ότι το τρίτο κύμα διαφοροποιείται από το δεύτερο που «έπνιξε» τη Βόρεια Ελλάδα κατά την εκπνοή του 2020.

Πιο συγκεκριμένα και σύμφωνα με τον ειδικό, το «ηφαίστειο» των κρουσμάτων έχει πλέον ενεργοποιηθεί στην Αττική, στην Πελοπόννησο, στην Κρήτη, στη Δυτική και στη Στερεά Ελλάδα, ενώ αντιθέτως η Μακεδονία και η Θεσσαλία δείχνουν να αντιστέκονται.

«Αυτό οφείλεται στο μεγαλύτερο ποσοστό ανοσίας του πληθυσμού λόγω του σφοδρότητας του δεύτερου κύματος και ενδεχομένως της μεγαλύτερης ευαισθητοποίησης του πολιτών σε ό,τι αφορά την αναγκαιότητα της τήρησης των μέτρων» διευκρινίζει ο καθηγητής.

Οι διαφορές, όμως, δεν σταματούν εδώ: «Κατά το δεύτερο κύμα η έξαρση των κρουσμάτων ήταν ραγδαία. Στην τρέχουσα, πάλι, περίοδο καταγράφεται μεν αυξητική τάση, αλλά με πιο ήπιο ρυθμό. Αυτό συμβαίνει διότι ελήφθησαν εγκαίρως προληπτικά μέτρα. Ομως, η κυκλοφορία των μεταλλαγμένων στελεχών εξαιτίας της ισχυρής μεταδοτικότητάς τους καθιστά αναγκαία την εφαρμογή των μέτρων σε μεγαλύτερο βαθμό. Από την άλλη, η παρατεταμένη χρονικά εφαρμογή περιορισμών, σε συνδυασμό με την κόπωση των πολιτών, δημιουργεί μια δύσκολη συνθήκη στην περίπτωση της Αττικής» καταλήγει ο κ. Παρασκευής.

Υπό τα δεδομένα αυτά, τα μέλη της Επιτροπής Εμπειρογνωμόνων αντιμετωπίζουν μια αδιέξοδη κατάσταση, καθώς, παρά τα κοινωνικά και οικονομικά αιτήματα για άνοιγμα, η παράταση του lockdown είναι μονόδρομος, με γνώμονα τις αντοχές του ΕΣΥ και την προάσπιση της δημόσιας Υγείας.

Αντίστοιχα, η κυβέρνηση μεταθέτει την επαναλειτουργία του λιανεμπορίου στα τέλη του μήνα, ενώ στις άμεσες προτεραιότητές της είναι να επιστρέψουν οι μαθητές των Λυκείων και των Γυμνασίων στις τάξεις.

Η ανοσία και τα προβλήματα με τα εμβόλια

Σε μια δεύτερη ανάγνωση των επιδημιολογικών δεδομένων και της γεωγραφικής διαφοροποίησης του δεύτερου και του τρίτου κύματος, προκύπτει ότι η ανοσία (φυσική ή μέσω των εμβολιασμών) αποτελεί το αντίδοτο στην πανδημία.

Σύμφωνα με τα στοιχεία του ΕΟΔΥ, τα επιβεβαιωμένα κρούσματα από την αρχή της επιδημίας έως και σήμερα ξεπερνούν τις 215.000. Και καθώς οι εκτιμήσεις αναφέρουν ότι οι πραγματικές μεταδόσεις είναι τουλάχιστον εξαπλάσιες (συνυπολογίζοντας τους ασυμπτωματικούς φορείς), τότε και σύμφωνα με τις εκτιμήσεις τουλάχιστον 1,3 εκατ. πολίτες έχουν αποκτήσει ανοσία.

Σε συνδυασμό με την εμβολιαστική εκστρατεία «Ελευθερία», αναμένεται να έχει αναπτύξει ανοσία το 30% του πληθυσμού έως τον Μάιο και αντίστοιχα στα μέσα του καλοκαιριού το αντίστοιχο ποσοστό να αγγίζει το 60%. Παρ’ όλα αυτά, το «κλειδί» για την έξοδο από την πανδημία το κρατούν οι φαρμακευτικές εταιρείες και συνεπακόλουθα οι παραγωγικές δυνατότητές τους. Ενδεικτικά αναφέρεται ότι, σύμφωνα με πρόσφατο δημοσίευμα του Reuters, η αμερικανική εταιρεία Johnson&Johnson ενημέρωσε τις Βρυξέλλες για την πιθανότητα να μην μπορέσει να αντεπεξέλθει στην παράδοση 55 εκατ. δόσεων κατά το δεύτερο τρίμηνο.

Επιπρόσθετα, ανησυχία προκαλεί και πιθανή καθυστέρηση εμβολίων από την AstraZeneca, την ώρα που η Ιταλία, η Δανία και η Ελβετία διέκοψαν προσωρινά τους εμβολιασμούς, εξαιτίας περιστατικών θρομβώσεων ανάμεσα και σε πολίτες που είχαν λάβει μόνο μία δόση. Πάντως, ο Ευρωπαϊκός Οργανισμός Φαρμάκων (ΕΜΑ) ανακοίνωσε την Τετάρτη πως δεν υπάρχουν αποδείξεις συσχέτισης του συγκεκριμένου εμβολίου με τα περιστατικά στην Αυστρία.

ΠΗΓΕΣ: in.gr / protothema.gr