Οι τρεις εκδοχές για την προέλευση της μετάλλαξης Όμικρον

Πάνω, η εικόνα της πανδημίας το πρωί της Τρίτης 8/2 – Κάτω, η αντίστοιχη εικόνα το πρωί της Δευτέρας

Η έλευση και ταχεία επικράτηση του στελέχους Όμικρον δείχνει τη δυναμική που έχει ο SARS-CoV-2 να εξελίσσει την δυνατότητά του να μεταδίδεται και να προκαλεί νόσο. Αυτό που προκαλεί ιδιαίτερη έκπληξη ωστόσο είναι ότι η προέλευση του στελέχους Όμικρον δεν φαίνεται να προέκυψε από κάποιον από τους κυρίαρχους κλάδους του SARS-CoV-2 όπως τα στελέχη Άλφα, Βήτα, Γάμμα ή Δέλτα.

Παρομοίως όμως ούτε η Δέλτα είχε προκύψει από κάποιον από τους κλάδους των Άλφα, Βήτα ή Γάμμα. Φαίνεται λοιπόν ότι παρόλη την εντατική και άνευ προηγουμένου μοριακή επιτήρηση των στελεχών του SARS-CoV-2 υπάρχει ένα σημαντικό κενό κατανόησης του γενεσιουργού μηχανισμού των παραλλαγών ανησυχίας. Το αναμενόμενο θα ήταν να βλέπαμε την σταδιακή συλλογή μεταλλάξεων στα στελέχη που επικρατούν ώσπου μετά από ένα χρονικό σημείο δημιουργείται μία νέα παραλλαγή ανησυχίας με διαφορετικά χαρακτηριστικά, κάτι που δεν έχουμε παρατηρήσει μέχρι στιγμής. Ποιος είναι λοιπόν ό τρόπος που δημιουργούνται αυτά τα «εξελικτικά άλματα»;

Οι Καθηγητές της Ιατρικής Σχολής του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών, Γκίκας Μαγιορκίνης και Θάνος Δημόπουλος (Πρύτανης ΕΚΠΑ) αναφέρουν ότι υπάρχουν διάφορες υποθέσεις χωρίς κάποια ωστόσο να μπορεί να εξηγήσει ικανοποιητικά μέχρι στιγμής το φαινόμενο.

Η πρώτη εκδοχή

Η πρώτη υπόθεση βασίζεται στην λεγόμενη «κρυφή μετάδοση», δηλαδή σε κλάδους του ιού οι οποίοι μεταδίδονται σε χαμηλούς αριθμούς στον πληθυσμό αλλά λόγω της χαμηλής τους συχνότητας δεν τυχαίνει να δειγματιστούν και να διαβαστεί το γονιδίωμά τους. Η υπόθεση αυτή φαίνεται ωστόσο να είναι και η πιο αδύναμη καθότι έχουν διαβαστεί εκατομμύρια γονιδιώματα μέχρι σήμερα και εξακολουθούν να διαβάζονται χιλιάδες γονιδιώματα κάθε ημέρα.

Η δεύτερη εκδοχή

Η δεύτερη υπόθεση, της «χρόνιας προσαρμογής» βασίζεται στην παρατήρηση ότι ο ιός σε ανοσοκατεσταλμένα άτομα μπορεί να πολλαπλασιάζεται για μεγάλο χρονικό διάστημα. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα να συγκεντρώνει μεγαλύτερο αριθμό μεταλλάξεων από τις κλασικές

λοιμώξεις ως αποτέλεσμα της προσαρμογής του απέναντι στις ασθενείς ανοσολογικές αποκρίσεις του ανοσοκατεσταλμένου οργανισμού.

Διαβάστε επίσης: Κοροναϊός: Δήλωση «βόμβα» Μαγιορκίνη – Περιμένουμε νέα ανησυχητική μετάλλαξη το 2022 Με απλά λόγια σε άτομα με αδύναμο ανοσοποιητικό ο ιός μπορεί να παραμείνει πιθανόν και για μήνες και να μεταλλαχθεί σε μεγάλο βαθμό πριν μεταδοθεί σε άλλα άτομα. Η υπόθεση αυτή πρωτοειπώθηκε για το στέλεχος Άλφα όταν παρατηρήθηκε ότι βρισκόταν σε μακρύ εξελικτικό κλάδο όπως παρατηρήσαμε και στην περίπτωση της Όμικρον.

Η τρίτη εκδοχή

Η τρίτη υπόθεση, της «κυκλικής ζωονόσου» βασίζεται στην παρατήρηση ότι ο SARS-CoV-2 μολύνει αρκετά ζώα όπως αιλουροειδή, τρωκτικά και άλλα θηλαστικά, στην δε διαδικασία της μόλυνσης ο ιός αποκτάει σειρά από προσαρμοστικές μεταλλάξεις διαφορετικές από αυτές που συνήθως αναπτύσσει στις ανθρώπινες λοιμώξεις. Επίσης όταν ο ιός μεταδίδεται μεταξύ άγριων ζώων αυτό έχει ως αποτέλεσμα να μην γίνεται γενωμική δειγματοληψία οπότε η εξέλιξη του κλάδου αυτού στα ζώα παραμένει κρυφή. Κάποια χρονική στιγμή και αφού συσσωρευτούν αρκετές μεταλλάξεις ο ιός από τύχη ξαναπερνάει στον ανθρώπινο πληθυσμό πλέον ως παραλλαγή ανησυχίας.

Συνοπτικά, είναι εξαιρετικά σημαντικό να κατανοήσουμε ποιος (ή ποιοι) από τους παραπάνω μηχανισμούς δημιουργούν τις παραλλαγές ανησυχίας ώστε να ενισχύσουμε την επιδημιολογική και μοριακή επίβλεψη της πανδημίας και να μπορούμε να προβλέψουμε έγκαιρα την έλευση πιθανών νέων κυμάτων της πανδημίας. Σε κάθε περίπτωση η διαρκής γενωμική επίβλεψη με δημόσια διαθέσιμα μοριακά δεδομένα είναι εξαιρετικά σημαντική για να λυθεί ο γρίφος της προέλευσης των παραλλαγών ανησυχίας όπως η Όμικρον.

Αμερικανική μελέτη: Τα εμβόλια mRNA κατά του κορονοϊού είναι ασφαλή για τους ανθρώπους με καρκίνο

Τα εμβόλια mRNA κατά της Covid-19 είναι εξίσου ασφαλή για τους ανθρώπους με καρκίνο, όπως είναι και γι’ αυτούς χωρίς καρκίνο, δείχνει μεγάλη αμερικανική επιστημονική έρευνα. Σύμφωνα με τη μελέτη, οι καρκινοπαθείς που εμβολιάζονται κατά του κορονοϊού δεν εμφανίζουν περισσότερες ή διαφορετικές παρενέργειες -συνήθως είναι ήπιες όποτε υπάρχουν- σε σχέση με τους υπόλοιπους εμβολιασμένους.

Οι ερευνητές, με επικεφαλής τον ογκολόγο Έρικ Χόργουιτς της Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου Τεμπλ στη Φιλαδέλφεια, οι οποίοι έκαναν τη σχετική δημοσίευση στο περιοδικό JNCCN (Journal of the National Comprehensive Cancer Network), ανέλυσαν στοιχεία για 1.753 άτομα, εκ των οποίων 1.183 με ιστορικό καρκίνου που είχαν κάνει δύο δόσεις εμβολίου Pfizer το 2021 και εξ αυτών το 18% βρίσκονταν σε φάση θεραπείας τη στιγμή του εμβολιασμού τους (χειρουργική επέμβαση, ανοσοθεραπεία, χημειοθεραπεία, ακτινοθεραπεία).

Ορισμένοι συμμετέχοντες με καρκίνο ανέφεραν τα συνήθη συμπτώματα μετά το εμβόλιο (μικρό πόνο στο σημείο της ένεσης, πόνους στους μυς ή στις αρθρώσεις, πυρετό, κρυάδες, πονοκέφαλο, ναυτία, κόπωση), σε ποσοστά παρόμοια με εκείνα που αναφέρονται από τους ανθρώπους χωρίς καρκίνο. Επίσης, οι παρενέργειες όσων έκαναν αντικαρκινική ανοσοθεραπεία ήταν ανάλογες με εκείνες στον γενικό πληθυσμό.

«Οι ασθενείς, οι οικογένειές τους και οι γιατροί τους θα πρέπει να βρουν αυτά τα αποτελέσματα απολύτως καθησυχαστικά. Εξετάσαμε σχεδόν 2.000 ασθενείς και βρήκαμε ότι εκείνοι με καρκίνο δεν κινδυνεύουν με απρόσμενες αντιδράσεις μετά τον εμβολιασμό τους, σε σύγκριση με τους ανθρώπους χωρίς καρκίνο. Έχουμε, τώρα πια, τα δεδομένα και την κλινική εμπειρία από πολλές χιλιάδες ασθενών με καρκίνο που έχουν εμβολιαστεί. Ξέρουμε ότι τα εμβόλια mRNA είναι ασφαλή και απολύτως ο πιο αποτελεσματικός τρόπος για να αποτρέψουμε τη νοσηλεία και τον θάνατο από Covid-19», δήλωσε ο δρ Χόργουιτς.

«Είναι ζωτικό οι ασθενείς με καρκίνο να εμβολιαστούν κατά της Covid-19 επειδή γνωρίζουμε ότι μπορεί να είναι ιδιαίτερα ευάλωτοι σε αυτήν τη λοίμωξη και τις συνέπειές της, όμως μερικοί άνθρωποι έχουν εκφράσεις ανησυχίες για πιθανές αντιδράσεις από τα εμβόλια. Πριν από αυτήν τη μελέτη δεν υπήρχαν πολλά δεδομένα, ειδικά για τον πληθυσμό των καρκινοπαθών, έτσι φροντίσαμε να συλλέξουμε και να αναφέρουμε αυτές τις πληροφορίες, ώστε να βοηθήσουμε τόσο τους ασθενείς όσο και τους γιατρούς, προκειμένου να πάρουν ενήμερες αποφάσεις και να κάνουν τα εμβόλια mRNA», πρόσθεσε.

«Αυτή η μελέτη δείχνει ότι οι ασθενείς με καρκίνο δεν βιώνουν μεγαλύτερο ποσοστό επιπλοκών, κάτι που πρέπει να βοηθήσει προκειμένου να καταπολεμηθεί η παραπληροφόρηση σχετικά με τα εμβόλια Covid-19, τα οποία είναι ασφαλή και πρέπει να γίνονται χωρίς δισταγμό», τόνισε και η δρ Νάταλι Κακλάντερ του Κέντρου Καρκίνου Carbone του Πανεπιστημίου του Ουισκόνσιν.

Αυξημένος ο κίνδυνος σοβαρών επιπλοκών κύησης για τις έγκυες με Covid-19

Οι έγκυες που μολύνονται από τον κορονοϊό έχουν περίπου 40% μεγαλύτερη πιθανότητα να εμφανίσουν σοβαρές επιπλοκές στην εγκυμοσύνη τους, σε σχέση με όσες δεν έχουν μολυνθεί, σύμφωνα με μια νέα αμερικανική επιστημονική μελέτη, που αναδεικνύει τη σημασία του εμβολιασμού των εγκύων κατά της Covid-19. Επιπλέον, πέραν των επιπλοκών την κύησης, είναι ήδη γνωστό ότι οι έγκυες κινδυνεύουν με σοβαρότερα συμπτώματα της ίδιας της Covid-19, αν μολυνθούν από κορονοϊό.

Οι ερευνητές, με επικεφαλής την αναπληρώτρια καθηγήτρια μαιευτικής-γυναικολογίας Τόρι Μετζ του Πανεπιστημίου της Γιούτα, που έκαναν τη σχετική δημοσίευση στο αμερικανικό ιατρικό περιοδικό JAMA (Journal of American Medical Association), ανέλυσαν στοιχεία για 14.104 γυναίκες που είχαν εισαχθεί σε 17 αμερικανικά ιατρικά κέντρα. Από αυτές, οι 2.350 είχαν διαγνωστεί θετικές για κορονοϊό στη διάρκεια της κύησης. Πάνω από το 13% εξ αυτών εμφάνισαν επιπλοκές έναντι 9% όσων δεν είχαν κορονοϊό, ενώ όλα τα περιστατικά θανάτου μητέρας (συνολικά πέντε) συνέβησαν σε έγκυες με κορονοϊό.

Σε σύγκριση με όσες είχαν ήπια έως καθόλου συμπτώματα Covid-19, οι έγκυες με μέτρια ή σοβαρά συμπτώματα της λοίμωξης είχαν τριπλάσια πιθανότητα (26% έναντι 9%) να εμφανίσουν στη συνέχεια σοβαρές επιπλοκές κύησης, όπως εκλαμψία, σοβαρή υπέρταση, αιμορραγία, νεφρική ανεπάρκεια, βλάβη οργάνων, σήψη, ενδομητρίτιδα κ.α. Οι έγκυες με μέτρια έως βαριά συμπτώματα Coviid-19 είχαν ακόμη σημαντικά μεγαλύτερο κίνδυνο (45% έναντι 32%) να γεννήσουν με καισαρική, κάτι που δεν ίσχυε για τις ασυμπτωματικές με κορονοϊό και εκείνες με ήπια μόνο συμπτώματα.

Η μόλυνση από κορονοϊό επίσης αύξανε σημαντικά τον κίνδυνο για πρόωρο τοκετό (27% έναντι 14%) και εισαγωγή του νεογνού σε ομάδα εντατικής θεραπείας, καθώς επίσης για αποβολή ή θνησιγένεια (3,5% έναντι 1,8%). Οι παχύσαρκες έγκυες (με δείκτη μάζας σώματος πάνω από 30) είχαν τον μεγαλύτερο κίνδυνο αν μολύνονταν από κορονοϊό.

Οι ερευνητές συμπέραναν ότι η βαρύτητα των συμπτωμάτων της Covid-19 αποτελεί δείκτη-κλειδί για την πρόβλεψη του αυξημένου κινδύνου επιπλοκών κατά την εγκυμοσύνη. “Γνωρίζαμε ήδη ότι οι έγκυες αντιμετωπίζουν μεγαλύτερο κίνδυνο για επιπλοκές της ίδιας της Covid-19. Η έρευνα μας είναι από τις πρώτες που δείχνουν ότι η λοίμωξη με κορονοϊό μπορεί να αυξήσει τον κίνδυνο σοβαρών συνεπειών σχετιζόμενων με επιπλοκές της κύησης. Γι’ αυτό πρέπει να βεβαιωνόμαστε ότι οι έγκυες εμβολιάζονται”, δήλωσε η δρ Μετζ.

Η μελέτη βρήκε επίσης ότι μόνο ένα μωρό στα 100 (1,2%) διαγνώστηκε με κορονοϊό μετά τη γέννηση του και μέχρι την έξοδο του από το μαιευτήριο.

Μια δεύτερη αμερικανική έρευνα, με επικεφαλής τη δρα Αντρέα Έντλοου του Γενικού Νοσοκομείου της Μασαχουσέτης στη Βοστώνη, που δημοσιεύθηκε στο ίδιο ιατρικό περιοδικό, βρήκε ότι στην ηλικία των έξι μηνών τα μωρά που είχαν γεννηθεί από μητέρες πλήρως εμβολιασμένες κατά της Covid-19 (με δύο δόσεις mRNA εμβολίου) στη διάρκεια της εγκυμοσύνης τους, είχαν στο αίμα τους σε πολύ μεγαλύτερο ποσοστό (57%) αντισώματα IgG κατά του κορονοϊού, σε σχέση με τις ανεμβολίαστες (μόνο 8%) που είχαν μολυνθεί από τον ιό όσο ήσαν έγκυες.

Δεν είναι ακόμη σαφές πόσο υψηλά επίπεδα αντισωμάτων χρειάζονται για να προστατεύσουν ένα μωρό από την λοίμωξη Covid-19, ενώ είναι επίσης γνωστό ότι τα αντισώματα δεν αποτελούν τον μοναδικό μηχανισμό άμυνας του οργανισμού.

Γερμανία: 169.571 κρούσματα του νέου κορονοϊού

Στη Γερμανία επιβεβαιώθηκαν ακόμη 169.571 κρούσματα του SARS-CoV-2 τις προηγούμενες 24 ώρες, με το σύνολο να φθάνει τα 11.287.428, ανακοίνωσε σήμερα Τρίτη το Ινστιτούτο Ρόμπερτ Κοχ, ο φορέας επιδημιολογικής επιτήρησης της χώρας.

Οι θάνατοι άλλων 177 ασθενών εξαιτίας επιπλοκών της COVID-19 αύξησαν τον απολογισμό των θυμάτων της πανδημίας του νέου κορονοϊού στη μεγαλύτερη ευρωπαϊκή οικονομία στους 118.943 νεκρούς, σύμφωνα με την ίδια πηγή.

Ισραήλ: Διπλασιάστηκαν τα κρούσματα της υποπαραλλαγής ΒΑ.2 της Όμικρον

Το υπουργείο Υγείας του Ισραήλ ανακοίνωσε χθες Δευτέρα ότι τις προηγούμενες 24 ώρες επιβεβαιώθηκαν 52.600 κρούσματα του SARS-CoV-2, με το σύνολό τους να φθάνει τα 3.218.391.

Παράλληλα, 20 ασθενείς υπέκυψαν εξαιτίας επιπλοκών της COVID-19, με τον απολογισμό των θυμάτων της πανδημίας του νέου κορονοϊού να φθάνει τους 9.180 νεκρούς.

Οι ασθενείς που νοσηλεύονται σε σοβαρή κατάσταση μειώθηκαν στους 1.235 (–28 σε 24 ώρες).

Τα λεγόμενα ενεργά κρούσματα μειώθηκαν στα 323.911. Ο δείκτης θετικότητας των τεστ υποχώρησε στο 28,16%.

Τα κρούσματα της ΒΑ.2, υποπαραλλαγής της Όμικρον, διπλασιάστηκαν από τα 350 την 31η Ιανουαρίου στα περίπου 700 χθες, ανέφεραν οι αρχές.

Χιλή: Ξεπέρασαν τους 40.000 οι νεκροί εξαιτίας της COVID-19

Στη Χιλή ξεπεράστηκε χθες Δευτέρα το τραγικό ορόσημο των 40.000 θανάτων εξαιτίας της πανδημίας του νέου κορονοϊού.

Σύμφωνα με το υπουργείο Υγείας, τις προηγούμενες 24 ώρες υπέκυψαν 73 ασθενείς εξαιτίας επιπλοκών της COVID-19, με το σύνολό τους να φθάνει τους 40.060.

Παράλληλα, επιβεβαιώθηκαν 31.063 κρούσματα του SARS-CoV-2, με το σύνολο των περιπτώσεων να φθάνει τις 2.405.672.

Ο δείκτης θετικότητας των τεστ βρίσκεται στο 23,67% σε εθνική κλίμακα και στο 23,33% στη μητροπολιτική περιοχή της πρωτεύουσας, του Σαντιάγο (7 εκατ. κάτοικοι).

Πάντως ο υπουργός Υγείας της απερχόμενης κυβέρνησης του Σεμπαστιάν Πινιέρα, ο Ενρίκε Πάρις, χαρακτήρισε «ενθαρρυντικό» στοιχείο τη μείωση των κρουσμάτων. «Οι αριθμοί είναι ενθαρρυντικοί. Δεν λέμε πως νικήσαμε την πανδημία, αλλά ο αριθμός της περασμένης Παρασκευής (σ.σ. 37.468 κρούσματα, ρεκόρ) μπορεί να ήταν η ‘κορύφωση’», εξήγησε.

Νέο κύμα, που αποδίδεται στην πιο μολυσματική παραλλαγή Όμικρον, πλήττει τη Χιλή εν μέσω θέρους του νότιου ημισφαιρίου και υψηλής τουριστικής κίνησης.

Νότια Κορέα: 36.719 κρούσματα σε ένα 24ωρο

Η Υπηρεσία Ελέγχου και Πρόληψης Νόσων της Κορέας (KCDA) ανακοίνωσε σήμερα ότι τις 24 ώρες ως τα μεσάνυχτα χθες Δευτέρα επιβεβαιώθηκαν ακόμη 36.719 κρούσματα του SARS-CoV-2 και υπέκυψαν άλλοι 36 ασθενείς εξαιτίας επιπλοκών της COVID-19.

Ο απολογισμός των θυμάτων της πανδημίας του νέου κορονοϊού στη Νότια Κορέα έφθασε τους 6.922 νεκρούς επί συνόλου 1.081.681 μολύνσεων, κατά τα δεδομένα της KCDA. Ο δείκτης θνητότητας παρέμεινε αμετάβλητος στο 0,66%.

Τα κρούσματα αυξήθηκαν σε σχέση με την προηγουμένη (35.286), παραμένοντας πάνω από το επίπεδο των 30.000 για τέταρτη συνεχόμενη ημέρα, εν μέσω της ραγδαίας εξάπλωσης της πιο μεταδοτικής παραλλαγής Όμικρον, που έχει μετατραπεί πλέον στην κυρίαρχη.

Ο αριθμός των ασθενών που νοσηλεύονται στα νοσοκομεία σε σοβαρή ως κρίσιμη κατάσταση μειώθηκε στους 268 (–2 σε 24 ώρες).

Μέχρι χθες είχε εμβολιαστεί πλήρως κατά της COVID-19 το 86% του πληθυσμού (44,13 εκατ.), ενώ το 55,4% (28,42 εκατ.) είχε λάβει αναμνηστική δόση.

ΠΗΓΗ: ΑΠΕ