Κι όμως, η πατάτα είναι… απόγονος της ντομάτας – Τι αναφέρει νέα μελέτη

Μια πρόσφατη μελέτη, που δημοσιεύτηκε την Πέμπτη στο περιοδικό Cell, αποκαλύπτει ότι η σύγχρονη πατάτα προέκυψε πριν από περίπου εννέα εκατομμύρια χρόνια, μέσω φυσικής διασταύρωσης μεταξύ άγριων ντοματών και φυτών συγγενικών της πατάτας στη Νότια Αμερική. Ο Λόρεν Ρίσμπεργκ, συν-συγγραφέας της μελέτης και καθηγητής στο Πανεπιστήμιο της Βρετανικής Κολομβίας, δήλωσε στο AFP ότι τα ευρήματα υποδεικνύουν μια “βαθιά αλλαγή” στην εξελικτική βιολογία, καθώς οι επιστήμονες αναγνωρίζουν όλο και περισσότερο το ρόλο των αρχαίων γεγονότων υβριδισμού στη διαμόρφωση του Δέντρου της Ζωής. Ενώ κάποτε πίστευαν ότι οι τυχαίες μεταλλάξεις ήταν μακράν ο μεγαλύτερος μοχλός δημιουργίας νέων ειδών, “τώρα συμφωνούμε ότι ο δημιουργικός ρόλος του υβριδισμού έχει υποτιμηθεί”, είπε.

Απλή, προσιτή και ευπροσάρμοστη, η ταπεινή πατάτα είναι σήμερα μια από τις σημαντικότερες καλλιέργειες παγκοσμίως. Αλλά η προέλευσή της έχει από καιρό προβληματίσει τους επιστήμονες. Τα σύγχρονα φυτά πατάτας μοιάζουν πολύ με τρία είδη από τη Χιλή, γνωστά ως Etuberosum. Ωστόσο, αυτά τα φυτά δεν παράγουν κονδύλους — τις μεγάλες υπόγειες δομές, όπως αυτές που βρίσκουμε στις πατάτες και τις γλυκοπατάτες, οι οποίες αποθηκεύουν θρεπτικά συστατικά και αποτελούν το τμήμα που καταναλώνουμε. Από την άλλη πλευρά, η γενετική ανάλυση αποκάλυψε μια εκπληκτική εγγύτητα με τις ντομάτες. “Αυτό είναι γνωστό ως “ασυμφωνία” και δείχνει ότι κάτι ενδιαφέρον συμβαίνει!” δήλωσε στο AFP η συν-συγγραφέας Σάντρα Ναπ, ερευνήτρια βοτανολόγος στο Μουσείο Φυσικής Ιστορίας της Βρετανίας.

Για να λύσει το μυστήριο, μια διεθνής ομάδα ερευνητών ανέλυσε 450 γονιδιώματα από καλλιεργούμενες πατάτες και 56 άγρια είδη πατάτας. Ο επικεφαλής συγγραφέας Ζιγιάνγκ Ζανγκ από το Ινστιτούτο Γεωργικής Γονιδιωματικής στο Shenzhen, ανέφερε σε δήλωσή του: “Είναι πολύ δύσκολο να ληφθούν δείγματα από τις άγριες πατάτες, οπότε αυτό το σύνολο δεδομένων αντιπροσωπεύει την πιο ολοκληρωμένη συλλογή γονιδιωματικών δεδομένων άγριας πατάτας που έχει ποτέ αναλυθεί”.

Εντυπωσιακή ανακάλυψη

Η ανάλυση αποκάλυψε ότι οι σύγχρονες πατάτες φέρουν μια ισορροπημένη γενετική κληρονομιά από δύο προγονικά είδη – περίπου 60% από το Etuberosum και 40% από τις ντομάτες. “Η στιγμή που με εντυπωσίασε ήταν όταν η κινεζική ομάδα έδειξε ότι ΟΛΕΣ οι πατάτες, τόσο τα άγρια είδη όσο και οι φυλές γης, είχαν βασικά την ίδια αναλογία γονιδίων ντομάτας και γονιδίων Etuberosum”, δήλωσε η Ναπ.”Αυτό αποδεικνύει πραγματικά ένα αρχαίο γεγονός υβριδισμού και όχι μια σειρά από μεταγενέστερες ανταλλαγές γονιδίων”, πρόσθεσε. “Είναι τόσο σαφές και εντυπωσιακό” συμπλήρωσε. Ένα γονίδιο, το SP6A, που λειτουργεί ως σήμα για τον σχηματισμό κονδύλων, προέρχεται από την ντομάτα. Ωστόσο, η δημιουργία κονδύλων ήταν δυνατή μόνο όταν το SP6A συνδυάστηκε με το γονίδιο IT1 από το φυτό Etuberosum, το οποίο ελέγχει την ανάπτυξη του υπόγειου στελέχους.

Η απόκλιση μεταξύ Etuberosum και ντομάτας πιστεύεται ότι ξεκίνησε πριν από 14 εκατομμύρια χρόνια – πιθανώς λόγω της επικονίασης από έντομα εκτός στόχου – και ολοκληρώθηκε πριν από εννέα εκατομμύρια χρόνια. Αυτό το εξελικτικό γεγονός συνέπεσε με την ταχεία ανύψωση της οροσειράς των Άνδεων, παρέχοντας ιδανικές συνθήκες για την εμφάνιση φυτών με κονδύλους που μπορούσαν να αποθηκεύουν θρεπτικά συστατικά στο υπέδαφος. Ένα άλλο βασικό χαρακτηριστικό των κονδύλων είναι η ικανότητά τους να αναπαράγονται αγενώς, βγάζοντας νέους οφθαλμούς χωρίς την ανάγκη σπόρων ή επικονίασης – ένα χαρακτηριστικό που τους βοήθησε να εξαπλωθούν σε όλη τη Νότια Αμερική, και μέσω της μετέπειτα ανθρώπινης ανταλλαγής, σε όλο τον κόσμο. Ο συν-συγγραφέας Σάνγουεν Χουάνγκ, καθηγητής στο Ινστιτούτο Γεωργικής Γονιδιωματικής στο Shenzhen, δήλωσε στο AFP ότι το εργαστήριό του εργάζεται τώρα πάνω σε μια νέα υβριδική πατάτα που μπορεί να αναπαραχθεί με σπόρους προκειμένου να επιταχυνθεί η αναπαραγωγή.

Η μελέτη αυτή υποδηλώνει ότι η χρήση της ντομάτας “ως πλαίσιο συνθετικής βιολογίας” είναι μια πολλά υποσχόμενη οδός για τη δημιουργία αυτής της νέας πατάτας, είπε.

Πηγή: ertnews.gr (Εύη Τσιριγωτάκη)