Κόστος ζωής: Ρότερνταμ VS Θεσσαλονίκη

Λέξεις: Ελένη Χαμχούγια, Νίκος Γκάγιας

Τα έξοδα και το πως θα καλυφθούν οι λογαριασμοί κάθε μήνα είναι πλέον ένα σίγουρο θέμα συζήτησης για όλους.

Είτε μένεις μόνος, είτε συγκατοικείς, αλλά ακόμα και εάν ζεις στο πατρικό σου, είναι σίγουρο ότι το κύμα ακρίβειας και αυξήσεων δεν μπορεί να σε έχει αφήσει ανεπηρέαστο.

Από την βενζίνη και τον καφέ, μέχρι το ηλιέλαιο και τις αυξήσεις στους λογαριασμούς ρεύματος, οι προϋπολογισμοί των νοικοκυριών δέχονται τεράστια πίεση.

Η Ελένη που ζει στο Ρότερνταμ της Ολλανδίας και ο Νίκος στη Θεσσαλονίκη τα… βάζουν κάτω και συγκρίνουν το κόστος ζωής στις δύο πόλεις.

Ενοίκιο και λογαριασμοί

Πολλοί φοιτητές και εργαζόμενοι σπεύδουν να μείνουν πλέον στην Ολλανδία στο πλαίσιο του λεγόμενου brain drain, αλλά και γενικότερα λόγω του ανεκτικού και δεκτικού προφίλ της χώρας στη διαφορετικότητα. 

Με την έξοδο της Βρετανίας από την Ευρώπη, η προσοχή των σπουδαστών έχει στραφεί προς την Ολλανδία, που παρέχει υψηλά επίπεδα εκπαίδευσης με πολύ χαμηλότερα δίδακτρα (περίπου 2.100 ευρώ το έτος). Ως μια Βορειοευρωπαία χώρα, αλλά και με το Άμστερνταμ ως μια πολιτιστική πρωτεύουσα, είναι αναμενόμενο πως το κόστος ζωής είναι πολύ πιο υψηλό από την Ελλάδα- κατά πόσο όμως έχει βάση αυτό το στερεότυπο;

Λαμβάνοντας υπόψη την ποικιλία χώρων διαμονής στην Ολλανδία, δικαιολογείται και το μεγάλο εύρος στα ποσά των ενοικίων. Προφανώς κάποιος που μένει σ’ ένα πλοίο έχει διαφορετικά έξοδα από κάποιον που νοικιάζει ένα στούντιο, σε συνάρτηση με την απόσταση από το κέντρο της εκάστοτε πόλης. 

Ένας κύριος παράγοντας είναι η συγκατοίκηση- σπάνια υπάρχει κάποιος που μένει μόνος του.

Ένας ακόμη παράγοντας είναι η τάση των ενοικίων να περιλαμβάνουν τους λογαριασμούς σε ένα σταθερό μηνιαίο ποσό. Το ενοίκιο ξεκινάει στα 350 ευρώ, και μπορεί να ακουμπήσει τα 700 ευρώ. Τα υψηλά ενοίκια δικαιολογούνται από τη μεγάλη ζήτηση που υπάρχει σε συνδυασμό με την έλλειψη χώρων, πρόβλημα παρόν σε όλη την Ολλανδία και ειδικά στις κύριες φοιτητουπόλεις.

Στη Θεσσαλονίκη βέβαια αλλά και γενικότερα στην Ελλάδα τα πράγματα διαφέρουν αρκετά. Είναι γεγονός πως οι νέοι δύσκολα εγκαταλείπουν το πατρικό τους πριν τα 30. Οι μοναδικοί που ζουν μόνοι τους είναι όσοι σπουδάζουν και έχουν έρθει από άλλες πόλεις και κάποιοι ελάχιστοι που μπορεί να έχουν την οικονομική ευχέρεια. 

Οι τιμές των ενοικίων δεν διαφέρουν σημαντικά με το Ρότερνταμ, δηλαδή ξεκινούν από 350€ και μπορεί να φτάσουν τα 700€. Όμως υπάρχει μία σημαντική διαφορά. Στη Θεσσαλονίκη σε καμία περίπτωση δεν συμπεριλαμβάνονται οι λογαριασμοί για το νερό/ρεύμα αλλά και τα έξοδα θέρμανσης, τα οποία αυξάνουν τα έξοδα κατά πολύ. 

Μετακινήσεις

Στη συνέχεια το ζήτημα της μετακίνησης έρχεται στην επιφάνεια. Η πλειοψηφία των Ολλανδών χρησιμοποιεί ποδήλατο, το οποίο είτε μπορεί να αγοραστεί καινούριο είτε μεταχειρισμένο, είτε να ενοικιαστεί με περίπου 15-20 ευρώ τον μήνα.

 Τα μέσα μαζικής μεταφοράς (τρένο, τραμ, μετρό, λεωφορείο κλπ) απαιτούν όλα την κάρτα μετακίνησης OV-Chipkaart την οποία ο χρήστης “φορτίζει” με λεφτά, και την επικυρώνει κατά την είσοδο και έξοδο του από το αντίστοιχο μέσο, και χρεώνεται ένα ποσό ανάλογο της διαδρομής του με βάση το 1 ευρώ. Επομένως, χρησιμοποιώντας μία κάρτα μπορεί κάποιος να ταξιδέψει σε όλη την Ολλανδία.

Από την άλλη οι μετακινήσεις στη Θεσσαλονίκη είναι μία πληγή για όλους τους κατοίκους. Το μόνο σίγουρο είναι πως η πλειοψηφία δεν χρησιμοποιεί ποδήλατο. Οι περισσότεροι για τις καθημερινές τους μετακινήσεις επιλέγουν το αυτοκίνητο/μηχανάκι τους ή το αστικό λεωφορείο. 

Στην περίπτωση της συγκοινωνίας η μηνιαία κάρτα κοστίζει 30€, ενώ για όσους δικαιούνται έκπτωση 15€. Η βενζίνη που βάζει ο καθένας διαφέρει από την χρήση που κάνει. Όμως, αν μιλήσουμε για κάποιον που χρησιμοποιεί ως επί το πλείστον το αμάξι του σίγουρα θα χρειαστεί να δώσει 25€ την εβδομάδα, άρα 100€ το μήνα (φυσικά μπορεί να είναι και λιγότερα- όμως υπολογίζονται μετακινήσεις για την δουλειά, για άλλες υποχρεώσεις αλλά και εξόδους).

Σουπερμάρκετ

Στην Ολλανδία αν και με μια πρώτη ματιά τα ψώνια και τα τρόφιμα φαίνονται ακριβά, στην πραγματικότητα τα έξοδα δεν διαφέρουν τόσο ανάμεσα στις δύο χώρες. 

Με περίπου 20-30 ευρώ την εβδομάδα μπορεί κάποιος να καλύψει τη διατροφή του, αναλόγως βέβαια με το κάθε σούπερ μάρκετ ή την υπαίθρια αγορά, καθώς οι τιμές μπορούν να κυμαίνονται σημαντικά, ειδικά στα φρούτα και στα λαχανικά. 

Στη Θεσσαλονίκη χρειάζονται περίπου τα ίδια χρήματα με την ευρωπαϊκή πόλη για την κάλυψη των εβδομαδιαίων αναγκών. Από εκεί και πέρα σίγουρα οι λογαριασμοί θα είναι πιο αυξημένοι κάποιους μήνες π.χ όταν θα χρειαστεί να προμηθευτεί κανείς απορρυπαντικά, που όπως είναι λογικά θα δαπανήσει extra χρήματα. Διαδεδομένες είναι και οι λαϊκές αγορές στη χώρα μας για την προμήθεια φρούτων/λαχανικών, ιδιαίτερα στις μεγαλύτερες ηλικίες.

Μιλώντας για τους φοιτητές, αρκετοί είναι εκείνοι που προσπαθώντας να μειώσουν τα μηνιαία έξοδα τους επιλέγουν κάποιες μέρες να τρώνε στη λέσχη.

Όσον αφορά τα ρούχα και τα είδη σπιτιού, εκτός από τις πολυεθνικές εταιρίες η Ολλανδία έχει έναν ισχυρό θεσμό ανακύκλωσης, και προωθεί πολύ τα μεταχειρισμένα προϊόντα. Επομένως, η διακόσμηση και η επίπλωση ενός χώρου μπορεί να γίνει πολύ οικονομικά, με μεταχειρισμένα αξεσουάρ και έπιπλα σε τιμές κάτω των 10 ευρώ. Επιπλέον, τα ρούχα από τη λαϊκή αγορά δεν είναι μία ένοχη απόλαυση, αλλά μια νόρμα- πολλοί πάγκοι πουλούν vintage ή/ και hand second ρούχα, που προσελκύουν πελάτες ανεξαρτήτως ηλικίας και στιλ.

Υπηρεσίες

Θυμίζοντας τη θεωρία του “cost disease” που ανέπτυξε ο Baumol, οι υπηρεσίες είναι σημαντικά πιο ακριβές από ότι οι πρώτες τους ύλες, τα κοινά προϊόντα. Αυτό ισχύει και στην Ολλανδία. Υπηρεσίες αισθητικής, συμπεριλαμβανομένων των τατουάζ και πίρσινγκ, το κλάμπινγκ αλλά και γενικότερα η εστίαση, είναι πιο ακριβές από ότι οι μέσες αντίστοιχες υπηρεσίες στην Ελλάδα- ένα απλό κούρεμα κοστίζει περίπου 40 ευρώ, η ελάχιστη τιμή για τατουάζ είναι 70 ευρώ, μια αποτρίχωση μπικίνι μπορεί να ακουμπήσει τα 50 ευρώ, η είσοδος σε κλαμπ κυμαίνεται γύρω στα 15 ευρώ (χωρίς ποτό), και το ατομικό μπουκάλι νερό σε μαγαζιά να είναι ανάμεσα στα 3 με 5 ευρώ (το οποίο δεν προσφέρεται από τα μαγαζιά όπως στην Ελλάδα).

Στην Ελλάδα όντως όλες οι παραπάνω υπηρεσίες είναι εμφανώς πιο οικονομικές. Ένα απλό κούρεμα κοστίζει 10-15€, η ελάχιστη τιμή για τατουάζ είναι 20-30€, για να μπεις σ’ ένα club δεν χρειάζεται να πληρώσεις είσοδο παρά μόνο ό,τι καταναλώσεις. 

Μιλώντας για την Ολλανδία ένας γενικός μέσος όρος είναι 900 ευρώ τον μήνα, συμπεριλαμβανομένου του ενοικίου. Φυσικά αυτό το ποσό μπορεί να είναι χαμηλότερο (και υψηλότερο) ανάλογα το ενοίκιο αλλά και τα περαιτέρω έξοδα. Στη Θεσσαλονίκη χρειάζεσαι σίγουρα 700€ τον μήνα για να καλύψεις τα σταθερά έξοδα σου και από εκεί και πέρα όσα ξοδεύεις σε διασκέδαση, ένδυση κλπ. είναι extra χρεώσεις.

Αξίζει να σημειωθεί ότι η Ολλανδία προσφέρει πολλές ευκαιρίες για εργασία σε νέους, από ταμίες σε σούπερ μάρκετ έως και ταξιθέτες. Οι περισσότεροι Ολλανδοί νέοι ξεκινούν να δουλεύουν από την εφηβεία τους. Με τον τομέα της HO-RE-CA (Hotels, Restaurants, Cafes) να είναι σε συνεχή αναζήτηση για προσωπικό, κάποιος μπορεί να βρει μια δουλειά ακόμα και μερικής απασχόλησης που θα του αποφέρει ένα αξιοσέβαστο χαρτζιλίκι. Ο μισθός κρίνεται με την ηλικία και τις ώρες εργασίας, πληροφορίες που είναι εύκολα προσβάσιμες στην ιστοσελίδα της Ολλανδικής κυβέρνησης. Παράλληλα, οι μαθητές που αντιμετωπίζουν δυσκολίες οικονομικές ή ακόμα και να είναι οικονομικά ανεξάρτητοι, μπορούν να προσεγγίσουν και το φοιτητικό δάνειο που καλύπτει τα δίδακτρα, ένα ποσό ύψους περίπου 800 ευρώ τον μήνα.

Έχοντας ξεκαθαρίσει τις βασικές διαφορές στον τρόπο ζωής, φαίνεται ότι τα έξοδα κρίνονται κυρίως από ατομικές επιλογές σε καθημερινή βάση- η Βόρεια Ευρώπη δεν ζει και τόσο διαφορετικά από τη Μεσόγειο και τα Βαλκάνια.

Ρότερνταμ

Ενοίκιο: 500€

Λογαριασμοί (Νερό/Ρεύμα/Ίντερνετ): Περιλαμβάνονται στο ενοίκιο

Θέρμανση: Περιλαμβάνονται στο ενοίκιο

Σουπερμάρκετ: 30€ / εβδομάδα

Μετακινήσεις: 50€

Καφές σε μαγαζί: 4€

Ποτό σε bar: 10€

Κούρεμα: 30€

Αποτρίχωση/Τατουάζ: 50€/70€

Έσοδα: 300€/ εβδομάδα (κατώτατος πλήρους απασχόλησης)

Θεσσαλονίκη

Ενοίκιο: 450€

Λογαριασμοί (Νερό/Ρεύμα/Ίντερνετ/Κοινόχρηστα): 130€

Θέρμανση: 60€

Σουπερμάρκετ: 25€ / εβδομάδα

Μετακινήσεις: 15€-30€ κάρτα για αστικό λεωφορείο 

Καφές σε μαγαζί: 4€

Ποτό σε bar: 8-10€

Κούρεμα: 15€

Αποτρίχωση/Τατουάζ: 35€/30€

Έσοδα: 611€/μήνα (κατώτατος πλήρους απασχόλησης)