30 Μαΐου- Παγκόσμια Ημέρα Σκλήρυνσης Κατά Πλάκας – Τι γνωρίζουμε σήμερα για τη νόσο

Η Παγκόσμια Ημέρα Σκλήρυνσης Κατά Πλάκας (ΠΣΚΠ) γιορτάζεται κάθε χρόνο στις 30 Μαΐου και οργανώνεται από την Παγκόσμια Ομοσπονδία Σκλήρυνσης Κατά Πλάκας (MSIF) και τις εθνικές ενώσεις που υποστηρίζουν τους ασθενείς.

Η σκλήρυνση κατά πλάκας (ΣΚΠ) είναι μία από τις πιο συχνές παθήσεις του κεντρικού νευρικού συστήματος (εγκέφαλος και νωτιαίος μυελός) οι οποίες μπορεί να οδηγήσουν σε  διάφορα νευρολογικά συμπτώματα και αναπηρίες.

Σήμερα, υπολογίζεται ότι 2,9 εκατομμύρια άνθρωποι σε όλον τον κόσμο έχουν ΣΚΠ.

Πρόκειται κυρίως για ανθρώπους παραγωγικής ηλικίας, 20 έως 40 ετών. Στην Ευρώπη, προσβάλλει περίπου 700.000 άτομα, ενώ στην Ελλάδα ο αριθμός των ασθενών ξεπερνάει τις 13.000. Σύμφωνα με επιστημονική έρευνα, ένα από τα κυριότερα προβλήματα που αντιμετωπίζουν οι ασθενείς είναι η σωματική ανικανότητα, ιδίως αν δεν ξεκινούν νωρίς θεραπεία.

Παρόλο που η ακριβής αιτία της σκλήρυνσης κατά πλάκας παραμένει άγνωστη, είναι ευρέως αναγνωρισμένη ως αυτοάνοση νόσος. Θεωρείται μια ασθένεια η οποία σχετίζεται με μια συνδυαστική δράση γενετικών και περιβαλλοντικών παραγόντων και προκαλείται από το ανοσοποιητικό σύστημα το οποίο επιτίθεται στους δικούς του ιστούς.

Στην περίπτωση της Σκλήρυνσης κατά Πλάκας, αυτή η δυσλειτουργία του ανοσοποιητικού συστήματος καταστρέφει τη λιπαρή ουσία που καλύπτει και προστατεύει τις νευρικές ίνες στον εγκέφαλο και το νωτιαίο μυελό (μυελίνη).

Αυτό έχει ως αποτέλεσμα τη διακοπή της επικοινωνίας μεταξύ του εγκεφάλου και άλλων μερών του σώματος.

Στους παράγοντες που συμβάλλουν στην ανάπτυξη της ασθένειας σύμφωνα με πρόσφατη έρευνα συμπεριλαμβάνονται η ανεπάρκεια βιταμίνης D και ορισμένες ιογενείς λοιμώξεις.

Τα συμπτώματα της νόσου ποικίλλουν ανάλογα με την περιοχή του κεντρικού νευρικού συστήματος που επηρεάζεται και μπορεί να περιλαμβάνουν: αδυναμία, κόπωση, προβλήματα όρασης, μυϊκούς σπασμούς, και διαταραχές στην ισορροπία και τον συντονισμό.

Ωστόσο επιστήμονες του Πανεπιστημίου της Καλιφόρνιας στο Σαν Φρανσίσκο, εντόπισαν ότι τα σημάδια της νόσου εμφανίζονται στο αίμα κάποιων ασθενών χρόνια πριν από τα συμπτώματα δίνοντας τους ένα προβάδισμα για τη λήψη θεραπείας.

Όσον αφορά την αντιμετώπιση της σκλήρυνσης κατά πλάκας, είναι πολυδιάστατη και περιλαμβάνει φαρμακευτική αγωγή, φυσικοθεραπεία, και υποστήριξη από ψυχολόγους και κοινωνικούς λειτουργούς.

Η πρόοδος της έρευνας τα τελευταία χρόνια έχει οδηγήσει σε σημαντικές βελτιώσεις στις διαθέσιμες θεραπείες, παρέχοντας στους ασθενείς καλύτερες προοπτικές για τη διαχείριση της νόσου.

Στο Ιπποκράτειο παρέχονται ειδικές υπηρεσίες και φροντίδα για τους ασθενείς που πάσχουν από ΣΚΠ:

Στο Νευρολογικό Τμήμα του Νοσοκομείου, παρέχονται υψηλού επιπέδου υπηρεσίες υγείας και φροντίδας στους ανθρώπους που ζουν με πολλαπλή σκλήρυνση.

Συγκεκριμένα, στο Νευρολογικό Τμήμα οι παρεχόμενες υπηρεσίες προς τα άτομα με πολλαπλή σκλήρυνση αφορούν την διαγνωστική διερεύνηση, την κλινική παρακολούθηση, την παρακολούθηση της γνωστικής λειτουργίας, την παρακολούθηση της αποτελεσματικότητας και παράλληλα της ασφάλειας της χορηγούμενης φαρμακευτικής αγωγής με βάση των διεθνώς ενδεδειγμένων χρησιμοποιουμένων κλιμάκων αξιολόγησης.

Επιπρόσθετα το Νευρολογικό Τμήμα, ειδικά για αυτήν την εβδομάδα των ασθενών, παρέχει ολιστική και διεπιστημονική φροντίδα που περιλαμβάνει τη συνεργασία εντός του Νοσοκομείου με ουρολόγο, ανοσολόγο, φυσιοθεραπευτή, ψυχολόγο, ωτολαρυγγολόγο, το μικροβιολογικό εργαστήριο και το ακτινολογικό τμήμα καθώς και το εργαστήριο προκλητών δυναμικών, διευκολύνοντας τους ασθενείς ως προς την διαχείριση της νόσου και των ποικίλλων συμπτωμάτων της.

Γενικότερα, η επιστημονική κοινότητα δίνει ιδιαίτερη βαρύτητα «στον έλεγχο» και την «κατανόηση» της δραστηριότητας της Σκλήρυνσης κατά Πλάκας, αναπτύσσοντας νέες θεραπείες που καλύπτουν όλες τις παραμέτρους της νόσου, αναπηρία, υποτροπές, φλεγμονή, ατροφία, γνωσιακά, βάδιση, με βασικό στόχο την μείωση της δραστηριότητας της νόσου και της εξέλιξης της αναπηρίας το συντομότερο δυνατό.

Νεότερα ερευνητικά δεδομένα που παρουσιάστηκαν στο 34ο Συνέδριο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για τη Θεραπεία και Έρευνα στην Πολλαπλή Σκλήρυνση (ECTRIMS) που πραγματοποιήθηκε πριν λίγα χρόνια, αποδεικνύουν ότι η έγκαιρη έναρξη θεραπείας με ocrelizumab μείωσε την εξέλιξη της αναπηρίας για περισσότερα από 5 χρόνια σε άτομα με υποτροπιάζουσα πολλαπλή σκλήρυνση (η πιο συχνή μορφή της νόσου) και πρωτοπαθώς προϊούσα πολλαπλή σκλήρυνση (αφορά το 15% των ασθενών).

Το ocrelizumab είναι ένα μονοκλωνικό αντίσωμα, το οποίο έχει σχεδιαστεί για να στοχεύει εκλεκτικά έναν συγκεκριμένο τύπο κυττάρων του ανοσοποιητικού συστήματος, που ονομάζονται CD20- Β-λεμφοκύτταρα, που εκτιμάται ότι συμβάλλουν στην καταστροφή της μυελίνης (ουσίας που παίζει βασικό ρόλο στη μόνωση και υποστήριξη των νευρικών κυττάρων) και στην αξονική βλάβη (στα νευρικά κύτταρα).

Αυτή η καταστροφή των νευρικών κυττάρων μπορεί να οδηγήσει σε αναπηρία τα άτομα με πολλαπλή σκλήρυνση.

Το φάρμακο χορηγείται με ενδοφλέβια έγχυση κάθε έξι μήνες. Η αρχική δόση χορηγείται ως δύο εγχύσεις των 300 mg, χορηγούμενες με διάστημα 2 εβδομάδων μεταξύ των δόσεων. Οι επόμενες δόσεις χορηγούνται ως εφάπαξ έγχυση των 600 mg.

Το ocrelizumab έχει εγκριθεί σε 68 χώρες, μεταξύ αυτών και στα μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης, ενώ πάνω από 70.000 άτομα παγκοσμίως έχουν λάβει θεραπεία μέχρι σήμερα.

Ο αριθμός των ασθενών με σκλήρυνση κατά πλάκας (ΣΚΠ) παρατηρείται αυξημένος στην Ελλάδα τα τελευταία χρόνια.

“Μέχρι πρότινος πιστεύαμε ότι οι ασθενείς με ΣΚΠ στην Ελλάδα δεν μπορεί να ξεπερνούν τις 14.000. Τους ξεπερνούν και τους παραξεπερνούν” επισήμανε, μιλώντας στο ΑΠΕ-ΜΠΕ,ο καθηγητής Νευρολογίας στο ΑΠΘ, πρόεδρος της Ελληνικής Νευρολογικής Εταιρείας και γραμματέας της Ελληνικής Ακαδημίας Νευροανοσολογίας, Νικόλαος Γρηγοριάδης.

Παράλληλα εξήγησε ότι η ΣΚΠ είναι μία νόσος που απασχολεί περισσότερο τις χώρες της Κεντρικής και Βόρειας Ευρώπης και την Αμερική, καθώς εκεί τα περιστατικά είναι περισσότερα και συχνότερα. Σύμφωνα με επιδημιολογικές μελέτες τα περιστατικά ΣΚΠ αυξάνουν σε χώρες που απέχουν από τον Ισημερινό και είναι πιο κοντά στους πόλους . “Ωστόσο αυτό φαίνεται ότι έχει αρχίζει και ανατρέπεται ως έναν βαθμό. Παραδοσιακά γνωρίζουμε ότι στις χώρες αυτές είναι πολύ περισσότερα και πολύ πιο συχνά τα περιστατικά αυτά.

Υπάρχουν διάφορες θεωρίες για αυτό, ότι είναι το γενετικό υπόβαθρο, η έκθεση στον ήλιο κλπ. Όμως από τα δεδομένα που βγαίνουν φαίνεται ότι και κάποιοι άλλοι παράγοντες μάλλον υπεισέρχονται και παίζουν ρόλο στην αύξηση των περιστατικών ΣΚΠ τα τελευταία χρόνια στις μεσογειακές χώρες ή τις χώρες της Μέσης Ανατολής ή τις χώρες της Βόρειας Αφρικής. Βέβαια αυτά είναι τα πρώτα στοιχεία που θα δείξουμε. Ενδεχομένως μπορεί να έχει να κάνει και με την κλιματική αλλαγή. ‘Εχω την εντύπωση και μπορώ αυτό να το στηρίξω με διάφορα επιχειρήματα, όχι όμως ακόμα με μετρήσιμα επιστημονικά δεδομένα, ότι έχει να κάνει με τον εκδυτικοποιημένο τρόπο ζωής μας από άποψη διατροφής και διαβίωσης γενικότερα” πρόσθεσε ο κ.Γρηγοριάδης.

Όσον αφορά την θεραπευτική αντιμετώπιση της ΣΚΠ (διότι ίαση δεν υπάρχει), ο κ .Γρηγοριάδης ανέφερε ότι σήμερα υπάρχουν 14-15 θεραπείες, οι οποίες χορηγούνται ενέσιμα, ενδοφλέβια ή από το στόμα.