Αποθέματα έκτακτης ανάγκης σχεδιάζει η Ευρώπη υπό τον φόβο νέας πανδημίας
«Γνωρίζουμε τις απειλές που αντιμετωπίζουμε… διακοπές ρεύματος, ακραία καιρικά φαινόμενα και μεταδοτικές ασθένειες. Αυτοί δεν είναι πια μακρινοί κίνδυνοι»
Παρουσιάζοντας το πρώτο της σχέδιο για τη δημιουργία αποθεμάτων, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή δήλωσε την Τετάρτη ότι τα κράτη-μέλη θα πρέπει να σκεφτούν να έχουν σε ετοιμότητα και άλλα είδη ανάγκης, όπως προϊόντα καθαρισμού νερού, εξοπλισμό για την επισκευή υποθαλάσσιων καλωδίων, drones και κινητές γέφυρες που μπορούν να χρησιμοποιηθούν σε περιόδους πολέμου.
Νωρίτερα φέτος, οι ευρωπαίοι πολίτες είχαν παροτρυνθεί να αποθηκεύσουν τρόφιμα, νερό και είδη πρώτης ανάγκης για 72 ώρες ώστε να μπορούν να ανταπεξέλθουν σε στρατιωτική επίθεση, φυσική καταστροφή, διακοπή ρεύματος ή μεγάλο βιομηχανικό ατύχημα. Στο πλαίσιο της στρατηγικής ετοιμότητας, οι αρμόδιοι εξετάζουν τι πρέπει να αποθηκεύουν οι κυβερνήσεις και πώς να ενισχυθεί η ετοιμότητα σε περίπτωση υγειονομικής κρίσης, όπως πανδημίας, πυρηνικών ή βιολογικών απειλών.
Τα σχέδια αυτά βασίζονται στα διδάγματα της πανδημίας Covid-19, όταν τα κράτη-μέλη της ΕΕ έσπευδαν να εξασφαλίσουν μάσκες και ιατρικό εξοπλισμό για τους ίδιους, αφήνοντας ελλείψεις σε όσους είχαν μεγαλύτερη ανάγκη. Επίσης, εμπνέονται από ορισμένες χώρες της ΕΕ – όπως η Φινλανδία, η Εσθονία και η Τσεχία – που είναι γνωστές για την πρακτική δημιουργίας αποθεμάτων.
Σύμφωνα με το σχέδιο, η Ευρωπαϊκή Ένωση θα πρέπει να διαθέτει ενημερωμένες, ενδεικτικές λίστες βασικών αγαθών προσαρμοσμένες σε διαφορετικές κρίσεις. Μέχρι το 2026, η ΕΕ σχεδιάζει να δημιουργήσει ένα κέντρο πρώτων υλών για προμήθειες, το οποίο θα μπορεί επίσης να οργανώνει αποθέματα. Την ίδια χρονιά, η ΕΕ θα έχει καταρτίσει λίστα φαρμάκων και ιατρικών τεχνολογιών που θα δοθεί προτεραιότητα να αποθηκευτούν ή να αγοραστούν από κοινού.
Ένα πρόγραμμα δανειοδότησης που υποστηρίζεται από την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων για να ενθαρρύνει μικρές εταιρείες και startups να αναπτύξουν καινοτόμα φάρμακα και ιατρικές τεχνολογίες θα διπλασιάσει τον προϋπολογισμό του στα 200 εκατ. ευρώ μέχρι το 2027. Παράλληλα, η ΕΕ εργάζεται για την ανάπτυξη ενός συστήματος παρακολούθησης λυμάτων, το οποίο θα λειτουργεί σαν «ραντάρ έγκαιρης προειδοποίησης» για την ανίχνευση λοιμωδών νοσημάτων πριν εμφανιστούν συμπτώματα. Στην πανδημία, οι ειδικοί είχαν επισημάνει ότι τα δείγματα λυμάτων ήταν μια οικονομική μέθοδος εκτίμησης κινδύνων για τη δημόσια υγεία.
Η ΕΕ διαθέτει ήδη στόλο αεροπλάνων και ελικοπτέρων πυρόσβεσης, αεροπλάνα ιατρικών διακομιδών, ιατρικό εξοπλισμό και κινητά νοσοκομεία. Καθώς η περίοδος δασικών πυρκαγιών στην Ευρώπη εντείνεται – με πυροσβέστες να δίνουν μάχη με τις φλόγες έξω από τη Μασσαλία την Τετάρτη – η Επιτροπή ανέφερε ότι χρειάζονται επιπλέον ελικόπτερα ή ελαφρά αεροπλάνα για την προστασία περιοχών που πλέον απειλούνται.
Η Επίτροπος Διαχείρισης Κρίσεων, Hadja Lahbib, δήλωσε: «Γνωρίζουμε τις απειλές που αντιμετωπίζουμε… υβριδικές επιθέσεις, διακοπές ρεύματος, ακραία καιρικά φαινόμενα και μεταδοτικές ασθένειες. Αυτοί δεν είναι πια μακρινοί κίνδυνοι. Γι’ αυτό φέρνουμε την ετοιμότητα από το περιθώριο στο προσκήνιο της άμυνάς μας.»
Η νέα στρατηγική παρουσιάστηκε λίγο αφότου η πρωθυπουργός της Δανίας, Mette Frederiksen, επανέλαβε την άποψή της ότι η Ευρωπαϊκή Ένωση πρέπει να είναι έτοιμη να αμυνθεί έως το 2030. «Ο στρατιωτικός επανεξοπλισμός της Ρωσίας σημαίνει ότι μέσα σε δύο έως πέντε χρόνια θα μπορούσε να αποτελέσει αξιόπιστη στρατιωτική απειλή για την Ευρώπη και το ΝΑΤΟ», δήλωσε την Τρίτη στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο.
