COVID: Γιατί αυξήθηκαν οι θάνατοι των εγκύων και των νέων μανάδων;

Οι θάνατοι γυναικών που είτε ήταν σε εγκυμοσύνη είτε είχαν μόλις γεννήσει αυξήθηκαν σημαντικά κατά την περίοδο της πανδημίας, σύμφωνα με νέα έκθεση του CDC των ΗΠΑ.

Συγκεκριμένα, το CDC αναφέρει πως το ποσοστό μητρικής θνησιμότητας αυξήθηκε απότομα κατά το 2020, ιδιαίτερα μεταξύ των μαύρων και ισπανόφωνων γυναικών. Ως μητρικός θάνατος ορίζεται από τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας ο θάνατος μιας γυναίκας κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης ή εντός 42 ημερών από το πέρας της εγκυμοσύνης από οποιαδήποτε αιτία που σχετίζεται ή επιδεινώνεται από την εγκυμοσύνη ή τη διαχείρισή της.

Οι καθηγητές της Ιατρικής Σχολής του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών στο Νοσοκομείο Αλεξάνδρα, Γεώργιος Δασκαλάκης (Καθηγητής Μαιευτικής-Γυναικολογίας-Εμβρυομητρικής Ιατρικής), Μαριάννα Θεοδωρά (Επίκουρη Καθηγήτρια Μαιευτικής-Γυναικολογίας-Εμβρυομητρικής και Περιγεννητικής Ιατρικής), Σταυρούλα (Λίνα) Πάσχου (Επίκουρη Καθηγήτρια Ενδοκρινολογίας), Θεοδώρα Ψαλτοπούλου (Καθηγήτρια Θεραπευτικής-Επιδημιολογίας-Προληπτικής Ιατρικής) και Θάνος Δημόπουλος (Καθηγητής Θεραπευτικής-Αιματολογίας-Ογκολογίας και Πρύτανης ΕΚΠΑ) συνοψίζουν τα κύρια σημεία της έκθεσης αυτής.

Το 2020 καταγράφηκαν συνολικά 861 μητρικοί θάνατοι στις ΗΠΑ συγκριτικά με 754 το 2019 και 658 το 2018. Αυτό μεταφράζεται σε 23,8 θανάτους ανά 100.000 γεννήσεις ζώντων νεογνών το 2020, από 20,1 θανάτους ανά 100.000 γεννήσεις το 2019. Οι μητρικοί θάνατοι παρουσιάζουν κάποια αύξηση στις ΗΠΑ από το 2000. Όμως, το 2020 η αύξηση ξεπέρασε κάθε προηγούμενο και αφορούσε κυρίως συγκεκριμένες φυλετικές ομάδες.

Πράγματι, το ποσοστό μητρικής θνητότητας για τις μαύρες γυναίκες το 2020 ήταν περίπου 3 φορές μεγαλύτερο από αυτό των λευκών και ισπανόφωνων γυναικών. Επίσης, μεταξύ 2019 και 2020 το ποσοστό μητρικής θνησιμότητας αυξήθηκε απότομα στις μαύρες γυναίκες, από 44,0 σε 55,3 ανά 100.000 γεννήσεις ζώντων νεογνών.

Μεταξύ των ισπανόφωνων γυναικών, το ποσοστό αυξήθηκε από 12,6 σε 18,2 ανά 100.000 γεννήσεις το 2020. Επιπλέον, τα ποσοστά μητρικής θνησιμότητας ήταν υψηλότερα με την προχωρημένη ηλικία, καθώς οι γυναίκες ηλικίας 40 ετών και άνω παρουσιάζουν σχεδόν 8 φορές περισσότερες πιθανότητες από εκείνες των 25 ετών και άνω. Συγκεκριμένα, 107,9 έναντι 13,8 θανάτων ανά 100.000 γεννήσεις ζώντων.

Σχετικά με το ρόλο που διαδραμάτισε η πανδημία COVID-19 στην αύξηση των μητρικών θανάτων, τα στοιχεία δείχνουν ότι εάν οι γυναίκες μολυνθούν από SARS-CoV-2 η εγκυμοσύνη τις θέτει σε υψηλότερο κίνδυνο για σοβαρή νόσηση και θάνατο. Να σημειωθεί ότι τα εμβόλια έναντι COVID-19 δεν ήταν ακόμη διαθέσιμα το 2020. Οι διάφορες φυλετικές ανισότητες πιθανότατα να έχουν επίσης ενταθεί από την πανδημία.

Υπάρχει μια ποικιλία παραγόντων που μπορεί να θέτουν συγκεκριμένους πληθυσμούς σε αυξημένο κίνδυνο για πιο σοβαρή νόσηση, όπως ο υψηλότερος επιπολασμός υπέρτασης, σακχαρώδους διαβήτη και παχυσαρκίας, η δυσκολότερη πρόσβαση στην υγειονομική περίθαλψη που μπορεί να οδηγήσει σε καθυστερήσεις παρεμβάσεων, καθώς και η περιορισμένη κουλτούρα για τη αξίας της προστασίας της υγείας.

Πρόσφατα, η πολιτική ηγεσία στις ΗΠΑ απηύθυνε έκκληση για δράση για την αντιμετώπιση της μητρικής θνησιμότητας και περιέγραψε νέες στρατηγικές. Οι στρατηγικές αφορούν στην υποστήριξη ασφαλών κυήσεων, στη μείωση επιπλοκών που σχετίζονται με τον τοκετό καθώς και των μητρικών θανάτων το πρώτο έτος μετά τη γέννηση.

Πραγματοποιήθηκε, μάλιστα, επένδυση 3 δισεκατομμυρίων δολαρίων στη μητρική υγεία συγκεκριμένα. Έχουν ιδιαίτερη σημασία τόσο η καταγραφή των αντίστοιχων δεδομένων όσο και τα σχετικά προληπτικά μέτρα και στη χώρα μας.