Δωμάτιο Σνούζελεν: Μια ξεχωριστή θεραπευτική εμπειρία

Σε έναν χώρο όπου το φως, τα χρώματα, οι ήχοι και οι υφές μπλέκονται για να δημιουργήσουν ένα ασφαλές και ήρεμο περιβάλλον, ξεδιπλώνεται μια μοναδική θεραπευτική εμπειρία. Ο λόγος για τα δωμάτια Snoezelen (Σνούζελεν) – πολυαισθητηριακά δωμάτια που εφαρμόζονται σε ειδικά θεραπευτικά πλαίσια, με στόχο τη χαλάρωση και την ενεργοποίηση των αισθήσεων μέσω της αλληλεπίδρασης με το περιβάλλον και τον θεραπευτή. 

Η θεραπευτική αυτή προσέγγιση είναι κατάλληλη τόσο για παιδιά όσο και για ενήλικες, και εφαρμόζεται σε πληθώρα περιπτώσεων όπως: ΔΕΠ-Υ, αυτισμός, νευρολογικές διαταραχές, μαθησιακές δυσκολίες, ψυχικές διαταραχές, άνοια. 

Ιστορικά τα συγκεκριμένα δωμάτια εμφανίστηκαν το 70′ στην Ολλανδία, από τους Hulsegge και Verheul και η ονομασία Snoezelen αποτελείται από τις λέξεις φλαμανδικές λέξεις snuffelen (οσφραίνομαι, ερευνώ)και doezelen (χαλαρώνω, υπνηλία), εκφράζοντας έτσι τον συνδυασμό ενεργητικής και παθητικής εμπειρίας.

Όπως εξηγούν οι θεραπευτές από τον φορέα ΣΥΖΩΗ, στη Θεσσαλονίκη, κύριοι στόχοι της θεραπείας μέσω των Σνούζελεν είναι η μείωση των αρνητικών συμπεριφορών, η ενίσχυση της συγκέντρωσης και της επικοινωνίας, καθώς και η γενικότερη αισθητηριακή εναρμόνιση του ατόμου. Η εμπειρία προσαρμόζεται κάθε φορά στις ανάγκες του εκάστοτε ωφελούμενου, επιδιώκοντας τη μέγιστη αξιοποίηση των δεξιοτήτων του.

Στο κέντρο της ΣΥΖΩΗ λειτουργεί ένα πλήρως εξοπλισμένο πολυαισθητηριακό δωμάτιο, σχεδιασμένο με βάση τις ανάγκες των θεραπεύομενών του. Ο χώρος είναι εμπλουτισμένος με φωτεινά αντικείμενα, αρωματικά παιχνίδια, επιφάνειες με δόνηση, προβολείς εικόνων, στρώμα νερού, σωλήνες με νερό, οπτικές ίνες, φωσφορίζουσες επιφάνειες, απτικά πάνελ και διαδραστικό πίνακα.

Η πιο συχνές περιπτώσεις που καλούνται να αντιμετωπίσουν στο κέντρο σχετίζονται με την ενεργοποίηση της όρασης, αλλά και πρόσθετες αναπηρίες.

Θεραπεία και θεραπευτές: 

Η θεραπευτική χρήση των Σνούζελεν δεν περιορίζεται σε συγκεκριμένες ηλικίες ή αναπηρίες. Αντίθετα, αποτελεί ένα εργαλείο ευέλικτο, το οποίο μπορούν να αξιοποιήσουν θεραπευτές διαφόρων ειδικοτήτων – από εργοθεραπευτές και φυσιοθεραπευτές μέχρι ειδικούς παιδαγωγούς. Παράλληλα, παρέχεται εξειδικευμένη εκπαίδευση και πιστοποίηση για όσους επιθυμούν να εφαρμόσουν τη συγκεκριμένη μέθοδο, με στόχο την μέγιστη αποτελεσματικότητα.

Καταλαβαίνει κανείς πως ο ρόλος του θεραπευτή είναι καθοριστικός. Παρατηρεί και αφουγκράζεται τις ανάγκες του ατόμου, προσαρμόζοντας ανάλογα τα ερεθίσματα, χωρίς να καθοδηγεί τις πράξεις του. Η βασική αρχή είναι η παροχή της ελευθερίας επιλογής, μέσα σε ένα περιβάλλον που ενθαρρύνει την εξερεύνηση, την ηρεμία και την αυτορρύθμιση.

Στο τέλος της εμπειρίας, ο θεραπευτής θέλει να επιβεβαιώσει ότι η εμπειρία θα μεταφερθεί στην καθημερινότητά του ατόμου.

Σχετικά με τις συνεδρίες:

Η συχνότητα των συνεδριών εξατομικεύεται, ανάλογα με τις ανάγκες του κάθε ωφελούμενου. Συνήθως προτείνεται μία φορά την εβδομάδα, με τη διάρκεια να προσαρμόζεται βάσει των θεραπευτικών στόχων. Η εμπειρία δείχνει πως η συστηματική συμμετοχή οδηγεί σε αξιοσημείωτες βελτιώσεις: καλύτερη διαχείριση αισθητηριακών ερεθισμάτων, αυξημένη αλληλεπίδραση με το περιβάλλον και μεγαλύτερη χρήση της υπολειπόμενης όρασης.

Είναι σημαντικό να ακούγονται και οι άνθρωποι που συνοδεύουν τους θεραπευόμενους και βλέπουν τα αποτελέσματα από πρώτο χέρι,  συγκινητική είναι η μαρτυρία μητέρας μιας θεραπευόμενης, που περιγράφει τις αλλαγές στην καθημερινότητα της κόρης της: «Έχουμε δει πολύ μεγάλη βελτίωση όσον αφορά την κοινωνικοποίησή της. Πλέον, όταν βγαίνουμε έξω είναι ήρεμη, δεν την ενοχλούν οι φωνές και ο κόσμος. Το φως της προκαλεί μια ευφορία – όταν βγαίνει στο μπαλκόνι ή στην αυλή, η διάθεσή της αλλάζει τελείως. Την έχουμε πάντα δίπλα στο παράθυρο γιατί την ευχαριστεί, και συχνά γυρνάει το κεφάλι της προς το φως».

Το Σνούζελεν δεν είναι απλώς ένα δωμάτιο με εντυπωσιακό εξοπλισμό, χρώματα και ευχάριστους ήχους. Είναι ένα παράθυρο σε έναν κόσμο διαφορετικής επικοινωνίας, όπου οι αισθήσεις αναλαμβάνουν τον πρωταγωνιστικό ρόλο και η θεραπεία αποκτά έναν πιο ανθρώπινο και δημιουργικό χαρακτήρα.