H κρυονική φροντίζει για τη “ζωή μετά θάνατον”

Η διατήρηση των νεκρών στο παγωμένο κρύο και η απόψυξή τους αργότερα – οι επιστήμονες της κρυονικής ελπίζουν ότι αυτό θα οδηγήσει σε μια δεύτερη ζωή. Το αν αυτό θα λειτουργήσει ποτέ είναι ασαφές. Γιατί πιστεύουν σε αυτό ούτως ή άλλως;

Όταν η ζωή του Κλάους Σάμες φτάσει στο τέλος της, ένα πράγμα είναι σίγουρο γι’ αυτόν: «Δεν θέλω να γίνω πτώμα», λέει ο 85χρονος. Η κρυονική έχει σκοπό να το αποτρέψει αυτό: το αίμα του Σάμες αντικαθίσταται με ένα ιατρικό αντιψυκτικό και το σώμα του ψύχεται με υγρό άζωτο στους -196 βαθμούς Κελσίου. Η διαδικασία αυτή ονομάζεται κρυοσυντήρηση. Στο μακρινό μέλλον, ο Σάμες θέλει να αποψυχθεί ξανά – όταν οι θανατηφόρες ασθένειες θα μπορούν να θεραπευτούν και η γήρανση θα μπορεί να αντιστραφεί. Ωστόσο, οι επικριτές δεν πιστεύουν ότι αυτό θα είναι ποτέ δυνατό. Ο Σάμες θεωρείται ένας από τους πρωτοπόρους της κρυονικής στη Γερμανία. Στην πραγματικότητα είναι γεροντολόγος και μετά τη συνταξιοδότησή του πέρασε μεγάλο χρονικό διάστημα ερευνώντας και ζώντας κοντά στην πόλη Ουλμ. Έκτοτε έχει μετακομίσει στο Χέρσμπρουκ στη βόρεια Βαυαρία. Λέει ότι κάποτε ήθελε η έρευνά του να συμβάλει στην κατάργηση της γήρανσης. Δεν τα κατάφερε όμως. Γι’ αυτό τον λόγο επικεντρώνεται τώρα στην κρυονική – γνωστή και ως βιοστάση – και τη θεωρεί ως λογική συνέχεια του έργου του. «Η ιατρική είναι η υποστήριξη της ζωής και εμείς απλώς διευρύνουμε τις δυνατότητες», υποστηρίζει ο Σάμες.

Οι επικριτές κάνουν λόγο για λανθασμένη στάση απέναντι στη ζωή

Η κρυοσυντήρηση χρησιμοποιείται εδώ και αρκετό καιρό για σπέρμα, ωάρια και έμβρυα. Ο Στέφαν Σλατ, καθηγητής Αναπαραγωγικής Ιατρικής στο Πανεπιστήμιο του Μίνστερ, πιστεύει ότι δεν είναι ρεαλιστικό να περιμένουμε να λειτουργήσει αυτό για όργανα και ολόκληρα σώματα, καθώς η πολυπλοκότητα της διαδικασίας είναι πολύ υψηλή. «Γινόμαστε όλο και καλύτεροι στην κατάψυξη, αλλά δεν θα υπάρξει καμία μαγική φόρμουλα», λέει ο Σλατ. Σίγουρα δεν πιστεύει ότι είναι επιθυμητό, αφού υποστηρίζει πως «αυτή είναι η λανθασμένη στάση απέναντι στη ζωή». Κάθε ζωντανό ον έχει ένα εσωτερικό ρολόι που αρχίζει να χτυπάει όταν φτάσει στη σεξουαλική ωριμότητα. «Είναι εξαιρετικά σημαντικό για την εξέλιξη τα έμβια όντα να πεθαίνουν και να δημιουργούν χώρο για την επόμενη γενιά», λέει ο Σλατ.

Η πηγή της νεότητας ως υπόσχεση

Τι οδηγεί λοιπόν ανθρώπους σαν κι αυτόν; «Κατ’ αρχήν, η κρυονική υπόσχεται την πηγή της νεότητας», λέει ο ειδικός ιατρός Έκχαρντ Νάγκελ από το Πανεπιστήμιο του Μπαϊρόιτ. «Είναι πρακτικά μια αντιστάθμιση του φόβου του θανάτου και αποτελεί έκφραση της αδυναμίας να συμβιβαστεί κανείς με το πεπερασμένο του». Ωστόσο, η ιδέα είναι παράλογη, λέει ο Νάγκελ. «Ακόμα και αν ήταν δυνατόν να αντιμετωπιστεί η αιτία του θανάτου ενός ατόμου στο μέλλον και να καταφέρει κανείς πράγματι να αποσπάσει μια λειτουργία από ένα σώμα που έχει πλημμυρίσει με αντιψυκτικό, στις περισσότερες περιπτώσεις θα ξυπνούσε απλώς ένα νεκρό σώμα στο τέλος της φυσικής του ύπαρξης σε μια ζωή χωρίς προοπτικές», εξηγεί ο ίδιος. Παρ’ όλα αυτά, ο Σάμες δεν βλέπει καμία εναλλακτική λύση: «Θάνατος ή κρυονική», λέει. Η ευκαιρία να του δοθεί μια νέα ζωή στο μακρινό μέλλον θα του κοστίσει πολλά. Πληρώνει 28.000 δολάρια στο Ινστιτούτο Κρυονικής στις ΗΠΑ για να κρατήσει το σώμα του κρεμασμένο ανάποδα σε μια δεξαμενή ψύξης.

Σύμφωνα με το ινστιτούτο, 250 άτομα είναι ήδη αποθηκευμένα με αυτόν τον τρόπο και σχεδόν 2.000 ακόμη έχουν συμβόλαια όπως ο Σάμες. Ο άλλος μεγάλος αμερικανικός πάροχος, η εταιρεία Άλκορ, έχει παρόμοια στοιχεία, αλλά χρεώνει 200.000 δολάρια. Και οι δύο ιδρύθηκαν τη δεκαετία του 1970 και περιγράφουν τους εαυτούς τους ως μη κερδοσκοπικούς οργανισμούς.

Και πολλοί νέοι άνθρωποι εστιάζουν στην κρυονική

Το όλο θέμα θα μπορούσε να απορριφθεί ως μια γραφική ιδέα για ηλικιωμένους ανθρώπους που φοβούνται τον θάνατο στο τέλος της ζωής τους. Όμως πολλοί νέοι άνθρωποι ασχολούνται επίσης με το ερώτημα του τι θα επακολουθήσει και αν η ζωή πρέπει πραγματικά να τελειώσει κάποια στιγμή. Πριν από δύο χρόνια, ο ιατρός Έμιλ Κεντσιόρα ίδρυσε στο Βερολίνο τη νεοφυή επιχείρηση Tomorrow Bio, η οποία προσφέρει κρυοσυντήρηση στην Ευρώπη. Σύμφωνα με τον ίδιο, 400 έως 500 άνθρωποι έχουν πλέον συμβόλαιο, μεταξύ των οποίων και ο ίδιος. Η πλειονότητά τους είναι μεταξύ 30 και 50 ετών, λέει ο 38χρονος.

Η εταιρεία έχει μετατρέψει πολλά ασθενοφόρα σε κινητές αίθουσες θεραπείας. Ιδανικά, η ομάδα βρίσκεται ήδη στον χώρο λίγο πριν κάποιος πεθάνει, λέει ο Κεντσιόρα. Μόλις ο πελάτης κηρυχθεί κλινικά νεκρός, μπορεί να ξεκινήσει η κρυοσυντήρηση. Η αποθήκευση γίνεται σε μια εγκατάσταση στην Ελβετία. Η όλη διαδικασία κοστίζει 200.000 ευρώ – με το μεγαλύτερο μέρος, 120.000 ευρώ, να πηγαίνει σε ένα ίδρυμα που επενδύει τα χρήματα για να χρηματοδοτήσει την αποθήκευση των σωμάτων για αόριστο χρονικό διάστημα, εξηγεί ο Κεντσιόρα. Ο γιατρός του Μπαϊρόιτ, ο Νάγκελ, θυμάται την πώληση συγχωροχαρτιών στον Μεσαίωνα. Αυτό εκμεταλλευόταν την έλλειψη πληροφόρησης των ανθρώπων και τον θεμελιώδη φόβο τους να καούν στην κόλαση για πάντα προκειμένου να τους κάνει να πληρώσουν. «Αυτό ακριβώς κάνει σήμερα η κρυονική. Προφανώς δεν έχει χάσει τίποτα από την επικαιρότητά της, ούτε το καταδικαστέο της», λέει ο ίδιος.

Ο ειδικός στην αναπαραγωγική ιατρική Σλατ βρίσκει επίσης αμφισβητήσιμο το γεγονός αυτό από ηθική άποψη: «Πρόκειται για μια απίστευτα αηδιαστική κερδοσκοπία με την ελπίδα για κάτι που δεν θα υπάρξει ποτέ», λέει. «Στοιχηματίζετε σε ένα βαθμό σε μελλοντικές τεχνολογίες». Ο Κεντσιόρα το απορρίπτει αυτό. «Θα μπορούσα να κερδίσω χρήματα καλύτερα αλλού», λέει. Στόχος της εταιρείας είναι να καταστήσει την κρυοσυντήρηση πιο προσιτή – και θα γίνει, αν περισσότεροι άνθρωποι αποφασίσουν υπέρ της. Ωστόσο, επιβεβαιώνει ότι το όλο θέμα είναι γεμάτο αβεβαιότητα: «Στοιχηματίζεις σε ένα βαθμό στις μελλοντικές τεχνολογίες». Βλέπει επίσης πολλά αναπάντητα ερωτήματα και προβλήματα. Αυτό το εξηγεί σε όλους τους πελάτες. «Δεν θέλω κανείς να αποφασίσει υπέρ της κρυοσυντήρησης αν δεν το γνωρίζει αυτό». Ο Σάμες και ο Κεντσιόρα είναι αισιόδοξοι για την πρόοδο της νανοτεχνολογίας. Παρ’ όλα αυτά, χρειάζεται ακόμη πολλή έρευνα, λέει ο Σάμες. Ένα σημαντικό εμπόδιο είναι η θέρμανση του σώματος μετά την κρυοσυντήρηση χωρίς να το βλάψει. Προς το παρόν αναπτύσσονται πολλά υποσχόμενες μέθοδοι. Ένα βασικό πρόβλημα παραμένει: οι μέθοδοι για την αναστροφή της γήρανσης και των σχετικών παθολογικών αλλαγών. Σίγουρα θα χρειαστούν 200 χρόνια μέχρι η ιατρική να είναι έτοιμη, λέει ο Σάμες. «Θα πρέπει να περιμένουμε και να δούμε».

Πηγή: DW