Η παχυσαρκία είναι ένας παράγων επικινδυνότητας, αλλά δεν είναι η αιτία
Την παθογένεια των χρόνιων νόσων δεν την προκαλεί το υποδόριο ή το σπλαχνικό λίπος αλλά κυρίως το λίπος του συκωτιού
Όντως η παχυσαρκία είναι ένας παράγων επικινδυνότητας, αλλά δεν είναι η αιτία. Διότι υπάρχουν πολλοί παχύσαρκοι που δεν έχουν καμιά μεταβολική νόσο. Άλλο «παράγοντας επικινδυνότητας» κι άλλο «αιτία»
Την παθογένεια των χρόνιων νόσων δεν την προκαλεί το υποδόριο ή το σπλαχνικό λίπος αλλά κυρίως το λίπος του συκωτιού. Αυτό που είναι επικίνδυνο μεταβολικά, είναι το λίπος που δεν βλέπεις, και ιδιαίτερα το λίπος στο συκώτι και όχι το λίπος στα παχάκια που βλέπουμε. Καθότι όταν έχεις λιπαρό συκώτι έχεις 3.5 φορές μεγαλύτερη πιθανότητα να εμφανίσεις διαβήτη, από έναν με φυσιολογικό συκώτι.
Πριν από το 1980 εάν ο παθολογοανατόμος έβλεπε σ’ένα πλακάκι στο μικροσκόπιο λιπώδες συκώτι, σου έλεγε κόψε το αλκοόλ. Σήμερα όμως το 25% των παιδιών και τo 45% των ενήλικων, παρουσιάζουν αυτήν την εικόνα, παρόλο που δεν είναι αλκοολικοί. Γι αυτό και λέγεται Μη Αλκοολική Ασθένεια Λιπώδους Ηπατος (NAFLD) .
To πρόβλημα δεν είναι η παχυσαρκία. Αυτή είναι το σύμπτωμα του προβλήματος που λέγεται μεταβολικό σύνδρομο. Τα υπόλοιπα συμπτώματα του μεταβολικού συνδρόμου είναι : ο διαβήτης, η υπέρταση, οι λιπιδικές ανωμαλίες, τα καρδιαγγειακά, η NAFLD ( μη αλκοολικό ήπαρ), οι πολυκυστικές ωοθήκες, ο καρκίνος και τα νευροεκφυλιστικά ( άννοια, Parkinson Altzheimer’s). Καμμιά απ’ αυτές τις νόσους δεν έχει θεραπεία (cure). Απλά έχουν μακρόχρονες αγωγές ( treatment) με φάρμακα που διαχειρίζονται τα συμπτώματα. Είναι σαν να δίνουμε ασπιρίνη , σε έναν ασθενή με όγκο στον εγκέφαλο, για να του περάσει ο πονοκέφαλος.
Παράδειγμα η LDL. Όλοι νομίζουν πως εάν κατεβάσουν την LDL θα γλυτώσουν από καρδιαγγειακά θέματα. Βλακεία. Είναι όμως αλήθεια ότι η LDL σχετίζεται με τα καρδιαγγειακά, αλλά ο παράγων επικινδυνότητας είναι 1.3 ( δλδ εάν έχεις ανεβασμένη LDL έχει ένα 30% μεγαλύτερο κίνδυνο ). Υπάρχει όμως κάτι που σχετίζεται πολύ καλύτερα με τα καρδιαγγειακά , και αυτά είναι τα τριγλυκερίδια τα οποία όταν είναι ανεβασμένα ο παράγων επικινδυνότητας γίνεται πολύ πιο σοβαρός, γιατί φτάνει στο 1,8 . Αυτό σημαίνει ότι τα τριγλυκερίδια είναι κατά 50% πιο προειδοποιητικά για καρδιαγγειακό επεισόδιο, απ’ότι είναι η LDL.
Tα τριγλυκερίδια αντανακλούν τα VLDL που παράγονται στο συκώτι από ΣΑΚΧΑΡΑ, μέσω μια βιοχημικής πορείας που λέγεται de novo λιπογένεση. Επίσης τα τριγλυκερίδια αντανακλούν τα χυλομικρά της δίαιτας, αλλά εάν νηστεύετε τότε τα χυλομικρά μηδενίζονται και τότε τα τριγλυκερίδια αντανακλούν μόνο τα VLDL . Με απλά λόγια τα τριγλυκερίδια είναι ένα μέτρο της ηπατικής λειτουργίας, δηλαδή όταν τα τριγλυκερίδιά σας είναι ψηλά, αυτό σημαίνει ότι το συκώτι σας είναι άρρωστο. Κι όταν το συκώτι είναι άρρωστο, τότε και το πάγκρεας είναι άρρωστο.
Οι γιατροί συνταγογραφούν στατίνες όταν η LDL είναι ψηλή, γιατί νομίζουν ότι η LDL είναι το πρόβλημα. Όμως οι στατίνες δεν φέρνουν αποτέλεσμα στην μείωση των καρδιαγγειακών, διότι εάν μελετήσεις τα δεδομένα από 41 σοβαρές τυχαιοποιημένες δοκιμές (RCT) βγαίνουν τα εξής συμπεράσματα :
1. Κανένα συνολικό όφελος στη θνησιμότητα 2. Σε καμμία απ’ αυτές τις δοκιμές δεν μειώθηκαν τα καρδιαγγειακά επεισόδια. 3. Απεναντίας κάποιες δοκιμές φαρμάκων ανέφεραν βλάβες.
Τα πιο πάνω συμπεράσματα αφορούν όσους δεν είχαν προηγούμενο καρδιολογικό επεισόδιο.
Και τώρα το κερασάκι της τούρτας. Το μόνο όφελος στο προσδόκιμο ζωής από την χρήση σταινών είναι 4 μέρες. Απ’ την άλλη οι στατίνες σχετίζονται με την εμφάνιση διαβήτη, διότι θεωρούνται τοξίνες των μιτοχονδρίων.
Οι ψυχιατρικές νόσοι είναι μεταβολικές νόσοι επίσης. Όταν δεν δουλεύουν σωστά τα μιτοχόνδρια στο συκώτι σου τότε παθαίνεις λιπώδες συκώτι, όταν τα μιτοχόνδρια των νευρικών κυττάρων δεν δουλεύουν καλά έχεις ψυχιατρικά προβλήματα, και η ίδια ουσία που σου χαλάει τα μιτοχόνδρια στο συκώτι, σου χαλάει και τα μιτοχόνδρια των νευρικών κυττάρων.
*το παραπάνω κείμενο αποτελεί μετάφραση ομιλίας του καθηγητή, Παιδιατρικής Ενδοκρινολογίας στο UCSF, Dr. Robert Lustig.
