Η υγεία μέσα από τα μάτια των εκπροσώπων της – Συγκλονιστικές ιστορίες

Η υγεία θεωρείται το πιο σημαντικό αγαθό.  Πολλές φορές, όμως, τη λαμβάνουμε ως δεδομένη, χωρίς να συνειδητοποιούμε την πραγματική της αξία και τη σημασία της στην καθημερινότητά μας.

Όλοι έχει τύχει να οδηγηθούμε στην πόρτα ενός ιατρείου σε δημόσιο νοσοκομείο και να αναμένουμε την σειρά μας σε μια τεράστια ουρά στα επείγοντα. Έχουμε παραπονεθεί, θυμώσει και ξεσπάσει. Ωστόσο, πόσες φορές έχουμε αναρωτηθεί πως αισθάνονται οι υγειονομικοί, οι οποίοι έχουν να αντιμετωπίσουν ένα χάος;

Τρεις από αυτούς περιγράφουν τις εμπειρίες τους και εκφράζουν τους προβληματισμούς τους.

Γιώργος Αυγουλέας – Ιατρός

Ο Γιώργος Αυγουλέας είναι Ειδικός Παθολόγος Ιατρός και τα τελευταία πέντε χρόνια διατηρεί ιδιωτικό ιατρείο στο Κερατσίνι, ενώ παράλληλα είναι εξωτερικός συνεργάτης μεγάλης ιδιωτικής κλινικής. Ξεκίνησε και ολοκλήρωσε την ειδικότητά του στο Τζάνειο Νοσοκομείο του Πειραιά.

Ο ίδιος δήλωσε πως: “Η απόφαση να ασχοληθεί κάποιος με την ιατρική προέρχεται από την πηγαία ανάγκη να θέλεις να κάνεις το καλό. Να διώξεις τον πόνο, να απομακρύνεις το θάνατο, να δώσεις λύση σε χρόνια προβλήματα. Αυτό βέβαια στην Ελληνική πραγματικότητα, όπου η επιλογή σχολής γίνεται με βάση την απόδοση στις Πανελλήνιες και όχι τις ουσιαστικές επιθυμίες, μπορεί να μοιάζει με ουτοπική δήλωση. Στην πραγματικότητα όμως, αυτή η τετριμμένη δήλωση που λέει ότι αν δεν ενδιαφέρεσαι για το συνάνθρωπο δε μπορείς να αντέξεις και να γίνεις καλός γιατρός, κατά τη γνώμη μου είναι αλήθεια.”

Πάνω στην ερώτηση για τυχόν περιστατικά που του έχουν προκύψει πάνω στην εφημερία και τις εμπειρίες του από τα επείγοντα, η απάντηση του ήταν η εξής:

“Είναι δύσκολο να περιγράψει κάποιος μεμονωμένα περιστατικά από την εφημερία, μιας και ο αριθμός τους είναι τεράστιος και ο χρόνος που έχεις να τα διαχειριστείς πολύ λίγος. Σε γενικές γραμμές θα έλεγα ότι οι ασθενείς που απευθύνονται στα επείγοντα βασίζονται επάνω σου, να τους επιβεβαιώσεις ότι είναι καλά ή να βρεις τι έχουν και να το αντιμετωπίσεις σωστά. Κι αυτό από μόνο του είναι μια επιπλέον ευθύνη που πρέπει να διαχειριστείς.

Η ημέρα της γενικής εφημερίας είναι νομίζω για όλους ένα μεγάλο στρες. Ειδικά τα πρώτα χρόνια της απειρίας, πρέπει να διαχειριστείς πέραν του πανικού τις ανησυχίες που σου έρχονται στο μυαλό – «Τι σοβαρό μπορεί να χρειαστεί να αντιμετωπίσω;» ή «Μη τυχόν και μου ξεφύγει κάτι!» -, τον τεράστιο όγκο περιστατικών που καταφτάνουν στο Τμήμα Επειγόντων Περιστατικών, τις πολλές και εξαντλητικές ώρες εργασίας, την ανυπομονησία και συχνά την οργή των συγγενών που όπως είναι λογικό φοβούνται για τους δικούς τους ανθρώπους και δυσκολεύονται να διαχειριστούν την κατάσταση. Επιπλέον ο ιατρός πρέπει να διευθετήσει τις πολύ μεγάλες ελλείψεις σε έμψυχο και άψυχο υλικό που υπάρχουν στα νοσοκομεία, τη συχνή δυσκολία στη συνεργασία με τις άλλες ειδικότητες καθώς και την αδυναμία να γίνει αντιληπτή η διαλογή και η ιεράρχηση των περιστατικών. Δεν είναι λίγες οι φορές που θυμάμαι να προσπαθούμε να κρατήσουμε ένα πολύ σοβαρό περιστατικό στη ζωή και απ’ έξω να ακούγονται απειλές για την αναμονή και τις καθυστερήσεις. Από την άλλη μεριά, πολλοί ασθενείς κατανοούν τις υπεράνθρωπες προσπάθειες και προσπαθούν κι αυτοί με τον τρόπο τους να δείξουν την ευγνωμοσύνη τους.”

Πάνω στο δίλλημα του αν η υγεία είναι το μεγαλύτερο αγαθό, ο ίδιος ισχυρίστηκε πως: “Είναι χωρίς καμία αμφιβολία. Αυτό μπορεί να το αντιληφθεί κάποιος μόνο όταν το στερηθεί ή βιώσει τον πόνο, την αγωνία, το φόβο ή την απόγνωση μέσα από τα μάτια των ασθενών και των συγγενών τους. Αναφέρω χαρακτηριστικά κάτι που μου είχε απαντήσει ένας ογκολογικός ασθενής μου όταν σε μία συζήτησή μας τον ρώτησα αν υπήρξε ποτέ ευτυχισμένος. Μου απάντησε «Ήμουν ευτυχισμένος και δεν το ήξερα…»”.

Στο τέλος μίλησε για το υγειονομικό σύστημα της χώρα και μεταξύ άλλων ανέφερε:

“Αίσθηση μου είναι ότι το σύστημα υγείας παραμένει ζωντανό λόγο της φιλοτιμίας των υγειονομικών. Αν ήμασταν «υπηρεσιακοί» όπως συμβαίνει σε πολλές χώρες του εξωτερικού και κρεμούσαμε την ποδιά στη λήξη του ωραρίου, θεωρώ ότι τίποτα δε θα μπορούσε να λειτουργήσει. Έχει ακουστεί πολλές φορές, αλλά αυτό που πρέπει να αλλάξει είναι η καλύτερη οργάνωση της Πρωτοβάθμιας Φροντίδας Υγείας. Οι ασθενείς, για μη σοβαρά προβλήματα θα πρέπει να μπορούν να απευθυνθούν σε Κέντρα Υγείας αστικού τύπου και όχι να απευθύνονται στις εφημερίες των μεγάλων Νοσοκομείων, κάτι που δημιουργεί δυσλειτουργία και τεράστια αναμονή.”

Κωνσταντίνος Κοτλίδας – Διασώστης

Ο Κωνσταντίνος Κοτλίδας είναι διασώστης, μέλος πληρώματος ασθενοφόρου στο ΕΚΑΒ Θεσσαλονίκης, και εκπαιδευτής πρώτων βοηθειών και πιστοποιημένων προγραμμάτων εκπαίδευσης.

“Γενικά ως διασώστης στο ΕΚΑΒ θα έλεγα ότι οι δυσκολίες είναι πάρα πολλές. Υπηρετώ 26 χρόνια στον προνοσοκομειακό χώρο και κάποιες από τις δυσκολίες είναι: οι καιρικές συνθήκες, η άμεση επαφή με ασθενείς-τραυματίες, η αντιμετώπιση ατόμων που έχουν εξαρτήσεις και οι δύσκολες διασώσεις όπου θα χρειαστεί να συνδράμουν η Αστυνομία και το Πυροσβεστικό Σώμα. Επίσης, πολλές φορές ερχόμαστε σε επαφή με άτομα με ανίατες ασθένειες.”

Κάποιες από τις εμπειρίες που αφηγήθηκε είναι οι εξής:

“Έχω κληθεί να αντιμετωπίσω αρκετά περιστατικά καρδιακής ανακοπής. Θυμάμαι χαρακτηριστικά μια περίπτωση ενός 8χρονου κοριτσιού. Το περιστατικό έγινε και θέμα στην εκπομπή «Αλήθειες με την Ζήνα». Επίσης, δεν μπορώ να διαγράψω από την μνήμη μου, την εικόνα ενός νεαρού ατόμου, μετά από ένα βαρύ τροχαίο, με ακρωτηριασμό κάτω άκρου, που έπρεπε να το αντιμετωπίσουμε άμεσα, για να σώσουμε τη ζωή του μετά από κατακλυσμιαία αιμορραγία. Ένα τελευταίο περιστατικό που θυμάμαι καθαρά είναι η περίπτωση ενός εγκαυματία, μετά την φωτιά στο διαμέρισμα του, τον οποίο έπρεπε να διασωληνώσουμε άμεσα και να επουλώσουμε την εγκαυματική επιφάνεια του σώματος του.”

Ανέφερε, πως “Οι εφημερίες/βάρδιες είναι κάθε φορά διαφορετικές και πολλές φορές μπορούν να αποτελέσουν σκέτη πρόκληση. Στην πραγματικότητα, ποτέ δεν ξέρεις τι θα αντικρίσεις. Ο προνοσοκομειακός χώρος με τον ενδονοσοκομειακό έχει ομοιότητες αλλά και πολλές διαφορές όπως το ότι εμείς πρέπει να ανταπεξέλθουμε σε αντίξοες συνθήκες, δύσκολες, αλλά και απειλητικές για την ασφάλειά μας. Στην Ελλάδα έχουμε πάρα πολλούς καλούς επιστήμονες και υγειονομικό προσωπικό. Το κράτος θα πρέπει να ασχοληθεί σοβαρά με το σύστημα υγείας και να αντιμετωπίσει την φυγή των υγειονομικών στο εξωτερικό. Αυτό σημαίνει ότι θα πρέπει να δώσει καλύτερα οικονομικά κίνητρα αλλά και συνθήκες εργασίας. Επίσης, να βάλει τους υγειονομικούς στα Βαρέα και ανθυγιεινά επιδόματα που μέχρι τώρα αυτό δεν έχει γίνει. Πάντα, η ύπαρξη καλύτερου εξοπλισμού και εργασιακών συνθηκών βοηθάνε στην καλύτερη εκτίμηση και αντιμετώπιση των ασθενών”.

Στο κλείσιμο της κουβέντας υποστήριξε πως “Τόσα χρόνια στο ασθενοφόρο, που έρχομαι σε επαφή με κόσμο, ασθενείς, αλλά και το οικείο περιβάλλον τους όλοι λένε το ίδιο πράγμα. Δηλαδή ότι η υγεία είναι το απόλυτο και μεγαλύτερο αγαθό!”.

Μαρία Αλεξανδρίδου – Νοσηλεύτρια

Η Μαρία Αλεξανδρίδου είναι Τ.Ε. Νοσηλεύτρια στο Γ. Ν. Θεσσαλονίκης Άγιος Παύλος, στην Στεφανιαία Μονάδα.

“Δυσκολίες υπάρχουν πολλές. Η μεγαλύτερη είναι το ωράριο που είναι κυλιόμενο και εξαντλητικό, καθώς μπορεί να δουλεύεις συνεχόμενο δεκαήμερο. Όπως επίσης να δουλεύεις πολλές νύχτες συνεχόμενα ή ακόμα και αργίες”.

Η ίδια αναφέρθηκε στις δυσκολίες του τομέα της:

“Οι ασθενείς είναι όλοι διαφορετικοί και το κοινό τους είναι η αγωνία τους για την εξέλιξη της υγείας τους. Στην μονάδα δεν κάθονται πολλές μέρες (2-3) και αυτό είναι θετικό γιατί δεν προλαβαίνεις να δεθείς με κάποιον από αυτούς και αλλάζουν συνέχεια θάλαμο. Έτσι αποφεύγεται η γκρίνια και το προσωπικό απαλλάσσεται από κάποιον απαιτητικό και μη συνεργάσιμο ασθενή. Το επείγον που μπορεί να προκύψει στην Στεφανιαία Μονάδα είναι η ανακοπή και αυτό συμβαίνει τόσο αναπάντεχα ακόμα και την ώρα που τον βλέπεις να μιλάει. Οι ασθενείς είναι όλοι συνδεδεμένοι και παρακολουθούνται από τους νοσηλευτές και τους γιατρούς με τα μόνιτορ και όταν κάτι δεν πηγαίνει καλά, χτυπάει ο συναγερμός στο μόνιτορ για άμεση ανταπόκριση. Από την εμπειρία μου στην μονάδα ,θα έλεγα ότι το απρόβλεπτο και το επείγον μπορεί να συμβεί ανά πάσα στιγμή. Ακόμα και όταν πιστεύεις ότι όλα είναι υπό έλεγχο, υπάρχει η ανατροπή. Οι ασθενείς έχουν ένστικτο και όταν πιστεύουν ότι δεν θα αντέξουν και θα καταλήξουν, τις περισσότερες φορές συμβαίνει.

Τις ημέρες που έχει εφημερία το νοσοκομείο υπάρχει μια εγρήγορση και όλοι δουλεύουν στα «κόκκινα». Πιστεύω ότι οι νοσηλευτές κάνουν υπερπροσπάθειες και ξεπερνούν τον εαυτό τους. Αυτό γίνεται γιατί δεν υπάρχει το προσωπικό σε πληρότητα και κάθε εφημερία είναι σαν ένας «αγώνας δρόμου». Στην μονάδα όταν έρχεται ο ασθενής είναι όλα έτοιμα και τον περιμένουν ακόμα και τα φάρμακα του, καθώς μας ενημερώνουν από τα Επείγοντα Εξωτερικά Ιατρεία για την κατάσταση του”.

Πάνω στην ερώτηση για μια εικόνα που της έχει μείνει στο μυαλό, η Μαρία περιέγραψε μία σοκαριστική:

“Κάτι το οποίο δεν πρόκειται ποτέ να ξεχάσω είναι η περίοδος του COVID, όπως και κανείς άλλος. Υπήρχε μια αναστάτωση και ένας «πόλεμος» που δεν ξέραμε που θα καταλήξει. Την περίοδο του Κορονοϊού ήμουν στη ΜΕΘ. Πόλεμος άνισος και θάνατος παντού. Πολλοί ασθενείς ήταν επιβαρυμένοι αλλά προσπαθούσαμε να τους κρατήσουμε στη ζωή.

Με τρόμαξε ο θάνατος ενός ιερέα. Ένας ξυρισμένος, κουρεμένος, γυμνός άντρας, με μάσκα διπλή. Ψεκασμένος με χλωρίνη και στρυμωγμένος στην μεγάλη πλαστική σακούλα με το φερμουάρ. Πάνω από την σακούλα αυτοκόλλητη ταινία  για να σφραγίσει, και να μην ανοιχτεί και υπάρξει εξάπλωση και μετάδοση του ιού. Τέλος χλωρίνη πάνω στη σακούλα. Σύμφωνα με το πρωτόκολλο του ΕΟΠΥΥ. Το πιο τρομαχτικό είναι ότι αυτή η σακούλα δεν θα ανοίξει ποτέ! Θυμάμαι ότι επειδή νοσούσε όλη η οικογένεια του, τον έθαψε το Γραφείο Τελετών χωρίς την παρουσία κανενός συγγενικού του προσώπου”.

Η κυρία Αλεξανδρίδου ισχυρίζεται πως “Η υγεία είναι το πιο σημαντικό αγαθό. Το πιστεύω γιατί βλέπω καθημερινά να ανατρέπονται όλα. Στην μονάδα που δουλεύω, υπάρχει η ζωή και ο θάνατος και αυτό μπορεί να συμβαίνει ταυτόχρονα στον ίδιο θάλαμο. Ο ένας ασθενής να χαίρεται που γλίτωσε μια δύσκολη κατάσταση και ο άλλος να σβήνει. Να κάνουμε ΚΑΡΠΑ για να τον επαναφέρουμε και να του δίνουμε ρεύμα με τον απινιδωτή σε περίπτωση ανακοπής.”

Στο τέλος αναφέρθηκε στη σημασία του κάθε εργαζομένου στον τομέα της υγείας και στο κύριο πρόβλημα που αντιμετωπίζουν οι νοσηλευτές:

“Πιστεύω ότι όλοι οι νοσηλευτές, οι γιατροί και γενικά όλο το προσωπικό, ακόμα και οι καθαρίστριες, είναι σημαντικοί και συμβάλλουν, σαν «αλυσίδα», για την ανάρρωση του ασθενούς. Οι νοσηλευτές δεν ανταμείβονται για την ψυχή που παραδίδουν σε κάθε τους βάρδια, μακριά από την οικογένεια τους τις νύχτες, τις αργίες, τις γιορτές… Τα χρήματα δεν είναι ανάλογα της δουλειάς και των υπηρεσιών που παρέχουν.”