Μελέτη δείχνει πως ο Covid-19 επιταχύνει τη γήρανση των αρτηριών στις γυναίκες

Όταν οι επιστήμονες άρχισαν να ερευνούν τις μακροπρόθεσμες επιπτώσεις του Covid-19, εστίασαν σε γνωστά συμπτώματα όπως η κόπωση και η απώλεια γεύσης. Τώρα, μια νέα διεθνής μελέτη αποκαλύπτει μια λιγότερο ορατή αλλά ανησυχητική επίπτωση: οι γυναίκες που ανάρρωσαν από τον ιό εμφανίζουν σημαντική σκλήρυνση των αρτηριών– μια ένδειξη πρόωρης αγγειακής γήρανσης.

Η διαφορά ήταν εμφανής έξι μήνες μετά τη λοίμωξη, ακόμα και σε γυναίκες που δεν χρειάστηκαν νοσηλεία. Σύμφωνα με τους ερευνητές, οι αλλαγές στην ελαστικότητα των αρτηριών ισοδυναμούν με 5 έως 10 επιπλέον χρόνια φυσιολογικής γήρανσης, ανάλογα με τη σοβαρότητα της νόσησης από τον ιό. Αντίθετα, οι άνδρες δεν παρουσίασαν αντίστοιχες μεταβολές- τουλάχιστον όχι σε βαθμό που να θεωρείται στατιστικά σημαντικός.

Ένα «αόρατο» αποτύπωμα

Η μελέτη, που δημοσιεύθηκε στην επιστημονική επιθεώρηση European Heart Journal, παρακολούθησε 2.390 άτομα από 18 χώρες και 38 ιατρικά κέντρα. Πρόκειται για την πρώτη παγκόσμια έρευνα που διεξήχθη σε μεγάλη κλίμακα με στόχο να διαπιστωθεί πώς ο κορονοϊός μπορεί να επηρεάζει την καρδιαγγειακή υγεία με το πέρασμα του χρόνου. Για να μετρήσουν την αγγειακή γήρανση, οι επιστήμονες χρησιμοποίησαν την τεχνική της ταχύτητας μετάδοσης του σφυγμικού κύματος (Pulse Wave Velocity, PWV) – έναν δείκτη που δείχνει πόσο άκαμπτες ή εύκαμπτες είναι οι αρτηρίες. Αυξημένη σκλήρυνση αρτηριών παρατηρήθηκε ακόμη και σε γυναίκες που νόσησαν με τον ιό αλλά δεν χρειάστηκαν νοσηλεία. Εκείνες που είχαν νοσηλευτεί σε Μονάδες Εντατικής Θεραπείας (ΜΕΘ) εμφάνισαν τη μεγαλύτερη μεταβολή.

Το φύλο κάνει τη διαφορά

Οι ερευνητές συνέκριναν τις μετρήσεις με δεδομένα αναφοράς από άλλες μεγάλες μελέτες. Υποστήριξαν ότι οι αριθμοί αντιστοιχούσαν περίπου σε πέντε επιπλέον χρόνια «αγγειακής γήρανσης» σε γυναίκες με ήπια ή μέτρια νόσο και σε περίπου 7,5 χρόνια σε γυναίκες που είχαν νοσηλευτεί σε ΜΕΘ. Ωστόσο, οι ερευνητές διευκρινίζουν ότι πρόκειται για μια ενδεικτική εκτίμηση- έναν τρόπο να αποδοθούν οι αριθμοί σε κατανοητά μεγέθη-και όχι για άμεση μέτρηση της πραγματικής βιολογικής γήρανσης των συμμετεχόντων.

Η μελέτη φέρνει στην επιφάνεια ένα επίμονο ερώτημα: Γιατί επηρεάζονται κυρίως οι γυναίκες; Οι ερευνητές- αν και δεν έχουν καταλήξει σε κάποιο οριστικό συμπέρασμα- αναφέρουν ότι οι γυναικείοι οργανισμοί εμφανίζουν γενικά πιο ισχυρές ανοσολογικές αποκρίσεις, κάτι που τους βοηθά στην αρχική φάση της λοίμωξης, αλλά ενδέχεται να τις καθιστά πιο ευάλωτες σε αυτοάνοσα νοσήματα και χρόνιες παθήσεις.

Η προκατάληψη της επιβίωσης (survival bias) ενδέχεται επίσης να έχει επηρεάσει τα αποτελέσματα της μελέτης: είναι πιθανό να συμμετείχαν λιγότεροι άνδρες οι οποίοι νόσησαν σοβαρά, είτε επειδή δεν επιβίωσαν είτε επειδή δεν παρουσιάστηκαν για να επανεξεταστούν.

Μακρά COVID και οι αρτηρίες

Οι γυναίκες που συνέχιζαν να εμφανίζουν συμπτώματα έξι μήνες μετά τη λοίμωξη- συμπτώματα όπως κόπωση, δύσπνοια ή μυϊκοί πόνοι– παρουσίασαν ακόμα μεγαλύτερη αρτηριακή σκλήρυνση. Το φαινόμενο αυτό ήταν ανεξάρτητο από τη σοβαρότητα της αρχικής λοίμωξης. Δεν καταγράφηκαν αντίστοιχα ευρήματα στους άνδρες.

Ελπιδοφόρος παράγοντας ο εμβολιασμός

Υπάρχει, ωστόσο, και μια θετική πτυχή. Οι γυναίκες που είχαν λάβει τουλάχιστον μία δόση εμβολίου κατά του Covid-19 πριν μολυνθούν με τον ιό, παρουσίασαν χαμηλότερα επίπεδα αρτηριακής σκλήρυνσης σε σχέση με εκείνες που δεν είχαν εμβολιαστεί. Οι επιστήμονες τονίζουν ότι αυτό το εύρημα χρειάζεται περαιτέρω επιβεβαίωση, καθώς ενδέχεται να επηρεάζεται και από άλλους παράγοντες, όπως συνολική υγεία και τρόπος ζωής.

Αναστρέψιμο ή όχι;

Ένα χρόνο μετά τη λοίμωξη, οι αρτηρίες των γυναικών που επανεξετάστηκαν έδειχναν σημάδια μερικής αποκατάστασης, καθώς η διαφορά μεταξύ όσων δεν είχαν νοσήσει είχε μειωθεί. Αυτό δείχνει ότι η αλλαγή ενδέχεται να είναι εν μέρει αναστρέψιμη. Παρόλα αυτά, οι ειδικοί προειδοποιούν πως η επιτάχυνση της αγγειακής γήρανσης, έστω και προσωρινά, μπορεί να έχει μακροπρόθεσμες συνέπειες για την καρδιαγγειακή υγεία.

Τα επόμενα βήματα

Η μελέτη, πάντως, συνοδεύεται από σημαντικούς περιορισμούς: οι ερευνητές δεν διέθεταν δεδομένα για την κατάσταση των αρτηριών των γυναικών πριν από τη λοίμωξη, ενώ η πλειονότητα των συμμετεχόντων είχε νοσήσει από πρώιμα στελέχη του ιού και όχι από νεότερες παραλλαγές όπως η Όμικρον. Εξίσου ασαφές παραμένει αν η αυξημένη αρτηριακή σκληρότητα μεταφράζεται μακροπρόθεσμα σε αυξημένο κίνδυνο εμφράγματος ή εγκεφαλικού.

Ωστόσο, οι συγγραφείς σημειώνουν ότι με σχεδόν 800 εκατομμύρια επιζώντες της COVID-19 παγκοσμίως, ακόμα και μικρές αλλαγές στην καρδιαγγειακή υγεία μπορεί να προκαλέσουν σοβαρές συνέπειες για τη δημόσια υγεία.

ΠΗΓΗ: Studyfinds