Μια συγκλονιστική ομιλία για τους εθισμούς, τα συναισθήματα και τα τραύματα
Ο καναδός ψυχίατρος Δρ Gabor Ματέ στα μυστικά της ζωής
Ο καναδός ψυχίατρος Δρ Gabor Ματέ, διάσημος ειδικός στον εθισμό, έχει μια συμπονετική προσέγγιση απέναντι στον εθισμό, είτε στον εαυτό μας είτε στους άλλους. Ο Δρ Ματέ πιστεύει ότι η πηγή των εθισμών δεν βρίσκεται στα γονίδια αλλά στο περιβάλλον της πρώιμης παιδικής ηλικίας. Γράφτηκα και μου έστειλαν δωρεάν όλη την σειρά με τα video με τίτλο « Η σοφία του τραύματος». Σας μεταφέρω ένα απόσπασμα για την Δυτική ιατρική. Θα σας πάρει 8,5 λεπτά να το διαβάσετε.
ΕΡΩΤΗΣΗ. Ποιά είναι η προσέγγιση της Δυτικής Ιατρικής για το τραύμα; ΑΠΑΝΤΗΣΗ. Η Δυτική Ιατρική δεν έχει κάποια προσέγγιση για το τραύμα γιατί δεν το αναγνωρίζει. Ίσως δυσκολεύεστε να το πιστεύσετε αλλά ο μέσος φοιτητής της Ιατρικής δεν ακούει ούτε μία διάλεξη σχετικά με το τραύμα στα 4-5 έτη των προπτυχιακών σπουδών του. Τίποτα. Ούτε μία. Παρόλο που από κλινική και επιστημονικά αποδεδειγμένη σκοπιά, υπάρχει τεράστια σύνδεση ανάμεσα στο τραύμα της παιδικής ηλικίας και στις ψυχικές και σωματικές ασθένειες των ενηλίκων. Μια Καναδική μελέτη έδειξε ότι άνδρες που έχουν κακοποιηθεί σεξουαλικά σαν παιδιά , είναι τρεις φορές πιο πιθανόν να πάθουν έμφραγμα, απ’ τους άλλους άνδρες. Όχι επειδή πίνουν ή καπνίζουν αλλά λόγω του τραύματος. Γιατί το τραύμα προκαλεί φλεγμονή στο σώμα μεταξύ άλλων.
Πολλές έρευνες έχουν δείξει την σχέση του τραύματος στην παιδική ηλικία με τα αυτοάνοσα νοσήματα, την σχέση του παιδικού τραύματος και του καρκίνου. Έγιναν μελέτες πριν 3 χρόνια που δημοσιεύτηκαν σε μεγάλα ιατρικά περιοδικά και έδειχναν ότι γυναίκες που έπασχαν από διαταραχή μετατραυματικού στρες , διέτρεχαν διπλάσιο κίνδυνο για καρκίνο ωοθηκών. Που σημαίνει πως ότι συμβαίνει συναισθηματικά έχει τεράστιο αντίκτυπο στην φυσιολογία μας. Το εκνευριστικό είναι ότι όλες αυτές οι μελέτες δημοσιεύτηκαν πολλές φορές σε επιστημονικά περιοδικά, αλλά οι περισσότεροι γιατροί δεν τις ξέρουν. Εάν πάτε σε κάποιον ειδικό για ρευματοπάθεια ή για κακοήθεις όγκους ή για το άσθμα ή για δερματοπάθεια ή για κάποια νευρολογική νόσο όπως η σκλήρυνση κατά πλάκας ή επειδή οι αρθρώσεις σας είναι πρησμένες και φλεγμαίνουν θα αντιμετωπίσουν την βιολογία, αλλά δεν αναγνωρίζουν ότι η βιολογία συνδέεται με την ψυχολογία και συχνά συνδέεται π.χ. με την σκλήρυνση κατά πλάκας.
Να σας πω μια ιστορία. Ο πρώτος άνθρωπος που περιέγραψε την σκλήρυνση κατά πλάκας ήταν ένας Γάλλος νευρολόγος , ο Jean-Martin Charcot στα 1800, μέσα του 19ου αιώνα. Αυτός λοιπόν είπε ότι η ασθένεια προκαλείται από μακροχρόνια θλίψη και στρες. Αυτό είχε πει. Το κατάλαβε. Από τότε που έκανε αυτήν την δήλωση , πάνω από 150 χρόνια πριν, πολλές μελέτες έχουν δείξει την σχέση μεταξύ τραυμάτων της παιδικής ηλικίας , μακροχρόνιου στρες και σκλήρυνσης κατά πλάκας. Αλλά ο μέσος άνθρωπος που πάει στον νευρολόγο με μια έξαρση της σκλήρυνσης κατά πλάκας, το μόνο που παίρνει είναι ένα φάρμακο. Κανείς δεν κοιτά το στρες που ίσως προκαλεί την έξαρση. Επιστημονικά η ενότητα νου και σώματος έχει τεκμηριωθεί εδώ και πολύ καιρό. Στο πεδίο της έρευνας υπάρχουν χιλιάδες μελέτες που δείχνουν την σχέση και ο μέσος γιατρός δεν το γνωρίζει καθόλου. Αυτή είναι η φύση της ιατρικής ιδεολογίας. Είναι ευφυής. Μπορεί να κάνει απίστευτα πράγματα σε κάποιους τομείς.
Όμως όσον αφορά τις χρόνιες αρρώστιες και την μελέτη της σύνδεσης του ατόμου με το περιβάλλον , του νου και του σώματος υπάρχει σχεδόν πλήρης άγνοια και αμάθεια. Έτσι λειτουργεί. Είναι πολύ ενοχλητικό, επειδή αν βλέπαμε αυτές τις συνδέσεις, αυτές τις επιστημονικές συνδέσεις, θα μπορούσαμε να κάνουμε περισσότερα πράγματα για τους ανθρώπους. Γράφω γι αυτά τα πράγματα τα τελευταία 20-25 χρόνια. Yπάρχει πολύ περισσότερο ενδιαφέρον για την δουλειά μου τώρα σε σχέση με 10-15 χρόνια πριν, και μάλιστα από πολλούς γιατρούς. Υπάρχει ένα βιβλίο που λέγεται « Το σώμα δεν ξεχνά» του Δρ. Bessel Van der Kolk για το τραύμα. Είναι ένας Αμερικανός ψυχίατρος και είναι ένα διεθνές best seller. Αυτό είναι ένα σημάδι. Νομίζω πως κάτι αλλάζει. Όλο και περισσότεροι άνθρωποι το αναγνωρίζουν, συμπεριλαμβανομένων και πολλών γιατρών, αλλά θεσμικά δεν έχει συμβεί κάτι. Νομίζω πως θεσμικά θα πάρει πολύ καιρό επειδή το ιατρικό επάγγελμα είναι πολύ συντηρητικό και θέλει να διατηρήσει την κατάσταση όπως είναι ή να κρατάει τις αλλαγές εντός των προβλεπόμενων ή αποδεκτών διόδων.
Για να πάμε σε μια ευρύτερη, επιστημονικά ολιστική προοπτική πρέπει ν’ απαιτήσουμε ν’ αλλάξει εντελώς το πώς βλέπουν οι άνθρωποι την ασθένεια και την υγεία. Είναι δύσκολο ν’ αλλάξει αυτό. Να σας πω επίσης ότι η ιατρική εκπαίδευση είναι πολύ τραυματική για πολλούς, και όσοι το περνάνε, όπως εγώ, έχουν μεγάλο κίνητρο και είναι αποφασισμένοι να τα καταφέρουν. Περνάμε λοιπόν αυτήν την πολύ δύσκολη εκπαίδευση, θέλουμε πολύ να πετύχουμε και κανείς δεν μας είπε να κοιτάξουμε τον εαυτό μας. Και δεν μπορούμε να το δούμε. Υπάρχουν μελέτες που έχουν δείξει ότι όταν κοιτάμε ορισμένους βιολογικούς δείκτες για την ηλικία και το στρες και συγκρίνουμε φοιτητές Ιατρικής με άλλους συνομίληκούς τους, γερνάνε γρηγορότερα.
Τα χρωμοσώματά τους καταστρέφονται περισσότερο από άλλων συνομήλικων τους ως αποτέλεσμα των σπουδών Ιατρικής. Αυτοί είναι οι άνθρωποι που δεν καταλαβαίνω. Κι εγώ έτσι ήμουν. Υπάρχει κι κάτι άλλο. Μιλάμε τώρα στην Βασιλεία της Ελβετίας , όπου έχει την έδρα της η φαρμακευτική εταιρεία Hoffmann- La Roche. Ποιος χρηματοδοτεί πολλές απ’ τις έρευνες που φτάνουν στους γιατρούς; Αυτοί που βγάζουν κέρδος. Ποιος βγάζει κέρδος; Οι άνθρωποι που πουλάνε χάπια. Οι φαρμακευτικές εταιρείες. Δεν υπάρχει κέρδος γιατί δεν υπάρχει χάπι για το τραύμα. Δεν υπάρχει χάπι για την αυτό-εξέταση, για την ενδοσκόπηση. Μπορείς όμως να πουλήσεις πολλά χάπια για την αντιμετώπιση των συμπτωμάτων. Η έρευνα χρηματοδοτείται κυρίως από ανθρώπους που βγάζουν κέρδος επειδή δεν εξετάζουν τα βαθύτερα ζητήματα. Αυτές τις πληροφορίες διαβάζουν πολλοί γιατροί.
Υπάρχουν διάφοροι σημαντικοί λόγοι για τους οποίους οι γιατροί, ως επάγγελμα έχουν άγνοια. Υπάρχουν πολλοί άνθρωποι στο ιατρικό επάγγελμα, όπως εγώ, που αρχίζουν να κάνουν ερωτήσεις , να βλέπουν πράγματα που δεν τους τα είχαν πει στην Ιατρική Σχολή. Αλλά ως θεσμός, είναι πολύ συντηρητικό, απρόθυμο και αμυντικό επάγγελμα.
Στο ιατρικό μοντέλο εγώ είμαι ο γιατρός, ο ειδικός, και θα σε φτιάξω. Άρα έχω όλη την δύναμη. Η θεραπεία όμως συμβαίνει εντός του ατόμου. Η θεραπεία είναι ικανότητα όλων των οργανισμών, των φυτών, των ζώων, των ανθρώπων. Είναι μια εγγενής ιδιότητα του οργανισμού. Μπορώ να βοηθήσω την θεραπεία , αλλά η θεραπεία πρέπει να συμβεί εντός του ατόμου, που σημαίνει ότι το άτομο πρέπει να ενεργήσει το ίδιο, να έχει αυτενέργεια, ν’αναλάβει την ευθύνη και την δύναμη για τις αποφάσεις. Είτε δέχονται την ιατρική θεραπεία είτε όχι, είναι αυτοί που πρέπει ν’ αποφασίσουν συνειδητά, όχι παθητικά αλλά ενεργητικά. Υπάρχουν καταπληκτικές ιατρικές θεραπείες, όμως δεν πρέπει να τις δέχεστε παθητικά. Γενικά πρέπει να τις επιλέγετε ενεργητικά . Πολλοί γιατροί απειλούνται ή θεωρούν ότι απειλούνται όταν οι ασθενείς αρχίζουν να κάνουν ερωτήσεις. Έχω μιλήσει σε πολλούς ανθρώπους που πάνε στους γιατρούς , και μερικές φορές οι γιατροί είναι υπέροχοι και υπομονετικοί, αλλά συχνά εκνευρίζονται και είναι αμυντικοί όταν αμφισβητείτε όσα σας λένε. Γιατί το βλέπουν ως απώλεια εξουσίας. Και ακόμη η θεραπεία είναι μια εγγενής ιδιότητα κάθε οργανισμού. Οι άνθρωποι που υποφέρουν από κάποια πάθηση, είτε είναι ψυχική είτε σωματική ή απλά κάποια δυσλειτουργία στην προσωπική τους ζωή, εάν αναγνωρίσουν ότι έχουν την δύναμη, κι αν το αναγνωρίσουν οι θεραπευτές να μπορούν να βοηθήσουν τους ασθενείς, αυτό θα είναι τέλειο.
Για όποιον ακούει : να ξέρετε ότι είναι μέσα σας. Μπορείτε να ζητήσετε βοήθεια και να λάβετε όλη την βοήθεια που είναι απαραίτητα. Καλά θα κάνετε. Αλλά μην παραχωρείτε την δύναμη. Είναι δική σας.
