Νόσος Αλτσχάιμερ: Πόσο επικίνδυνη είναι για τους 24χρονους;

Νέα μελέτη αποκαλύπτει ότι οι γνωστικές αλλαγές που συνδέονται με τους παράγοντες κινδύνου για τη νόσο Αλτσχάιμερ μπορεί να αρχίζουν από την ηλικία των 24 ετών.

Οι ερευνητές διαπίστωσαν συσχετίσεις μεταξύ της απόδοσης της μνήμης και των καρδιαγγειακών παραγόντων κινδύνου, των δεικτών του ανοσοποιητικού συστήματος και των βιοδεικτών της νόσου Αλτσχάιμερ (αμυλοειδές, tau και νευροεκφυλισμός) σε άτομα ηλικίας 24-44 ετών.

Παραδόξως, αυτές οι γνωστικές διαφορές στην πρώιμη ζωή εμφανίστηκαν ακόμη και χωρίς κλινικά συμπτώματα παρακμής.

Τα ευρήματα υποδηλώνουν ότι οι στρατηγικές πρόληψης θα πρέπει να ξεκινούν από τη νεαρή ενήλικη ζωή για την αποτελεσματική μείωση του μακροπρόθεσμου κινδύνου εμφάνισης της νόσου Αλτσχάιμερ.

Βασικά συνοπτικά στοιχεία της μελέτης

• Σημάδια πρώιμης έναρξης: Οι βιοδείκτες που συνδέονται με τη νόσο Αλτσχάιμερ συσχετίστηκαν με τη γνωστική λειτουργία σε άτομα ηλικίας μόλις 24 ετών.
• Προγνωστικό σκορ κινδύνου: Η βαθμολογία CAIDE, η οποία περιλαμβάνει παράγοντες κινδύνου από τον τρόπο ζωής και γενετικούς παράγοντες, συσχετίστηκε με την απόδοση της μνήμης.
• Ανιχνεύθηκαν βιοδείκτες ATN: Οι δείκτες αμυλοειδούς, tau και νευροεκφυλισμού συνδέθηκαν με τη γνωστική ικανότητα πριν από τη μέση ηλικία, αν και ο κίνδυνος APOE δεν ήταν ακόμη εμφανής.

Η ενδελεχέστερη ανάλυση της μελέτης

Η νέα μελέτη από τη Σχολή Δημόσιας Υγείας Mailman του Πανεπιστημίου της Κολούμπια και του Κέντρου Γήρανσης Columbia Butler δείχνει ότι οι παράγοντες κινδύνου και οι βιοδείκτες που σχετίζονται με τη νόσο Αλτσχάιμερ συνδέονται με τη νόηση πολύ νωρίτερα στη ζωή απ’ ό,τι είχε αναγνωριστεί προηγουμένως.

Η μελέτη αναδεικνύει σημαντικές συσχετίσεις μεταξύ της νόησης και των παραγόντων κινδύνου της νόσου Αλτσχάιμερ ήδη από τις ηλικίες 24 έως 44 ετών και υπογραμμίζει τη σημασία της έγκαιρης πρόληψης.

Πρόκειται για την πρώτη μελέτη που εξετάζει συστηματικά τους παράγοντες κινδύνου για τη νόσο Αλτσχάιμερ, συμπεριλαμβανομένων των βιοδεικτών που σχετίζονται με τη γνωστική εξασθένηση σε μια μεγάλη ομάδα γενικά υγιών ατόμων μέσης ηλικίας στις ΗΠΑ. Τα ευρήματα δημοσιεύονται στο The Lancet- Regional Health Americas.

«Προηγουμένως, η έρευνα σχετικά με τους παράγοντες κινδύνου της νόσου Αλτσχάιμερ επικεντρώθηκε σε άτομα ηλικίας 50 ετών και άνω», δήλωσε η Allison Aiello, PhD, καθηγήτρια επιδημιολογίας James S. Jackson Healthy Longevity στο Κέντρο Γήρανσης Butler και στη Σχολή Mailman του Κολούμπια.

«Ο δυνητικός αντίκτυπος των ευρημάτων μας είναι σημαντικός, προσφέροντας στους κλινικούς γιατρούς και τους ερευνητές υγείας μια σαφέστερη κατανόηση της πρώιμης εμφάνισης των παραγόντων κινδύνου της νόσου Αλτσχάιμερ και της συσχέτισής τους με τη νόηση πριν από τη μέση ηλικία».

Σύμφωνα με την Aiello, τα αποτελέσματα αποκαλύπτουν ότι αρκετοί καθιερωμένοι παράγοντες κινδύνου και βιοδείκτες αίματος συνδέονται με τη γνωστική λειτουργία ακόμη και πριν από τη μέση ηλικία.

Αυτές οι συσχετίσεις σε προγενέστερο στάδιο της ζωής, παρέχουν μια βάση για την πρόβλεψη της μακροπρόθεσμης πορείας της γνωστικής έκπτωσης.

«Επιπλέον, μάθαμε ότι ορισμένοι παράγοντες κινδύνου για τη νόσο Αλτσχάιμερ -όπως η καρδιαγγειακή υγεία, ο ΑΤΝ (αμυλοειδές, ταυ, νευροεκφυλισμός) και οι βιοδείκτες του ανοσοποιητικού συστήματος- είναι παρόντες και σχετίζονται με τη γνωστική λειτουργία σε άτομα στα σαράντα τους χρόνια και ακόμη νωρίτερα».

Η Aiello και οι συνεργάτες της χρησιμοποίησαν τη βαθμολογία Cardiovascular Risk Factors, Aging, and Incidence of Dementia (CAIDE), η οποία καλύπτει παράγοντες όπως η ηλικία, η εκπαίδευση, το φύλο, η συστολική αρτηριακή πίεση, ο δείκτης μάζας σώματος, η χοληστερόλη, η σωματική δραστηριότητα και η γονιδιακή παραλλαγή της απολιποπρωτεΐνης Ε ε4 (APOE ε4), η οποία αποτελεί γενετικό παράγοντα κινδύνου για τη νόσο Αλτσχάιμερ.

Τα δεδομένα αναλύθηκαν από τα κύματα IV και V της National Longitudinal Study of Adolescent to Adult Health (Add Health), η οποία παρακολούθησε μια εθνικά αντιπροσωπευτική σειρά εφήβων από το 1994-1995 μέσω πολλαπλών κυμάτων παρακολούθησης.

Περίπου οι μισοί από τους συμμετέχοντες στο κύμα IV ήταν γυναίκες (48,4-52,1%) και λίγο πάνω από το 70% (71,4-72,5%) ήταν λευκοί.

Ειδικότερα, το κύμα IV περιλάμβανε δεδομένα από 11.449 άτομα ηλικίας 24-34 ετών. Οι ερευνητές διεξήγαγαν συνεντεύξεις στο σπίτι, γνωστικά τεστ, φυσικές εξετάσεις και συνέλεξαν δείγματα αίματος από 4.507 συμμετέχοντες.

Στο κύμα V, τόσο οι προσωπικές όσο και οι διαδικτυακές/ηλεκτρονικές έρευνες απευθύνονταν σε συμμετέχοντες ηλικίας 34-44 ετών.

Το σύνολο των 1.112 συμμετεχόντων, οι οποίοι έλαβαν συνεντεύξεις στο σπίτι, υποβλήθηκαν σε γνωστικές δοκιμασίες, όπως άμεση ανάκληση λέξεων, καθυστερημένη ανάκληση λέξεων και αντίστροφη επανάληψη ψηφίων, και έδωσαν δείγμα για γενετικές εξετάσεις.

Οι βαθμολογίες στα γνωστικά καθήκοντα συνδέθηκαν με τη συνολική βαθμολογία CAIDE σε 529 άτομα στο κύμα V.

«Η διερεύνηση της σχέσης μεταξύ της βαθμολογίας CAIDE και της γνωστικής λειτουργίας στη νεαρή ενήλικη ζωή και στις αρχές της μέσης ηλικίας στις ΗΠΑ, έδειξε ότι σημαντικές συσχετίσεις με παράγοντες καρδιαγγειακού κινδύνου μπορούν να παρατηρηθούν πολύ πριν από την ηλικία των 50 ετών», εξήγησε ο Aiello.

Επιπλέον, βιολογικά – γενετικοί, νευρολογικοί, ανοσολογικοί και φλεγμονώδεις βιοδείκτες έχουν ενοχοποιηθεί για τον κίνδυνο εμφάνισης της νόσου Αλτσχάιμερ.

Οι βιοδείκτες αμυλοειδούς (Α), tau (Τ) και νευροεκφυλισμού (Ν) -συλλογικά γνωστοί ως ATN- θεωρούνται όλο και περισσότερο ως υποσχόμενοι δείκτες για την πρόβλεψη του κινδύνου εμφάνισης της νόσου Alzheimer σε ηλικιωμένους πληθυσμούς. Ο βιοδείκτης ATN και διάφοροι ανοσολογικοί δείκτες έδειξαν συσχετίσεις με τη γνωστική λειτουργία πριν από τη μέση ηλικία.

Ωστόσο, ένας βασικός γενετικός παράγοντας κινδύνου, ο APOE, δεν φάνηκε να επηρεάζει τους συμμετέχοντες σε αυτά τα μεσαία έτη και μπορεί να μην γίνει εμφανής παρά μόνο αργότερα στη ζωή.

«Τα συνολικά ευρήματά μας υποδηλώνουν ότι οι βιοδείκτες με βάση το αίμα που σχετίζονται με τη νόσο Αλτσχάιμερ συνδέονται με διαφορές στη γνωστική λειτουργία δεκαετίες πριν καν εμφανιστούν τα κλινικά συμπτώματα και οι βλάβες, υπογραμμίζοντας τη σημασία των στρατηγικών έγκαιρης πρόληψης σε όλη τη διάρκεια της ζωής», σημείωσε η Aiello.

«Ο εντοπισμός των πρώιμων οδών προς τη νόσο Αλτσχάιμερ και τη γνωστική εξασθένηση πριν από την τρίτη ηλικία είναι ζωτικής σημασίας για την επιβράδυνση της αναμενόμενης αύξησης της νόσου Αλτσχάιμερ τις επόμενες δεκαετίες».

Πηγή: ieidiseis.gr