Ποιοι είναι οι άμεσοι κίνδυνοι για τη δημόσια υγεία από τις πλημμύρες

Εικόνα εξωφύλλου: Μιχάλης Καραγιάννης/ Eurokinissi 

Οι ειδικοί προειδοποιούν σε σχέση με τις απειλές για τη δημόσια υγεία μετά τις πλημμύρες που πλήττουν τη χώρα μας εξαιτίας της κακοκαιρίας Daniel.

Η καθηγήτρια Επιδημιολογίας και βουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ, Αθηνά Λινού, μίλησε στην εκπομπή «Restart» για την πιθανότητα εμφάνισης μέχρι και επιδημιών στις πληγείσες περιοχές.

Η Καθηγήτρια έκανε λόγο για “λοιμώδη νοσήματα, επαφή με μικρόβια ή επαφή με χημικές ουσίες” και όπως είπε “γι’ αυτά πρέπει να υπάρξει πρόνοια”.

“Πρέπει να ενημερωθούν οι άνθρωποι για το ότι το νερό που τους περιτριγυρίζει ή που έρχεται από το δίκτυό τους μπορεί να είναι επικίνδυνο” τόνισε η κ. Λινού. “Θα πρέπει να ελαχιστοποιήσουν την επαφή με τα νερά ή τις λάσπες με ατομικά μέτρα προστασίας”, πρόσθεσε.

Θα πρέπει να είναι πλυμμένα τα χέρια τους. Θα πρέπει να απαλλαγούμε επίσης από νεκρά ζώα, αλλά και από κουνούπια, υπογράμμισε ακόμη η Καθηγήτρια.

“Μπορεί να είναι μια διάρροια και στη χειρότερη περίπτωση μια ηπατίτιδα Α” ανέφερε η Αθηνά Λινού αναφορικά με το τι μπορεί να αντιμετωπίσουν οι κάτοικοι των πληγεισών περιοχών. “Σκοπός είναι να μειώσουμε την πιθανότητα μεγάλης πανδημίας στην περιοχή”, είπε χαρακτηριστικά. Δείτε το βίντεο με περισσότερες οδηγίες προστασίας από την Καθηγήτρια:

Διδάκτωρ του Πανεπιστημίου Αθηνών προειδοποιεί για το μολυσμένο νερό από τις πλημμύρες 

Ο διδάκτωρ του Πανεπιστημίου Αθηνών, Ανάργυρος Μαριόλης, μιλώντας στο κεντρικό δελτίο ειδήσεων του Alpha, εξήγησε πως οι κάτοικοι των περιοχών που έχουν πληγεί από την κακοκαιρία Daniel δε θα πρέπει να καταναλώνουν πόσιμο νερό τουλάχιστον μέχρι να ελεγχθεί η ποιότητά του.

«Όχι πόσιμο νερό μέχρι να ελεγχθεί η ποιότητά του. Το νερό είναι μολυσμένο. Μπορεί να προκαλέσει οξύ διαρροϊκό σύνδρομο, να κάνει οξείες ηπατίτιδες, κυρίως την Α’ σε ακραίες ηλικιακές ομάδες και την Ε΄ στις έγκυες. Μπορεί να έχουμε λεπτοσπείρωση που το βλέπουμε αυτό και μπορεί να πάρει διαστάσεις ενδημίας, ειδικά μετά από πλημμύρες γιατί αυξάνονται τα τρωκτικά. Δεν ανοίγουμε τη βρύση για πόσιμο νερό», τόνισε χαρακτηριστικά. «Θα έχουμε τεράστιο πρόβλημα με την αύξηση των κουνουπιών».

Ο ίδιος υπογράμμισε πως πρέπει να ελεγχθούν πρώτα οι γεωτρήσεις της περιοχής και να γίνει απολύμανση στο νερό, πριν οι κάτοικοι καταναλώσουν πόσιμο νερό. «Θα έχουμε και τεράστιο πρόβλημα με την αύξηση των κουνουπιών, για παράδειγμα είναι ο ιός του Δυτικού Νείλου. Θα πρέπει να αποφύγουμε εκείνες τις λοιμώξεις από το γαστρεντερικό, το αναπνευστικό, την επιμόλυνση τραυμάτων, τις δερματοπάθειες φυσικά.

Οι κάτοικοι θα πρέπει να περιμένουν την απολύμανση του νερού κυρίως μέσω χλωρίωσης, την αποκατάσταση του δικτύου ύδρευσης. Να ελεγχθούν πρώτα οι γεωτρήσεις της περιοχής, έτσι ώστε να έχουμε καλύτερη επεξεργασία στις εγκαταστάσεις», είπε.

«Πιθανή η εμφάνιση ελονοσίας και γαστρεντερίτιδας»

Οι άνευ προηγούμενου πλημμύρες στη Θεσσαλία είναι ικανές να προκαλέσουν κινδύνους στη δημόσια υγεία των πολιτών των πληγείσων περιοχών.

Η καθηγήτρια Επιδημιολογίας Θεοδώρα Ψαλτοπούλου μίλησε στην ΕΡΤ για τα προβλήματα που μπορεί να προκαλέσουν στην υγεία τα πλυμμηρικά φαινόμενα.

«Οι επιπτώσεις από τις πλημμύρες μπορεί να είναι άμεσες ή έμμεσες, βραχυπρόθεσμες και μακροπρόθεσμες… Οι βραχυπρόθεσμες επιπτώσεις σχετίζονται με τη μη δυνατότητα των ατόμων σε πόσιμο νερό, σε φαγητό, σε ηλεκτρισμό, σε θέρμανση, σε ψυγείο, τη μη δυνατότητα μετακίνησής τους σε πρωτοβάθμια και δευτεροβάθμια υγεία σε περίπτωση που έχουν κάποιο θέμα και στη διάλυση του υδροφόρου ορίζοντα», ανέφερε αρχικά.

Αναγκαία η χλωρίωση των υδάτων

Η καθηγήτρια Επιδημιολογίας τόνισε ότι θα πρέπει να υπάρξει έλεγχος της ύδρευσης και χλωρίωση των νερών.

«Τα γεγονότα αυτά σε συνδυασμό με τις θανατώσεις ζώων που υπάρχουν, δημιουργεί ένα βραχυπρόθεσμα μεγάλο πρόβλημα στη δημόσια υγεία στην περιοχή», είπε.

Μάλιστα σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας, πρέπει να υπάρχει άφθονο τυποποιημένο συσκευασμένο νερό και τροφή στην περιοχή.

Αναφορικά με τους πιθανούς κινδύνους για τη δημόσια υγεία εκτίμησε ότι οι κάτοικοι των πλημμυρισμένων περιοχών σε Μαγνησία, Θεσσαλία, Φθιώτιδα μπορεί να αντιμετωπίσουν προβλήματα λόγω ελονοσίας, γαστρεντερικών προβλημάτων, αναπνευστικών και δερματολογικών προβλημάτων. «Χρειάζονται μια μεγαλύτερη παρέμβαση» σημείωσε η καθηγήτρια επιδημιολογίας επισημαίνοντας ότι θα πρέπει να εξασφαλίσουν άμεσα ασφαλές νερό και φαγητό.

Μαγιορκίνης: Aναμένεται να αυξηθεί ο αριθμός των κουνουπιών- Είναι πολύ πιθανό να εμφανιστούν μολυσματικές ασθένειες

Ο καθηγητής επιδημιολογίας, Γκίκας Μαγιορκίνης, αναφέρει πως αναμένεται να αυξηθεί ο αριθμός των κουνουπιών, ενώ είναι πολύ πιθανό να εμφανιστούν μολυσματικές ασθένειες.

“Σε πρώτη φάση αυτό που περιμένουμε τα επόμενα 24ωρα λόγω και της υψηλής θερμοκρασίας είναι να αυξηθεί ο αριθμός των κουνουπιών. Μπορεί να δούμε και αύξηση των κρουσμάτων του ιού του Δυτικού Νείλου ο οποίος είναι ενδημικός στην περιοχή.

Δεν περιμένουμε κάτι δραματικό όμως γιατί τα περισσότερα κρούσματα δεν έχουν συμπτώματα. Μόνο γύρω στο 1% θα χρειαστεί περαιτέρω βοήθεια οπότε το βασικό στοιχείο που πρέπει να έχουμε στο μυαλό μας είναι για τους ηλικιωμένους γιατί αυτοί θα έχουν πρόβλημα. Να χρησιμοποιούν εντομοαπωθητικά και να προστατεύονται”, είπε.

Ο καθηγητής προτρέπει τους κατοίκους των περιοχών που επλήγησαν από την κακοκαιρία, να αποφεύγουν την επαφή με τα νερά από τις πλημμύρες.

“Το δεύτερο που θα πρέπει να προσέχει ο κόσμος είναι πως αυτά τα νερά θεωρούνται δυνητικώς μολυσματικά. Προσέχουμε, δεν καταναλώνουμε, αποφεύγουμε την επαφή με αυτά τα νερά, πλενόμαστε αν βρούμε καθαρό νερό, εάν έρθουμε σε επαφή με καθαρά νερά. Γενικά προσέχουμε πάρα πολύ, δεν τα χρησιμοποιούμε για να πίνουμε, δεν τα χρησιμοποιούμε για να μαγειρέψουμε και συμβουλευόμαστε τις τοπικές αρχές όσον αφορά την ποιότητα του νερού που βγαίνει από τη βρύση. Σε πρώτη φάση θεωρούμε πως το νερό της βρύσης δεν είναι πόσιμο, ούτε για να πλένουμε τα φρούτα, τα λαχανικά μας, ούτε να μαγειρεύουμε μέχρι να ενημερώσουν οι τοπικές Αρχές πως είναι ασφαλές”, ανέφερε ο ίδιος.

Αρναούτογλου για κακοκαιρία– Έρχονται ασθένειες και κουνούπια

Και ο μετεωρολόγος Σάκης Αρναούτογλου σε πολύ πρόσφατη ανάρτησή του είχε προειδοποιήσει και είχε κάνει λόγο για δυναμική εμφάνιση κουνουπιών και μετάδοση ασθενειών στη Θεσσαλία ως αποτέλεσμα της κακοκαιρίας και των πλημμυρών.

Ολόκληρη η ανάρτηση του Σ. Αρναούτογλου:

“Οι πλημμύρες ενδέχεται να ανοίξουν κι ένα άλλο μεγάλο και άσχημο κεφάλαιο, αυτό της δυναμικής εμφάνισης κουνουπιών και μετάδοσης ασθενειών!!

Εκτός από τα ψυχολογικά τραύματα που προκαλούν, τα οποία όμως δεν μπορούν να ποσοτικοποιηθούν και να συμπεριληφθούν στις οικονομικές επιπτώσεις, μαζί με μια σειρά σημαντικών αρνητικών μεταβολών στην ποιότητα των εδαφών και την παραγωγικότητά τους, οι πλημμύρες ενδέχεται να ανοίξουν κι ένα άλλο μεγάλο και άσχημο κεφάλαιο, αυτό της δυναμικής εμφάνισης κουνουπιών και μετάδοσης ασθενειών στις περιοχές όπου επλήγησαν από τις πρωτοφανείς πλημμύρες.

Αν δεν υπάρξει κάποια σημαντική αλλαγή στα προγνωστικά στοιχεία τότε ευτυχώς, ναι μεν δεν αναμένονται βροχές, ίσως και μέχρι τα μέσα του Σεπτέμβρη, όμως η θερμοκρασία θα επανέλθει τα μεσημέρια κοντά σε καλοκαιρινές και πάλι τιμές.

Κανείς δεν μπορεί να προβλέψει πόσες μέρες θα χρειαστούν για εξαφανιστούν εντελώς τα λιμνάζοντα ύδατα και σύμφωνα με τους ειδικούς τα κουνούπια γεννούν τα αβγά τους και τα τοποθετούν στην επιφάνεια του γλυκού νερού και η άνοδος της θερμοκρασίας και της υγρασίας, συντελούν στον πολλαπλασιασμό του πληθυσμού τους..

Κατά την ταπεινή μου λοιπόν άποψη για τα πλημμυρισμένα στρέμματα στη Θεσσαλία μαζί με τις μακροπρόθεσμες ζημίες στην ποιότητα και παραγωγικότητα των εδαφών, χρειάζεται να γίνει αμεσα ένα πρόγραμμα αντιμετώπισης των κουνουπιών μέσα από μια συνεργασία όλων των φορέων του γεωγραφικού διαμερίσματος μαζί με ένα εγκεκριμένο πρόγραμμα της Ευρωπαϊκής Ένωσης . Για να εγκριθεί όμως αυτό θα πρέπει να παρουσιάσουμε μια ολοκληρωμένη πρόταση καταπολέμησης των κουνουπιών. Αν δεν γίνει κάτι οργανωμένο προς αυτή την κατεύθυνση η Θεσσαλία θα υποφέρει και κοντά στις οικονομικές επιπτώσεις θα υπάρχουν επιπτώσεις και στην ποιότητα ζωής Σημαντικό βέβαια είναι να ληφθούν προληπτικά μέτρα και σε ατομικό επίπεδο!

Με εκτίμηση

Σάκης Αρναούτογλου”.

Η ποιότητα νερού και τροφίμων, ο κίνδυνος επιδημιών και η ψυχολογική στήριξη των πληγέντων. Τι λέει στο iatronet.gr και τον Βασίλη Ιγνατιάδη ο καθηγητής Υγιεινής Α. Βανταράκης

“Σε οποιοδήποτε καταστροφικό φαινόμενο –είτε λέγεται πλημμύρα, είτε σεισμός, φωτιά ή κάτι άλλο- αλλοιώνεται η κανονικότητα σε ό,τι αφορά την ποιότητα του νερού και των τροφίμων που τρώγονται ωμά, όπως τα λαχανικά και τα φρούτα”, αναφέρει μιλώντας στο iatronet ο κ. Βανταράκης και συμπληρώνει:

“υπάρχει εν δυνάμει μόλυνση από παθογόνους μικροοργανισμούς, μέσω της παρουσίας των ζώων, μέσα από την αναταραχή των νερών που μεταφέρουν φερτά υλικά, λύματα και ό,τι άλλο βρεθεί στο διάβα τους, μέσω όλης αυτής της ανώμαλης κατάστασης που δημιουργεί το καταστροφικό φαινόμενο”.

Σε παρόμοιες περιπτώσεις, όπως υπογραμμίζει, το κράτος σταματάει επί τόπου την παροχή νερού και ελέγχει την ποιότητά του. “Αυτό είναι προαπαιτούμενο, έτσι κι αλλιώς, από τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας, αλλά και από το υπουργείο Υγείας. Πρέπει να διασφαλίσουμε πρώτα με επαναλαμβανόμενες δειγματοληψίες και αναλύσεις ότι το νερό πληροί τους κανόνες μικροβιολογικής και χημικής ποιότητας και στη συνέχεια το απελευθερώνουμε για χρήση στους πολίτες”, σημειώνει ο καθηγητής, και συνιστά στους πολίτες των περιοχών που επλήγησαν να μην κάνουν χρήση νερού, ακόμα και εκεί που είναι διαθέσιμο, ή να το χρησιμοποιεί μετά από βράσιμο.

“Εγώ θα μηδένιζα την ποιότητα του νερού και θα έλεγα ξεκινάω από το μηδέν, βήμα προς βήμα να δω τι ποιότητα νερού έχω. Τουλάχιστον μέχρι το τέλος του χρόνου, μην πω και παραπάνω, θα πρέπει να ελέγχεται τακτικότατα, σε εβδομαδιαία βάση, η ποιότητα του νερού, αλλά και του δικτύου, γιατί οι σπασμένες σωληνώσεις αποτελούν εν δυνάμει σημεία εισόδου μικροοργανισμών και χημικών ουσιών.

Σε δεύτερο χρόνο, χρειάζεται προσοχή στην κατανάλωση τροφίμων που είναι βρώσιμα ωμά, όπως κυρίως τα λαχανικά, όσα σωθούν από την καταστροφή. Επιπλέον, χρειάζεται μέριμνα για εξασφάλιση επάρκειας τροφίμων μέσω εισαγωγών, ενώ απαιτείται στήριξη των πληγέντων παραγωγών, καθώς η μεγάλη έκταση της πλημμύρας εκτιμάται πως θα έχει επιπτώσεις και στην ικανότητα της γης να παράγει για το επόμενο διάστημα”.

Κίνδυνος επιδημιών

Τα έντομα και τα τρωκτικά είναι οι δύο φορείς για ενδεχόμενες επιδημίες έπειτα από ακραία πλημμυρικά γεγονότα σαν αυτό που έπληξε τις προηγούμενες μέρες μεγάλη μέρος του θεσσαλικού κάμπου.

“Η πλημμύρα συνέβη μέσα στο καλοκαίρι. Η αύξηση της θερμοκρασίας των επόμενων ημερών θα δημιουργήσει ελώδεις καταστάσεις στα χωριά. Μεγάλη συγκέντρωση νερού και υψηλή θερμοκρασία δημιουργούν τις καλύτερες συνθήκες για την ανάπτυξη κουνουπιών”, τονίζει ο κ. Βανταράκης και προσθέτει: “Κατά τη γνώμη μου, πρέπει να γίνουν ραντίσματα εντατικά και σε μεγάλη έκταση, όπως αυτά που γίνονται τον Απρίλιο, ώστε να αποφευχθεί ο κίνδυνος επιδημιών”.

Ο ίδιος αποδίδει στην ποιότητα του νερού τα κρούσματα γαστρεντερίτιδας που άρχισαν να εμφανίζονται, ενώ βλέπει ως επιπλέον δυνητικό κίνδυνο ανάπτυξης ασθενειών τα τρωκτικά που βγαίνουν και κυκλοφορούν ελεύθερα προκειμένου να μην πνιγούν.

Ψυχολογική στήριξη πληγέντων

Ένα ζήτημα που συχνά υποτιμάται είναι αυτό των ψυχολογικών επιπτώσεων μεγάλων φυσικών καταστροφών. “Συνήθως, σε τέτοια έντονα φαινόμενα υπάρχει άμεση ανάγκη αρωγής στους πληγέντες, όχι μόνο για εξασφάλιση νερού, τροφίμων, στήριξη εισοδήματος κ.ά., αλλά και στήριξη από ειδικούς ψυχικής υγείας”, επισημαίνει ο κ. Βανταράκης και προσθέτει:

“Πρέπει να βοηθηθούν αυτοί οι άνθρωποι να απαλλαγούν απ’ αυτή την απογοήτευση που νιώθουν ότι έχασαν τα πάντα και δεν μπορούν να κάνουν κάτι άλλο. Στο εξωτερικό έχουμε δει ακόμα και μεταναστευτικά ρεύματα για τέτοιους λόγους. Όχι ότι θα γίνει κι εδώ, έχουμε ισχυρούς δεσμούς με τα σπίτια και τη γη μας. Αλλά χρειάζεται ένα σήμα πως το κράτος είναι εδώ και θα σας βοηθήσει σε ό,τι χρειαστείτε. Δεν είμαστε συνηθισμένοι σε τέτοια φαινόμενα”.

Ιατρός Βιοπαθολόγος κρούει τον κώδωνα του κινδύνου μέσω TikTok και δίνει σημαντικές οδηγίες πρόληψης:

@ioannis.daniil Ιδιαίτερη προσοχή για την εμφάνιση λοιμώξεων σε περιοχές που πλημμύρισαν! Ακολουθείτε αυστηρά τις οδηγίες πρόληψης των επίσημων φορέων! #daniel #flood #greece #tiktokgreece #tiktokgr #greektiktok #πλημμύρα #karditsa #volos #μπεςφοργιου #fypage #foryoupage #fypシ #fy #fyp #τικτοκ ♬ πρωτότυπος ήχος – Ioannis Daniil

Εγκύκλιος από το υπουργείο Υγείας

Υπενθυμίζεται ότι, το υπουργείο Υγείας εξέδωσε εγκύκλιο για τη λήψη μέτρων διασφάλισης της Δημόσιας Υγείας μετά από έντονα καιρικά και πλημμυρικά φαινόμενα που προκάλεσε η κακοκαιρία Daniel. Συγκεκριμένα, το υπουργείο Υγείας ζητά την άμεση διενέργεια υγειονομικών ελέγχων στα συστήματα ύδρευσης και ιδιαίτερη προσοχή στην ασφάλεια τροφίμων.

Ας θυμηθούμε τι είχε συμβεί στο Πακιστάν το 2022

Πέρσι τον Σεπτέμβριο η μία είδηση μετά την άλλη γνωστοποιούσε πληροφορίες σε σχέση με τις καταστροφικές πλημμύρες που είχαν πλήξει το Πακιστάν. Στα διάφορα δημοσιεύματα αναφερόταν μεταξύ άλλων ότι οργανώσεις αρωγής προειδοποιούσαν για τον κίνδυνο εξάπλωσης ασθενειών στη χώρα λόγω της έλλειψης πόσιμου νερού.

Η Unicef είχε ανακοινώσει ότι και άλλα παιδιά κινδυνεύουν να χάσουν τη ζωή τους τότε στο Πακιστάν λόγω της έλλειψης καθαρού, πόσιμου νερού.

«Τώρα υπάρχει μεγάλος κίνδυνος να εξαπλωθούν γρήγορα θανατηφόρες ασθένειες που μεταδίδονται μέσω του νερού, όπως διάρροια, χολέρα, δάγκειος πυρετός και ελονοσία», είχε τονίσει ο Αμπντουλάχ Φάντιλ της Unicef. «Κατά συνέπεια υπάρχει κίνδυνος να πεθάνουν πολύ περισσότερα παιδιά».

Και οι Γιατροί χωρίς Σύνορα (MSF) εξέπεμπαν SOS λέγοντας ότι η πρόσβαση σε καθαρό νερό αποτελούσε το μεγαλύτερο πρόβλημα για τους πληγέντες που αναζητούσαν τροφή και κατάλυμα.

Right now, Pakistan is at the forefront of the climate crisis. pic.twitter.com/kSYzTvAS18

— AJ+ (@ajplus) September 3, 2022

Πηγές: Attica, Αlpha, ΕΡΤ, iatronet.gr/ Βασίλης Ιγνατιάδης, Αction24