Πώς οι επιστήμονες συσχετίζουν το παχύ έντερο με τον καρκίνο σε άτομα κάτω των 50

Ανησυχητική αύξηση καταγράφεται στα ποσοστά καρκίνων του γαστρεντερικού συστήματος σε άτομα κάτω των 50 ετών, με τους επιστήμονες να εστιάζουν στις πιθανές αιτίες και τον ρόλο που παίζει το έντερο, σύμφωνα με εκτενές ρεπορτάζ της Wall Street Journal και της ρεπόρτερ Υγείας, Μπριάνα Άμποτ.

Σύμφωνα με τα στοιχεία που παρατίθενται, στις Ηνωμένες Πολιτείες ο καρκίνος του παχέος εντέρου είναι η κύρια αιτία θανάτου από καρκίνο στους άνδρες κάτω των 50 ετών και η δεύτερη στις γυναίκες, μετά τον καρκίνο του μαστού. Ακόμη πιο ανησυχητικό είναι το γεγονός ότι κάθε γενιά που γεννήθηκε από τη δεκαετία του 1950 και μετά εμφανίζει υψηλότερο κίνδυνο ανάπτυξης γαστρεντερικού καρκίνου σε σύγκριση με την προηγούμενη.

«Οτιδήποτε έχει εισαχθεί στην κοινωνία μας από τη δεκαετία του 1960 και μετά, την περίοδο μετά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο, μπορεί να αποτελεί πιθανό ένοχο», δηλώνει ο Δρ. Μάριος Γιαννάκης, γαστρεντερολογικός ογκολόγος στο Ινστιτούτο Dana-Farber στη Βοστώνη.

Ο Ρόμπερτ Κένεντι Τζούνιορ, εκλεκτός του Ντόναλντ Τραμπ για τη θέση του υπουργού Υγείας και Ανθρωπίνων Υπηρεσιών, έχει στρέψει την προσοχή του στις υπερεπεξεργασμένες τροφές και τα χημικά σε φάρμακα και το περιβάλλον, ως πιθανούς παράγοντες κινδύνου για καρκίνο. Παρόμοιες ανησυχίες εκφράζουν και ογκολόγοι, που εστιάζουν στη διατροφή και σε επιβλαβείς ουσίες, όπως τα μικροπλαστικά, τα οποία εισέρχονται στον οργανισμό μέσω του νερού και των τροφών. Άλλοι πιθανοί κίνδυνοι που εξετάζονται περιλαμβάνουν τις «αιώνιες χημικές ουσίες» (PFAS) και ακόμη και την επίδραση του φωτός.

«Όλοι ανησυχούμε και θέλουμε να δράσουμε γρήγορα, αλλά πρέπει να το κάνουμε βασισμένοι σε ισχυρή επιστημονική τεκμηρίωση», δήλωσε ο Δρ. Άντριου Τσαν, διευθυντής Επιδημιολογίας στο Κέντρο Καρκίνου Mass General στη Βοστώνη.

Η ομάδα του Τσαν έχει εντοπίσει συνδέσεις μεταξύ του καρκίνου του παχέος εντέρου που εμφανίζεται σε νεαρή ηλικία και παραγόντων όπως η παχυσαρκία, η υπερκατανάλωση αναψυκτικών με ζάχαρη και η έλλειψη σωματικής δραστηριότητας. Ωστόσο, οι μελέτες αυτές δεν αποδεικνύουν άμεση αιτιότητα.

Η ομάδα του Τσαν επεκτείνει τις έρευνές της παρακολουθώντας μεγαλύτερους πληθυσμούς και αναλύοντας δείγματα αίματος, όγκων και κοπράνων. Οι επιστήμονες σκοπεύουν να εντοπίσουν πιθανούς καρκινογόνους παράγοντες, να τους χορηγήσουν σε ποντίκια και να παρατηρήσουν εάν προκαλούνται καρκίνοι.

Η έρευνα θα επικεντρωθεί αρχικά στην παχυσαρκία και την κατανάλωση αλκοόλ, ανέφερε η Γιν Κάο, επιδημιολόγος καρκίνου από την Ιατρική Σχολή του Πανεπιστημίου της Ουάσιγκτον στο Σεντ Λούις, η οποία συνεργάζεται με τον Τσαν. Οι μελέτες δείχνουν ότι η υπερβολική κατανάλωση αλκοόλ συνδέεται με αυξημένο κίνδυνο πρώιμου καρκίνου του παχέος εντέρου, όπως και οι δίαιτες πλούσιες σε λιπαρά και πρόσθετα σάκχαρα. Μια μελέτη διαπίστωσε ότι όσοι καταναλώνουν περισσότερες υπερεπεξεργασμένες τροφές έχουν μεγαλύτερο κίνδυνο εμφάνισης προκαρκινικών αλλοιώσεων.

Δοκιμές για την πρόληψη

Η ερευνητική ομάδα σχεδιάζει να δοκιμάσει τρόπους μείωσης του κινδύνου, συμπεριλαμβανομένης της χρήσης φαρμάκων για την απώλεια βάρους, όπως το Ozempic, για την πρόληψη του καρκίνου του παχέος εντέρου. Άλλη δοκιμή θα περιλαμβάνει τη χορήγηση μιας πιο υγιεινής διατροφής σε ορισμένους συμμετέχοντες και τη μελέτη του πώς οι αλλαγές στο μικροβίωμα του εντέρου επηρεάζουν τον κίνδυνο καρκίνου.

«Υπάρχει πιθανότατα μια αλληλεπίδραση μεταξύ αυτών που τρώμε, των βακτηρίων στο έντερο και των ουσιών που αυτά τα βακτήρια παράγουν», δήλωσε ο Δρ. Τζόρνταν Καρόφα, ειδικός στον καρκίνο του γαστρεντερικού από το Κέντρο Καρκίνου του Πανεπιστημίου του Σινσινάτι, ο οποίος δεν συμμετέχει στη συγκεκριμένη έρευνα.

Ο Καρόφα και άλλοι ερευνητές έχουν εντοπίσει συνδέσεις με δίαιτες πλούσιες σε θείο, που προκύπτει από την υπερβολική κατανάλωση αλκοόλ και επεξεργασμένων κρεάτων, σε συνδυασμό με χαμηλή κατανάλωση φρούτων και λαχανικών. Τα βακτήρια του εντέρου μπορούν να μετατρέψουν αυτό το θείο σε υδρόθειο, το οποίο ενδέχεται να προκαλέσει φλεγμονή στο παχύ έντερο και να αυξήσει τον κίνδυνο καρκίνου.

Ασθενείς εκτός «συστήματος»

Ωστόσο, ορισμένοι ασθενείς δεν ταιριάζουν με αυτήν την περιγραφή.

«Είναι εξαιρετικά προσεκτικοί με την υγεία τους, και έπειτα έρχονται στην κλινική σου στα 33 τους και έχουν καρκίνο στο τέταρτο στάδιο», δήλωσε ο Δρ. Μαρουάν Φακίχ, γαστρεντερολόγος-ογκολόγος στο City of Hope στο Ντουάρτε της Καλιφόρνια. «Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι κάτι μας διαφεύγει».

Ορισμένοι ερευνητές εξετάζουν τη χρήση αντιβιοτικών, τα οποία διαταράσσουν το μικροβίωμα. Μια ομάδα στην Καλιφόρνια ανέλυσε ιατρικά αρχεία και δεν βρήκε ισχυρή σύνδεση με τα ευρέος φάσματος αντιβιοτικά, αλλά τα πρώτα αποτελέσματα υποδεικνύουν ότι η μακροχρόνια χρήση τους μπορεί να αυξήσει τον κίνδυνο.

Ο ρόλος του βιολογικού ρολογιού και του περιβάλλοντος

Στο Πανεπιστήμιο της Καλιφόρνια, στο Ίρβιν, η βιολόγος καρκίνου Σέλμα Μάσρι έχει δείξει μέσω πειραμάtων σε ποντίκια ότι η διαταραχή του βιολογικού ρολογιού, γνωστού ως κιρκάδιος ρυθμός, αλλάζει την ποικιλομορφία και την αφθονία των βακτηρίων του εντέρου. Ορισμένες από αυτές τις αλλαγές συνδέθηκαν με μειωμένα επίπεδα βλέννας, που προστατεύει την επένδυση του εντέρου από επιβλαβή βακτήρια.

Η Μάσρι διαπίστωσε επίσης σύνδεση μεταξύ της διαταραχής του κιρκάδιου ρυθμού και του καρκίνου του παχέος εντέρου. Η ίδια και άλλοι επιστήμονες πιστεύουν ότι η σχεδόν συνεχής έκθεση σε φως από κινητά τηλέφωνα, λάπτοπ και άλλες συσκευές μπορεί να διαταράξει το βιολογικό ρολόι και να προωθήσει την ανάπτυξη καρκίνου, επηρεάζοντας το ανοσοποιητικό σύστημα, τον μεταβολισμό και το μικροβίωμα.

«Η αύξηση της φωτορύπανσης είναι εκπληκτική», σημείωσε η Μάσρι.

Χημικές ουσίες και καρκίνος

Άλλοι ερευνητές χρησιμοποίησαν πόσιμο νερό για να εκθέσουν ποντίκια σε μια χημική ουσία, την PFOS, που χρησιμοποιείται για την ανθεκτικότητα προϊόντων σε λεκέδες και λάδι, και ανήκει στην οικογένεια των «αιώνιων χημικών» PFAS. Οι ερευνητές παρατήρησαν αλλαγές στους ιστούς του εντέρου των ποντικιών, οι οποίες θα μπορούσαν να αυξήσουν τον κίνδυνο καρκίνου του παχέος εντέρου.

«Δεν έχουμε ακόμη όλες τις απαντήσεις», είπε η Τζέιν Φιγκουεϊρέντο, καθηγήτρια Ιατρικής στο Ιατρικό Κέντρο Cedars-Sinai στο Λος Άντζελες. «Ίσως να μην υπάρχει μία μαγική λύση».

Πηγή: Lifo.gr