Πόσο «γερνάει» η αϋπνία τον εγκέφαλό μας;

Η χρόνια αϋπνία μπορεί να οδηγήσει σε πρόωρη γήρανση του εγκεφάλου και να αυξήσει σημαντικά την πιθανότητα εμφάνισης άνοιας.

Σύμφωνα με νέα μελέτη που δημοσιεύθηκε στο Neurology, οι άνθρωποι που υποφέρουν από χρόνια αϋπνία, δηλαδή δυσκολία στον ύπνο τουλάχιστον τρεις φορές την εβδομάδα για τρεις μήνες ή περισσότερο, έχουν 40% περισσότερες πιθανότητες να εμφανίσουν άνοια ή ήπια γνωστική εξασθένηση.

Σύμφωνα με την Αμερικανική Ακαδημία Νευρολογίας, αυτό ισοδυναμεί με περίπου 3,5 επιπλέον χρόνια γήρανσης του εγκεφάλου.

Τι σχέση έχει η αϋπνία με την άνοια

Η μελέτη παρακολούθησε 2.750 ηλικιωμένους για περισσότερο από πέντε χρόνια. Στην αρχή, όλοι ήταν γνωστικά υγιείς· το 16% όμως ανέφερε χρόνια αϋπνία. Κατά τη διάρκεια της μελέτης οι συμμετέχοντες υποβάλλονταν σε τακτικά τεστ μνήμης και σκέψης, ενώ κάποιοι έκαναν και εγκεφαλικές σαρώσεις.

Τα αποτελέσματα έδειξαν ότι το 14% των ατόμων με αϋπνία εμφάνισε άνοια ή ήπια γνωστική εξασθένηση. Επιπλέον, οι συμμετέχοντες που κοιμούνταν λιγότερο είχαν περισσότερες βλάβες στη λευκή ουσία του εγκεφάλου, περιοχές που επηρεάζονται από αγγειακή δυσλειτουργία, καθώς και αυξημένα επίπεδα τοξικών πρωτεϊνών αμυλοειδούς, που συνδέονται με τη νόσο Αλτσχάιμερ.

Η ύπαρξη της παραλλαγής του γονιδίου APOE ε4, που αυξάνει τον κίνδυνο Αλτσχάιμερ, φάνηκε να εντείνει τις επιπτώσεις. Το γονίδιο αυτό υπάρχει περίπου στο 15% του πληθυσμού.

Ο Δρ. Ντιέγκο Καρβάλιο από την Mayo Clinic, μέλος της ερευνητικής ομάδας, τόνισε ότι η χρόνια αϋπνία μπορεί να αποτελεί πρώιμο προειδοποιητικό σημάδι ή ακόμα και να συμβάλλει στην εμφάνιση γνωστικών προβλημάτων. Προηγούμενες έρευνες είχαν ήδη συνδέσει την αϋπνία με διαβήτη, κατάθλιψη, παχυσαρκία, υπέρταση και καρδιοπάθειες.

Ο Δρ. Κρίστοφερ Άλλεν, ειδικός στην ιατρική του ύπνου, σημείωσε ότι η μελέτη αυτή δείχνει «πολλαπλές οδούς» με τις οποίες η αϋπνία επηρεάζει τον εγκέφαλο: γνωστική λειτουργία, αμυλοειδείς πλάκες, αλλά και αγγειακή ακεραιότητα. Η κατανόηση αυτών των συνδέσεων μπορεί να βοηθήσει τους γιατρούς να εξατομικεύσουν τη φροντίδα.

Πολύτιμος ο ύπνος για την υγεία

Διεθνής μελέτη, που δημοσιεύθηκε στο Health Data Science, ανέλυσε αντικειμενικά δεδομένα ύπνου από 88.461 ενήλικες από την UK Biobank (βάση δεδομένων), εντοπίζοντας σημαντικές συσχετίσεις μεταξύ χαρακτηριστικών του ύπνου και 172 ασθενειών.

Η έρευνα αναδεικνύει την τακτικότητα του ύπνου – όπως η συνέπεια στην ώρα κατάκλισης και η σταθερότητα του κιρκάδιου ρυθμού – ως έναν αφανή αλλά κρίσιμο παράγοντα για τον κίνδυνο εμφάνισης ασθενειών.

Τα ευρήματα της μελέτης ενισχύουν τη σημασία της θεραπείας της χρόνιας αϋπνίας όχι μόνο για τη βελτίωση της ποιότητας του ύπνου αλλά και για την προστασία της εγκεφαλικής υγείας καθώς γερνάμε.

Η Δρ. Μέγκαν Γκλεν, κλινική νευροψυχολόγος, υπογραμμίζει ότι η αντιμετώπιση της αϋπνίας, της υπέρτασης, των προβλημάτων ακοής και της καθιστικής ζωής μπορεί να καθυστερήσει ή να προλάβει σχεδόν το 45% των περιπτώσεων άνοιας.

* Πηγή: Vita