Ενα δάνειο χωρίς τόκους και αποπληρωμή

Μέρες τώρα σκέφτομαι: Να γράψω; Όταν μάλιστα η χώρα μου μοιάζει σαν να τέλειωσε, σαν να βουλιάζει οριστικά πια, σαν σε κινούμενη άμμο…

Ας γράψω λοιπόν για την πόλη που οι συνθήκες με έφεραν να ζω και την πόλη που άφησα πίσω σε λήθαργο. Θα το προσπαθήσω κι ας μην είναι ιδανική η στιγμή.. Οι πόλεις μοιάζουν, τουλάχιστον σ’ αυτό που τις κάνει μοναδικές, δηλαδή στη θέση τους προς τη θάλασσα. Ένας συνειρμός, το δάνειο που μας στοιχειώνει, με σπρώχνει να μπω στον πειρασμό, να μιλήσω για ένα δάνειο χωρίς την ανάγκη να αποπληρωθεί ποτέ, χωρίς τόκους, ένα δάνειο μοντέλου ανάπτυξης της μιας πόλης προς την άλλη.

Θεσσαλονίκη: παραλιακή πόλη με τόσες ομορφιές που όμως έχουν παραβιασθεί τόσο αισθητικά όλα αυτά τα χρόνια της αυθαιρεσίας. Μια παραλία που τον τελευταίο καιρό εις μάτην ψάχνει να αποκτήσει λίγη αίγλη, λιγάκι πιο ευρωπαϊκό στυλ! Τα μνημεία της, αναξιοποίητα σε σχέση με το ιστορικό τους βάρος. Ένα λιμάνι, χωρίς είσοδο και έξοδο, αμήχανο, σαν να ξέχασε το λόγο που φτιάχτηκε, με τις κτιριακές του υποδομές άναρχα βαλμένες και κάποιες ελάχιστες αναλαμπές στη διάρκειά του πολύπαθου festival και της έκθεσης.

Βαλένθια: πριν χρόνια η πόλη είχε σχεδόν πλάτη στη θάλασσα, οι κάτοικοί της είχαν στο Μεσαίωνα το φόβο τις εισβολής, κάθε λίγο εισέβαλαν Ενετοί, Μαυριτανοί. Στην παραλία της σήμερα μπορεί κάνεις να κολυμπήσει, να λιαστεί σε μία τεράστια πλαζ και εδώ επίσης συμβαίνουν παγκόσμιας σημασίας γεγονότα, όπως το rally ιστιοπλοΐας- America’s Cup και το Street Circuit της F1. Η επισκεψιμότητα της πόλης έχει αυξηθεί κάθετα τα τελευταία χρόνια αποτελώντας έναν από τους βασικούς πόρους τις τοπικής οικονομίας. Η πόλη έχει ακόμα τα τείχη, τους μεσαιωνικούς πύργους της, καλοδιατηρημένους και επισκέψιμους, πολλές εκκλησίες μοναδικού κάλλους και το Μουσείο Μοντέρνας Τέχνης, IVAM …

Παρόλα αυτά η Βαλένθια δεν φημίζεται τόσο για το παρελθόν της όσο γι΄αυτό που είναι σήμερα και μοιάζει με πόλη του μέλλοντος. Όποιος επισκεφθεί την πόλη των Τεχνών και Επιστημών, έργο του γεννημένου εδώ, Santiago Calatrava, θα καταλάβει ένα φουτουριστικό σύμπλεγμα 4 κτιρίων, ενός μουσείου επιστήμων, μίας τεράστιας αίθουσας προβολών I – MAX, το Hemespheric, που μοιάζει με το μάτι διαστημικού πλάσματος, του Palau de la Musica και του προσφάτου Agora, χορού αθλητικών εκδηλώσεων. Όλα αυτά είναι κτισμένα πάνω σε ένα παλιό ποτάμι- χείμαρρο που μέχρι το 1957 έκανε τους ντόπιους να λαχταρούν από τις πλημμύρες μετά από κάθε έντονη βροχή. Στην κοίτη του υπάρχει ακόμα ένα από τα μεγαλύτερά ωκεανογραφικά πάρκα της Ευρώπης και το Βίο Park, ο ζωολογικός κήπος, απόλυτα προσαρμοσμένος στο φυσικό τοπίο. Ανάμεσα σ’ όλα αυτά υπάρχει ένα πάρκο μήκους πολλών χιλιομέτρων με λίμνες, πράσινο, ποδηλατοδρόμους, όπως άλλωστε σ’ ολόκληρη την υπόλοιπη πόλη, καθώς και γήπεδα ποδοσφαίρου και πανέμορφους κήπους.

Πολλές φορές σκέφτομαι, εμείς δεν έχουμε ποτάμι να κάνουμε κάτι ανάλογο Έχουμε κάτι άλλο: τις εγκαταστάσεις της Δ.Ε.Θ που θα μπορούσαν κάλλιστα να αξιοποιηθούν για ένα τέτοιο project. Θυμάμαι ότι κάποτε ο Καλατράβα είχε έρθει καλεσμένος του τότε προέδρου της Έκθεσης, χωρίς όμως τελικά να γίνει κάτι. Υπάρχουν πολλά ακόμα που θα μπορούσαν να «δανειστούν» στη Θεσσαλονίκη εμπνέοντας τη νέα αυτοδιοικητική αρχή για κάτι αντίστοιχο. Τα υπόγειά parking, διάσπαρτα σ’ όλη την πόλη, το τραμ που από επιφανειακό μετατρέπεται σε υπόγειο metro, το υποδειγματικό σύστημα αποκομιδής απορριμμάτων, το πράσινο που παρότι η πόλη πάσχει από λειψυδρία είναι διάχυτο.

Πολλοί θα πουν: πού να βρεθούν τα κονδύλια για όλα αυτά, τώρα μάλιστα που η πόλη κινδυνεύει να ακολουθήσει τη χώρα στο χάος…. Η απάντηση δεν είναι σίγουρα εύκολη και φυσικά αν γίνει κάτι δεν πρόκειται να συμβεί αύριο. Παρόλα αυτά υπάρχει, θέλω να πιστεύω, μία πιθανότητα, η αυτοδιαχείριση των οιονδήποτε πόρων που θα προκύψουν από εδώ και πέρα που η Θεσσαλονίκη δείχνει να βγαίνει από την εσωστέφειά της ανοίγοντας τις πόρτες της στους γείτονές της που δείχνουν να τους αρέσει μία βόλτα για ψώνια ή να επισκεφθούν τον Άγιο Δημήτρη, το σπίτι του Κεμάλ και πολλά ακόμη. Μαθαίνω επίσης ότι και κάποια κρουαζιερόπλοια αρχίζουν να δένουν στο λιμάνι της πόλης. Αν λοιπόν αρχίσει αυτή η ελάχιστη δραστηριότητά να αποδίδει καρπούς, τότε πιθανόν η πόλη που αγαπάμε να δούμε να παίρνει το δρόμο που της αξίζει.

Με ελπίδα και προσμονή από τη Δύση…