25 χρόνια από τον θάνατο ενός μαγικού ανθρώπου

Συμπληρώνονται σήμερα 25 χρόνια από το θάνατο του σπουδαίου ποιητή, συγγραφέα, ιστορικού, δημοσιογράφου και διανοητή Κωστή Μοσκώφ. Στις 27 Ιουνίου του 1998 έφυγε από τη ζωή αφήνοντας ένα σπουδαίο έργο, παρακαταθήκη για τις επόμενες γενιές και όσους ασχολούνται με τις τέχνες.

Έγραψε αξιόλογο ιστορικό έργο και ασχολήθηκε ιδιαίτερα με την κοινωνιολογία και την ελληνική ιστορία. Παράλληλα, ενδιαφέρον παρουσιάζει και το λογοτεχνικό του έργο. Ειδικότερα, η ποίησή του κινήθηκε θεματικά γύρω από τον έρωτα και την ιστορία. Κεντρική θέση στο έργο του κατέχει η Θεσσαλονίκη.

Γεννημένος το 1939 στη Θεσσαλονίκη, ο Κωστής Μοσκώφ σπούδασε στη Νομική Σχολή του Α.Π.Θ., στο Ecole des Hautes Etudes στη Σορβόνη και αναγορεύτηκε διδάκτωρ Ιστορίας και Ανθρώπινης Σκέψης στην Ανώτερη Σχολή Σπουδών στο Παρίσι.

Διετέλεσε επί τρεις τετραετίες ο πλειοψηφών δημοτικός σύμβουλος και για ένα διάστημα (την άνοιξη του 1981) δήμαρχος Θεσσαλονίκης. Από το 1989 υπηρέτησε ως μορφωτικός σύμβουλος της ελληνικής πρεσβείας στην Αίγυπτο.

Με παρεμβάσεις του λειτούργησε ως μουσείο το σπίτι του ποιητή Κ. Π. Καβάφη στην Αλεξάνδρεια, όπου και πραγματοποιούνταν επί επτά χρόνια το ετήσιο λογοτεχνικό συνέδριο για το έργο του Αλεξανδρινού ποιητή. Εξάλλου, το Ίδρυμα Ελληνικού Πολιτισμού στη Μέση Ανατολή, του οποίου προΐστατο, πραγματοποίησε σειρά εκδόσεων (μεταφράσεις Ελλήνων λογοτεχνών στην αραβική γλώσσα, αλλά και αραβική ποίηση στα ελληνικά) και εκδηλώσεων με στόχο τη σύσφιγξη των σχέσεων των Ελλήνων με την κατά την προσφιλή του έκφραση “καθ’ ημάς Ανατολή”. Αν και μαρξιστής θ’ αναζητήσει τον Ορθόδοξο λόγο, συγγράφοντας ιστορία, γεωγραφία, πολιτική ιδεολογία, κι εν τέλει λογοτεχνία.

Ο χρόνος βρήκε πάλι το χρώμα της νιότης του, ωχρός και γαλάζιος αναβλύζει μέσα από το χάος «χτες, ήμουν μια χώρα έρημη», κατοικημένη από τον θάνατο της, σήμερα, επληρώθη η γη πάσα της αγάπης σου είμαι παρών σε όλα της κτίσεώς σου…

Μνήμη ενός «κατ’ επάγγελμα θαυματοποιού»

Δέκα χρόνια ακριβώς μετά το θάνατο του Κωστή Μοσκώφ, το 2008, είχαμε ζητήσει από μια από τις πιο στενές του φίλες, την Βάνα Χαραλαμπίδου, να μιλήσει για την αβάσταχτη απουσία του. Αποτιμώντας τη Θεσσαλονίκη στην επέτειο των 100 χρόνων από την απελευθέρωσή της, ο Κωστής Μοσκώφ βρίσκεται ανάμεσα στις πιο εμβληματικές και επιδραστικές προσωπικότητες της πόλης μας. Ας ξαναθυμηθούμε τι είχε γραφτεί γι΄αυτόν στο παρακάτω link…

Μνήμη Κωστή Μοσκώφ

“Η κατάθεσή μου είναι πολύ σύντομη –in memoriam- για αυτόν τον σπάνιο ομορφάνθρωπο που βιάστηκε να μας αποχωριστεί και που μας άφησε είκοσι τόσα χρόνια τώρα με την στυφή γεύση της ορφάνιας από έναν μεγαλύτερο και σοφότερο αδερφό μας. Ο Κωστής ήταν τέκνο της διαπολιτισμικής και κοσμοπολίτικης Θεσσαλονίκης, λατρεμένο παιδί της μπουρζουαζίας αλλά σημαίνων δραπέτης απ’ αυτήν, με πάθος για τους προλεταριακούς αγώνες, γόνος Πόντιων καπνεμπόρων απ’ την Ορντού και εγγονός του κορυφαίου αρχιτέκτονα κόμητος Αριγκόνι, χαϊδεμένος των σαλονίσιων τανγκό μα λάτρης των διονυσιακών ζεϊμπέκικων, ιδιότυπα μαρξιστής και ιδιότροπα βυζαντινός και ορθόδοξος, συνάμα δυτικοθρεμμένος και Ευρωπαίος -όμως Έλληνας και ελληνικός, βαθιά και ουσιαστικά ελληνικός -και μάλιστα, «Μέγας Ανατολικός»…”

Τα παραπάνω, είναι λίγα από αυτά που έγραψε ο Θωμάς Κοροβίνης το 2021 για τον Κωστή Μοσκώφ.

Παρακάτω, ολόκληρο το κείμενο του

Παράξενα λόγια των ερτζιανών κυμάτων, χρησμοί παλιών θεών που τώρα ξεχαστήκανε και γίναν «οι ψυχές των παγκοσμίων τραγουδιών». Τα χείλη σου, τα χείλη σου, Ερμή παλιοτόμαρο, πάνδημη Αφροδίτη — να πουλάς κάτω από τον Παρθενώνα τρεις χιλιάδες χρόνια το ‘ίδιο εμπόρευμα, το βράδυ να μένεις ακίνητος, στην αγκαλιά των Γαλαξιών, αφουγκραζόμενος την Σιωπή, το κρυφό νόημά τους…